ako początkujący Wędrowiec na bezdrożach kariery, zapewne często stajesz przed problemem, pytaniem, na które nie jesteś w stanie sam znaleźć odpowiedzi. Czujesz czasami tak, jakbyś przemierzał bezmiar pustynnych piasków w poszukiwaniu kropli wody... Lecz nagle cóż to, co widzisz przed sobą? Fatamorgana? Co zrobić, jak dotrzeć do tego upragnionego miejsca - oazy? Czy poprzez aktywność na studiach zapewnimy sobie lepsze wejście na rynek pracy?

Studia to najciekawszy okres naszego życia. Na tym etapie uczymy się samodzielności i przygotowywujemy do wkroczenia na rynek pracy. Jak wiadomo perspektywy nie są zbyt optymistyczne. Problem bezrobocia nie jest nikomu obcy. Brak stałego zatrudnienia jest ogromny, a praca stała się dobrem luksusowym. Od kilku lat bezrobocie w Polsce rośnie, w 1990 roku bez pracy pozostawało 591 tys. osób, natomiast dziś prawie sześć razy więcej! Co gorsza, bezrobocie dotyka przede wszystkim młodych ludzi - ponad 50% bezrobotnych to osoby, które nie przekroczyły 35 roku życia. Wśród tej grupy osób my, brać studencka jesteśmy w najgorszej sytuacji. Na obecnym rynku pracy istnieje ogromna konkurencja, dlatego oprócz wiedzy czysto teoretycznej niezbędna jest umiejętność zareklamowania siebie potencjalnemu pracodawcy. Tak samo jak posiadanie prawa jazdy, dyplom jest tylko powszechnym wymogiem do uzyskania odpowiedniego stanowiska. Wybierając kierunek edukacji musimy liczyć się z tym, że studia nie nauczą tego, co zachęci przyszłego pracodawcę do wybrania właśnie mnie. Przecież kończących taki sam kierunek studentów jest conajmniej kilkuset. Co tak naprawdę wyróżni każdego z nas spośród nich? Nie zawsze ograniczając się do jednego wybranego kierunku można mieć wszystko. Studia nie nauczą nas doświadczenia. Trzeba iść dalej. Trzeba być aktywnym, aktywnym przez duże „A”. Będąc studentem, oprócz wykładów z przedmiotów obowiązkowych, mamy do dyspozycji całe zaplecze możliwości, które daje nam uczelnia, czyli dostęp do najnowszych rozwiązań, sprzętu, oprogramowania, fachowej pomocy oraz dostęp do intrnetu w każdym akademiku. Trzeba to tylko mądrze wykorzystać. Cechy te w znacznym stopniu decydują o efektywności działania, wielostronnie przygotowując młodego człowieka do życia w społeczeństwie, a w szczególności do pełnienia czekających go w przyszłości ról społecznych. Aktywność w psychologii definiowana jest jako indywidualna właściwość jednostki, polegająca na większej niż u innych osób intensywności bądź częstotliwości podejmowanych działań. Aktywność ta wyraża się poprzez:

• proaktywną postawę;

• ciągłą, pernamentną edukację;

• rozwijanie zainteresowań;

• planowanie ścieżki rozwoju.

Proaktywna postawa

Wraz z rozwojem nowych technologii, zmienia się rynek pracy i wymagania pracodawców wobec przyszłych pracowników. Większość młodych ludzi zdaje sobie sprawę z faktu, iż czasy, kiedy wystarczyło mieć ukończone studia wyższe i znać dobrze język obcy, aby znaleźć ciekawą i dobrze płatna pracę, to zamierzchła przeszłość. Dla tych, którzy racjonalnie planują swój start i chcą osiągnąć sukces w życiu zawodowym, liczy się przede wszystkim zdobywanie nowych doświadczeń, pozyskiwanie i rozwój umiejętności interpersonalnych. Proaktywna postawa, inteligencja emocjonalna, zaangażowanie i wysokie poczucie własnej wartości, to pożądane cechy u kandydatów ubiegających się aktulanie o pracę. Wiele osób zastanawia się, cóż to jest proaktywna postawa? Czy to nie kolejny pusty frazes, który lansują media? Otóż proaktywna postawa to sposób, a raczej umiejętność obserwowania i działania w czasie teraźniejszym, ale z myślą o racjonalnym planowaniu przyszłości. Odnosi się to do wszystkich aspektów życia, największe jednak zastosowanie ma w efektywnym budowaniu własnej ścieżki rozwoju w życiu zawodowym. Dla młodych ludzi, którzy wkrótce będą musieli zmierzyć się z trudnym rynkiem pracy, proaktywna postawa powinna oznaczać aktywne monitorowanie rynku i szybkie reagowanie na zmiany. Najskuteczniejszym narzędziem, jakie umożliwia nam monitorowanie sytuacji na rynku pracy i zdobywanie nowych informacji jest internet. Internet w porównaniu z mediami tradycyjnymi daje możliwość globalnej i błyskawicznej komunikacji, pokonując fizyczne bariery odległości, umożliwia ludziom bezpośredni kontakt, dzięki czemu jest nieocenionym narzędziem służącym wymianie informacji, promocji, a nawet rekrutacji. Co raz więcej firm rekrutuje swoich pracowników spośród internautów, wskazując na uzyskane korzyści: oszczędność czasu, redukcje kosztów, dotarcie do wysokiej jakości kandydatów. Chcąc nadążać za zmianami, jakie się dokonują na rynku pracy, młodzi ludzie powinni nie tylko zapoznać się z możliwościami, jakie daje internet, ale i również nauczyć się efektywnie korzystać z jego źródeł. Dla studentów planujących odbycie praktyk w renomowanej firmie, internet jest nieocenionym źródłem, gdyż informacji o praktykach, zasadach przyjmowania na staż należy szukać na stronach firmowych przedsiębiorstw i w serwisach poświęconych pracy i karierze. Dla większości firm komunikacja ze studentami, potencjalnymi pracownikami stanowi jeden z ważniejszych elementów strategii informacyjnej i wizerunkowej.
Wśród młodych ludzi szukających informacji w sieci, dużym powodzeniem cieszą się chaty- internetowe dyskusje z ekspertami w dziedzinie rekrutacji, specjalistami z departamentu kadr renomowanych firm, celem tych interaktywnych spotkań jest przybliżenie studentom oferty i programu praktyk oraz kultury danej organizacji. Informacji o chatach należy szukać na dużych portalach, tak jak: onet.pl, wp.pl , jak również w internetowych serwisach poświęconych pracy i karierze: jobpilot.pl, pracuj, jobs, itp. Młodzi ludzie co raz częściej doceniają i chętnie korzystają z zasobów sieci, internet bowiem stał się czymś więcej niż dogodną formą komunikacji, rozrywki i źródłem informacji, przekształcił się w ogromny rynek pracy. Nie lekceważmy, więc możliwości wirtualnego świata, nauczmy się po nim poruszać i wykorzystujmy zdobyte informacje w realnym świecie!!!

Ciągła, pernamentna edukacja

Jeśli myślisz, że twoje męki edukacyjne skończą się z chwilą, gdy otrzymasz dyplom wyższej uczelni i podejmiesz pracę zawodową... to się mylisz! Czeka cię - edukacja permanentna - pytasz, cóż to za słowotwórcze straszydło? Edukacja permanentna, czyli ciągła, ustawiczna, nałogowa i powtarzająca się - edukacja przez całe życie - tego wymagać się będzie od ciebie w życiu zawodowym.

Już stara prawda ludowa mówiła nam, iż człowiek uczy się przez całe życie. Aktualność tej dewizy dzisiejsze czasy potwierdzają w 100 procentach. Konieczność ustawicznego doskonalenia swoich kwalifikacji zawodowych, wynikająca ze zmieniających się wymagań rynku pracy, zmusza nas do opracowania planu rozwoju naszych umiejętności i pozyskania nowej, niezbędnej wiedzy zawodowej. Współcześnie często okazuje się, iż posiadanie jednego zawodu już nie wystarcza na całe życie. Wiemy również o stale postępującej specjalizacji w poszczególnych dziedzinach. Ponadto obserwujemy coraz powszechniejsze zjawisko interdyscyplinarności (czyli wzajemnej współzależności i nakładania się) wiedzy w wielu zakresach, co znajduje swoje przełożenie w wymaganiach stawianych w miejscu pracy.

O tym, że nie tylko papierek gra główną rolę u pracodawcy, ale i praktyka, wie każdy. Oprócz studiów należy starać się ciągle zdobywać więcej doświadczenia. W wielu zawodach niezbędna jest umiejętność samokształcenia, umiejętność samodzielnego śledzenia nowości w danej dziedzinie zawodowej, stałego czytania literatury fachowej i ciągłego zwiększania poziomu swoich kompetencji. Samowiedza w bardzo mocny sposób warunkuje nasze działanie, nasze wybory. Aby zacząć tworzyć swoją wizję kariery musisz już być zdecydowany - kim chcesz zostać? Decyzja taka, choć trudna, im wcześniej podjęta, tym większe daje ci szanse na zaplanowanie swojej drogi. Aby osiągnąć swoje cele musisz zdobyć:

• wykształcenie;

• kompetencje;

• inne zasoby;

• sojuszników.

Oczywiście, ogromne znaczenie w kształtowaniu kariery ma wiedza zdobyta na dobrej uczelni, znajomość języków obcych, staże zawodowe, odbyte w znanej, stabilnej firmie, znajomość nowoczesnej technologii etc. Jednakże równie ważna jest umiejętność współpracy z ludźmi, kierowania zespołem, rozumienia zachowań ludzkich i własnego. Niektórym z karierą jest do twarzy. Morderczy wyścig po pieniądze, stanowiska i uznanie jest ich żywiołem. Inni biorą w nim udział, bo uważają, że tak wypada. A ten, kto odrzuca te wartości, uznawany jest za dziwaka. W zupełnie innej sytuacji są tegoroczni absolwenci. Wyż demograficzny, rynek pracy opanowany przez młodych, ale już doświadczonych trzydziestolatków nie nastraja optymistycznie. Jednych to tylko zagrzewa do wzmożonej walki o przysłowiowy stołek, innych skłania do poszukiwania odmiennych sposobów samorealizacji, bo w możliwość zrobienia kariery zawodowej po prostu nie bardzo wierzą. Socjolog Jean Claude Kauffman na łamach francuskiego tygodnika Le Nouvel Observateur podważył tezę, ze dobry zawód jest jedyną wartością: Ludzie dziś wiedzą, że nic nie jest dane raz na zawsze. Nie chcą już więc sukcesu w życiu, ale pragną by samo życie było sukcesem.

Rozwijanie zainteresowań

Zainteresowania są w dużej części motorem ludzkiej aktywności. Możemy określić je jako skłonność do zajmowania się pewnymi czynnościami lub przedmiotami. Są efektem zwrócenia naszej uwagi na to, co wydaje się ważne i ciekawe. Zainteresowania wyzwalają w człowieku naturalną chęć poznania i zrozumienia otoczenia, poprzez określony sposób spędzania wolnego czasu, rozrywkę, odpoczynek i naukę. Zainteresowania to ważny czynnik rozróżniający ludzi, dlatego też są istotne. Bez nich nasze życie byłoby szare i nudne, a żaden pracodawca nie chce mieć wśród swoich pracowników „szarego nudziarza”, bo i po co! Aktywność, rozwój indywidualnej twórczości - to się teraz liczy. Rzekłabym, iż są to czynniki warunkujące osiągnięcie kariery. Poznawczy charakter zainteresowań bywa określany jako „potrzeba umysłowa”, „nastawienie poznawcze” lub też „przyciąganie uwagi” i nie bez powodu.

Jak pisze w swoje wspaniałej książce Siły życia Martin Gray: Wsłuchaj się wyłącznie w głos, który jest twoim, w głos swojego wnętrza. Skup się wyłącznie na swoim życiu. Chciałbyś, aby było piękne i rozpromienione. Myśl wyłącznie o wewnętrznym pokoju, którego potrzebujesz, pokoju podobnym do szklanki chłodnej, sączonej wolno wody, kiedy dokucza ci pragnienie. (...) Zastanów się nad sobą. Czyż nie istnieją we mnie siły, które się jeszcze nie rozwinęły? (...) Co sprawiło, że stałem się właśnie taki, jaki jestem? W jaki sposób - jeśli zechcę - stać się innym? (...) Zadawaj sobie podobne pytania. Powracaj do nich. Nie rozpraszaj się. Usilnie i głęboko zastanawiaj się nad swoim przeszłym życiem i tym, które nadejdzie. Nad tym, co z nim uczynisz.

Zaplanuj krok po kroku swoją karierę

Planowanie swojego życia od zawsze miało tyle samo zwolenników, co przeciwników. Dla pierwszych zaplanowanie swojej kariery zawodowej i życia osobistego staje się gwarantem osiągnięcia osobistych celów i spełnienia potrzeb. Ich oponenci stawiają pod znakiem zapytania skomplikowane metody planowania tłumacząc to nieprzewidywalnością współczesnego świata. Zdaniem Adama Tyli, filozofa i redaktora internetowego magazynu „Wolny”, planowanie pozwala nie tylko zwiększyć skuteczność podejmowanych działań, ale także zwiększyć poczucie wolności. - Każdy z nas w wieku 10 lat mógł swoje życie pokierować w dowolnym kierunku, a w miarę upływu czasu tych możliwości pozostaje coraz mniej - tłumaczy Tyla - jednak osoba planującą swoją przyszłość może kreować swoje życie nawet w starszym wieku. Również specjaliści z zakresu zarządzania są zgodni, że aby efektywnie zarządzać przedsiębiorstwem lub choćby tylko jasno wytypowanymi procesami powinien firmie, menedżer powinien potrafić umiejętnie zarządzać samym sobą. - Choć może zabrzmi to dziwnie, kandydata do pracy można traktować jak małą jednoosobową firmę - wyjaśnia doradca personalny Państwowej Inspekcji Pracy - Kiedy młodzi ludzie przychodzą do mnie po pomoc w wyborze zawodu czy też sposobu poszukania pracy, zawsze pytam, kim chcą być za 5 lub 10 lat. W branży doradztwa personalnego znane jest powiedzenie, „Jeśli nie wiesz, gdzie idziesz, zajdziesz gdzie indziej”, dlatego standardowym elementem rozmowy kwalifikacyjnej zwykło być pytanie o cele kandydata na najbliższe kilkanaście lat.

Stawianie sobie celów jest w życiu rzeczą niezwykle ważną. Wyznaczenie celów na najbliższy rok, miesiąc, tydzień, powinna poprzedzić głęboka zaduma nad swoją własną misją życiową. Sprecyzowanie swojej własnej wizji przyszłości pozwala na podjęcie nowych zadań, które przybliżają nas do tego, czego oczekujemy w przyszłości - mówi Adam Tyla - Na drodze do celu powinniśmy koncentrować wszystkie nasze wysiłki i tak zarządzać swoim czasem, by się do wyznaczonego celu zbliżać z każdym dniem.

Cel musi być bardzo wyraźny. Do jego zdefiniowania można wykorzystać technikę „smart”, co oznacza, że cel powinien być:

• specific - jasno określony;

• measurable - mierzalny (po to, by stwierdzić, w jakim stopniu go osiągnęliśmy);

• achievable - osiągalny;

• related - powiązany z naszą misją życiową;

• timed - określony w czasie.

Wszystkie te uwarunkowania powinny skłaniać nas do właściwego reagowania i planowania rozwoju kwalifikacji, tak, aby móc uzupełniać je i rozbudowywać (i to zanim szef stwierdzi, że trzeba zatrudnić kogoś o większych kwalifikacjach na nasze miejsce...). Charakteryzując te ogólne właściwości podmiotu, posługujemy się zwykle pojęciem „osobowość”, której kształtowanie, a raczej pomoc - we wszechstronnym i harmonijnym rozwoju - jest naczelnym i podstawowym hasłem szeroko pojętego wychowania. Pomoc ta ma na celu uświadomienie i przygotowanie jednostki do bycia aktywnym, twórczym, zdyscyplinowanym, systematycznym, odpornym na trudności i umiejącym radzić sobie w sytuacjach stresowych.

Planowanie własnej przyszłości, w tym kariery zawodowej, warto wykonać w pewien schematyczny, uporządkowany sposób.

PROCEDURA PLANOWANIA KARIERY 1.Określenie celów życiowych (długo, średnio i krótkookresowe): cele osobiste, cele zawodowe, ustalenie powiązania celów osobistych i zawodowych. 2. Bilans mojego życia: dotychczasowe sukcesy i porażki, mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia wynikające z otoczenia. 3. Analiza celów, środków i ich dostępności: przypisanie celom środków ich realizacji, ustalenie dostępności określonych środków. 4. Plan życia osobistego i zawodowego - plan kariery.

Cały proces planowania własnej kariery i życia osobistego potrzebny jest do tego, by można było określić swoją misję życiową - tłumaczy Adam Tyla, redaktor magazynu „Wolny” - można dojść do wniosku, że będzie się budować domy, kręcić filmy, uczyć dzieci czy też sprzątać. Każda z tych rzeczy jest ważna. Rzecz w tym, by znaleźć sobie w życiu zajęcie i robić to, co potrafi się najlepiej. To właśnie sprawia, że życie ma sens...

ie można kurczowo trzymać się tylko i wyłącznie samego studiowania, dzisiaj to o wiele za mało. Studia są jednym z wielu elementów niezbędnych w przyszłej karierze. Są konieczne, ale nie wystarczające. Nie można się ograniczać tylko do ramowego programu zajęć, należy wręcz rozwijać swoje umiejętności, kompetencje, zdobywać doświadczenie, certyfikaty. Praktyki, staże, działalność w organizacjach studenckich, kołach naukowych to tylko niektóre przejawy aktywności, które otworzą nam drzwi do kariery.

Na pytanie: Jak ma się aktywność do przyszłej kariery? - nie muszę już chyba odpowiadać. Mogę tylko dodać byście spełniali swoje marzenia. Życzę wszystkim szczęścia, a przede wszystkim - wytrwałości. To do nas należy przyszłość. Troszkę optymizmu nie zaszkodzi. Każdy jednak musi spojrzeć na siebie krytycznie i zastanowić się, co tak naprawdę potrafię zrobić. Weź do ręki gazetę z ogłoszeniem o pracę, zobacz, jakie są stawiane wymagania i odpowiedz sobie szczerze, czy naprawdę byłbyś w stanie sobie z tym poradzić. Nie? To do roboty!

Na koniec pragnę zadać jeszcze jedno pytanie: Czy udało Ci się zrobić więcej niż bohaterowi pewnego starego dowcipu - Ickowi, który po śmierci zwrócił do Boga tymi, pełnymi pretensji słowy:

- Panie Boże! Przez całe życie tak bardzo chciałem wygrać w Totolotka! Choćby najmniejszą sumkę. Inni wygrywali, a ja ciągle nic i nic!

Pan Bóg popatrzył na Icka z wyrzutem i odrzekł mu:

- A czy ty mi, Icek, choć raz dałeś szansę? Czy chociaż raz zagrałeś?

Nie każdy wygrywa, ale żeby wygrać, trzeba po prostu... grać.

Jeśli jednak nie przedstawiłam wystarczających dowodów przemawiających za aktywnością to wyobraź sobie, że zostałeś aresztowany pod zarzutem zmarnowania życia. Prokurator oskarża Cię o to, że nie wykorzystujesz wszystkich posiadanych potencjalnych możliwości; że lenistwo i niechęć do pracy nie pozwalają ci osiągać sukcesów, itd. Twoim zadaniem jest napisanie najpierw mowy oskarżycielskiej, a później mowy adwokata, który cię broni. Możesz tę zabawę przeprowadzić również w klasie, gdzie dobieracie się trójkami, w których każdy kolejno pełni rolę oskarżonego, a pozostałe dwie osoby - role prokuratora i adwokata.

Życzę powodzenia i... niskiego wyroku.

Literatura:

1. www.pracuj.pl

2. www.jobpilot.pl

3. www.planner.pl

A. Buczyńska, Jak szukać, aby znaleźć! PR Manager jobpilot Polska Sp. z o. o., www.jobpilot.pl

www.pracuj.pl

cyt. za Polityka 2002 nr 13

3

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---