2. Socjologia edukacji - przedmiot, problemy, funkcje. Socjologia wychowania i edukacji bada rzeczywistość społeczno - wychowawczą w aspekcie teoretycznym, empirycznym i socjotechnicznym. 1. Przedmiot badań socjologii edukacji obejmują takie zagadnienia jak: - zbiorowości społeczne, zjawiska, procesy socjalizacyjne i wychowawcze decydujące o kształtowaniu się poszczególnych jednostek, grup, klas, warstw, kategorii zbiorowości etnicznych i terytorialnych - instytucje wychowawcze regulujące przebieg procesów resocjalizacyjnych, wychowawczych wpływające na strukturę, treści i formy, organizację czynności wychowawczych i społeczno - kulturowych warunków wychowania oraz działalnością edukacyjną pośrednią lub bezpośrednią innych instytucji, - społeczno - kulturowy przebieg procesów wychowania i zachowań , organizacji i dezorganizacji sprzyjającej bądź nie realizacji celów oraz zadań wychowania i edukacji, zmiany i przekształcenia zachodzące pod wpływem edukacji i działalności społeczno - zawodowej. - poziomy efektywności i jakości funkcjonowania procesów wychowawczych i kulturowych w ramach mikro-, mezo- i makrosystemów wychowania w zakresie form wychowania naturalnego, bezpośredniego, pośredniego, formalnego i nieformalnego
Socjologia mikroedukacji - zajmuje się głównie funkcjonowaniem grup naturalnych m.in. rodziny, grup rówieśniczych, kręgów społecznych, klik, gangów, grup nieformalnych. Socjologia mezoedukacji - dokonuje analizy funkcjonowania instytucji i systemów wychowawczych osiedla, gminy, społeczności wioskowej. Socjologia makroedukacji - zajmuje się systemami wychowania dotyczącymi państwa, narodu, klas i warstw społecznych, wychowania obywatelskiego.
Socjologia wychowania spełnia określone funkcje: - poznawcza i teoretyczna przekazywaniu społeczeństwu wiedzy, służy poznawaniu życia społecznego ludzi umożliwia poznawanie mechanizmów, procesów i praw strukturalnych, rozwojowych, wyjaśnianie opisywanych zjawisk i zależności -humanistyczna wprowadzanie w system norm i wartości, określanie norm i zachowań grup i jednostek w rozwijaniu osobowości i kształtowaniu postaw i przekonań, stereotypów. -wychowawcza kształtowanie wzorów i modeli zachowań społecznych, umożliwia świadome, celowe wykonywanie celów i zadań wychowawczych -diagnostyczna i prognostyczna diagnoza - rozpoznanie określonego stanu rzeczy w celu usuwanie niepożądanych form struktur, polega na ocenie zjawisk. Na jej podstawie formułuje się optymalne rozwiązania. -społeczno - pedagogiczna i socjotechniczna -społeczno - pedagogiczna -wyjaśnianie sytuacji społeczno - wychowawczych, wskazywaniem skutecznych metod i technik oddziaływania wychowawczego. -socjotechniczna - organizowanie i kierowanie procesami wychowawczymi w szkole, klasie, grupie koleżeńskiej, środowisku społecznym. -apologetyczna i demaskatorska apologetyka - wywyższanie kogoś, obrona czyichś interesów, ukazywanie czyichś interesów. Zależy od tego, jakie orientacje, interesy, cele i zadania światopoglądowe i moralno - etyczne propaguje i realizuje. demaskatorska - odwrotność, ujawnianie szkodliwego, negatywnego, dyskusyjnego zła. Kontrowersyjne, szkodliwe dla ukształtowania zachowań, ujawnia i uzasadnia sprzeczności. Wyszukiwanie pewnych mankamentów, uchybień, to, co szkodliwe dla rozwoju człowieka.
3. Nowoczesne społeczeństwo - nowoczesna osobowość społeczna.
Nowoczesne społeczeństwo : Cechy organizacyjne: -wielka liczba członków -otwartość -heterogeniczność -wysoki poziom urbanizacji - podstawową organizacją przestrzenną jest miasto
Cechy osobowościowe jednostki: -orientacja na osiągnięcia indywidualne -wysoki poziom empatii i nonkonformizmu -przekonanie o możliwości zapanowania nad przyrodą -orientacja na teraźniejszość i przyszłość -nastawienie liberalne lub demokratyczne -odejście od wiary w przeznaczenie
Cechy społeczno - kulturowe: -dominacja więzów rzeczowych struktura społeczna oparta na podziałach warstwowych -porządek społeczny oparty na kontrakcie -pozycja społeczna osiągana -działania zuniwersalizowane -wysoki poziom skolaryzacji i wykształcenia -wysokie kompetencje symboliczne -powszechne korzystanie z mass mediów -kultura zdominowana przez profanum
Cechy polityczne: władza legalna usankcjonowana świecko -szeroki udział w instytucjach przedstawicielskich brak tendencji endogamicznych w elitach władzy (więcej opcji politycznych) -pluralizm instytucji politycznych
Cechy techniczno-ekonomiczne: -nieantarkiczność -skomplikowane technologie, -złożony podział pracy, -wysoki PKB -gospodarka zdominowana przez przemysły innowacyjne (informatyka, elektronika) -wyspecjalizowane usługi -korporacje międzynarodowe
-rozbudowana potrzeba osiągania i wyczynu stała skłonność do podejmowania ryzyka przy jednoczesnej świadomości jego konsekwencji predyspozycje do innowacji umiejętność analitycznej oceny przedsiębranych działań zakończonych zarówno porażką jak i sukcesem pełna mobilizacja wewnętrzna w warunkach współzawodnictwa, zapewniająca uzyskiwanie bardzo dobrych wyników, przy czym sukces dynamizuje działania jednostek Konstytuuje się człowieka, którego można nazwać HOMO HUBRIS -obecnie pojęcie to odnosi się do siły tkwiące w człowieku, które zmuszają do działań prowadzących do dowartościowania siebie, samodoskonalenia, osiągania coraz wyższych pozycji i stanowisk, akceptowania zmian i innowacji. Zaspokojenie tych dążeń dowartościowania siebie rodzi satysfakcję i wywołuje dumę, zwiększa poczucie osobistego bezpieczeństwa, scala indywidualną osobowość, pozwala optymistycznie patrzeć na świat, nadaje sens życiu. Te motywacje hubrystyczne stają się stymulatorem procesów modernistycznych jak i regulatorem rozwoju. Z potrzebą osiągnięć i wyczynów i motywacją hubrystyczną są związane motywacje kratyczne. Oznaczają dążenie do osiągnięcia coraz wyższych pozycji i stanowisk w układach władzy i kierowania. Bez pojawienia się jednostek o nowoczesnej, hubrystyczne postawie, niemożliwe jest powodzenie zaprojektowanych przekształceń, czyli reform. Są oni zdolni do aktów transgresji (stałego poszerzania własnych możliwości, przesuwania granic poznania, przełamywania barier, powoływania nowych instytucji i organizacji). Mogą to być osoby egoistyczne oraz herostratesowe -wysoki poziom empatii postrzeganie i rozumienie uczuć innych gotowośc do współpracy z innymi ludźmi, w zdolności do wczuwania się w nowoczesne role pełnione przez jednostki odniesienia, stany empatyczne w procesach modernizacji, zmuszają jednostkę do podejmowania nowych ról i wczuwania się w nie tzn. do zachowań nierutynowych, elastycznego reagowania i rozbudowywania własnej wyobraźni. -nonkonformizm sprzyja zachowaniom o charakterze nie konwencjonalnym, cechuje ludzi o zredukowanej potrzebie uległości wobec ludzi, doznawana i opieki, ograniczonej potrzebie afiliacji (przynależności). Nonkonformista może być dysfunkcjonalny wobec organizowanych procesów zmian i modernizacji.
3.Nowoczesna osobowość społeczna charakteryzuje się: -otwartość na nowe doświadczenia -gotowość do świadomej akceptacji zmiany -zdolność zbierania informacji o faktach -umiejętność wykorzystywania wiedzy w podejmowanych działaniach -umiejętność planowania zarówno w sprawach osobistych jak i rodzinnych -skłonność do kalkulacji wynikający z przekonania, że świat jest policzalny a wiele zjawisk można przewidzieć -wysoka ocena umiejętności technicznych ułatwiających korzystanie z nowych urządzeń -rozumienie logiki, procesów produkcyjnych zasad podejmowania decyzji -wysokie aspiracje oświatowe i zawodowe -świadomość godności innych i szacunek dla niej -uniwersalizm i optymizm postępowania |