AKADEMIA TECHNICZNO - ROLNICZA

IM. JANA I JĘDZRZEJA ŚNIADECKICH

W BYDGOSZCZY

LABORATORIUM OBRABIAREK

Temat. Badanie dokładności geometrycznej.

Wykonali:

Świątek Artur

Torzewski Bartłomiej

Dąbrowski Marek

grupa B

sem VI

Wiadomości podstawowe.

1.1. Klasyfikacja frezarek.

Najogólniejszą klasyfikacją obrabiarek do metalu przewiduje podział ich na działy i grupy. W dziale frezarek rozróżnia się następujące grupy obrabiarek:

- wspornikowe,

- bezwspornikowe,

- rewolwerowe,

- wzdłużne,

- karuzelowe i bębnowe,

- do krzywek i grawerki,

- do gwintów i uzębień,

- specjalne i specjalizowane,

- pozostałe.

1.2. Rodzaje zakres badania dokładności frezarek.

Znormalizowane metody sprawdzania dokładności frezarek obejmują pomiary geometryczne i próbę pracą. Przez pomiary geometryczne należy rozumieć sprawdzenie wymiarów, kształtów, położeń oraz względnych ruchów zasadniczych części składowych, w odniesieniu do linii i powierzchni teoretycznych.

Według Polskich Norm rozróżnia się następujące rodzaje sprawdzania dokładności geometrycznej frezarek:

- sprawdzenie odbioru - polegające na przeprowadzeniu pomiarów na stanowiskach prób lub w miejscu montażu obrabiarki w warunkach warsztatowych, na obrabiarce zamontowanej i w obecności przedstawiciela odbiorcy lub komisji odbiorczej,

- sprawdzenie montażowe - polegające na dokonywaniu pomiarów podczas montażu, niezbędnych do ustalenia dokładności obrabiarki,

- sprawdzenia specjalne - sprawdzenie niektórych elementów lub zespołów obrabiarki, w celu określenia możliwej do osiągnięcia dokładności, zgodnej z przeznaczeniem obrabiarki. sprawdzenie to może być przeprowadzone tylko w warunkach specjalnych - izba pomiarów, stacja badań, często za pomocą specjalnych przyrządów pomiarowych.

1.3. Rodzaje oraz określenia błędów i odchyłek obrabiarek.

Błędy geometryczne obrabiarki zamontowanej można podzielić na :

- błędy kształtu (prostoliniowości, płaskości),

- błędy położenia (równoległości, prostopadłości, współosiowości)

- błędy przemieszczenia (długości przemieszczeń, kształtu okrągłego wałków i otworów, bicie promieniowe walcowych lub stożkowych powierzchni osadczych wewnętrznych lub zewnętrznych, bicie osiowe wrzecion, wałów i śrub pociągowych,

- bicie czołowe powierzchni oporowych,

- luzy kątowe w nie podlegających nastawieniu urządzeniach regulacyjnych obrabiarek.

Odchyłki oznaczone mogą być :

- wartością liczbowa,

- wartością liczbowa i mianem na określonej długości

- wartością liczbowa i mianem na określonej długości oraz kierunkiem w stosunku do linii lub powierzchni przyjętej jako podstawa pomiarowa.

1.4. Narzędzia pomiarowe i przyrządy pomocnicze stosowane przy badaniach dokładności geometrycznych frezarek

.Do sprawdzenia dokładności geometrycznej frezarek niezbędne są następujące narzędzia pomiarowe:

- czujnik z podstawką i oprawką kątową,

- poziomica,

- liniał z przylgą,

- kątownik,

- walec kontrolny,

- trzpień kontrolny z chwytem stożkowym o długości pomiarowej 300mm

2. Przebieg ćwiczenia.

Po zapoznaniu się z budową frezarki będącej obiektem ćwiczenia, należy przeprowadzić pomiary wskazanych przez prowadzącego wielkości, sposobami podanymi w tablicy. Wyniki pomiarów należy umieścić w karcie pomiarowej wg wzoru załączonego do ćwiczenia i porównać z odchyłkami dopuszczalnymi.

Rodzaj pomiaru	Przyrządy pomiarowe	Odchyłka dopuszczalna	Odchyłka zmierzona
Płaskość powierzchni stołu	Poziomica	Kierunek A-B: * 0,04mm/m Kierunek C-D: *0,04mm/m	Kierunek A-B: 0,05mm/m Kierunek C-D: 0,02mm/m
Bicie promieniowe wewnętrznego stożka wrzeciona	Trzpień kontrolny z uchwytem stożkowym o dl. pomiarowej 300mm, czujnik	A ; 0,01mm B ; 0,02mm	A ; 0,08 b ; 0,09
Równoległość poprzeczna przesuwu stołu do osi wrzeciona w płaszczyźnie -A- pionowej -B- poziomej	Trzpień kontrolny z uchwytem stożkowym, czujnik	A i B 0,02mm na długości 300mm	A 0,03mm B 0,01mm
Równoległość powierzchni stołu do jego przesuwu wzdłużnego	Czujnik	0,02mm do 500mm przesuwu i 0,01 na każde następne 500mm	0,104mm
Prostopadłość powierzchni stołu do jego przesuwu pionowego w płaszczyźnie A - przechodzącej przez oś korpusu frezarki B - prostopadłej do poprzedniej	Kątownik, czujnik	A i B 0,02 na długości 300mm	A 0,06mm B 0,03mm

3.Wnioski.

Niektóre z mierzonych parametrów nie mieszczą się w dopuszczalnej odchyłce, co świadczy o zużyciu powierzchni roboczych obrabiarki w wyniku długotrwałej eksploatacji. Na wartość otrzymanych wyników mogły mieć wpływ ponadto błędy podczas pomiarów (niedokładność odczytów, nieprawidłowości w obsłudze czujnika).

---