Funckje skory:*ochronna*wymiana gazowa*wydzielnicza (np.loj)
*termoizolacyjna(tk.podskorna, izolacja cieplna) *termoregulacja
(temperatura)*wydalnicza(subst.zbedne i szkodliwe)*obronna
(odporność nieswoista)*chłonna(wchł subst)*zmyslowa(odb bodzce)
*wytwarzanie niewielkiej il Wit D pod wpływem promieni słoneczn
Budowa skory: naskórek(wielowarts-ektoderma):
*zewnet warstwa rogowa (stale obumiera) komorki ulegaja rogowace
Złuszczeniu i regeneracji)*naskórek wytwarza twory skory:
*włosy-wyrast z tk podskórnej-utw sa z Komorek nabłonkowych, które
Uległy zrogowaceniu*paznokcie-tworza ochrone dla opuszkow palcow
Zbudowane sa z płytki paznokciowej,utw z warstwy rogowej*rogi,kopyta
Naskórek wytwarza liczne gruczoły:potowe, zapachowe,łojowe,mleczne
Skora właściwa: ( warstwa glebsza-podst-mezoderma) *wielowarstwow,
Elastyczna , ale mało rozciagliwa,*zbudowana z tk lacznej, wśród której
Znajduja się naczynia krwionośne, komorki nerwowe, komorki barwnikow
I miesnie*wytworami skory właśc. Sa twory kostne. *w warstwie zewn
Znajduja się ciala dotykowe,pozwalające na odbieranie wrażeń czucia
Dotyku,bolu,ciepla,zimna.*w warstwie wewnterznej znajduje się tk tłuszcz
I gruczoly potowe*w mezodermie znajduje się duzo włókien kolageno-
Wych (elastyczn i wytrzym mechać) w niej znajduja się liczne naczynia
Krwionośne i zakończenia nerwowe*produkuja melanine-brazowy barwnik
Chroniacy przed wpływem promieniowania UV. Tk podskorna:
Zbudowana się z tkanki łacznej luznej i tk tłuszczowej.
Funkcje szkieletu (kosci)*umozliwaja ruch organizmu*szkielet nadaje
Ogolny kształt ciala organizmu*szkilete umozliwia utrzymanie ciala w
Określonej postawie*funkcja ochronna (kl piersiowe chrno serce i pluca)
*szkielet okresla polozenie narządów wewnątrz*wzrost szkieletu decyduje o
Wzrsocie całego organizmu*rola krwiotwórcze*przez kosci plynie krew nerwy
Kosci mogą być:pozrastne, ruchome(ST ruch-polaczenia stawow)Stawy:
Kuliste(najszerszy ruch we wszyst kierun bark)*zawiasowy(ograniczenie ruchu
Staw łokciowy)*obrotowy(miedzy obrotnikiem a atlasem)*siodełkowy (miedzy
Policzkiem a śródręczem w roznych płaszczyzn można poruszac,ale
W 1 bardziej a w drugiej mniej) 3 typy kosci: płaskie (czaszka,zebra,obręczy
Konczyn)*dlugie(ramieniowa,(pod)udowa,przedrami)*różnokształtne(kregi)
Głowne subst kosci 1,3-wody,subst mineralne,subst organiczne. Budowa:
*szkielet osiowy(czaszka kręgosłup zebra) i grzbietowy.
Miesnie-podst jedn strukturalna i funkcjon kurczaca jest sarkomer-odcienek
Miofibryli zawarty miedzy dwoma chartka elem zwanymi dyskami albo lini
W sład wchodza sarkomeru:*miofilamenty grube(miozyna=bialko)*mio-
Filomeny cienkie (aktyna)*głowy miozynowe . Do skorczu potrzebna jest
Energia ATP i jony wapniowe. Skurcz miofibryli polega na wsuwaniu sie
Miedzy filamenty grube filamentow cienkich.Miofibryle(włókienka kurczliwe)
Tkanka łaczna-funkcje:Ł.wypelniajaca*ł. Odzywcza*ł.transportowa.Ł.ochronna
Ł mechaniczna. Tkanka nabłonkowa pierwotna tkanka pojawia się pierwsza w rozwoju zarodkowym. Ze względu na kształt wyróżnimy nabłonek płaski brukowy czyli sześcienny cylindryczny czyli walcowaty. Nabłonek może być jednowarstwowy <kręgowce strunowce> wielowarstwowy <strunowce> Komórki nabłonka ściśle przylegają do siebie. Może wytwarzać od strony wolnej rzęski i wówczas nosi nazwę nabłonka orzęsionego<migawkowego>może być pokryty oskórkami ochraniając ciało pasożyta.W każdym nabł. Wyróżnia się częśc podstawna i wolną. Nabłonek pokrywowy <wyściełający> osłania odgranicza ciało zwierzęcia lokomotoryczny umożliwia przesuwanie się organizmu lub gamet w jajowodach zmysłowy uczestniczy w budowie narządów zmysłowych złuchowych chemicznych dotykowych termicznych
Tkanka nerwowa pow z ektodermy .Przyjmuje bodźce a następnie przewodzi je w postaci impulsów czyli przesuwającego się elektrycznego potencjału pobudzenia wzdłuż nerwów i od komórki do komórki. Aby mów spełniać zadanie komórki maja odpowiednia budowę. Zbudowana z ciała komórki zawierającego jądro komórkowe 2uch rodzajów wypustek nerwowych licznych dendrytów przyjmujących impulsy i 1 neurytytu włokna osiowego(aksonu) przekazującego impulsu do następnego neuronu lub unerwionego narządu końcowego. Komórk nerwo nie przylegają ściśle do siebie miejsce przekazywania pobudzenia pradu czynności z aksonu jednego neuronu na dendryt 2 neuronu nosi nazwę synapsy. Nastepuje zmiana sposobu przekazywania informacji. Dzielimy na neurony czuciowe -kontaktujące się z dendrytami z receptorem pośredniczące(skojarzeniowe) występuje w ośrodkowym układzie nerwowym ruchowe bezpośrednio kontaktujące się z efektorem
Tkanka mięśniowa mięsnie dzielimy na szkieletowe(które warunkują ruchy i utrzymanie postawy ciałą zwierząt) gładkie( utrzymują stałe napięcie i warunkują wykonywanie powolnych ruchów ) sercowy. Występują nitki białek kurczliwych aktyny miozyny tworzą włókienka kurczliwe tzw miofibryle dzięki którym tkanka może kurczyć się i rozkurczać. W rozwoju zarodkowym różnicuje się przede wszystkim z mezodermy. Ze względu na budowę wyróżnia się mięsniowa gładką narządów wewnętrznych mięśniową prążkowaną do której należa mięśnie szkieletowe
Tkanka łączna stała cechą każdej tkanki łącznej jest obecność obfitej substancji międzykomórkowej oraz stosunkowo rzadko rozsianych w niej elementów morfotycznych.. Powstje z mezodermy wyróżnia się kilka tkanek łącznych zarodkową, szkieletową (chrzęstna kostna) włąściwą swoista(tłuszczowa) do funkcji łącznych nalezy wypełnianie wolnych przestrzeni występujących wewnątrz ciała łaczenie części 1 narządu tworzenie błon surowiczych, spełnienie roli podporowej przez tworzenie szkieletu i zapasowej gromadzącej tłuszcz
Tkanka chrzęstna typowa dla kręgowców tworzy np. szkielet ryby wystepuje także u bezkręgowców np. u głowonogów tworząc puszkę osłaniająca móżg. Spełnia głównie zadanie mechaniczne stanowi w organizmie formę przejsciową do tkanki kostnej( np. rosnące i kostniejące kości długie) albo występuje jako stałą częśc szkieletu (np. chrząstki nosa i tchawicy)
Tkanka kostna charakterystyczna jest tylko dla kręgowców u których tworzy szkielet wewnętrzny tkanka ta tworzy kości. Spełnia głównie funkcje mechaniczne czemu tworzysz ilościowa przewaga substancji międzykomórkowej nad komórkami kostnymi . Podstawą jednostką strukturalną kości jest osteon.
Tkanka tłuszczowa jest dla organizmu materiałem zapasowym bądź jako tkanka tłuszczowa podskórna stanowi mechaniczną ochronę dla głębiej położonych tkanek i narządów. Może także spełnić funkcje izolatora termicznego. Komórki tej tkanki są wypełnione tłuszczem a jądro i cytoplazma zepchnięte sa na ich obwód .Krew-płyn ustrojowy-ktorej istota miedzykomorkowa jest płynna Sklada się z osoczaOsocze substancja międzykomórkowa krwi zawiera ok. 90% wody 10% związków organicznych i nieorganicznych biłek tłuszczów hormonów witamin enzymów soli mineralnych. Rola osocza uczestniczenie w procesach odpornościowych organizmu udził wprocesie krzepnięcia krwi utrzymywanie stałego pH ) i składn komork:*krwinki czerw (erytrocyty) to elementy bezjadrzaste zawierające we wnętrzu barwnik krwi=hemoglobine. *krwinki biale(leukocyty) sa kom z jadrami, ze względu na zawartsoc Ziarnistości w cytoplazmie lub ich brak dzieli się na granulocyty i agranulocyty.*trombocyty-w swoim wnętrzu zawiarajca lipoproteinowy składnik trombo-Kinazy-enzymu wyzwalającego proces krzepniecia krwi. Sa one fragment
Macierzystych Komorek szpiku kostnego.
Funckje skory:*ochronna*wymiana gazowa*wydzielnicza (np.loj)
*termoizolacyjna(tk.podskorna, izolacja cieplna) *termoregulacja
(temperatura)*wydalnicza(subst.zbedne i szkodliwe)*obronna
(odporność nieswoista)*chłonna(wchł subst)*zmyslowa(odb bodzce)
*wytwarzanie niewielkiej il Wit D pod wpływem promieni słoneczn
Budowa skory: naskórek(wielowarts-ektoderma):
*zewnet warstwa rogowa (stale obumiera) komorki ulegaja rogowace
Złuszczeniu i regeneracji)*naskórek wytwarza twory skory:
*włosy-wyrast z tk podskórnej-utw sa z Komorek nabłonkowych, które
Uległy zrogowaceniu*paznokcie-tworza ochrone dla opuszkow palcow
Zbudowane sa z płytki paznokciowej,utw z warstwy rogowej*rogi,kopyta
Naskórek wytwarza liczne gruczoły:potowe, zapachowe,łojowe,mleczne
Skora właściwa: ( warstwa glebsza-podst-mezoderma) *wielowarstwow,
Elastyczna , ale mało rozciagliwa,*zbudowana z tk lacznej, wśród której
Znajduja się naczynia krwionośne, komorki nerwowe, komorki barwnikow
I miesnie*wytworami skory właśc. Sa twory kostne. *w warstwie zewn
Znajduja się ciala dotykowe,pozwalające na odbieranie wrażeń czucia
Dotyku,bolu,ciepla,zimna.*w warstwie wewnterznej znajduje się tk tłuszcz
I gruczoly potowe*w mezodermie znajduje się duzo włókien kolageno-
Wych (elastyczn i wytrzym mechać) w niej znajduja się liczne naczynia
Krwionośne i zakończenia nerwowe*produkuja melanine-brazowy barwnik
Chroniacy przed wpływem promieniowania UV. Tk podskorna:
Zbudowana się z tkanki łacznej luznej i tk tłuszczowej.
Funkcje szkieletu (kosci)*umozliwaja ruch organizmu*szkielet nadaje
Ogolny kształt ciala organizmu*szkilete umozliwia utrzymanie ciala w
Określonej postawie*funkcja ochronna (kl piersiowe chrno serce i pluca)
*szkielet okresla polozenie narządów wewnątrz*wzrost szkieletu decyduje o
Wzrsocie całego organizmu*rola krwiotwórcze*przez kosci plynie krew nerwy
Kosci mogą być:pozrastne, ruchome(ST ruch-polaczenia stawow)Stawy:
Kuliste(najszerszy ruch we wszyst kierun bark)*zawiasowy(ograniczenie ruchu
Staw łokciowy)*obrotowy(miedzy obrotnikiem a atlasem)*siodełkowy (miedzy
Policzkiem a śródręczem w roznych płaszczyzn można poruszac,ale
W 1 bardziej a w drugiej mniej) 3 typy kosci: płaskie (czaszka,zebra,obręczy
Konczyn)*dlugie(ramieniowa,(pod)udowa,przedrami)*różnokształtne(kregi)
Głowne subst kosci 1,3-wody,subst mineralne,subst organiczne. Budowa:
*szkielet osiowy(czaszka kręgosłup zebra) i grzbietowy.
Miesnie-podst jedn strukturalna i funkcjon kurczaca jest sarkomer-odcienek
Miofibryli zawarty miedzy dwoma chartka elem zwanymi dyskami albo lini
W sład wchodza sarkomeru:*miofilamenty grube(miozyna=bialko)*mio-
Filomeny cienkie (aktyna)*głowy miozynowe . Do skorczu potrzebna jest
Energia ATP i jony wapniowe. Skurcz miofibryli polega na wsuwaniu sie
Miedzy filamenty grube filamentow cienkich.Miofibryle(włókienka kurczliwe)
Tkanka łaczna-funkcje:Ł.wypelniajaca*ł. Odzywcza*ł.transportowa.Ł.ochronna
Ł mechaniczna. Tkanka nabłonkowa pierwotna tkanka pojawia się pierwsza w rozwoju zarodkowym. Ze względu na kształt wyróżnimy nabłonek płaski brukowy czyli sześcienny cylindryczny czyli walcowaty. Nabłonek może być jednowarstwowy <kręgowce strunowce> wielowarstwowy <strunowce> Komórki nabłonka ściśle przylegają do siebie. Może wytwarzać od strony wolnej rzęski i wówczas nosi nazwę nabłonka orzęsionego<migawkowego>może być pokryty oskórkami ochraniając ciało pasożyta.W każdym nabł. Wyróżnia się częśc podstawna i wolną. Nabłonek pokrywowy <wyściełający> osłania odgranicza ciało zwierzęcia lokomotoryczny umożliwia przesuwanie się organizmu lub gamet w jajowodach zmysłowy uczestniczy w budowie narządów zmysłowych złuchowych chemicznych dotykowych termicznych
Tkanka nerwowa pow z ektodermy .Przyjmuje bodźce a następnie przewodzi je w postaci impulsów czyli przesuwającego się elektrycznego potencjału pobudzenia wzdłuż nerwów i od komórki do komórki. Aby mów spełniać zadanie komórki maja odpowiednia budowę. Zbudowana z ciała komórki zawierającego jądro komórkowe 2uch rodzajów wypustek nerwowych licznych dendrytów przyjmujących impulsy i 1 neurytytu włokna osiowego(aksonu) przekazującego impulsu do następnego neuronu lub unerwionego narządu końcowego. Komórk nerwo nie przylegają ściśle do siebie miejsce przekazywania pobudzenia pradu czynności z aksonu jednego neuronu na dendryt 2 neuronu nosi nazwę synapsy. Nastepuje zmiana sposobu przekazywania informacji. Dzielimy na neurony czuciowe -kontaktujące się z dendrytami z receptorem pośredniczące(skojarzeniowe) występuje w ośrodkowym układzie nerwowym ruchowe bezpośrednio kontaktujące się z efektorem
Tkanka mięśniowa mięsnie dzielimy na szkieletowe(które warunkują ruchy i utrzymanie postawy ciałą zwierząt) gładkie( utrzymują stałe napięcie i warunkują wykonywanie powolnych ruchów ) sercowy. Występują nitki białek kurczliwych aktyny miozyny tworzą włókienka kurczliwe tzw miofibryle dzięki którym tkanka może kurczyć się i rozkurczać. W rozwoju zarodkowym różnicuje się przede wszystkim z mezodermy. Ze względu na budowę wyróżnia się mięsniowa gładką narządów wewnętrznych mięśniową prążkowaną do której należa mięśnie szkieletowe
Tkanka łączna stała cechą każdej tkanki łącznej jest obecność obfitej substancji międzykomórkowej oraz stosunkowo rzadko rozsianych w niej elementów morfotycznych.. Powstje z mezodermy wyróżnia się kilka tkanek łącznych zarodkową, szkieletową (chrzęstna kostna) włąściwą swoista(tłuszczowa) do funkcji łącznych nalezy wypełnianie wolnych przestrzeni występujących wewnątrz ciała łaczenie części 1 narządu tworzenie błon surowiczych, spełnienie roli podporowej przez tworzenie szkieletu i zapasowej gromadzącej tłuszcz
Tkanka chrzęstna typowa dla kręgowców tworzy np. szkielet ryby wystepuje także u bezkręgowców np. u głowonogów tworząc puszkę osłaniająca móżg. Spełnia głównie zadanie mechaniczne stanowi w organizmie formę przejsciową do tkanki kostnej( np. rosnące i kostniejące kości długie) albo występuje jako stałą częśc szkieletu (np. chrząstki nosa i tchawicy)
Tkanka kostna charakterystyczna jest tylko dla kręgowców u których tworzy szkielet wewnętrzny tkanka ta tworzy kości. Spełnia głównie funkcje mechaniczne czemu tworzysz ilościowa przewaga substancji międzykomórkowej nad komórkami kostnymi . Podstawą jednostką strukturalną kości jest osteon.
Tkanka tłuszczowa jest dla organizmu materiałem zapasowym bądź jako tkanka tłuszczowa podskórna stanowi mechaniczną ochronę dla głębiej położonych tkanek i narządów. Może także spełnić funkcje izolatora termicznego. Komórki tej tkanki są wypełnione tłuszczem a jądro i cytoplazma zepchnięte sa na ich obwód .Krew-płyn ustrojowy-ktorej istota miedzykomorkowa jest płynna Sklada się z osoczaOsocze substancja międzykomórkowa krwi zawiera ok. 90% wody 10% związków organicznych i nieorganicznych biłek tłuszczów hormonów witamin enzymów soli mineralnych. Rola osocza uczestniczenie w procesach odpornościowych organizmu udził wprocesie krzepnięcia krwi utrzymywanie stałego pH ) i składn komork:*krwinki czerw (erytrocyty) to elementy bezjadrzaste zawierające we wnętrzu barwnik krwi=hemoglobine. *krwinki biale(leukocyty) sa kom z jadrami, ze względu na zawartsoc Ziarnistości w cytoplazmie lub ich brak dzieli się na granulocyty i agranulocyty.*trombocyty-w swoim wnętrzu zawiarajca lipoproteinowy składnik trombo-Kinazy-enzymu wyzwalającego proces krzepniecia krwi. Sa one fragment
Macierzystych Komorek szpiku kostnego.