Opiekun: dr Piotr Biegański |
Imię Nazwisko: Joanna Szmidt Wydział/kierunek:
Inżynieria Środowiska |
|
Temat: Wyznaczanie współczynnika załamania szkła za pomocą spektrometru. |
Nr ćwiczenia: 76A |
|
Termin wykonania ćwiczenia: |
Termin oddania sprawozdania: |
Ocena:
|
Wstęp:
Pryzmatem nazywamy bryłę przeźroczystą, której dwie ograniczające płaszczyzny tworzą ze sobą kąt , zwany kątem łamiącym pryzmatu. Światło przechodzące przez pryzmat ulega odchyleniu o kąt . Współczynnik załamania obliczamy ze wzoru :
kąt minimalnego odchylenia;
-kąt łamiący.
Gdzie:
dla metody autokolimacji;
dla metody promieni odbitych od ścian bocznych pryzmatu;
.
Załamaniu światła w pryzmacie towarzyszy zjawisko rozszczepienia, wynikające z zależności prędkości światła w danym ośrodku, a więc i zależności współczynnika załamania danego ośrodka od długości fali. Rzucając na ekran widmo promieniowania termicznego silnie ogrzanego ciała otrzymujemy ciągłą białą wstęgę ( tzw. widmo ciągłe ), której część czerwona jest najmniej odchylona, a część fioletowa jest najbardziej odchylona od pierwotnego biegu wiązki. Do tego ćwiczenia użyta została lampa kadmowa.
Wyniki pomiarów:
1.) Wyznaczanie kąta łamiącego pryzmatu:
Metoda autokolimacji |
Metoda promieni odbitych |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
94,22 |
0,01 |
224,28 |
0,01 |
104,35 |
0,01 |
205,08 |
0,01 |
94,25 |
0,01 |
224,30 |
0,01 |
104,39 |
0,01 |
205,01 |
0,01 |
94,19 |
0,01 |
224,26 |
0,01 |
104,43 |
0,01 |
205,03 |
0,01 |
94,23 |
0,01 |
224,29 |
0,01 |
104,36 |
0,01 |
205,05 |
0,01 |
94,21 |
0,01 |
224,27 |
0,01 |
104,42 |
0,01 |
204,58 |
0,01 |
|
|
|
|
|
|
|
|
-dla metody autokolimacji:
=0,02+0,01=0,03
=0,015+0,01=0,025
[rad]
-dla metody promieni odbitych od ścian bocznych pryzmatu:
[rad]
Otrzymane wartości
są podobne, jednak metoda autokolimacji obciążona jest mniejszą niepewnością, dlatego w dalszych obliczeniach będziemy korzystać z wyniku otrzymanego tą metoda.
2.) Wyznaczanie kąta najmniejszego kąta najmniejszego odbicia:
Linia widmowa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
czerwona |
120,41 |
0,01 |
193,24 |
0,01 |
36,415 |
0,01 |
6,3556 |
0,0018 |
zielona |
119,55 |
0,01 |
194,21 |
0,01 |
37,33 |
0,01 |
6,5153 |
0,0018 |
indygo |
119,38 |
0,01 |
194,46 |
0,01 |
37,54 |
0,01 |
6,5520 |
0,0018 |
niebieska |
119,29 |
0,01 |
194,55 |
0,01 |
37,63 |
0,01 |
6,5677 |
0,0018 |
3.)Wyznaczanie współczynnika załamania światła pryzmatu dla różnych długości fal świetlnych:
Linia widmowa |
|
|
|
|
|
n |
|
|
[nm] |
|
|
|
|
|
|
czerwona |
643,8 |
49,94 |
0,022 |
36,415 |
0,01 |
1,62864 |
0,00051 |
zielona |
508,8 |
49,94 |
0,022 |
37,33 |
0,01 |
1,64257 |
0,00051 |
niebieska |
480 |
49,94 |
0,022 |
37,54 |
0,01 |
1,64576 |
0,00051 |
indygo |
467,1 |
49,94 |
0,022 |
37,63 |
0,01 |
1,64712 |
0,00052 |
Po logarytmowaniu:
Różniczka zupełna tej funkcji wynosi:
Wyniki końcowe:
=1,62864+/-0,00051
=1,64257+/-0,00051
=1,64576+/-0,00051
=1,64712+/-0,00052
Wnioski i uwagi:
Pierwszym zadaniem było zmierzenie kąta łamiącego pryzmatu . Dla obu metod wynik jest podobny. Błędów dotyczących mierzenia tych kątów jest wiele : złe ustawienie pryzmatu na stolika (światło padające na pryzmat mogło częściowo rozpraszać się na krawędziach pryzmatu ), niedokładność odczytu związana z błędem odczytu, zabrudzenie pryzmatu, wpływ czynników zewnętrznych, niedokładne zestawienie obrazu z krzyżem, a także błędy samego urządzenia - spektrometru. Wszystkie te czynniki niekorzystnie wpływają na dokładność pomiaru.
Następnym zadaniem było zmierzenie kąta minimalnego odchylenia dla obu pryzmatów .Wyniki zostały podane wyżej w tabelkach . Następnie należało wykreślić zależność współczynnika załamania n od długości fali w zależności od oświetlenia lampą . Błędy dotyczące pomiaru kąta minimalnego odchylenia są podobne jak w pierwszym zadaniu: złe ustawienie pryzmatu na stoliku, niedokładność odczytu, zabrudzenie pryzmatu, wpływ czynników zewnętrznych, złe zestawienie obrazu z krzyżem oraz niedokładność spektrometru.
Z wyników i widać ,że wraz ze wzrostem długości fali maleje współczynnik załamania.
Błędy pomiarowe w ćwiczeniu obliczono metodą różniczki logarytmicznej. Błąd bezwzględny n policzono metodą pochodnej logarytmicznej.
*Protokół został przekazany przez koleżankę Monikę Nadolną.
1,625
1,63
1,635
1,64
1,645
1,65
400
450
500
550
600
650
700
n
λ