38. Uwarunkowania, konsekwencje przyrodnicze i wykorzystanie gospodarcze pływów

Pływy:

• Najbardziej regularne i największe ruchy okresowe wód oceanicznych

• Rytmiczne opadanie i wznoszenie poziomu morza

• Wywołane przyciąganiem Słońca i Księżyca (siła pływotwórcza Księżyca jest ponad dwukrotnie większa od siły pływotwórczej Słońca)

• Przesunięcia poziome mas wodnych- prądy pływowe

• Wzrost poziomu morza- przypływ (czas trwania przypływu)

• Obniżenie poziomu morza- odpływ (czas trwania odpływu)

• Wielkość pływu (skok pływu)- różnica między najniższym i najwyższym poziomem wody

Rodzaje pływów:

• Syzygijny

• Kwadraturowy

Oprócz sił pływotwórczych o parametrach fali pływowej decydują również:

• Kształt i wielkość morza

• Typ wybrzeża

• Głębokość morza

• Zjawiska rezonansowe

Pływy dzielimy na:

• Dobowe- występuje jedna fala przypływowa w czasie doby księżycowej (rejon równika, O. Spokojny u wybrzeży Azji i Nowej Gwinei, Zatoka Meksykańska)

• Półdobowe- dwie fale przypływowe w czasie doby księżycowej (średnie szerokości geograficzne, O. Atlantycki)

• Mieszane- różna wysokość wód i czas przypływu i odpływu w czasie doby księżycowej (Japonia, Filipiny, Am. Płn., M. Południowochińskie, Zat. Arabska, Zat. Perska, M. Czerwone)

Wysokości fal pływowych:

• Na pełnym oceanie- 60-70 cm

• Zamknięte i półzamknięte morza- kilka cm

• Szelf kontynentalny, otwarte zatoki, cieśniny estuaria- nawet 18 m (Zatoka Fundy, Kanada)

• BORA- fale pływowe o znacznych prędkościach i wysokościach (występują np.. Na Amazonce, gdzie ich wysokość sięga 5 m i dociera do 500 km w głąb lądu)

Znaczenie pływów:

• Rozwój turystyki

• Alternatywne źródło energii

---