narysowac i opisac poprzeczny profil koryta rzecznego
Rys. Sytuacja odcinka rzeki i profil poprzeczny koryta
W wyniku wypłukiwania brzegów wklęsłych czyli erozji, są podmywane brzegi i robią się większe zakola. Boki wklęsłe są brzegami głębokimi bo woda wykonuje tu ruch śrubowy podmywając i wyrzucając to na przeciwną stronę i tu tworzy się plaża tzw odsypisko. Bok wypukły jest dość płytki i są tu prądy wynoszące. W ruchu śrubowym ruch jest w przeciwną stronę do ruchu zegara. Jak zakola się jeszcze bardziej pogłębiają tworzą się meandry gdy kąt przekracza 180 stopni i więcej. Erozja boczna istnieje cały czas.
Odcinek rzeki z zatorami, wyróżniamy brzeg lewy, prawy, brzeg wklęsły i wypukły. Środkiem przebiega nurt- przerzuca się z jednego brzegu na drugi brzeg wklęsły. Są podmywane brzegi wklęsłe. Profil poprzeczny; odsypisko: wypłukany przez rzekę.
2. wymienić formy źródeł
1)na rodzaj siły powodującej wypływ wody spod ziemi
- spływowe - gdy woda podziemna grawitacyjnie wypływa w postaci żródeł. Spływa z wyższych terenów do niższych.
-Podspływowe - woda musi być pod ciśnieniem i musi wypływać do góry w wyniku działania hydrostatycznego
-Intermitujące (lewarowe) - woda podziemna wypływa na zasadzie zassania wtedy woda wypływa kiedy poziom wody w tej grocie wzniesie się powyżej wyniesienia w tym kanale lewarowym. Jak nastapi zassanie powietrza nastepuje ustanie wypływu wody, płynie do momentu obniżenia się.
Kanał lewarowy
2)rodzaj przewodów hydrogeologicznych wyprowadzających wodę podziemną, wyróżniamy żródło:
-warstwowe - drenuja warstwy porowate wśród tych warstwowych wyróżniamy: warstwowo erozyjne (gdy warstwa porowata nacięta jest powierzchnia erozyjną), warstwowo kontaktowe, warstwowo zaporowe kiedy zmniejsza się warstwa wodonośna lub kiedy zmniejsza się frakcja tej warstwy to powoduje zatamowanie wody w tej warstwie i woda wydostaje się w postaci żródeł.
-Szczelinowe - odwadniają skały spękane, magmowe, żródła szczelinowe charakteryzują się dużą wydajnością.
-Krasowe - one wypływają z utworów krasowiejących, odprowadzają wodę często z całego systemu kanałem, mają nawet 100l/ sekundę wydajności, takie żródła o dużej wydajności nazywane są wywierzyskami (wywierzysko Chochołowskie, Bystre)
-Uskokowe - zródła te wypływają w miejscach gdzie występuje uskok. Cęsto mają podwyższoną temperaturę bo zasilane są wodami głęboko pochodzącymi. Żródła uskokowo zaporowe gdy mamy warstwe przepuszczalną i z drugiej strony nieprzepuszczalną.
3) położenie morfologiczne - są to żródła: korytowe, przykorytowe, terasowe, podzboczowe, zboczowe, stokowe, grzbietowe, klifowe, stożkowe, morenowe, sandrowe,osuwiskowe
4)na stopień mineralizacji - wyróżnia się żródła:
-słodkie - jak mniej soli niż 1g/1l H2O
-mineralne - one zawierają powyżej 1g soli na 1 litr wody
5)na temperaturę wody:
-bardzo zimne - 0 - 4 C
-zimne - od 4 - 20C
-ciepłe - (cieplice) temp powyżej 20C
rodzaj przewodów hydrogeologicznych wyprowadzających wodę podziemną, wyróżniamy żródło:
warstwowe - drenuja warstwy porowate wśród tych warstwowych wyróżniamy: warstwowo erozyjne (gdy warstwa porowata nacięta jest powierzchnia erozyjną), warstwowo kontaktowe, warstwowo zaporowe kiedy zmniejsza się warstwa wodonośna lub kiedy zmniejsza się frakcja tej warstwy to powoduje zatamowanie wody w tej warstwie i woda wydostaje się w postaci żródeł.
Szczelinowe - odwadniają skały spękane, magmowe, żródła szczelinowe charakteryzują się dużą wydajnością.
Krasowe - one wypływają z utworów krasowiejących, odprowadzają wodę często z całego systemu kanałem, mają nawet 100l/ sekundę wydajności, takie żródła o dużej wydajności nazywane są wywierzyskami (wywierzysko Chochołowskie, Bystre).
Uskokowe - zródła te wypływają w miejscach gdzie występuje uskok. Cęsto mają podwyższoną temperaturę bo zasilane są wodami głęboko pochodzącymi. Żródła uskokowo zaporowe gdy mamy warstwe przepuszczalną i z drugiej strony nieprzepuszczalną.
3.wymienić wodospady i źródła atrakcyjne turystycznie
wodospady - popularny jest wodospad Wodogrzmoty Mickiewicza wyst na potoku Roztoka, Wielka Siklawa też na tym potoku. Są one niedaleko szosy koło morskiego oka ( w Tatrach), Sudety i tu Wodospad Szklarki i wód Kamieńczyka w Szklarskiej Porębie.
żródła - zródło Wisły, Łyny i Wiercicy (żródło Zygmunta) one występują na wyżynie krakowsko częstochowskiej. Niebieskie zródła wystepują w rejonie Pylicy mają kolor turkusowy.
4.charakterystyka anotermii jeziora
Anotermia, przy temperaturze powietrza powyżej 4°C, obniżanie się, wraz z głębokością, temperatury wód jezior i mórz do temperatury, w której woda osiąga największą gęstość.
Temperatura wody zależy od temperatur powietrza i natężenia pow. wody. Woda ma małe przewodnictwo cieplne i wciągu dnia wierzchnie warstwy wody nie przekraczają 1 stocniC
Lato: anotermia, stratyfikacja normalna- Im głębiej zalegają chłodniejsze masy wody to jest to anotermia. Temp. Spada wraz z głębokością. Występuje stagnacja wód i nie ma wymiany. Po lecie są spadki temp. Powietrza, ochładzają się temp. Wód. Następuje wymieszanie do 4st.C. Natleniają się dolne warstwy.
5. sporty w akwenach zlodowaciałych-jakie i gdzie
Sporty zimowe: łyżwiarstwo na jeziorach bo nie można uprawiać łyżwiarstwa na rzekach.
Pokrywa lodowa:
Wschód - tu na jeziorach przekracza 60 dni
Środkowa część - 40 dni
Płn zach i góry - 20 dni
Jezioro Łebsko około 70 dni ale dlatego że jest płytkie a w Morskim Oku około 160 dni.
1.narysowac przekroj misy jeziornej
2.wymienić rodzaje rumowiska
Rumowisko (materiał transportowany przez rzekę), rzeka transportuje różny materiał drobny, gruby, organiczny i nieorganiczny.
Rodzaje rumowiska:
1.toczyny- gruby rumosz skalny toczony, przenoszony po dnie przy dużych wezbraniach
2.wleczyny- to piaski i żwiry wleczone po dnie koryta, frakcja jest mniejsza (ławy piaszczyste, kamienice- odkładany jest żwir i kamienie). Ten urobek może być odkładany i tworzą się wyspy, kamienice to miejsca odkładania żwiru i kamieni.
3.unosiny czyli iły (średnica mniejsza <0,01mm) wypełniają całą przestrzeń wodną, unoszone prądem wodnym.
4.zawiesiny- to materiał nieopadający, o ciężarze właściwym mniejszym od wody, niezatapialny, przeważnie pochodzenia organicznego.
5.roztwory- sole rozpuszczone w wodzie np. dla Wisły stanowią aż 65% rumowiska, rzeka słona, 18%- zawiesiny wraz z unosinami, 12% wleczony. HuanHo- rzeka żółta, najwięcej frakcji ilastej, transportuje 44 kg średnio/ m3 wody. Rzeki polskie transportują od 4- 400g/m3 iłu.
3. rejony wędkarskie
Słowiński 520 km2 (Bukowo, Janno, Wicko)
Drawski 1470 kn2 (Drawsko, Siecina, Krosino, Wieliczkowo, Wąsocze)
Chorzykowsko - Wdzydzki 1360 km2 (Wdzydze, Radolne, Gołuń, Bieławy, Lubiszewskie, Schadno)
Iławsko - Brodnicki 2300 km2 (Szeląg Wielki i Mały, Bachotek, Strożym, Zbiczna)
Wielkich jezior Mazurskich 1950 km2 (rejon płn Skorliński)Wigier 310 km2 (Wigry, Białe, Czarna Hańcza)
Żmigrodzko - Milickie 1570 km2 (stawy hodowlane w dorzeczu Baryczy, Barycz z dopływami)
4. wymienić uzdrowiska nadmorskie
Wody chlorkowo sodowe - Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Świnoujście, Połczyn Zdrój, Dziwnówek, Ustka.