Wybrani święci i błogosławieni

Imię	Święto	Życie	Patron	Ikonografia
Maciej Apostoł	14.05	Wybrany na miejsce Judasza Iskarioty - od początku towarzyszył Jezusowi, choć formalnie nie był apostołem. Wg. Klemensa Aleksandryjskiego święty znany był z ascezy i wstrzemięźliwości. Umęczony w Kolchidzie (Azja Mn.)		Starszy mężczyzna przeszywany toporem lub halabardą lub trzymający je w dłoni.
Małgorzata z Antiochii.	20.07	Zm. ok. 304 - śmiercią męczeńską podczas prześladowań Dioklecjana. Wg. legendy odrzuciła względy prefekta Olybriusa, który zemścił się na niej, denuncjując ją jako chrześcijankę. Zwalczyła demona, który pojawił się pod postacią smoka. Podczas męczeństwa cudem ocalona najpierw z ognia, potem z wody. Te niezwykłe wydarzenia nawróciły tysiące gapiów. W końcu została ścięta mieczem.	Patronka położnic, bezpłodnych kobiet i dobrej śmierci	Palma męczeńska, korona, smok, którego święta prowadzi na smyczy, depcze lub przebija krzyżem.
Marcin I, papież	13.04	Zm. 655. Papież od 649, prześladowany przez cesarza, zwolennika monoteletyzmu, bronił czystej wiary. Ostatni papież-męczennik, prawdopodobnie zmarł zagłodzony.		Ukazywany jako papież rozdający jałmużnę lub za kratami więzienia, czasem obok gęsi.
Marcin z Tours	11.11	Ok. 316-ok. 397. Syn legionisty - zmuszony do służby w armii rzym., w końcu udało mu się uzyskać zwolnienie. Podróżował po Italii i Dalmacji, następnie został uczniem św. Hilarego z Poitiers. Pustelnik i krzewiciel życia monastycznego, następnie biskup Tours i apostoł całej Galii, obrońca czystej wiary (przed arianizmem). Znany z licznych cudów i władzy nad demonami.	Patron żołnierzy, oberżystów, młynarzy, sukienników, żebraków i krawców. Przywoływany przeciwko pijaństwu i burzy.	Przedstawiany jako żołnierz na koniu, w scenie dzielenia się płaszczem z żebrakiem. Czasem też jako biskup lub w zbroi, ale z insygniami biskupimi. Atrybuty: gęś, kula ognia nad głową.
Marek Ewangelista	25.04	Uczeń i towarzysz św. Piotra, Pawła i Barnaby, autor 2. Ewangelii. Prawdopodobnie lewita. Według niepewnej tradycji pierwszy biskup Aleksandrii, umęczony podczas prześladowania Trajana.	Patron Aleksandrii i Wenecji, szklarzy, notariuszy i sekretarzy.	Lew. Czasem święty ukazywany z palmą w dłoni albo spieszący na pomoc żeglarzom.
Maria Egipcjanka	2.04	Zm. ok. 500. Pustelniczka i pokutnica, urodzona w Aleksandrii, większość życia spędziła na pustyni jordańskiej		Ukazywana okryta długimi włosami (lub myjąca je w Jordanie), ubiór pustelniczy, trzy bochenki chleba, włosiennica.
Maria Magdalena (z Magdali)	22.07	Jedna z niewiast towarzyszących Jezusowi. Jej pierwszej ukazał się Jezus po Zmartwychwstaniu. Nie wiadomo, czy jest to ta sama osoba, co Maria, siostra Marty (z Betanii) oraz Maria Jawnogrzesznica.	Patronka Marsylii, pokutujących oraz życia kontemplacyjnego	Przedstawiana jako pokutnica, często rudowłosa, ze słoikiem maści, w scenie mycia nóg Jezusowi, w ogrójcu, przy ukrzyżowaniu, na pogrzebie, w jaskini z książką itd. włosiennica, czaszka ludzka.
Marta	29.07	Siostra Łazarza i Marii z Betanii - zapobiegliwa gospodyni (Łk 10,39-41). Wg. niepewnej legendy wraz z rodzeństwem przeniosła się do Francji, gdzie Łazarz został biskupem Marsylii. Jej (rzekome) relikwie odkryto w Tarasconie w 1187.	Patronka dobrych gospodyń, kucharek i Tarasconu (Francja)	Pęk kluczy u pasaświętej, przybory kuchenne w ręku, związany smok.
Mateusz Ewangelista (Lewi) i Apostoł	21.09	Syn Alfeusza, celnik z Kafarnaum, apostoł, autor 1. Ewangelii. Wg jednej tradycji nauczał w Etiopii, wg innej - w Persji. Relikwie w Salerno (Włochy).	Patron poborców podatkowych i celników	Twarz ludzka, anioł, Ewangelia, pióro i pergamin, sakiewka, topór, miecz, liczydło.
Medard z Noyon	08.06	ok. 470 - ok. 558. Biskup Noyon i Tournai, założyciel Święta Róży w Salency z nagrodą dla najcnotliwszej dziewczyny w parafii	Patron od bólu zębów (z powodu przedstawiania go z szerokim uśmiechem), piwowarów, więźniów, żniwiarzy i dobrych zbiorów	Orzeł osłaniający świętego od deszczu, dwa konie u stóp, szeroki uśmiech, w ręku cytadela.
Mikołaj	6.12	Zm. ok. 350. Biskup Miry w Azji Mn., którą zarządzał z wielką troską duszpasterską i społeczną. Znany z licznych cudów oraz gorliwości w obronie wiary - m.in. przeciw arianizmowi. więcej...	Patron Bari, Aberdeen, Rosji, Moskwy, kancelistów parafialnych, uczonych, lombardzistów, kupców, żeglarzy, uczniów, małych chłopców, piekarzy, rybaków, złodziei, dziewic pragnących wyjść za mąż	strój biskupi. 3 złote kule a. mieszki ze złotem, trzej mali chłopcy. kotwica, gołe dzieci w wannie, bochenki chleba, okręt.
Norbert (lub: Willibald)	6.06	Zm. 786. Cudownie uzdrowiony w dzieciństwie - został poświęcony Bogu i przekazany na wychowanie benedyktynom. W wieku dorosłym wysłany do swego wuja, św. Bonifacego, wyświęcony na kapłana, następnie biskupa Eichstaett. Współmisjonarz Niemiec, obok św. Bonifacego.
Patryk	17.03	ok. 389-461. Urodzony w Szkocji, w wieku kilkunastu lat pochwycony przez bandytów i przewieziony do Irlandii. Zbiegł z niewoli, przez kilkanaście lat przebywał w klasztorach Galii, a następnie wrócił do Irlandii - jako jej misjonarz, zakładając tam pierwsze struktury kościelne i klasztory.	Patron Irlandii, Nigerii	Węże, liść koniczyny (jako symbol TrójcyŚw.), ogień przed świętym, pióro i księga.
Paweł z Teb (z Tebaidy)	10.01 lub 15.01	Zm. 314. Pierwszy pustelnik egipski. Zbiegł na pustynię przed prześladowaniem za Decjusza i pozostał tam, odnajdując swe powołanie w życiu samotności, zawierzenia Bogu i kontemplacji.	Patron zakonu paulinów i życia pustelniczego	Święty odziany w liście palmowe, palma, bochenek chleba, rzeka, często ze św. Antonim.
Paweł z Tarsu, Apostoł	29.06, 25.01	ok. 8 n.e. - ok. 67. Najpierw prześladowca Kościoła, cudownie nawrócony pod Damaszkiem został chrześcijaninem, a wkrótce dołączył do grona Apostołów. Głosił Ewangelię głównie wśród pogan na terenie cesarstwa rzymskiego. Autor większości Listów Nowego Testamentu. Zginął śmiercią męczeńską (ścięty) w 67 r.	Patron Rzymu, Poznania i diecezji gliwickiej oraz producentów namiotów	Miecz lub 2 miecze, otwarta księga. Często razem ze św. Piotrem.
Piotr (Szymon) Apostoł	29.06	Zm. 67. Rybak z Betsaidy w Galilei, brat Andrzeja. Jemu Chrystus powierzył prymat wśród Apostołów (Mt 16,17-19). Po Zmartwychwstaniu Jezusa przez pewien czas przebywał w Palestynie, następnie w Rzymie - jako misjonarz i biskup tego miasta. Ukrzyżowany głową w dół za ces. Nerona.	Patron Rzymu, rybaków, kamieniarzy, kowali, ślusarzy	Klucze, książka lub zwój, laska, miecz, potrójny krzyż, kogut, ryba, odwrócony krzyż łaciński. Często przedstawiany wraz ze św. Pawłem.
Piotr Damiani	21.02	1001-72. Wybitny teolog, filozof i nauczyciel. Doktor Kościoła. Najpierw mnich w Fonte Avellana, następnie kardynał-biskup Ostii. Po pewnym czasie za zgodą papieża złożył urząd i wrócił do życia mniszego (jako przeor) i działalności naukowej.

Opracowano na podstawie: Wł. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Warszawa 1994; H. Hoever OCist, Żywoty Świętych Pańskich, Olsztyn 1988, Catherine Rabenstein, "For All the Saints" - tam też szersza bibliografia oraz materiałów własnych.

---