Tkanka nabłonkowa, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA


Tkanka nabłonkowa

Pokrywa powierzchnie, wyściela wszystkie jamy.

Funkcje:

- pokrywowo- ochronna (np. naskórek)

- wydzielnicza (np. gruczoły)

- resorpcyjna (np. nabłonek jelita)

- barierowa (np. śródbłonek, nabłonek pęcherzyków płucnych)

- czuciowa (np. nabłonek węchowy, kubki smakowe)

Cechy tkanki nabłonkowej:

- ściśle do siebie przylega

- mała ilość substancji międzykomórkowej

- tkanka nie jest unaczyniona

Błona podstawna

- tworzy granicę między tkanką nabłonkową a innymi tkankami

- zbudowana z trzech warstw:

* blaszka jasna

* blaszka gęsta

* blaszka siateczkowa

Funkcja:

- barierowa

- wymiana produktów metabolicznych

- różnicowanie się komórek nabłonkowych

Klasyfikacja

1. Ze względu na kształt komórek

- płaski

- sześcienny

- walcowaty

2. Ze względu na liczbę warstw

- jednowarstwowy

- wielowarstwowy

Nabłonek jednowarstwowy

- płaski ( wydłużone jądro komórkowe, pęcherzyki płucne)

- sześcienny ( wysokość= szerokość= głębokość), centralnie położone jądro komórkowe (cewki nerkowe, oskrzeliki oddechowe, jajniki)

- walcowaty (wysokość komórek jest ok. 2-5 większa niż szerokość), wydłużone jądro komórkowe (jajowód, żołądek, jelito cienkie i grube)

Nabłonek jednowarstwowy- wielorzędowy

- wielorzędowy urzęsiony- układ oddechowy

- wielorzędowy przejściowy- układ moczowy

Nabłonek wielowarstwowy

- płaski (nierogowaciejący- przełyk)

- rogowaciejący (naskórek)

Mikrokosmki

- palczaste wypustki cytoplazmy przykryte błoną komórkową długości ok. 2 mikrom i średnicy 0,1 mikrom

- zwiększają powierzchnię komórki

Steracylia- mikrokosmki- najądrze

Rzęski- wrzeciono cytoplazmatyczne. Pokryte są błoną komórkową a wewnątrz zawierają aparat ruchowy aksonem. Drogi oddechowe i jajowód.

Gruczoły

1. Zewnątrz wydalnicze

- układ przewodów wyprowadzających

- kształt odcinków wydzielniczych

- rodzaj wydzieliny

- mechanizm wydzielania

2. Wewnątrzwydzielnicze

Typ wydzielania

- endokrynowe- endokrynowe

- egzokrynowe:

* merokrynowe- zewnątrz wydzielnicze trzustki

* apokrynowe- gruczoł mlekowy

* halokrynowe- gruczoł łzowy

Tkanka łączna

- rozpowszechniona w całym organizmie

- występuje pod różną postacią tzn. obejmuje wiele typów tkanki pełniącej różne funkcje

- różne typy wykazują różne cechy

- pochodzenie z mezenchymy lub z komórek szpiku

- znaczną przewagę ilościową istoty pozakomórkowej (macierzy) nad komórkami

Klasyfikacja komórek

- komórki stałe- fibroblasty i ich odpowiedniki chondroblasty, osteoblasty, komórki siateczki odontoblasty)

- komórki pochodzenia szpikowego- makrofagi (histiocyty), komórki Browicza- kupffera, osteoklasty, mikrofagi)

- komórki plazmatyczne (plazmocyty), komórki tuczne heparynocyty, mastocyty

- komórki krwiopochodne (napływowe)- neutrofile, eozmofile, bazofile, limfocyty, erytrocyty

Skład macierzy (istoty pozakomórkowej)

- włókna kolagenowe

- włókna sprężyste

- substancja podstawowa:

* proteoglikany

* glikozaminoglikany

* glikoproteiny

Włókna kolagenowe:

- występują w pęczkach

- są odporne na rozciąganie i rozerwanie

- poprzecznie prążkowane

- zbudowane z białka kolagenu, produkowane głównie przez fibroblasty

- podstawową jednostką budowy jest tropokolagen zbudowanych z trzech łańcuchów białkowych

- wyróżniamy kilkanaście typów kolagenu (typ I i III w skórze, typ II w chrząstce szklistej)

Włókna elastyczne

- występują pojedynczo tworząc sieć lub błony (w aorcie)

- mogą zwiększać swoją długość o 150%

- zbudowane z białka elastyny i mikrofibryli

- elastyna jest produkowana przez fibroblasty i komórki mięśniowe gładkie (np. błony elastyczne)

Substancja podstawowa tkanki łącznej

- wypełnia przestrzeń między komórkami i włóknami

- zbudowana z proteoglikanów i glikoproteidów

- produkowana przez fibroblasty

- zmiany w jej strukturze to przyczyna licznych chorób zwanych kolagenozami

Fibroblasty

- posiada ostre wypustki

- jądro z wyraźnym jąderkiem i rozproszoną chromatyną

- duża ilość RER

- dobrze rozwinięty aparat Goldiego

- liczne mikrotubule odpowiadają za wydłużony kształt komórki

- ich spoczynkowa forma to fibrocyty

- czynność ich jest regulowana m. in. hormonalnie (hormon wzrostu działa pobudzająco a hormony sterydowe hamująco)

Makrofagi

- pochodzą z komórki macierzystej szpiku

- cechuje je zdolność fagocytozy

- wydzielają wiele związków m. in. Enzymy lizosomalne, interferon, prostaglandyny, cytokiny ( biorą udział w reakcji immunologicznej)

- należą do układu fagocytów jednojądrowych tzw. MPS

Komórki tuczne

- pochodzą z komórki macierzystej szpiku

- występują we wszystkich tkankach gdzie towarzyszą naczyniom krwionośnym

- posiadają liczne ziarnistości z mediatorami reakcji alergicznej ( histamina, heparyna), które mogą wywołać obrzęk, ból wzrost temperatury, wstrząs (katar sienny, pokrzywka, astma oskrzelowa atopowa, wstrząs anafilaktyczny)

- reakcja alergiczna zawsze zachodzi w obecności immunoglobuliny E (Ig E)

Komórki plazmatyczne

- chromatyna w jądrze ma układ szprychowaty,

- dobrze rozbudowane RER, trzyjądrowo zlokalizowany aparat Golgiego i Centriole

- licznie występują w układzie limfatycznym oraz w błonie śluzowej przewodu pokarmowego

- powstają z limfocytów beta i produkują przeciwciała

Tkanka tłuszczowa żółta

- komórka o kształcie sygnetu- duża kropla tłuszczu otoczona przez wąski rąbek cytoplazmy z jądrem komórkowym i organellami komórkowymi, średnica komórek 25-250 mikrom

- funkcja to magazyn energii, izolator termiczny, amortyzacja urazów mechanicznych

- występuje w tkance podskórnej, otacza nerki, naczynia krwionośne

Tkanka tłuszczowa brunatna

- komórki o średnicy 20- 40 mikrom

- centralnie położone jądro komórkowe

- w cytoplazmie liczne drobne krople lipidowe i mitochondria z dobrze wykształconymi grzebieniami

- funkcja to termoregulacja ustroju (produkcja ciepła)

- występuje u noworodków, małych dzieci

- u dorosłych niewiele ( w śródpiersiu, w dołach pachowych)

Chrząstki

- zbudowane z komórek chondrocytów i substancji międzykomórkowej

- otoczone ochrzęstną ( wyjątek powierzchnie stawowe)- tkanka łączna zwarta o utkaniu nieregularnym, bogato unaczyniona

- chrząstki nie SA unaczynione

- odżywianie następuje przez dyfuzje z naczyń ochrzęstnej lub z płynu stawowego

- wyróżniamy 3 typy chrząstki:

* szklista

* sprężysta

* włóknista

Chrząstka szklista

- powierzchnie stawowe, oskrzela, tchawica,

- zbudowana z chondrocytów występujących w grupach izogenicznych i substancji międzykomórkowej

- jednostką strukturalną jest terytorium chrzęstne- chondron jest to grupa izogeniczna i otaczające ją: torebka, pole wewnętrzne i pole zewnętrzne

- substancja międzykomórkowa zbudowana jest z proteoglikanów bogatych w siarczany, chondrotyny i kreatyny oraz z kolagenu typu II

Chrząstka sprężysta

- małżowina uszna, trąbka słuchowa, nagłośnia

- mniej komórek w grupie izogenicznej (2- 3), w substancji międzykomórkowej występuje gęsta siatka włókien sprężystych, wykazują dużą elastyczność

Chrząstka włóknista

- spojenie łonowe, krążki międzykręgowe, miejsca przyczepu ścięgien i więzadeł do kości

- substancja międzykomórkowa jest wypełniona pęczkami włókien kolagenowych (typ I)

- między pęczkami kolagenu leżą raczej pojedynczo chondrocyty

Tkanka kostna

- płodowa

- dojrzała

* zwarta- korytalna (trzon kości długich) zewnętrzna warstwa nasad kości długich, pokrycie wszystkich kości płaskich

* gąbczasta ( nasady kości długich, wnętrza kości krótkich i płaskich)

Kość płodowa

- występuje w czasie rozwoju w życiu płodowym, w organizmach dojrzałych: szwy kostne, błędnik ucha wewnętrznego, w przebiegu chorób np. osteoporoza

- budowa: grube pęczki włókien kolagenowych o nieregularnym przebiegu

- cechuje mała wytrzymałość mechaniczna

Kość zwarta korytalna

Rysunek

Kość gąbczasta

- zbudowana z blaszek uformowanych w beleczki przebiegające w różnych kierunkach i tworzące sieci

- między beleczkami znajduje się szpik kostny

- jednostka architektoniczna: pakiet beleczkowy

Komórki kości

- osteoprogenitory- mogą się różnicować w osteoblasty lub chondroblasty

- osteoblasty- komórki kościotwórcze, biorą udział w produkcji macierzy kości, w procesie mineralizacji, ich aktywność pobudza parathormon, hormon wzrostu, hormony tarczycy a hamują kortykosteroidy

- osteocyty- najliczniejsze w dojrzałej kości, leżą w jamkach kostnych i nie produkują substancji międzykomórkowej

- komórki powierzchni kostnej- leża między tkanką kostną a naczyniami krwionośnymi, są wrażliwe na działanie hormonów: parathormonu i kalcytoniny

- osteoklasty- komórki kościogubne



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Gram plus, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
DIAGNOSTYKA MIKROBIOLOGICZNA BAKTERII BEZTLENOWYCH, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
Clostridium difficile, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
46, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
1 i 2, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
mikrobiologia3, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
zagadnienia na mikrobiologie-wyklady, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
Mikrobiologia ściaga, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
Staphylococcus aureus, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
Podział wirusów ze względu na rodzaj kwasu nukleinowego, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
Pytanie 5 i 6 z mikro, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
zagadnienia mikrobiologia, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
Mikrobiologia egzamin, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
25 26, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
Mikrobiologia, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
mikro 23 24, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
ENTEROCOCCUS SP, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA
STREPTOCOCCUS PNEUMONIA, Ratownicto Medyczne, MIKROBIOLOGIA

więcej podobnych podstron