PREZES RADY MINISTRÓW

Z jednej strony jest członkiem Rady Ministrów, z drugiej kieruje jej pracami. Pełni dwie zasadnicze funkcje:

1. Kieruje pracami Rady Ministrów.

2. Jest organem administracji rządowej o własnym zakresie kompetencyjnym, jest organem jednoosobowym. Minister jest organem wyspecjalizowanym, premier natomiast jest organem niewyspecjalizowanym, o właściwości generalnej.

KOMPETENCJE PREZESA RADY MINISTRÓW:

1. KOMPETENCJE W ZAKRESIE TWORZENIA RZĄDU

• Jest konstruktorem ekipy rządowej - nikt nie może znaleźć się w Radzie Ministrów bez zgody premiera

• Od premiera zależy ilość wiceministrów, ministrów bez teki

• Określa zakres działania członków rządu

• Decyduje o zmianach cząstkowych w rządzie

• Kiedy odchodzi premier, odchodzi cały rząd

2. KIERUJE PRACAMI RADY MINISTRÓW

• Zwołuje posiedzenia

• Ustala porządek obrad posiedzeń rządu

• Przewodniczy posiedzeniem

• Decyduje o zastosowaniu trybu obiegowego

• Sprawuje kierownictwo merytoryczne - zapewnia wykonywanie polityki Rady Ministrów, określa sposoby jej wykonywania.

3. KOORDYNUJE I KONTROLUJE PRACE MINISTRÓW

• Może żądać od ministrów informacji, dokumentów, sprawozdań okresowych

• Może wystąpić do Rady Ministrów o uchylenie rozporządzenia lub zarządzenia ministra

4. SPRAWUJE NADZÓR NAD URZĘDAMI CENTRALNYMI

• Powołuje i odwołuje kierowników urzędów centralnym na wniosek właściwego ministra

• Na wniosek właściwego ministra nadaje statuty urzędom centralnym

5. SPRAWUJE NADZÓR NAD TERENOWYMI ORGANAMI ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ

• Powołuje i odwołuje wojewodów na wniosek ministra właściwego ds. administracji

• Na wniosek wojewody powołuje i odwołuje wicewojewodów

• Może wydawać wojewodom zalecenia i polecenia służbowe

• Ma prawo uchylać rozporządzenia i zarządzenia wojewodów

• Może żądać od wojewody informacji, dokumentów, sprawozdań okresowych

6. NADZÓR NAD SAMORZĄDEM TERYTORIALNYM

• Może wystąpić do Sejmu o organu stanowiącego samorządu terytorialnego

• Może zawiesić organ gminy, powiatu, samorządu, województwa - może wprowadzić zarząd komisaryczny - działa na wniosek ministra właściwego ds. administracji

7. NADZÓR NAD POLITYKĄ KADROWĄ ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ

• Ma bardzo szerokie możliwości obsadzania stanowisk

• Powołuje sekretarzy i podsekretarzy stanu (na wniosek ministra)

• Odwołuje sekretarzy i podsekretarzy stanu (bez wniosku ministra)

• Powołuje członków Rady Legislacyjnej

8. JEST ZWIERZCHNIKIEM SŁUŻBOWYM WSZYSTKICH PRACOWNIKÓW ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ I KORPUSU SŁUŻBY CYWILNEJ

9. POSIADA UPRAWNIENIA PRAWODAWCZE

• Wydaje rozporządzenia

• Wydaje zarządzenia

• Podpisuje akty prawne Rady Ministrów

• Wydaje Dziennik Ustaw i Monitor Polski przy pomocy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Rządowego Centrum Legislacji

10. KOMPETENCJE DOTYCZĄCE WSPÓŁPRACY Z ORGANAMI WŁADZY USTAWODAWCZEJ, SĄDOWNICZEJ, ORGANAMI KONTROLI PAŃSTWOWEJ

• Reprezentuje Radę Ministrów wobec innych organów państwowych

• Wobec Sejmu:

• Występuje do Sejmu o udzielenie wotum zaufania

• Przedstawia Sejmowi program rządu

• Ma obowiązek uczestniczenia w posiedzeniach Sejmu i może zabierać głos poza kolejnością mówców

• Wobec Prezydenta:

• Kontrasygnuje akty prezydenta

• Występuje do Prezydenta z wnioskiem o powołanie/odwołanie Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych

• Składa wniosek o zarządzenie mobilizacji i użycie sił zbrojnych do ochrony państwa

• Wobec Trybunału Konstytucyjnego:

• Może wystąpić do TK o zbadanie zgodności aktu normatywnego z Konstytucją (może uruchomić kontrolę konstytucjonalności prawa)

• Może wystąpić do TK o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego

• Wobec NIK:

• Może wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli

• Otrzymuje od NIK informacje o wynikach kontroli

11. REPREZENTUJE RADĘ MINISTRÓW W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

• Składa wizyty zagraniczne

• Przyjmuje przedstawicieli innych państw i organizacji międzynarodowych

• Może podpisywać umowy międzynarodowe

• Reprezentuje Rzeczpospolitą Polską w Radzie Europejskiej

12. UPRAWNIENIA WOBEC ORGANÓW POMOCNICZYCH

• Tworzy rady, zespoły doradcze, komitety Rady Ministrów

13. POZOSTAŁE KOMPETENCJE

• Ma uprawnienia normodawcze

• Wydaje rozstrzygnięcia indywidualne

PREZYDENT

FUNKCJE:

1. REPREZENTACYJNA - uosabia autorytet władzy państwowej

2. ARBITRAŻU:

• Stanie na straży pewnych wartości

• Czuwanie nad prawidłowym, harmonijnym współdziałaniu władzy

3. WŁADZA WYKONAWCZA:

• W zakresie polityki zagranicznej:

• Ratyfikuje mowy międzynarodowe

• Mianuje i odwołuje ambasadorów

• W zakresie polityki obronnej:

• Nadawanie najwyższych stopni wojskowych

• Bierze udział w realizacji polityki migracyjnej

• Nadaje obywatelstwo.

KONTRASYGNATA - współpodpis członka rządu składany na akcie urzędowych głowy państwa.

KONTRASYGNATA W POLSCE:

• Udziela jej premier i tylko premier

• Oznacza ona, że odpowiedzialność zostaje podzielona pomiędzy osoby podpisujące (chodzi o odpowiedzialność konstytucyjną, odpowiedzialność polityczną ponosi tylko premier)

• obejmuje akty wydane w formie pisemnej

• mamy domniemanie kontrasygnaty - obejmuje ona wszystkie te akty, które nie zostały od tego wyłączone (art. 144 ust. 3 Konstytucji - prerogatywy Prezydenta).

---