Wybrani święci i błogosławieni

Imię	Święto	Życie	Patron	Ikonografia
Adrian z Canterbury	9.01	Zm. 710. Urodzony w Afryce, od ok. 668 opat w Canterbury, biegły w łacinie i grece.
Agata Sycylijka (z Katanii)	05.02	Zm. ok. 251 za panowania cesarza Decjusza, wg. podania umęczona ponieważ nie chciała zostać żoną pogańskiego konsula Quintiniana	Patronka Sycylii, sztuki i artystów; nianiek	para szczypiec a. nożyc, para piersi na tacy; welon, książka, palma, pochodnia, wiadro na węgiel.
Agnieszka Rzymianka	21.01	Umęczona ok. 303 za panowania cesarza Dioklecjana, w wieku ok. 13 lat, ponieważ ze względu na złożony ślub dziewictwa nie zgodziła się poślubić syna prefekta	Patronka młodych dziewic i narzeczonych oraz Dzieci Maryi	Baranek, anioł stróż, miecz, płonący stos, korona, palma.
Aleksy Rzymianin	17.07	V w. Choć pochodził z dobrego rzymskiego rodu, mieszkał w V w, przez 17 lat w Edessie (Syria) jako żebrak - "Legenda o św. Aleksym"	Patron żebraków i włóczęgów	Kij i płaszcz pielgrzymi.
Ambroży "złotousty"	7.12	Ok. 340-397. Biskup Mediolanu - wybrany biskupem, gdy jeszcze był katechumenem. Ojciec i doktor Kościoła, wybitny kaznodzieja, autor hymnów kościelnych, zwalczał herezję arianizmu.		Ul pszczeli, bicz (na arian), mieszek, pastorał, księga; dziecko w kołysce.
Andrzej Apostoł	30.11	Rybak z Betsaidy (Galilea), głosił Ewangelię w Azji Mniejszej, Tracji, wśród Scytów i w Grecji	Patron Grecji, Szkocji i Rosji i diec. warmińskiej	Krzyż w kształcie litery X.
Andrzej Bobola	16.05 (Polska) 21.05 (poza Polską)	ok. 1591-1657, jezuita polski, kaznodzieja, misjonarz na rozległych terenach Litwy, przyciągający wielkie grupy prawosławnych do Kościoła katolickiego. Umęczony przez Kozaków w Janowie Poleskim.	Patron diecezji pińskiej, wileńskiej, łomżyńskiej, płockiej i warmińskiej
Anna	26.07	Matka Maryi, żona Joachima	Patronka stolarzy	Książka.
Antoni Padewski	13.06	1195-1231. Ferdinand de Bulhoes, urodzony w Lizbonie. Najpierw kanonik augustiański, później franciszkanin, zmarł k. Padwy, wybitny kaznodzieja i teolog, misjonarz, Doktor Kościoła	Patron Włoch	Dzieciątko Jezus; lilia, ryba; klęczący muł.
Antoni Wielki	17.01	Ok. 251-356. Pustelnik, uważany za twórcę życia zakonnego. Większość życia spędził na pustyni egipskiej, wracał jednak do rodzimej Aleksandrii, by wspierać współbraci podczas prześladowań.	Patron wikliniarzy, świniopasów, chorób skórnych, zwierząt domowych	Płomień, krzyż w kształcie litery T (z dzwonkiem), świnia, warchlak.
Atanazy Wielki	2.05	ok. 295-373. Doktor Kościoła Wsch., biskup Aleksandrii, jeden z głównych mówców soboru w Nicei (325), działacz i pisarz, "pogromca arianizmu" - 5-krotnie skazywany na wygnanie przez sprzyjających arianizmowi cesarzy.		Gołąb.
Augustyn z Hippony	28.08	354-430. Ojciec i doktor Kościoła Zach., biskup Hippo Regius (płn. Afryka), "chrześcijański Arystoteles" Jego dzieła przez całe średniowiecze były podstawą studium teologii.		Płonące serce, pastorał, księga; dziecko pijące wodę z muszli.
Augustyn z Canterbury	27.05	Zm. ok. 607. Rzymianin, wysłany przez Grzegorza Wielkiego w r. 596, by schrystianizować Anglię, pierwszy arcybiskup Canterbury.		Przedstawiany jako biskup chrzczący władcę Kentu, w czarnym habicie, z piórem lub księgą, albo wydobywający modlitwą z ziemi źródło.
Barbara z Nikomedii (Bitynia)	4.12	Żyć miała w III-IV w., postać legendarna,	Patronka ludzi narażonych na wybuchy, jak pracowników prochowni i arsenałów, kanonierów, saperów, górników, ale też flisaków, jeńców, rybaków,żeglarzy	Trzyokienna wieża; kielich.
Barnaba (Józef) Cypryjczyk	11.06	Lewita (Dz 4,36-7), współpracownik Pawła, prawdopodobnie zginął ukamienowany na Cyprze.		Ewangelia, kij pielgrzymi; kamień.
Bartłomiej (Nataniel)	24.08	Jeden z 12 apostołów, prawdopodobnie głosił Ewangelię w Azji Mniejszej i Indiach	Patron bartników i tynkarzy	Skóra ludzka z twarzą, nóż do odzierania ze skóry.
Bazyli Wielki	02.01	Ok. 330-379. Ojciec Kościoła Wsch., twórca wschodniej reguły zakonnej (bazylianie), biskup Cezarei, brat Grzegorza z Nyssy. Wybitny teolog i społecznik (twórca pierwszego szpitala-hospicjum).		Przedstawiany z gołębiem podającym mu pióro albo z budynkiem kościoła, czasem z innymi Ojcami Greckimi, z kolumną ognia lub ze swoją babką - św. Makryną
Benedykt z Nursji (Umbria-Italia)	11.07	Ok. 490-543. Początkowo pustelnik w Subiaco, następnie założyciel klasztoru na Monte Cassino i zakonu benedyktynów, twórca reguły zakonnej obowiązującej do dziś w zakonach benedyktyńskich.		Pastorał i księga, kielich z wysuwającym się wężem, krzyż z rózgą, kruk. Często ukazywany z Regułą , z palcem na ustach, z biczem, krzewem różanym, stłuczonym kielichem w dłoni, lub z siostrą, św. Scholastyką.
Benno	16.06	1010-1106. Benedyktyn, biskup Miśni, patron Saksonii, Monachium, Bawarii.		Przedstawiany jako biskup trzymający w dłoni rybę z katedrą miśnieńską w pyszczku. Czasem ryba leży na księdze obok dwóch kluczy.
Bernard z Aosty (a. z Montjoux a. z Mentony)	28.05	ok. 996 - ok. 1081. Augustianin, misjonarz Alp. Założyciel schroniska koło Przełęczy Wielkiej w Alpach;	Patron alpinistów, broni pól przed burzą	Płonące serce, zakonnik w czarnym habicie lub albie, prowadzący diabła na łańcuchu. Czasem obok niego zboże, krzew winny i błyskawica.
Bernard z Clairvaux	20.08	1091-1153. Współautor reformy cysterskiej w zakonie benedyktynów. Wybitny teolog, kaznodzieja i mistyk. Doktor Kościoła - "Doktor miodopłynny". Inicjator 2. krucjaty;	Patron pszczelarzy	Ul pszczeli.
Bernard (Bernardyn) ze Sieny	20.05	1380-1444. Franciszkanin, prowincjał (i reformator) zakonu w Italii; od jego imienia nazwano w Polsce bernardynami franciszkanów-obserwantów. Krzewiciel kultu Imienia Jezus. Wybitny kaznodzieja - potrafił nawiązywać do całego spektrum życia prywatnego i społecznego.	Patron reklamy, a także przemysłu wełniarskiego	Monogram IHS na piersi świętego, trzy mitry, trąba. Często ukazywany jako szczupły starzec w habicie franciszkańskim.
Błażej (Blasius, Blaise)	3.02	Zm. (prawdopodobnie śmiercią męczeńską) ok. 316. Biskup Sebaste (Armenia Mn.), prawdopodobnie był także lekarzem.	Patron przemysłu wełniarskiego, kapeluszników, chorób gardła	Żelazne grzebienie; świece; świński łeb, czasem ukazywany w geście błogosławienia ptaków lub ratujący małego chłopca od zadławienia ością.
Bonawentura (właśc. Giovanni di Fidanza)	15.05	1221-74. Doktor Kościoła - "doktor seraficki", mistyk i wybitny teolog, generał zakonu franciszkanów, biskup Albano, kardynał, uczeń Aleksandra z Hales i przyjaciel Tomasza z Akwinu.
Bonifacy (Winfrid)	5.06	Ok. 680-755. Anglosas, misjonarz benedyktyński we Fryzji, Turyngii i Hesji, następnie arcybiskup Moguncji, w końcu legat papieski na całe Niemcy. Umęczony we Fryzji w 755 r.		Mitra i pastorał, księga przebita mieczem, przy źródle świeżo wytrysłym z ziemi, czasem z krukiem, lisem i strzałą.
Brendan (Brandan)	16.05	484-577. Półlegendarny mnich iroszkocki., uczestnik i przywódca bajecznej "żeglugi do raju ziemskiego" opisywanej przez poetów (prawdopodobnie także inspiracja dla Kolumba). Z pewnością założył opactwo w Clonfert i inne liczne klasztory w Irlandii	Patron żeglarzy i podróżników	Przedstawiany jako kapłan odprawiający Mszę św. na okręcie, wokół niego ryby. Często w ręku świeca.
Bruno (Wielki) z Kolonii	11.10	925-965. Najmłodszy syn cesarza Henryka i św. Matyldy. Arcybiskup Kolonii.
Bruno (Brunon) Kartuz	6.10	1033-1101. Urodzony w Kolonii. Założyciel zakonu kartuzów - pierwsza pustelnia tego zakonu w Chartreuse (Francja), następna w La Torre.	Patron obłąkanych	Czaszka ludzka, glob ziemski.
Brygida Szwedzka (Birgit)	23.07	ok. 1303-73. Córka księcia Szwecji, Birgera. Najpierw żona i matka (m.in. św. Katarzyny Szwedzkiej), następnie założycielka zakonu brygidek. Pielgrzymowała do Ziemi Świętej, a także do Rzymu, gdzie m.in. zabiegała o powrót papieża z niewoli awiniońskiej. Reformatorka życia zakonnego, mistyczka i wizjonerka.		Pastorał, księga; płonące serce z krzyżem, czasem w ekstazie przed krucyfiksem. W tle często plac budowy.
Cecylia	22.11	Legendarna Rzymianka z II/III w., z rodu patrycjuszy, organistka (być może niewidoma). Zginęła śmiercią męczeńską.	Patronka niewidomych i muzyki kościelnej	Organy, harfa; wieniec z róż i lilii.
Cyprian (Thascius Caecilius Cyprianus) z Kartaginy	16.09	ok. 200-258, teolog i Ojciec Kościoła., biskup Kartaginy. Zmarł śmiercią męczeńską podczas prześladowań za ces. Waleriana.
Cyryl (Konstanty) i Metody, bracia	14.02	Cyryl - zakonnik, "apostoł Słowian", ok. 827-ok. 869, urodzony w Grecji. Stworzył najstarsze pismo słowiańskie, głagolicę; wraz z Metodym (zakonnik, później biskup, zm. 885) wprowadził najstarszy język słowiański (staro-cerkiewno-słowiański) do liturgii i przełożył na ten język Biblię. Misje na Krymie, wśród Bułgarów i na Morawach.	Patroni Europy	Na ikonach przestawiani jako biskup i mnich - między nimi budynek kościoła, czasem Metody ma w ręku obraz Sądu Ostatecznego, a Cyryl ukazany jest w długim płaszczu filozofa.
Dawid	1.03	Biskup z VI w. Syn Ksantusa, księcia Ceretiku (dziś Cardiganshire),	Patron Walii i Bath	Por (także godło Walii). Święty przedstawiany jako celtycki biskup z długimi włosami i brodą oraz gołębiem na ramieniu, czasem z katedrą w dłoni.
Dionizy (St. Denis)	9.10	III w. Rzymianin, wysłany w celu nawracania Perizjów (na wyspie Sekwany), apostoł Galii, potem Francji. Pierwszy biskup Paryża, męczennik	Jeden z "14 świętych pomocników" - przywoływany w różnych okolicznościach, m.in. przy bólu głowy, opętaniu i kłótniach	Odcięta głowa w ręku maszerującegoświętego.
Dominik Guzman	8.08	1170-1221. Urodzony w Calaruega (Hiszpania). Najpierw kanonik regularny w Osmie, następnie misjonarz wśród albigensów, klasztoru w Prouille koło Tuluzy. W 1216 papież zatwierdził regułę jego nowego Zakonu Kaznodziejskiego, nazwanego później dominikanami.		Gwiazda na czoleświętego; wróbel; pies w czarne i białe łaty, z płonącą pochodnią w pysku.
Dominik Savio	9.03	1842-1857. Uczeń szkoły salezjańskiej w Turynie, obdarzony niezwykłą pobożnością i nadzwyczajnymi darami proroctwa i kardiognozji. Pragnął zostać kapłanem, zmarł jednak na gruźlicę w wieku 15 lat	Patron dzieci i chórów dziecięcych.
Dorota	6.02	Ur. w Cezarei Kapadockiej. Uwięziona jako młoda dziewczyna podczas prześladowań za cesarza Dioklecjana, zm. ok. 303 , śmiercią męczeńską. Jej odwaga przy śmierci była takim świadectwem, że nawróciła wielu prześladowców.	Patronka piwowarów, panien młodych, kwiaciarzy, ogrodników, położnych i par młodych	Róża, wieniec z róż; anioł z trzema jabłkami i trzema różami w koszyku.
Dorota z Mątowów	30.10	1347-1394. Najpierw żona i matka 9-ciogra dzieci, następnie wdowa, a później rekluzka (pustelniczka zamknięta w małej celi), wizjonerka i mistyczka.		Latarnia i różaniec

Opracowano na podstawie: Wł. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Warszawa 1994; H. Hoever OCist, Żywoty Świętych Pańskich, Olsztyn 1988, Catherine Rabenstein, "For All the Saints" - tam też szersza bibliografia oraz materiałów własnych.

---