Opracowanie: Agata Tomaszewska

Tektonika złoża „Turów”

Złoże "Turów" charakteryzuje się bardzo skomplikowaną tektoniką. Wynika ona z wielofazowych ruchów tektonicznych, które wyprzedzały sedymentację lub występowały równocześnie z nią. Do elementów tektoniki KWB Turów należą:

• zmienna grubość kompleksów osadowych, które rozdzielają pokłady węgla,

• rozwarstwienia pokładu III związane z nierównomiernym osiadaniem podłoża wzdłuż starszych założeń tektonicznych,

• liczne uskoki,

Do 2006 roku udokumentowano około 350 uskoków tektonicznych jak również kompakcyjnych, jednak w miarę postępu eksploatacji ich liczba nadal rośnie. Do największych dyslokacji tektonicznych zalicza się:

• Uskok dzielący złoże na dwie części, o przebiegu WE i zrzucie od 15 do 90 m ku N. Części te różnią się pod względem sedymentacji.

• Uskok zlokalizowany w południowej części złoża o przebiegu W-E na zachodzie oraz NW-SE na wschodzie, o zrzucie od 30 do 140 m ku N i NE.

Obydwa uskoki zaburzają wszystkie kompleksy osadowe trzeciorzędu. Oprócz wspomnianych powyżej głównych uskoków występują również uskoki pierzaste, charakteryzujące się niewielkim zrzutem. Zaburzenia glacitektoniczne występują w przypowierzchniowych partiach złoża.

Deformacje tego typu mogą stwarzać znaczne zagrożenie dla bezpieczeństwa eksploatacji. Konieczne jest zastosowanie odpowiedniej technologii eksploatacji oraz przyjęcia określonych parametrów ścian i zboczy. Do prowadzenia bezpiecznej eksploatacji oraz jej projektowania niezbędne jest dokładne rozpoznanie parametrów oraz przebiegu poszczególnych uskoków. Za pomocą technologii GPS w KWB Turów dokumentuje się każdy powstały uskok, technologia ta jest bardzo dokładna i precyzyjna. Dla podniesienia efektywności pomiarów elementów tektoniki złoża stosuje się również tachimetr Leica TCR - 1205. Wprowadzenie tachimetru wymuszone zostało ograniczoną precyzją pomiarów zestawem Z-Max + dalmierz, którego najsłabszym elementem jest busola magnetyczna, na podstawie której wyznaczana jest orientacja całego zestawu. Dzięki powyższym danym tworzone są tzw. modele, które w przybliżony sposób obrazują tektonikę złoża.

Skrzydło wiszące

Skrzydło zrzucone

Fig 1. Uskok na obszarze KWB „Turów” (fot. M. Kufrasa)

- powierzchnia uskokowa

---