INSTRUKCJA TECHNOLOGICZNO - RUCHOWA DLA ZAKŁADU LAKIERNICZO-BLACHARSKIEGO
PIOTR HENIBORG ŻNIN UL.POLNA 3
Adres domowy: Piotr Heniborg
Łabiszyn ul. Poznańska2
SPIS TREŚCI
1. Cel i zakres opracowania ...................................... 3
2. Wstęp ...................................... 4
3. Lokalizacja obiektu ...................................... 6
4. Charakterystyka pożarowo -budowlana ....................................... 7
5. Zaopatrzenie w wodę do celów przeciwpożarowych ................. 8
6. Instalacja elektro - energetyczna ....................................... 9
7. Instalacja grzewcza ....................................... 10
8. Charakterystyka procesu technologicznego ............................ 11
9. Lakiernia ....................................... 16
10. Klasyfikacja zagrożenia wybuchowego w lakierni ................. 17
11. Źródła powstania pożaru ....................................... 20
12. Zasady postępowania w przypadku powstania pożaru: .................... 21
A. Alarmowanie
B. Działanie ratowniczo - gaśnicze
C. Organizacja i zasady prowadzenia ewakuacji
13. Zasady zapobiegania możliwości powstania pożaru ................. 27
14. Obowiązki pracowników: ................................................................... 33
A. Wszyscy pracownicy
B. Lakiernik
C. Mistrz
15. Zasady rozmieszczania i obsługi podręcznego sprzętu
gaśniczego ....................................... 35
16. Odpowiedzialność służbowa i karna za nieprzestrzegania
przepisów przeciwpożarowych ....................................... 41
17. Charakterystyka materiałów pożarowo - niebezpiecznych ....... 42
18. Zasady zaznajamiania pracowników z przepisami
przeciwpożarowymi ....................................... 52
19. Podstawy prawne ....................................... 59
20. Zalecenia ....................................... 62
CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
Opracowanie wykonano w myśl wymagań zawartych w § 5 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z 03 listopada 1992 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów; na zlecenie Pana Piotra Heniborga na podstawie przeprowadzonej wizji lokalnej.
Opracowanie ma na celu:
zapoznanie użytkownika obiektu z zasadami bezpieczeństwa pożarowego,
zapoznanie pracowników z zasadami postępowania na wypadek powstania pożaru,
przygotowanie użytkownika i pracowników do organizacji podstawowych działań gaśniczo - ratowniczych w przypadku powstania pożaru,
określenie przestrzeni zagrożonych pożarem i wybuchem.
WSTĘP.
Bezpieczeństwo pożarowe w budynkach jest zespołem szeregu koniecznych do spełnienia wymagań, także organizacyjnych.
Pożar powstały w jednym z pomieszczeń budynku i nie zauważony w początkowym stadium rozwoju, ogarnia nie tylko przedmioty palne będące wyposażeniem pomieszczenia ale w wyniku przerzutu na palne elementy konstrukcyjne, instalację wentylacyjną, elektryczną, gazową, otworami technologicznymi i funkcjonalnymi na poszczególne kondygnacje może w efekcie objąć cały budynek.
Szczególnie niebezpiecznym jest przypadek gdy pożar powstaje i rozwija się w ukryciu wewnątrz elementów konstrukcyjno - budowlanych, użytkowych i techniczno - technologicznych np.: palnej izolacji termicznej ścian, podtynkowej instalacji elektrycznej, instalacji dymowej i wentylacyjnej, urządzeniach i maszynach technicznych, wówczas rozprzestrzenia się w nieograniczonym czasie i przestrzeni.
Jak wynika z badań i analiz przeprowadzonych przez wyspecjalizowane w zakresie ochrony przeciwpożarowej ośrodki badawcze i instytuty oraz z ustaleń Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej, temperatury średnie w następstwie pożaru do jego rozgorzenia osiągają 600°C, przy czym faza początkowa - w zależności od rodzaju materiału palnego, jego stanu rozdrobnienia oraz ilości - może wynosić zaledwie 5 minut.
W drugiej fazie pożaru, gdy następuje rozgorzenie, możemy zauważyć gwałtowny wzrost temperatury oraz szybkie przerzuty ognia do sąsiednich pomieszczeń i inne kondygnacje. Podczas pożaru w budynku szczególny wpływ na szybkość i kierunek jego rozwoju ma prędkość przepływu powietrza, układ funkcjonalny korytarzy oraz klatek schodowych, wydzielanie się gazów palnych niepełnego spalania materiałów i gazów pożarowych. Wprost proporcjonalnie do czasu rozwoju i rozprzestrzeniania rosną trudności z opanowaniem pożaru nie tylko przez użytkowników budynku ale również przez jednostki straży pożarnej o ile nawet zostały zaalarmowane i przybyły w ciągu bardzo krótkiego czasu. W rzeczywistości czas zaalarmowania jednostek straży pożarnej i czas ich przybycia z różnych przyczyn rozciągają się od kilku do kilkudziesięciu minut.
W następstwie pożaru, który w przeciągu kilkunastu minut może rozprzestrzenić się na cały budynek, liczyć się należy z uszkodzeniem struktury konstrukcyjno - budowlanej co może prowadzić nawet do runięcia części a nawet całości obiektu jest w niespełna 20 minut (w zależności od klasy odporności pożarowej budynku) od chwili powstania pożaru.
Powyższe wskazuje jak znaczne jest niebezpieczeństwo osób dla życia i zdrowia w obiektach i budynkach w związku z zagrożeniem pożarowym.
W celu zapobiegania możliwości powstania pożaru narzucono w stosunku do obiektów, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z 03 listopada 1992 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (§ 5 Dz. U. Nr 92 poz. 460 z 1992 r.), opracowanie Instrukcji Technologiczno - Ruchowej.
LOKALIZACJA OBIEKTU.
Budynek lakierni usytuowany jest w Dargobądziu przy ul. Kościelnej 23.
CHARAKTERYSTYKA POŻAROWO - BUDOWLANA.
Obiekt lakierni składa się zasadniczo z czterech pomieszczeń oddzielonych ścianą murowaną na zaprawie cementowo - wapiennej grubości 25 cm, w której znajdują się otwory okienne i otwory drzwiowe. Stolarka nietypowa, okna z stalowych kształtowników , drzwi wjazdowe i przejazdowe (do pomieszczenia lakierni) o konstrukcji stalowej kryte blachą, natomiast drzwi pomiędzy poszczególnymi pomieszczeniami typowe- stolarka drewniana. Cały budynek stanowią ściany z pustaka i cegły czerwonej murowane na zaprawie cementowo-wapiennej o grubości ok. 40 cm, strop ciężki lany konstrukcji żelbetonowej. Wszystkie pomieszczenia są wytynkowane .
Pierwsze pomieszczenie to warsztat blacharski o powierzchni , z którego prowadzą drzwi (90 cm) do pomieszczenia przygotowania samochodów i ich sezonowania o powierzchni ,
- garaż przygotowania samochodów ok. 55 m²
- pomieszczenie sezonowi ok. 16 m²
- magazynek farb i lakierów ok. 3 m²
- pomieszczenia socjalne ok. 12 m²
Wszystkie pomieszczenia są murowane z cegły na zaprawie cementowo - wapiennej, wytynkowane, stolarka drzwiowa typowa drewniana, częściowo plastikowa (pomieszczenia socjalne) okna plastikowe typowe, posadzki betonowe. Strop na dźwigarach żelbetonowych z płyty betonowej zbrojonej - ciężki o masie m>75 kg/m². Budynek wyposażony w system wentylacji grawitacyjnej. Drzwi garażowe stalowe.
ZAOPATRZENIE W WODĘ DO CELÓW
PRZECIWPOŻAROWYCH.
Budynek lakierni nie posiada własnej sieci hydrantowej, natomiast w odległości ok. 70 m znajduje się hydrant podziemny z ujęcia miejskiej sieci hydrantowej.
6. INSTALACJA ELEKTRYCZNO - ENERGETYCZNA I
ODGROMOWA.
Warsztat posiada typową instalację elektryczną na 220 V i 380 V uziemioną, gniazda z bolcem natomiast brak jest głównego wyłącznika prądu , który znajduje się za warsztatem w budynku mieszkalnym .
Brak aktualnych badań instalacji odgromowej i elektrycznej .
7. INSTALACJA GRZEWCZA.
Cały budynek ogrzewany jest typową instalacją centralnego ogrzewania opartą na rurach stalowych, grzejnikach stalowych i piecu zasilającym na paliwo stałe. Cała instalacja C.O. wypełniona jest wodą.
Natomiast lakiernia posiada niezależny układ ogrzewania przy pomocy ciepłego powietrza, układ ten stanowi jednocześnie system suszenia samochodów, bądź podzespołów po lakierowaniu.
8. CHARAKTERYSTYKA PROCESU TECHNOLOGICZNEGO.
Proces technologiczny lakierowania samochodu, bądź pojedynczych podzespołów polega na wykonaniu po sobie odpowiednich operacji.
W wyżej wymienionej lakierni cały proces odbywa się zasadniczo w dwóch pomieszczeniach tj.:
Pomieszczeniu przygotowania samochodu.
Kabinie lakierniczej.
W pomieszczeniu przygotowania samochodu do lakierowania proces pracy polega na kolejnych czynnościach wykonywanych po sobie:
przygotowanie nadwozia karoserii samochodu poprzez demontaż części tapicerki i wyposażenia elektrycznego jak i poszczególnych elementów ozdobnych,
odtłuszczenie karoserii i jej elementów podlegających lakierowaniu przy pomocy specjalnych płynów odtłuszczających i benzyn ekstrakcyjnych,
wyrównanie powierzchni poprzez nałożenia specjalnego szpachlu,
wyrównanie powierzchni poprzez szlifowanie jej na mokro przy pomocy odpowiedniego papieru ściernego
ponowne wyrównanie powierzchni poprzez nałożenie specjalnego szpachlu.
Procesy nakładania szpachlu i szlifowania na mokro mogą się powtarzać kilkakrotnie, naprzemiennie, aż do uzyskania idealnie gładkiej powierzchni karoserii bądź elementów.
Obecnie najczęściej stosuje się trzy sposoby lakierowania:
tradycyjne malowanie za pomocą pistoletu lakierniczego,
malowanie w kabinach lakierniczych spełniających wymagania ochrony przeciwpożarowej, przeciwwybuchowej i bhp; otrzymuje się w nich wysoką jakość powłoki lakierowej,
lakierowania miejscowe, przy poprawkach lakierniczych; do suszenia wykorzystuje się specjalnie skonstruowane promienniki cieplne.
Przy lakierowaniu zagrożenie stwarzają przede wszystkim pary rozpuszczalników. Zalicza się je do I, II, III klasy niebezpieczeństwa pożarowego. Duża lotność używanych rozpuszczalników i rozcieńczalników powoduje, że wydzielające się pary mogą stworzyć w mieszaninie z powietrzem koncentracje zagrażające wybuchem bądź w pomieszczeniach lakierni, bądź we wnętrzu kabin lakierniczych. Odparowanie lotnych rozpuszczalników i rozcieńczalników następuje zarówno podczas przygotowywania wyrobów lakierowanych i malowania nimi, jak i podczas schnięcia powłok.
Z analizy warunków bezpieczeństwa w obiektach lakierni o różnym standardzie technicznym wynika, że eksploatacja o wysokim poziomie technologicznym wymaga mniejszym nakładów na przeciwpożarowe i przeciwwybuchowe zabezpieczenia, przeciwwybuchowe wykonanie urządzeń i instalacji elektrycznych oraz zabezpieczenia konstrukcji budowlanych przed skutkami wybuchów. Wyposażenie lakierni w odpowiednią, skuteczną wentylację oraz blokady i uzależnienia pracy urządzeń technologicznych od jej działania, stosowanie urządzeń o wysokiej sprawności ogranicza zagrożenie wybuchem wewnątrz kabin lakierniczo - suszarniczych i znacznie zmniejsza zagrożenie pożarem w całych obiektach.
Opracowane w ostatnich latach nowe metody malowania, np. malowanie wysokociśnieniowe bez użycia powietrza oraz elektrostatyczne nie wyeliminowały tradycyjnego malowania natryskowego pneumatycznego. Odbijanie się cząstek materiału od malowanej powierzchni jest głównym źródłem strat oraz powodem osadzania się nawarstwień na konstrukcjach lakierni. Straty materiału malarskiego wynoszą 30 - 60%.
Podczas malowania natryskowego następuje także intensywne odparowywanie par rozpuszczalników z powłoki powstającej na malowanych przedmiotach. Rozpuszczalniki odparowują jednocześnie za strumienia aerozolu, padającego na malowane przedmioty lub rozpraszanego w pomieszczeniu, w którym odbywa się malowanie. Przy malowaniu pistoletem natryskowym w pomieszczeniu nie przystosowanym do tego celu, nie mającym odpowiedniej wentylacji przeciwdziałającej gromadzeniu się par może osiągnąć w pobliżu stanowiska malarskiego wartość przekraczającą dolną granicę wybuchowości par rozpuszczalników. W obszarze strumienia aerozolu materiału malarskiego oraz w obłoku cząstek odbitych od powierzchni malowanego przedmiotu stężenie palnych składników osiąga wartość wyższą od dolnej granicy wybuchowości aerozolu cieczy w powietrzu. Znajomość dolnej granicy wybuchowości aerozolu jest więc konieczna w ocenie zagrożenia wybuchem przy operacji malowania pistoletem lakierniczym.
Ze względu na rozproszenie materiału malarskiego wokół stanowisk malowania natryskowego, na wszelkich materiałach i powierzchniach znajdujących się w zasięgu przemieszczania aerozolu gromadzą się nawarstwienia. Zapalenie się zgromadzonych zanieczyszczeń z materiałów malarskich może nastąpić z wielu przyczyn zewnętrznych oraz w wyniku ich samozapalenia. Skłonność do samozapalenia mają lakiery nitrocelulozowe, zwłaszcza w zetknięciu z lakierami zawierającymi żywice epoksydowe i alkilowe. Tego rodzaju niebezpieczeństwo występuje zwłaszcza przy stosowaniu wymienionych lakierów bez usunięcia odpadów lakieru używanego poprzednio.
Wybuch mieszaniny par rozpuszczalników z powietrzem i zapłon chmury aerozolu materiału malarskiego lub zapalenie nie usuniętych nawarstwień może nastąpić w wyniku działania czynnika energetycznego, zawartego w układach urządzeń i instalacji znajdujących się w obszarze zagrożenia. Przyczyną powstania pożaru może być również wyładowanie elektryczności statycznej. Ładunki elektryczności statycznej tworzą się w skutek tarcia cząstek materiału malarskiego, które spowodowane jest wzajemnym ich przemieszczaniem, odrywaniem od pistoletu i uderzaniem o powierzchnię malowanego przedmiotu.
Prawdopodobieństwo wyładowania iskrowego elektryczności statycznej występuje zwłaszcza wówczas, gdy uziemienia urządzeń lakierniczych kabin i metalowych przewodów wentylacyjnych są nieprawidłowe lub jeśli stosuje się pistolety natryskowe i węże wykonane z materiałów o własnościach dielektrycznych, bez właściwych zabezpieczeń.
Ograniczenie zagrożenia pożarowego podczas malowania natryskowego wymaga, aby malowanie odbywało się w specjalnych kabinach lakierniczych, wyposażonych w odpowiednią wentylację zapewniającą nie przekraczanie przez substancje palne stężeń powyżej 50% dolnej granicy wybuchowości i w blokadę uniemożliwiającą malowanie, gdy wentylacja nie działa. W instrukcji technologicznej stanowiska lakierniczego należy podać okresy czyszczenia i określić warunki bezpiecznego usuwania zanieczyszczeń (narzędzia nie iskrzące).
Przy malowaniu natryskowym w doraźnych pracach malarskich, np. na hali napraw, możliwe jest prowadzenie tych prac pod warunkiem zastosowania miejscowych urządzeń wentylacyjnych, zapewniających utrzymanie stężenia (mierzonego bezpośrednio na stanowisku pracy lakiernika lub przy urządzeniu malarskim) rozpuszczalników i rozcieńczalników poniżej wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia toksycznego. W przypadku stosowania wyrobów lakierowych, które przy niebezpiecznych stanach pracy urządzeń mogą stwarzać zagrożenie wybuchem, należy z obszarów stref zagrożenia wybuchem wyeliminować czynniki inicjujące zapłon.
Zasadniczy proces lakierowania w lakierni Pana Piotra Heniborga odbywa się w pomieszczeniu lakierni , która jest jednocześnie suszarnią powłok lakierniczych.
LAKIERNIA .
Pomieszczenia lakierni - suszarni przeznaczone jest do lakierowania karoserii samochodowych i pojedynczych elementów karoserii.
Wyposażenie kabiny w urządzenie wentylacyjno - wyciągowe umożliwia wykonywanie pełnego procesu lakierowania w warunkach stosunkowo dużej czystości powietrza w kabinie. Pokrycie przygotowanej powierzchni karoserii niezbędną ilością warstw lakieru oraz utwardzenie przez wysuszenie tegoż lakieru w podwyższonej temperaturze odbywa się bez przemieszczania karoserii, na jednym stanowisku.
KLASYFIKACJA ZAGROŻENIA WYBUCHOWEGO.
O zagrożeniu wybuchem pomieszczenia lub przestrzeni zewnętrznej decydują:
proces technologiczny dotyczący:
przygotowania samochodów do lakierowania
lakierowania samochodów
suszeniu samochodów po lakierowaniu
magazynowania farb i innych materiałów
rozmiary i przeznaczenie pomieszczeń.
Do zagrożonych wybuchem zalicza się pomieszczenia i przestrzenie zewnętrzne, w których w wyniku procesu technologicznego lub magazynowania mogą tworzyć się mieszaniny wybuchowe.
ciecze palne o temperaturze zapłonu do 55ºC oraz te ciecze, które posiadają temperaturę zapłonu ponad 55ºC do 100ºC i zostaną w procesie produkcyjnym podgrzane powyżej temperatury zapłonu.
do zagrożonych wybuchem nie zalicza się tych pomieszczeń i przestrzeni zewnętrznych, gdzie ciecze łatwopalne używane są w tak małych ilościach, że nie mogą tworzyć w danym pomieszczeniu stężeń wybuchowych.
Klasyfikacja pomieszczeń do kategorii zagrożenia wybuchem:
Suszarnia samochodów lakierowanych
Kategoria zagrożenia wybuchem Z - 2.
Dotyczy całej powierzchni i kubatury pomieszczenia suszarni.
Jest to strefa, w której istnieje niewielkie prawdopodobieństwo wystąpienia mieszaniny wybuchowej par lub mgieł, przy czym mieszanina wybuchowa może występować jedynie krótkotrwale.
Pomieszczenia przygotowania samochodów do lakierowania.
Nie zaliczona do kategorii zagrożenia wybuchem, ponieważ nie istnieją warunki, w których pary cieczy łatwo zapalnych mogą tworzyć nawet lokalne stężenia wybuchowe.
Pomieszczenia powyższe klasyfikują się tylko do pomieszczeń niebezpiecznych pod względem pożarowym.
Kabina lakiernicza.
Nie zaliczono do kategorii zagrożenia wybuchem, ponieważ nie istnieją warunki, w których pary cieczy łatwo zapalnych mogą tworzyć stężenie wybuchowe.
Pomieszczenia lakiernicze klasyfikuje się do pomieszczeń niebezpiecznych pożarowo.
Kabina spełnia warunki do niezagrożonej wybuchem jeżeli proces technologiczny prowadzony będzie zgodnie z opracowaniem oraz zachowane zostaną wszystkie nakazy i zakazy zawarte w instrukcji obsługi lakierni.
Magazyn farb.
Kategoria zagrożenia wybuchem Z - 2.
Dotyczy całej powierzchni i kubatury strefy.
Jest to strefa, w której istnieje niewielkie prawdopodobieństwo powstania mieszaniny wybuchowej par i mgieł, przy czym mieszanina może występować krótkotrwale a mianowicie w przypadku magazynowania cieczy łatwo zapalnych w pojemnikach typu zamkniętego, w których mogą tworzyć się czasowo niebezpieczne stężenia tylko w przypadkach nieszczelnego zamknięcia lub powstania uszkodzeń powodujących wybuch.
UWAGA!!!
Jeżeli użytkownik pomieszczenia do lakierowania nie spełni nakazów i zakazów wymienionych w opracowaniu , nie zastosuje się do przepisów BHP; kabinę lakierniczą należy uważać jako pomieszczenie zagrożone wybuchem.
KATEGORIA ZAGROŻENIA WYBUCHEM Z - 1.
ŹRÓDŁA POWSTANIA POŻARU.
Możliwość powstania pożaru ma swe źródło w następujących przyczynach zaniedbań, braków i usterek:
Nieostrożność osób przebywających na obiekcie tzn.:
porzucanie niedopałków zapałek i papierosów do pojemników na śmieci wykonanych także z materiałów palnych;
pozostawianie ognia otwartego (świec, lamp naftowych, piecyków elektrycznych) na palnym podkładzie i w bezpośrednim sąsiedztwie materiałów palnych;
pozostawianie bez dozoru włączone urządzenia termiczne (grzałki, piecyki, kuchenki, palnik acetylenowy do spawania łukowego, palnika obróbki cieplnej);
ustawianie źródeł światła w pobliżu materiałów palnych na zbyt małej odległości;
podgrzewanie środków czyszczących (palnych) na ogniu otwartym i kuchenkach elektrycznych;
stosowanie palnika acetylenowego lub łukowego nie zgodnie z przeznaczeniem lub w pobliżu materiałów palnych;
Wady i nieprawidłowości instalacji elektrycznej.
przeciążenie instalacji elektrycznej;
uszkodzona instalacja lub niedostateczny jej przekrój;
instalacja przebiega bezpośrednio na podkładzie palnym;
naprawiane we własnym zakresie bezpieczniki prądowe.
Wyładowania atmosferyczne.
Niewłaściwy sposób składowania i przechowywania materiałów pożarowo - niebezpiecznych.
ZASADY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA
POŻARU.
ALARMOWANIE
Z uwagi na narzucony przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej układ Instrukcji Technologiczno - Ruchowej, zostaje przytoczony sposób alarmowania o pożarze:
Każdy z pracowników, który zauważy pożar jest zobowiązany do natychmiastowego wszczęcia, wszelkimi dostępnymi środkami, alarmu pożarowego i powiadomienia służb dozoru.
Pracownik lub osoba znajdująca się w pobliżu telefonu zobowiązana jest do bezzwłocznego alarmowania PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ
TELEFON ALARMOWY 998
W przypadku zauważenia pożaru należy natychmiast alarmować cały personel zakładu oraz osoby w nim przebywające na stałe i czasowo.
Uruchomić sygnalizator dźwiękowy - buczek zakładowy - włącznik zlokalizowany w hali głównej w pomieszczeniu - biurze mistrza zmianowego.
Odłączyć dopływ energii elektrycznej do zagrożonego budynku. Po uzyskaniu telefonicznego połączenia ze Strażą Pożarną należy wyraźnie określić:
gdzie się pali
dokładny adres
co się pali
czy istnieje zagrożenie życia ludzi
numer telefonu z którego się mówi
swoje nazwisko i imię
słuchawkę odłożyć dopiero po uzyskaniu potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia
starannie odłożyć słuchawkę i chwilę poczekać przy telefonie na ewentualne sprawdzenie zgłoszenia pożaru.
W czasie prowadzenia działań ratowniczych należy przestrzegać następującej zasady:
- podstawowym obowiązkiem kierującego działaniami ratowniczymi jest zorganizowanie ratowania ludzi, których życiu zagraża niebezpieczeństwo, a następnie ewakuacja mienia.
DZIAŁANIA RATOWNICZO - GAŚNICZE
W razie zauważenia pożaru natychmiast przystąpić do gaszenia, ogłaszając jednocześnie wszelkimi dostępnymi środkami i głosem ALARM POŻAROWY.
Natychmiastowe podjęcie działań gaśniczych i wykorzystanie jego możliwości gaśniczych może zdecydować o ugaszeniu pożaru, względnie o ograniczeniu jego rozprzestrzeniania się.
Do czasu przybycia Straży Pożarnej, akcję ratowniczą organizuje i kieruje nią właściciel zakładu lub osoba przez niego upoważniona przy ścisłej współpracy z pracownikami, a w razie nieobecności właściciela, każdy z pracowników, który samodzielnie objął kierownictwo akcji ratowniczej.
Niezależnie od powiadomienia o pożarze Straży Pożarnej, należy powiadomić jednostkę Policji w celu zabezpieczenia porządku oraz zorganizowanie ochrony ewakuowanego mienia, w pierwszej kolejności należy ewakuować materiały stwarzające zagrożenie wybuchowe, rzeczy wartościowe oraz dokumenty, których odtworzenie byłoby utrudnione lub niemożliwe.
W czasie akcji ratowniczo - gaśniczej, pracownicy i wszystkie osoby znajdujące się na terenie zakładu zobowiązane są do bezwzględnego podporządkowania się kierownikowi akcji.
Organizując akcję ratowniczo - gaśniczą, do czasu przybycia Straży Pożarnej należy:
spokojnym, zdecydowanym i rzeczowym działaniem zapobiec panice, ewakuować interesantów, ocenić czy istnieje zagrożenie personelu i obsługi zakładu,
ustalić co się pali i jakie są rozmiary pożaru oraz przy użyciu posiadanych sił i środków gasić pożar,
wyłączyć dopływ energii elektrycznej, nie otwierać bez potrzeby drzwi i okien, unieruchomić wszelką instalację wentylacyjną,
z chwilą przybycia jednostek straży przekazać kierownictwo akcji dowódcy Straży Pożarnej, udzielając mu wszelkich zażądanych informacji o obiekcie i występujących ewentualnych zagrożeniach.
Personel obiektu powinien przygotować się na przyjęcie sił i środków
Straży Pożarnej, to jest:
otworzyć wszystkie bramy wjazdowe na teren posesji,
zapewnić dojazd do obiektu,
wskazać najdogodniejszy dojazd,
wskazać miejsce pożaru,
udzielić wszelkich niezbędnych informacji o obiekcie objętym pożarem.
Ponadto należy uwzględnić alarmowanie dodatkowych sił i środków:
Służby Medyczne (w razie potrzeby),
Policję,
Pogotowie Energetyczne,
Pogotowie Wodno - Kanalizacyjne,
osoby funkcyjne zakładu.
WYKAZ WSZYSTKICH TELEFONÓW ALARMOWYCH NALEŻY UMIEŚCIĆ W MIEJSCACH, GDZIE ZNAJDUJĄ SIĘ APARATY TELEFONICZNE POSIADAJĄCE BEZPOŚREDNIE WYJŚCIE NA ZEWNĄTRZ LUB W WIDOCZNYCH, OGÓLNIE DOSTĘPNYCH MIEJSCACH.
Po zaalarmowaniu załogi oraz sił i środków zewnętrznych, każdy z pracowników zobowiązany jest do:
podjęcia działań ewakuowania osób zagrożonych,
przystąpienia do gaszenia pożaru przy użyciu podręcznego sprzętu gaśniczego,
przystąpienia do ewakuacji mienia o szczególnej wartości lub materiałów palnych stwarzających szczególne zagrożenie pożarowe i wybuchowe.
Kierowanie akcją ratowniczo - gaśniczą, do czasu przybycia jednostek Straży Pożarnej, przyjmują w kolejności:
właściciel zakładu
osoba przez niego upoważniona.
C. ORGANIZACJA I ZASADY PROWADZENIA EWAKUACJI
Decyzję o ewakuacji podejmuje i zarządza nią Właściciel Zakładu lub osoba przez niego upoważniona.
Właściciel lub osoba przez niego upoważniona kieruje akcją i ewakuacją do chwili przybycia na miejsce zdarzenia jednostek Straży Pożarnej przekazując wtedy kierownictwo działań dowódcy Straży Pożarnej.
Po przekazaniu dowodzenia akcją dowódcy Straży Pożarnej należy według potrzeb udzielić wszelkich informacji o obiekcie, w tym lokalizację materiałów stwarzających szczególne zagrożenie pożarowe i wybuchowe.
O przystąpieniu do ewakuacji należy powiadomić wszystkie osoby znajdujące się w obiekcie głosem spokojnym i opanowanym ale donośnym.
Według potrzeb należy podjąć decyzję o ewakuacji i zabezpieczeniu mienia.
Ewakuacją kierują i prowadzą ją pracownicy oraz w razie potrzeby strażacy, wyznaczeni poprzez dowodzącego akcją ratowniczą.
Podczas ewakuacji należy bezwzględnie eliminować wszelkie źródła paniki.
Osoby wzbudzające panikę należy stanowczo uspokoić a w razie potrzeby nawet odseparować od innych osób ewakuowanych.
Podczas ewakuacji należy sprawdzać wszystkie pomieszczenia obiektu, czy nikt w nich nie pozostał.
PO ZAKOŃCZENIU EWAKUACJI NALEŻY SPRAWDZIĆ STAN LICZEBNY OSÓB EWAKUOWANYCH, W TYM PRACOWNIKÓW.
Pracownicy, którzy nie biorą udziału w akcji gaśniczej, zobowiązani są do przeciwdziałania panice gości, interesantów, a mianowicie:
głosem spokojnym informować o kierunkach wyjścia ewakuacyjnego,
wzywać do zachowania spokoju,
roztoczyć szczególną opiekę nad osobami ewakuowanymi,
sprawdzić czy wszystkie osoby nie wchodzące w skład personelu opuściły obiekt.
Pracownik prowadzący sprawy ochrony przeciwpożarowej lub inna osoba upoważniona przez Właściciela Zakładu jest odpowiedzialna za:
zabezpieczenia pogorzeliska celem uniknięcia wtórnego pożaru lub wypadku, przez wystawienie posterunku pogorzeliskowego,
przystąpienie do uporządkowania pogorzeliska po zakończeniu działalności komisji lub grupy dochodzeniowo - śledczej Policji celem stwierdzenia przyczyny powstania pożaru.
W przypadku zasłabnięcia lub utraty przytomności osoby podlegającej ewakuacji lub ratownika, należy udzielić natychmiastowej pierwszej pomocy przed medycznej a następnie powiadomić niezwłocznie lekarza.
ZASADY ZAPOBIEGANIA MOŻLIWOŚCI POWSTANIA POŻARU.
Przestrzeganie reżimów technologicznych i zasad wszelkich prac opisanych w niniejszej instrukcji i dokumentacjach techniczno - ruchowych jest podstawowym warunkiem bezpieczeństwa pożarowego zakładu.
W każdym pomieszczeniu oraz w miejscach niebezpiecznych pod względem pożarowym powinny znajdować się napisy lub znaki ostrzegawcze, informujące o zakazie posługiwania się ogniem otwartym lub palenia tytoniu, a przy aparacie telefonicznym wykaz numerów alarmowych.
Ustala się następujące miejsca oraz strefy palenia tytoniu i używania ognia otwartego:
w magazynach gospodarczych i podręcznych,
w pomieszczeniach lakierni, kabinie lakierniczej, suszarni,
w pomieszczeniach mieszalni i magazynie farb i lakierów,
w pomieszczeniach składowania gazów technicznych.
Zakaz palenia tytoniu i używania ognia otwartego obowiązuje również podczas wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo, a w szczególności podczas:
przelewania i mieszania cieczy palnych (farb i rozpuszczalników),
czyszczenia elementów lakierowanych środkami łatwopalnymi,
zmywania posadzek płynami i pastami palnymi,
prowadzenia zaprawkowych prac lakierniczych i lakierowania,
przenoszenia, transportu cieczy i gazów technicznych,
obsługi urządzeń spawalniczych (butli i wytwornic acetylenowych),
porządkowania oraz sporządzania spisów kontrolnych magazynów.
Teren Zakładu powinien być zawsze uporządkowany ze śmieci i palnych odpadów. Dojścia oraz dojazdy do obiektu oraz hydrantów przeciwpożarowych nie mogą być nawet na krótki okres czasu zastawione lub zablokowane.
Wprowadza się zakaz parkowania wszelkich pojazdów na terenie Zakładu poza wyznaczonymi do tego celu parkingiem.
Zakaz nie dotyczy pojazdów dostawczych, remontowych oraz służb ratowniczych i porządkowych.
Na terenie Zakładu zabrania się:
gromadzenia i przechowywania materiałów opałowych, tarcicy oraz innych materiałów palnych pod ścianami obiektu jak również pod obiektami posiadającymi otwory okienne lub inne otwory oraz zwody instalacji odgromowej,
rozgrzewania smoły lub asfaltu w odległości mniej niż 5 m od obiektu oraz na dachu (z wyjątkiem obiektów będących w budowie, posiadających stropy niepalne) i strychach, a naczynia do podgrzewania w/w materiałów muszą posiadać pokrywy,
spalania śmieci, makulatury, odpadów, liści.
W zakładzie zabrania się wykonywania czynności, które mogą spowodować pożar lub przyczynić się do rozprzestrzeniania, a w szczególności:
używania ognia otwartego np. świec w pomieszczeniach, w których znajdują się materiały i ciecze łatwo zapalne,
palenia tytoniu w miejscach, w których jest to zabronione, wrzucanie niedopałków i zapałek do pojemników na śmieci, a w szczególności przeznaczonych na czyściwo,
przechowywania płynów łatwo zapalnych w ilościach przekraczających 20 l oraz w naczyniach nieszczelnych i w miejscach na ten cel nie przeznaczonych,
użytkowania pojemników na śmieci wykonanych z materiałów palnych,
wykonywania ścian działowych, boazerii, sufitów podwieszanych, z materiałów nie odpowiadających wymogom przepisów przeciwpożarowych,
przechowywania w pomieszczeniach socjalno - administracyjnych materiałów pożarowo niebezpiecznych,
ustawiania jakichkolwiek przedmiotów na klatkach schodowych oraz składowania materiałów palnych na korytarzach, zastawiania dostępu do podręcznego sprzętu gaśniczego, urządzeń pożarniczych a w szczególności dostępu do głównego wyłącznika prądu
garażowania pojazdów (w tym jednośladowych) z paliwem w zbiorniku w pomieszczeniach na ten cel nie przeznaczonych np. korytarzach, magazynach, pomieszczeniach związanych z procesem technologicznym zakładu,
W pomieszczeniach zabrania się przechowywania jakichkolwiek innych materiałów lub środków aniżeli wynika to z przeznaczenia pomieszczeń lub posługiwania się ogniem otwartym,
Instalacja elektryczna powinna odpowiadać określonym w odrębnych przepisach normom, a eksploatacja być zgodna z przepisami energetycznymi oraz przeciwpożarowymi. Punkty świetlne muszą być zaopatrzone w klosze ochronne a bezpośrednio pod nimi nie wolno składować materiału - należy zachować odległość nie mniejszą niż 0,5 m.
Ogrzewanie pomieszczeń elektrycznymi promiennikami ciepła lub gazowymi (typu butlowego na gaz propan - butan) jest zabronione.
Materiały powinny być składowane na regałach metalowych z zachowaniem między nimi odległości nie mniejszej niż 1m (nie dotyczy regałów przesuwanych). Ustawianie regałów na wprost wejścia jest zabronione. Ustawianie regałów oraz sposób składowania powinny zapewnić możliwość łatwej i szybkiej ewakuacji.
Instalacje i urządzenia elektryczne powinny odpowiadać obowiązującym przepisom i normom, a w szczególności:
główny wyłącznik prądu powinien być wyraźnie oznakowany,
szafki mieszczące tablice rozdzielcze prądu z bezpiecznikami prądowymi, wykonane z materiałów niepalnych, należy zabezpieczyć przed dostępem osób postronnych oraz określić lokalizację klucza,
wszystkie obwody na tablicy powinny być opisane i oznakowane, bezpieczniki dostosowane do obciążeń, wkładki topikowe oryginalne,
wszystkie elektryczne gniazda wtykowe i przełączniki instalowane w podłożu palnym powinny posiadać niepalną podkładkę,
w przestrzeniach zagrożonych wybuchem należy stosować instalację elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym Ex.
Podczas eksploatacji instalacji i urządzeń elektrycznych w zakładzie zabrania się:
- naprawiania uszkodzonych bezpieczników prądowych we własnym zakresie,
zaleca się stosowanie nadmiarowych wyłączników instalacyjnych,
naprawiania urządzeń, punktów świetlnych w wykonaniu Ex we własnym zakresie,
wykonywania prowizorycznej instalacji elektrycznej oraz korzystania z uszkodzonych gniazd wtykowych, wyłączników, przedłużaczy, itp.
włączania jednocześnie do sieci zbyt wielu odbiorników energii elektrycznej, co może spowodować przeciążenie tej sieci,
pozostawiania bez dozoru włączonych do sieci grzejników, grzałek, lutownic i innych urządzeń elektrycznych nie przystosowanych do ciągłej pracy,
ustawiania urządzeń grzewczych na przedmiotach i materiałach palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości nie mniejszej niż 0,5 m od materiałów palnych,
stosowania na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości nie mniejszej niż 0,05 m od żarówki,
pozostawiania po zakończonej pracy maszyn i urządzeń włączonych do sieci elektrycznej,
eksploatowania instalacji i urządzeń elektrycznych, których stan techniczny może przyczynić się do powstania pożaru, wybuchu lub jego rozprzestrzenienia się.
W pomieszczeniach spawalni, wypalarni, kuźni, hartowni i magazynach wolno stosować lampy przenośne o napięciu znamionowym 24 V.
Przegląd i badania instalacji elektrycznej (pomiary rezystancji) należy prowadzić zgodnie z zasadami określonymi w Zarządzeniu Ministra Gospodarki Materiałowej i Paliwowej z 14 czerwca 1987 r. w sprawie szczegółowych zasad eksploatacji urządzeń oświetlenia, nie rzadziej niż raz na 5 lat.
Wszystkie prace konserwatorsko - naprawcze oraz pomiary i badania instalacji elektrycznej mogą być wykonywane tylko przez osoby posiadające uprawnienia kwalifikacyjne.
Urządzenia i instalacja odgromowa będąca wyposażeniem, powinna być wykonana zgodnie z przepisami i odpowiadać Polskiej Normie.
W celu utrzymania urządzeń i instalacji odgromowej we właściwym stanie technicznym należy przeprowadzić ich badanie w następujących terminach:
- badania pełne - przed oddaniem do eksploatacji
- co 8 lat
- badania okresowe - co 3 lata
Dla każdego urządzenia odgromowego zakłada się dokumentację eksploatacyjną, którą prowadzi wyznaczony pracownik, składającą się z :
metryki urządzenia,
dokumentacji z przeprowadzonych badań,
dokumentacji z przeprowadzonych napraw.
Badania urządzeń i instalacji odgromowych należy zlecać kompetentnym przedsiębiorstwom i osobom posiadającym odpowiednie uprawnienia.
Z przewodów dymowo - spalinowych należy usuwać zanieczyszczenia:
od palenisk opalanych paliwem stałym, co najmniej 4 razy w roku,
od palenisk opalanych paliwem płynnym lub gazowym, co najmniej 2 razy w roku.
14. OBOWIĄZKI PRACOWNIKÓW .
WSZYSCY PRACOWNICY.
Wszyscy pracownicy bez względu na zajmowane stanowisko zobowiązani są:
dbać o stan zabezpieczenia przeciwpożarowego na zajmowanym stanowisku pracy,
wykonywać bezzwłocznie polecenia przełożonych i pracownika prowadzącego sprawy ochrony przeciwpożarowej w zakresie podporządkowania się wymogom przepisów przeciwpożarowych i o ochronie przeciwpożarowej,
brać udział w szkoleniu przeciwpożarowym,
nie pozostawiać bez dozoru włączonych do sieci elektroenergetycznej urządzeń i maszyn, a także nie wygaszonych niedopałków papierosów,
meldować właścicielowi o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie ochrony przeciwpożarowej na terenie zakładu,
w przypadku zauważenia pożaru niezwłocznie podjąć alarm pożarowy i przystąpić do gaszenia pożaru wszelkimi dostępnymi siłami i środkami,
brać czynny udział w akcji ratowniczo - gaśniczej w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, podporządkowując się w tym zakresie dowódcy akcji ratowniczej,
dopilnować aby osoby postronne przebywające na terenie jednostki organizacyjnej stosowały się do przepisów przeciwpożarowych,
dopilnowanie demontażu zbiorników z paliwem i gazami, odłączenia zasilania elektrycznego remontowanego samochodu lub urządzenia oraz zabezpieczenia materiałów i wykładzin palnych,
zabezpieczenie stanowiska pracy w podręczny sprzęt gaśniczy.
LAKIERNIK
Lakiernik odpowiada za stan bezpieczeństwa pożarowego w lakierni i pomieszczeniach z nią związanych w tym za:
prawidłową, zgodną z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej, eksploatację urządzeń lakierniczych,
sprawdzenie stanu technicznego urządzeń wentylacyjnych, lakierniczych, blokady urządzenia lakierniczego z wentylacją obiektu, instalacji elektrycznej - przed i po zakończeniu pracy,
odpowiednie wentylowanie pomieszczeń lakierni przed i po zakończeniu pracy,
stosowanie urządzeń lakierniczych i instalacji zgodnie z wymaganiami procesu technologicznego,
wyposażenie w podręczny sprzęt gaśniczy stanowiska lakierniczego,
utrzymanie ładu i porządku na stanowisku pracy.
MISTRZ
Do obowiązków Mistrza, poza wymienionymi wyżej, należy w szczególności:
zwracać szczególną uwagę czy podlegli pracownicy zachowują wymagania prewencji przeciwpożarowej,
informować o pożarach i wypadkach wybuchów w zakładzie na podstawie informacji przekazanych przez właściciela lub posiadanych,
uwzględniać na odprawach podległych pracowników zagadnienia ochrony przeciwpożarowej,
dopilnowanie uczestnictwa podległych sobie pracowników w szkoleniach przeciwpożarowych,
dopilnować przeszkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej nowo przyjętych pracowników,
przy składaniu sprawozdań Szefowi, należy uwzględnić braki i nieprawidłowości mające wpływ na bezpieczeństwo pożarowe.
W przypadku powstania pożaru:
kierować akcją ratowniczą do chwili przybycia Właściciela lub jednostek Straży Pożarnej,
z chwilą przybycia jednostek Straży Pożarnej poinformować dowódcę o sytuacji i o podjętych działaniach oraz pozostawać z nim w ścisłym kontakcie, udzielić wszelkich informacji o obiekcie, kierować działaniami pomocniczymi.
Podczas składania sprawozdania z dnia pracy:
stwierdzić, jakie działania w zakresie ochrony przeciwpożarowej zostały podjęte,
stwierdzić, jakie nieprawidłowości w w/w zakresie zostały ujawnione podczas pracy,
stwierdzić, jakie przedsięwzięcia zostały podjęte w zakresie poprawy stanu ochrony przeciwpożarowej i jakie spostrzeżenia nasuwają się dla poprawy stanu ochrony przeciwpożarowej.
15. ZASADY ROZMIESZCZANIA I OBSŁUGI PODRĘCZNEGO SPRZĘTU GAŚNICZEGO.
,Wszystkie obiekty muszą być wyposażone w podręczny sprzęt gaśniczy w zależności od kategorii zagrożenia ludzi, wielkości obciążenia ogniowego oraz powierzchni.
Jedna jednostka sprzętu o masie środka gaśniczego co najmniej 2 kg powinna przypadać:
w strefach pożarowych o obciążeniu ogniowym 500 MJ/m² i wyższym oraz zaliczonych do ZL I, ZL III - na każde 300 m² powierzchni,
w strefach pożarowych zaliczonych do ZL II i ZL V oraz w strefach, w których występują pomieszczenia zagrożone wybuchem na każde 150 m² powierzchni,
w pozostałych strefach pożarowych, z wyłączeniem zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV, na każde 500 m² powierzchni.
Zasady konserwacji i przeglądu technicznego gaśnic.
Przegląd stanu technicznego gaśnic przeprowadzane są przez punkty serwisowe upoważnione do tego przez producenta i terminach przez niego określonych.
Na gaśnicach dopuszczonych do stosowania wg Polskiej Normy
PN - 92/M - 51079 (Normy Europejskiej EN - 3) w polu opisowym etykiety musi być podana data produkcji i informacja o terminie przeglądu. Gaśnice takie powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające przypadkowemu uruchomieniu.
Gaśnice dopuszczone wg Polskiej Normy PN - 75/M - 51079 powinny być zaplombowane. Wymogu stosowania tzw. kontrolki gaśnicy nie ma. Stosowane w ochronie przeciwpożarowej mogą być tylko te gaśnice (tam, gdzie są wymagane przez przepisy), które zostały wyprodukowane w okresie ważności ich świadectwa dopuszczenia.
Przy rozmieszczaniu sprzętu w obiektach należy stosować następujące zasady:
sprzęt powinien być umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, przy wejściach i klatkach schodowych, przy wyjściach na zewnątrz budynków,
oznakowanie miejsc ustawienia sprzętu powinno być zgodne z
PN - 92/N - 01256/01
do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m,
sprzęt należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, gorące grzejniki),
odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m.
Etatyzacja podręcznego sprzętu gaśniczego dla obiektu.
Zakład lakierniczy Pana Piotra Heniborga nie został zakwalifikowany jako zagrożony wybuchem. Oba obiekty stanowią jedną strefę pożarową ponieważ są połączone ze sobą oknem i drzwiami w ścianie działowej. Z ilości występujących materiałów obciążenie ogniowe może przekroczyć 500 MJ/m², zakładając maksymalną ilość pojazdów w obiekcie i pełny magazynek farb i lakierów oraz innych materiałów potrzebnych w procesie technologicznym. Ponadto pomieszczenia socjalne kwalifikuje się do ZL III, a pomieszczenie magazynku farb i lakierów do kategorii zagrożenia wybuchem Z 2 tylko czasowo w momencie nieszczelnego zamknięcia lub uszkodzeń pojemników z farbami powodujących zagrożenie.
Zasady obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego.
Gaśnice to podręczne urządzenia służące do gaszenia pożarów w zarodku. Działanie ich jest półautomatyczne tzn. po ręcznym uruchomieniu samoczynnie wyładowują swoją zawartość wymagając jedynie kierowania strumienia środka gaśniczego na ogień. W zależności od konstrukcji i użytego środka gaśniczego rozróżnia się kilka rodzajów gaśnic:
GAŚNICE PROSZKOWE 2, 6, 12 KG
Gaśnica proszkowa ma postać cylindrycznego zbiornika zaopatrzonego w zawór z kółkiem pokrętnym lub dźwignią zabezpieczającą na zbiorniku oraz dyszę z zaworem uruchamiającym. Nośnikiem proszku gaśniczego tj. czynnikiem wyrzucającym proszek wypełniający zbiornik gaśniczy na ogień jest azot lub dwutlenek węgla. Ciśnienie robocze wynosi minimum 8 - 12 atmosfer. Zawierają od 2 - 12 kg proszku. Gaśnice proszkowe są bardzo skuteczne, praktyczne, uniwersalne. Szczególnie nadają się do gaszenia gazów i płynów łatwo - zapalnych, pojazdów drogowych, spalinowych i elektrycznych, maszyn roboczych, samochodów, garaży, instalacji elektrycznych pod napięciem i wszędzie tam, gdzie zanieczyszczenie proszkiem nie jest szkodliwe dla gaszonych przedmiotów.
Uruchamianie i obsługa gaśnic proszkowych.
Gaśnicę uruchamia się dwufazowo: przez odkręcenie kółka lub podniesienie dźwigni zabezpieczającej aż do zerwania plomby, a następnie naciśnięcie dźwigni uruchamiającej, umieszczonej w małych gaśnicach w głowicy, a w większych (wyposażonych w dyszę na elastycznym wężu) przy dyszy.
Działanie gaśnicy proszkowej można w każdej chwili przerwać przez zwolnienie dźwigni uruchamiającej lub zakręcenie zaworu.
GAŚNICE ŚNIEGOWE (CO*) 6 KG
Gaśnica śniegowa ma postać wysokociśnieniowej butli stalowej zaopatrzonej w dyszę wylotową połączoną z gaśnicą wysokociśnieniowym wężem, w gaśnicach mniejszych - sztywnym króćcem obrotowym. W górnej części znajduje się zawór pokrętny z płytką bezpiecznikową, służący do uruchamiania gaśnicy. Z boku przymocowany jest uchwyt, a na dole kołnierz umożliwiający ustawienie gaśnicy na ziemi.
Gaśnice śniegowe o mniejszej pojemności można wieszać na specjalnych wieszakach. Wewnątrz gaśnicy znajduje się skroplony pod ciśnieniem własnych par dwutlenek węgla CO*.
Po otwarciu zaworu gaśnicy wydostaje się on pod własnym ciśnieniem na zewnątrz, gdzie gwałtownie się rozpręża i przechodzi w stan lotny oziębiając się do temperatury rzędu minus 80ºC, przy czym część CO* zestala się w postaci śniegu.
Gaśnica śniegowa nadaje się przede wszystkim do gaszenia cieczy, gazów palnych, farb, lakierów, rozpuszczalników, instalacji elektrycznych pod napięciem, ciał chemicznych reagujących z wodą i wszędzie tam, gdzie zastosowanie innych środków gaśniczych może spowodować ich zanieczyszczenie lub uszkodzenie. Obecnie użytkuje się gaśnice o zawartości
6 kg dwutlenku węgla.
Uruchamianie i obsługa gaśnic śniegowych.
Najpierw należy ująć gaśnicę za uchwyt, podejść z nią do ognia i uchwycić dyszę za rękojeść; w gaśnicach mniejszych należy dyszę obrócić i około 90ºC. Następnie trzeba odkręcić zawór butli w lewo a dyszę skierować na ogień, możliwie skośnie w dół. Działająca gaśnica dość głośno szumi i wytwarza biały obłok, z którego wytrąca się zestalony dwutlenek węgla mający postać śniegu, który bardzo silnie się oziębia - zachodzi więc niebezpieczeństwo odmrożenia rąk. Dlatego w czasie działania należy gaśnicę i dyszę trzymać wyłącznie za uchwyty! Działania gaśnicy śniegowej można w każdej chwili przerwać przez zamknięcie zaworu butli. Podczas uruchamiania i działania nie należy odwracać jej dnem do góry. Należy natomiast chronić ją przed nagrzaniem i promieniami słonecznymi, ustawiać z daleka od palenisk i grzejników.
Ogrzanie gaśnicy do temperatury powyżej 30ºC jest niebezpieczne.
KOC GAŚNICZY.
Koc gaśniczy wykonany jest w postaci płachty z tkaniny azbestowo - bawełnianej lub obecnie częściej z włókna szklanego, o powierzchni około 2m². Jest całkowicie niepalny. Przechowuje się go w specjalnych futerałach plastikowych i zawiesza na ścianach budynku wewnątrz pomieszczeń. Służy do tłumienia pożaru w zarodku przez odcięcie dopływu powietrza do palącego się przedmiotu. Szczególnie nadaje się do gaszenia przedmiotów małych o zwartej budowie, umiejscowionych nisko przy ziemi. Można go używać również do gaszenie pożarów silników spalinowych i elektrycznych, płynów łatwopalnych znajdujących się w niewielkich naczyniach, związków chemicznych reagujących z wodą.
Stosowanie koca.
Należy chwycić oburącz za uchwyty zwisające u dołu futerału i szarpnąć w dół, co spowoduje pęknięcie cięgna plomby i wysunięcie się koca z futerału. Następnie należy rozwinąć koc przez strzepnięcie, podbiec do ognia i narzucić go na palący się przedmiot. Przez przyduszenie obrzeży trzeba starać się dokładnie odizolować miejsce pożaru od dostępu powietrza.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ SŁUŻBOWA I KARNA ZA NIE PRZESTRZEGANI PRZEPISÓW PRZECIWPOŻAROWYCH.
Za nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych przez pracownika stosuje się kary dyscyplinarne przewidziane w art. 108 Kodeksu Pracy.
Za wykroczenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej określone w art. 82 Kodeksu Wykroczeń mogą być nakładane grzywny lub wnioski kierowane do kolegium d/s wykroczeń przez uprawnione organy administracji.
Kary za spowodowanie pożaru:
art. 138.1. Kto sprowadza pożar, który zagraża życiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata.
art. 138.2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności od 1 roku do 8 lat.
art. 139.1. Kto sprowadza pożar, w szczególności przez rażące naruszenie przepisów przeciwpożarowych i bezpośrednie niebezpieczeństwo pożaru określonego w art. 138.1. podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
art. 139.2. jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do 3 lat.
CHARKTERYSTYKA MATERIAŁÓW POŻAROWO - NIEBEZPIECZNYCH.
Poniżej opisane materiały; związki chemiczne wchodzą w skład stosowanych powszechnie lakierów i rozpuszczalników akrylowych do lakierowania samochodów i ich podzespołów.
Nazwa substancji chemicznej: Octan etylu,
Nazwa systematyczna substancji: acetic acid, ethyl ester
Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach:
Rozpuszczalność w wodzie - 8,08 % wag.
Inne rozpuszczalniki: aceton, alkohol etylowy, chloroform.
Zagrożenia pożarowe i wybuchowe
Octan etylu jest cieczą łatwopalną. Pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Stężenie stechiometryczne: 4,03 % obj.
Pary gromadzą się w dolnych partiach pomieszczeń i w zagłębieniach terenu. Gęstość par pod względem powietrza: 3.04
Produkty spalania:
pełnego - CO*, H*O
niepełnego - Co, C (sadza)
Środki gaśnicze:
Dwutlenek węgla
Proszki gaśnicze
Rozproszony strumień wody
Piany gaśnicze
Toksyczność substancji:
NDS - 200 mg/m^3
NDSCh - 600 mg/m^3
LD50 (dla szczura) - 5620 mg/kg
Działanie substancji na organizm człowieka.
Octan etylu jest wchłaniany do organizmu przez drogi oddechowe, skórę oraz przez przewód pokarmowy. Wdychane pary drażnią śluzówkę jamy ustnej, oczy, nosa, górnych dróg oddechowych.
Przy wysokim stężeniu par w powietrzu octan etylu ma działanie narkotyczne. Działanie przez układ pokarmowy może powodować nudności i wymioty. Na skórę octan etylu działa drażniąco; może powodować zaczerwienienia i wypryski. W wyniku hydrolizy octanu etylu powstaje silnie trujący alkohol etylowy i kwas octowy.
Zagrożenie dla środowiska naturalnego
Octan etylu działa trująco na organizmy wodne. Jeszcze bardziej toksyczne są produkty hydrolizy (kwas octowy i alkohol etylowy). Estry kwasów organicznych są łatwe do usunięcia przez biodegradację.
Dopuszczalne zanieczyszczenia środowiska naturalnego
Dopuszczalne zanieczyszczenie dla obszarów chronionych:
0,1 mg/m^3 - stężenie jednorazowe
0,011 mg/m^3 - stężenie średnioroczne
Ścieki odprowadzane do kanalizacji nie mogą zawierać octanu etylu ponieważ jego temperatura zapłonu jest niższa niż 85ºC.
Niszczenie i neutralizacja substancji
Octan etylu należy spalać małymi porcjami na placu spalań. Naczynia po octanie etylu płukać alkoholem etylowym.
Wskazówki dla lekarza
Przy zatruciu nieostrym objawy nieżytu górnych dróg oddechowych ustępują bez leczenia.
Przy zatruciu doustnym należy podać dodać do wypicia mleko z dodatkiem białka. W przypadku stwierdzenia zaburzeń rytmu oddychania, niedotlenienia ustroju, podać tlen.
Przy skażeniach skóry lub oczu, zastosować przemywanie dużą ilością czystej wody.
Postępowanie w przypadku awarii
usunąć pojazdy z terenu zabudowanego;
zaalarmować i usunąć z rejonu zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w akcji ratowniczej;
powiadomić władze terenowe, Straż Pożarną, Jednostkę Ratownictwa Chemicznego;
przed przystąpieniem do akcji nałożyć ochrony dróg oddechowych i odzież ochronną;
zablokować drogi dojazdowe;
usunąć źródła zapłonu, ugasić otwarty ogień;
ogłosić zakaz używania otwartego ognia oraz urządzeń iskrzących;
przystąpić do usuwania awarii we własnym zakresie, jeśli nie jest to połączone ze zbyt wielkim ryzykiem.
Wskazówki dla ratujących
używać masek gazowych i ubrań gazoszczelnych;
zablokować dojazd i dojście do terenu zagrożonego;
odciąć wyciek;
zbiorniki usunąć, a jeśli to niemożliwe chłodzić wodą;
pożary o małych rozmiarach gasić przy pomocy gaśnic pianowych lub proszkowych;
duże pożary gasić proszkami gaśniczymi, pianami odpornymi na alkohol, hydronetkami wodnymi; pożarów w zbiornikach nie gasić proszkami gaśniczymi;
wypompować rozlaną ciecz z zagłębień do szczelnych pojemników, pozostałość przysypać materiałem chłonnym.
Nazwa substancji chemicznej: Toluen
Nazwa systematyczna substancji: Benzene, methyl -
Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach:
Rozpuszczalność w wodzie: 0,051 % wag
Rozpuszczalniki: alkohol etylowy, benzen, chloroform, aceton.
Zagrożenia pożarowe i wybuchowe
Toluen jest cieczą palną. Pary toluenu tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe już przy niewielkich stężeniach.
Stężenie stechiometryczne: 2,28 % obj.
Pary gromadzą się w dolnych partiach pomieszczeń i w zagłębieniach terenu. Źródłem zapłonu mogą być płomień, iskra, nagrzana powierzchnia.
Gęstość par pod względem powietrza: 3,18
Produkty spalania:
pełnego - CO*, H*O
niepełnego - CO, C (sadza)
Środki gaśnicze:
Dwutlenek węgla
Proszki gaśnicze
Piany gaśnicze
Toksyczność substancji:
NDS - 100 mg/m^3
NDSCh - 350 mg/m^3
Próg wyczuwalności węchowej - 2 mg/m^3
LD50 (dla szczura) - 5000 mg/kg
Działanie substancji na organizm człowieka
Toluen działa na organizm narkotycznie i drażniąco.
Objawy zatrucia: ból głowy, nudności, wymioty, zaburzenia koordynacji ruchowej, utrata przytomności.
Zagrożenie dla środowiska naturalnego
Toluen wskazuje działanie toksyczne na zwierzęta i rośliny. Powoduje oparzenia tkanki roślinnej oraz zaburzenia oddychania.
Jest trujący dla ryb i planktonu (dawka śmiertelna dla ryb: 10 - 50 g/m^3)
Dopuszczalne zanieczyszczenia środowiska naturalnego
Dopuszczalne zanieczyszczenie powietrza:
0,1 mg/m^3 - stężenie jednorazowe
0,05 mg/m^3 - stężenie dobowe
0,013 mg/m^3 - stężenie roczne
Obecność toluenu w ściekach jest niedopuszczalna ze względu na niską temperaturę zapłonu. Ścieki wprowadzane do morskich wód wewnętrznych i terytorialnych nie mogą zawierać toluenu ze względu na zagrożenie dla ryb i fauny.
Niszczenie i neutralizacja substancji
Toluen należy niszczyć przez spalanie w otwartych naczyniach. Podpalać ostrożnie od strony wiatru.
Wskazówki dla lekarza
Konieczne jest sprawdzenie drożności dróg oddechowych - w razie potrzeby podać tlen, ewentualnie przejść na oddech wspomagany.
W przypadku pojawienia się objawów ostrej niewydolności oddechowej - bladość powłok, poty, spadek ciśnienia, ułożyć chorego z głową w dół i nogami w górę.
Podać Hydrokortizon.
Pojawienie się objawów kwasicy wymaga natychmiastowego podania dożylnie Natrium hydrocarbonicum.
W przypadku drgawek podać dożylnie Thiopental.
W zatruciu przez przewód pokarmowy wykonać płukanie żołądka dużą ilością wody.
Skażoną skórę zmywać dużą ilością wody.
Oczy płukać przy odwiniętych powiekach.
Postępowanie w przypadku awarii
usunąć pojazdy z terenu zabudowanego;
zaalarmować i usunąć z rejonu zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w akcji ratowniczej;
powiadomić władze terenowe, Straż Pożarną, Jednostkę Ratownictwa Chemicznego;
nałożyć ochrony dróg oddechowych i odzież ochronną;
zablokować drogi dojazdowe;
natychmiast usunąć źródła zapłonu, ugasić otwarty ogień;
ogłosić zakaz używania otwartego ognia oraz urządzeń iskrzących;
przystąpić do usuwania awarii we własnym zakresie, a jeżeli jest to połączone ze zbyt dużym ryzykiem, czekać na przybycie ekip specjalistycznych.
Wskazówki dla ratujących
używać masek gazowych i ubrań gazoszczelnych;
zablokować dostęp do strefy zagrożonej, zamknąć szlaki wodne;
ostrzec okolicznych mieszkańców;
usunąć zbiorniki, znajdujące się w strefie zagrożenia; jeśli to niemożliwe, chłodzić intensywnie wodą; groźba wybuchu !!!;
małe pożary gasić podręcznym sprzętem - gaśnicami śniegowymi lub proszkowymi;
duże pożary gasić sprzętem gaśniczym - proszkami, CO*, pianą;
nakazać uszczelnienie nisko położonych pomieszczeń;
w przypadku dużego zagrożenia ewakuować ludzi;
usunąć źródła zapłonu i otwartego ognia;
ostrzec odbiorców wody pitnej, chłodzącej i gospodarczej.
Pierwsza pomoc
usunąć poszkodowanego z strefy zagrożenia;
zdjąć skażoną odzież;
ułożyć wygodnie poszkodowanego;
zapewnić spokój i ciepło;
w razie potrzeby podać tlen;
przy zatruciu przez przewód pokarmowy, podawać dużą ilość wody i prowokować wymioty;
skażoną skórę zmyć wodą, w przypadku oparzenia zmyć ciepłą wodą i nałożyć jałowy opatrunek;
oczy przemywać dużą ilością wody przy odwiniętych powiekach;
wezwać pomoc lekarską.
Nazwa substancji chemicznej: Ksylen
Nazwa systematyczna substancji: benzene, 1,2, - dimethyl -
Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach
Rozpuszczalność w wodzie: 0,0175 % wag
Inne rozpuszczalniki: alkohol etylowy, eter etylowy, benzen, dwusiarczek węgla.
Zagrożenia pożarowe i wybuchowe
O - ksylen jest cieczą palna, pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe.
Stężenie stechiometryczne: 1,96 % obj.
Z powodu wysokiej gęstości pary gromadzą się w dolnych partiach pomieszczeń i w zagłębieniach terenu.
Gęstość par względem powietrza: 3,66
Produkty spalania:
pełnego - CO*, H*O
niepełnego - CO, C (sadza)
Środki gaśnicze:
Dwutlenek węgla
Proszki gaśnicze
Piany gaśnicze
Toksyczność substancji
NDS - 100 mg/m^3
NDSCh - 400 mg/m^3
Próg wyczuwalności węchowej - 700 mg/m^3
Działanie substancji na organizm człowieka
O - ksylen działa na organizm narkotycznie, podobnie jak benzen i toluen.
Do organizmu wchłania się przez drogi oddechowe i skórę.
Objawy zatrucia: znużenie, zawroty głowy, drętwienie kończyn, duszność, nudności i wymioty, podrażnienie błon śluzowych oczu i dróg oddechowych. W ciężkich przypadkach może nastąpić utrata przytomności.
Przy długotrwałym kontakcie skóry z o - ksylenem mogą wystąpić egzemy.
Kobiety ciężarne nie powinny pracować z o - ksylenem ze względu na niebezpieczeństwo poronienia.
Zagrożenia dla środowiska naturalnego
O - ksylen powoduje oparzenia i zniszczenia tkanki roślinnej w miejscu zetknięcia oraz zaburzenia oddychania a w efekcie więdnięcie.
Obecność o - ksylenu ma szkodliwy wpływ na wodny świat roślinny i zwierzęcy. Stężenie śmiertelne dla ryb wynosi 55 g/m^3.
Dopuszczalne zanieczyszczenia środowiska naturalnego
Dopuszczalne zanieczyszczenie powietrza:
0,3 mg/m^3 - stężenie jednorazowe
0,2 mg/m^3 - stężenie średniodobowe
0,1 mg/m^3 - stężenie średnioroczne
Ścieki wprowadzane do morskich wód wewnętrznych i terytorialnych nie mogą zawierać ksylenu w ilości zagrażającej zdrowiu ludzkiemu i żywym zasobom morza.
Ścieki odprowadzane do kanalizacji nie mogą zawierać ksylenu, ze względu na niską temperaturę zapłonu.
Niszczenie i neutralizacja substancji
Ksylen należy zniszczyć przez spalanie. W przypadku rozlania posypać materiałem chłonnym, dokładnie zebrać i spalić.
Wskazówki dla lekarza
Konieczne jest sprawdzenie drożności dróg oddechowych. W przypadku wystąpienia niewydolności obwodowej (bladość, poty, utrata przytomności, spadek ciśnienia) ułożyć poszkodowanego z kończynami lekko uniesionymi i podawać tlen. W ciężkich przypadkach podać dożylnie Hydrokortizon, a w przypadku wystąpienia objawów obrzęku płuc - Furosemid.
Przy zatruciu przez układ pokarmowy, jeśli poszkodowany jest przytomny, należy podać do wypicia białko jaja kurzego.
Przy skażeniu lub oparzeniu skóry, zmyć ciepłą wodą i zabezpieczyć jałowym opatrunkiem.
Przy wystąpieniu silnych bólów podać Pyralgin domięśniowo.
Oparzenia oczu wymagają natychmiastowej interwencji okulisty.
Poszkodowanego przewieźć do szpitala, nawet w przypadku nie wystąpienia objawów zatrucia - mogą one wystąpić nawet po kilku godzinach (np. obrzęk płuc).
Postępowanie w przypadku awarii
usunąć pojazdy z terenu zabudowanego;
zaalarmować i usunąć z rejonu zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w akcji ratowniczej;
powiadomić władze terenowe, Straż Pożarną, Jednostkę Ratownictwa Chemicznego;
nałożyć ochrony dróg oddechowych i odzież ochronną;
zablokować drogi dojazdowe;
natychmiast usunąć źródła zapłonu, ugasić otwarty ogień;
ogłosić zakaz używania otwartego ognia oraz urządzeń iskrzących;
przystąpić do likwidowania awarii we własnym zakresie, a jeżeli jest to połączone ze zbyt dużym ryzykiem, czekać na przybycie ekip specjalistycznych.
Wskazówki dla ratujących
używać masek gazowych i ubrań gazoszczelnych;
zablokować dostęp do strefy zagrożonej, zamknąć szlaki wodne;
ostrzec okolicznych mieszkańców;
usunąć zbiorniki, znajdujące się w strefie zagrożenia; jeśli to niemożliwe, chłodzić intensywnie wodą; groźba wybuchu !!!;
odciąć wyciek, odpompować ciecz zebraną w zagłębieniach; pozostałość przysypać niepalnym materiałem chłonnym i odtransportować w szczelnych pojemnikach do zniszczenia;
małe pożary gasić podręcznym sprzętem - gaśnicami śniegowymi lub proszkowymi;
duże pożary gasić sprzętem gaśniczym - proszkami, CO*, pianą;
nakazać uszczelnienie nisko położonych pomieszczeń;
w przypadku dużego zagrożenia ewakuować ludzi;
usunąć źródła zapłonu i otwartego ognia;
ostrzec odbiorców wody pitnej, chłodzącej i gospodarczej.
Pierwsza pomoc
usunąć poszkodowanego z strefy zagrożenia;
zapewnić dostęp świeżego powietrza;
zdjąć skażoną odzież;
w razie potrzeby zastosować sztuczne oddychanie lub / i podać tlen;
zapewnić spokój i ciepło;
przy zatruciu przez przewód pokarmowy(jeśli poszkodowany jest przytomny) podać do wypicia olej parafinowy;
skażoną skórę zmyć dużą ilością ciepłej wody z dodatkiem mydła;
uszkodzoną skórę zabezpieczyć jałowym opatrunkiem;
oczy płukać przy odwiniętych powiekach;
wezwać pomoc lekarską.
4. Nazwa substancji chemicznej: Styren
Nazwa systematyczna substancji: benzene, ethenyl -
Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach
Rozpuszczalność w wodzie - 0.031 % wag
Inne rozpuszczalniki: alkohol etylowy, eter etylowy, aceton.
Zagrożenia pożarowe i wybuchowe
Styren jest cieczą łatwopalną. Pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Zapalenie par może nastąpić zarówno od otwartego ognia, iskry jak i nagrzanej powierzchni.
Stężenie stechiometryczne: 2,05 % obj.
Pary styrenu są cięższe od powietrza, co powoduje, że gromadzą się w dolnych częściach pomieszczeń i zagłębieniach terenu.
Gęstość par względem powietrza: 3.59
UWAGA!
Styren bardzo łatwo polimeryzuje z wydzieleniem dużej ilości ciepła. Polimeryzacja może również przebiegać w sposób wybuchowy.
Produkty spalania:
pełnego - CO*, H*O
niepełnego - CO, C (sadza)
Środki gaśnicze
Dwutlenek węgla
Proszki gaśnicze
Piany gaśnicze
Toksyczność substancji
NDS - 50 mg/m^3
NDSCh - 200 mg/m^3
LD50 (dla szczura) - 5 g/kg
Działanie substancji na organizm człowieka
Styren wchłania się do organizmu przez przewód pokarmowy, układ oddechowy i uszkodzoną skórę.
Działa narkotycznie. Powoduje podrażnienia skóry i oczu (pieczenie, łzawienie, światłowstręt). Zatrucie przez przewód pokarmowy może spowodować wymioty i utratę przytomności. W wyniku wchłaniania par mogą wystąpić objawy odurzenia, drgawki, stan śpiączki. Mogą wystąpić zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym.
W wyniku silnego zatrucia może nawet nastąpić zgon z powodu podrażnienia układu oddechowego.
Zagrożenie dla środowiska naturalnego
Styren stanowi zagrożenie dla wszystkich żywych organizmów wodnych. Działa trująco na ryby, plankton i bakterie. Ze względu na bardzo małą rozpuszczalność w wodzie tworzy plamy na powierzchni i odcina dopływ tlenu. Obecność styrenu w wodzie powoduje zmianę smaku ryb.
Dopuszczalne zanieczyszczenia środowiska naturalnego
Dopuszczalne zanieczyszczenia dla obszarów chronionych:
0.02 mg/m^3 - stężenie jednorazowe
Ścieki wprowadzane do wód nie mogą zawierać styrenu w ilości zagrażającej zdrowiu ludzkiemu lub faunie. Obecność styrenu w ściekach jest niedopuszczalna, ponieważ nie mogą one zawierać substancji o temperaturze zapłonu niższej niż 85ºC.
Niszczenie i neutralizacja substancji
Rozlany styren zmieszać z piaskiem, wapieniem lub innym niepalnym materiałem chłonnym i zniszczyć przez spalenie.
Wskazówki dla lekarza
Konieczne jest sprawdzenia drożności dróg oddechowych - w razie potrzeby podać tlen. W przypadku pojawienia się objawów ostrej niewydolności obwodowej - bladość, pocenie się, spadek ciśnienia, ułożyć chorego z głową w dół i nogami w górę.
Podać Hydrokortizon.
Pojawienie się objawów kwasicy wymaga natychmiastowego podania dożylnie roztwór węglanu sodowego.
W przypadku drgawek podać dożylnie Thiopental.
W zatruciu przez przewód pokarmowy wykonać płukanie żołądka dużą ilością wody.
Oczy płukać przy odwiniętych powiekach.
Postępowanie w przypadku awarii
usunąć pojazdy z terenu zabudowanego;
zaalarmować i usunąć z rejonu zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w akcji ratowniczej;
powiadomić władze terenowe, Straż Pożarną, Jednostkę Ratownictwa Chemicznego;
nałożyć ochrony dróg oddechowych i odzież ochronną;
zablokować drogi dojazdowe;
natychmiast usunąć źródła zapłonu, ugasić otwarty ogień;
ogłosić zakaz używania otwartego ognia oraz urządzeń iskrzących;
przystąpić do likwidowania awarii we własnym zakresie, a jeżeli jest to połączone ze zbyt dużym ryzykiem, czekać na przybycie ekip specjalistycznych.
Wskazówki dla ratujących
użyć masek gazowych i ubrań gazoszczelnych;
zablokować dostęp do strefy zagrożonej, zamknąć szlaki wodne;
ostrzec okolicznych mieszkańców;
usunąć zbiorniki, znajdujące się w strefie zagrożenia; jeśli to niemożliwe, chłodzić intensywnie wodą; groźba wybuchu !!!;
odciąć wyciek, odpompować ciecz zebraną w zagłębieniach; pozostałość przysypać niepalnym materiałem chłonnym i odtransportować w szczelnych pojemnikach do zniszczenia;
małe pożary gasić podręcznym sprzętem - gaśnicami śniegowymi lub proszkowymi;
duże pożary gasić sprzętem gaśniczym - proszkami, CO*, pianą, przy pomocy hydronetek wodnych;
nakazać uszczelnienie nisko położonych pomieszczeń;
w przypadku dużego zagrożenia ewakuować ludzi;
usunąć źródła zapłonu i otwartego ognia;
ostrzec odbiorców wody pitnej, chłodzącej i gospodarczej.
Pierwsza pomoc
usunąć poszkodowanego z strefy zagrożenia;
zapewnić dostęp świeżego powietrza;
zdjąć skażoną odzież;
zapewnić właściwą ciepłotę;
w przypadku trudności z oddychaniem zastosować wspomaganie tlenowe;
w przypadku zatrucia doustnego, podać dużą ilość wody i wywołać wymioty;
skażoną skórę i oczy przemywać wodą;
wezwać pomoc lekarską i Pogotowie Ratunkowe.
18. ZASADY ZAZNAJAMIANIA PRACOWNIKÓW Z PRZEPISAMI PRZECIWPOŻAROWYMI.
Udział w szkoleniu z zakresu ochrony przeciwpożarowej jest obowiązkiem wszystkich pracowników.
Ustala się następujące rodzaje szkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej:
wstępne szkolenie pracowników nowo przyjętych,
szkolenie podstawowe
Wstępne przeszkolenie pracowników nowo przyjętych polega na zapoznaniu ich z postanowieniami instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, oraz:
z rozmieszczeniem i obsługą podręcznego sprzętu gaśniczego,
zasadami alarmowania Straży Pożarnej i innych służb ratowniczych w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia,
lokalizacji urządzeń przeciwpożarowych.
Szkolenie wstępne prowadzi pracownik odpowiedzialny za sprawy ochrony przeciwpożarowej, przyjmując pisemne oświadczenie od pracowników o odbytym szkoleniu. Dopuszczenie pracownika do wykonywania czynności zawodowych bez odbycia szkolenia wstępnego jest zabronione.
Szkolenie podstawowe w zakresie ochrony przeciwpożarowej należy prowadzić w możliwie jak najkrótszym czasie, po zatrudnieniu pracownika.
Szkolenie mogą prowadzić oficerowie, aspiranci i podoficerowie PSP oraz pracownik d/s ochrony przeciwpożarowej, posiadający specjalistyczne przeszkolenie ukończone w szkołach i ośrodkach szkoleniowych PSP.
Szkolenie podstawowe pracowników powtarza się co 4 lata, oraz jeżeli:
wprowadzono nowe urządzenia techniczne stwarzające zagrożenie pożarowe lub wybuchowe,
wprowadzono istotne zmiany w przeciwpożarowym zabezpieczeniu zakładu,
przeprowadzona kontrola stanu ochrony przeciwpożarowej wykaże niski poziom znajomości przepisów przeciwpożarowych i zasad bezpieczeństwa pożarowego u pracowników.
Szkolenie podstawowe należy prowadzić wg tematyki obejmującej cykl wykładów w ilości 4 godzin lekcyjnych:
zagrożenia pożarowe występujące w obiekcie - zakładzie,
zadania i obowiązki pracowników w przypadku powstania pożaru oraz organizacja i warunki ewakuacji,
zadania i obowiązki pracowników w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz zapobiegania pożarom lub miejscowym zagrożeniom,
podręczny sprzęt gaśniczy, urządzenia przeciwpożarowe i środki gaśnicze - rodzaje, miejsce rozmieszczenia oraz obsługa w przypadku użycia do gaszenia pożaru.
Słuchacze szkolenia podstawowego otrzymują zaświadczenia o ukończeniu szkolenia, które przechowuje się w aktach osobowych pracownika.
PODSTAWY PRAWNE.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. z 1995 r. Nr 10, poz. 46)
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 03 listopada 1992 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. (Dz. U. z 1992 r. Nr 92, poz. 460)
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 22 stycznia 1993 r. w sprawie szczegółowych zasad przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego, ratownictwa technicznego, chemicznego i ekologicznego oraz warunków, którym powinny odpowiadać drogi pożarowe. (Dz. U. z 1993 r. Nr 8, poz. 42)
PN - 70 /B - 02852 Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie.
Obliczanie obciążenia ogniowego oraz wyznaczanie względnego czasu trwania pożaru.
Rozporządzenie Ministrów: Energetyki i Energii Atomowej oraz Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 17 maja 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne w pomieszczeniach i przestrzeniach zewnętrznych zagrożonych pożarem. (Dz. U. z 1980 r. Nr 13, poz. 43)
Zarządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki oraz Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 05 października 1966 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne w pomieszczeniach, strefach i przestrzeniach zewnętrznych zagrożonych wybuchem. (Dz. U. z 1966 r. Nr 17, poz. 71 i z 1969 r. Nr 10, poz. 34)
PN - 71/B - 02863 Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie.
Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne. Sieć wodociągowa zewnętrzna przeciwpożarowa ze źródłem zasilania oraz rozmieszczenie hydrantów zewnętrznych. Wymagania.
8. PN - 71/B - 02864 Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie.
Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne. Zasady obliczania zapotrzebowania wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru.
9. PN - 86/E - 05003/01 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych.
Wymagania ogólne.
10. PN - 86/E - 05003/02 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych.
Ochrona podstawowa.
11. PN - 89/E - 05003/03 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych.
Ochrona obostrzona.
12. PN - 72/B - 02865 Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie.
Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne. Instalacja wodociągowa wewnętrzna przeciwpożarowa.
13. PN - 92/N - 01256/01 Znaki bezpieczeństwa.
Ochrona przeciwpożarowa.
14. PN - 92/N - 01256/02 Znaki bezpieczeństwa.
Ewakuacja.
Świerżewski M. - Eksploatacja urządzeń elektrycznych w
przestrzeniach zagrożonych wybuchem.
Instytut Wydawniczy CRZZ Warszawa 1971 r.
Świerżewski M., Wejroch M. - Malarnie - Lakiernie.
Instytut Wydawniczy CRZZ Warszawa 1973 r.
Metodyka oceny i zagrożenia pożarowego i wybuchowego.
Marian Skaźnik. Temat III. EKO - POŻ Katowice
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 04 lipca 1995 r. w sprawie zakresu, trybu i zasad uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej. (Dz. U. z 1995 r. Nr 102, poz. 506)
ZALECENIA.
Na bieżąco, zgodnie z obowiązującymi zasadami, prowadzić przeglądy techniczne podręcznego sprzętu gaśniczego.
Doposażyć Zakład w podręczny sprzęt gaśniczy zgodnie z podstawowymi zaleceniami i wymogami.
Oznakować obiekt - zakład przeciwpożarowymi i ewakuacyjnymi znakami oraz tablicami informacyjnymi zgodnie z Polską Normą.
Prowadzić podstawowe i okresowe szkolenie pracowników z zakresu ochrony przeciwpożarowej i BHP.
Dokonać przeglądu instalacji elektrycznej i odgromowej, oraz prowadzić okresowe ich badania.
Zainstalować główny wyłącznik prądu w miejscu łatwo dostępnym-widocznym na ścianie zewnętrznej zakładu i prawidłowo oznaczyć.
Przebudować część socjalną tak ,aby nie miała bezpośredniego dostępu do magazynku farb i rozpuszczalników oraz mieszalni farb.
Zbudować instalację wentylacyjną w pomieszczeniach :magazynku farb i rozpuszczalników oraz przygotowania samochodów do lakierowania.
Wprowadzić na terenie całego zakładu bezwzględny „ Zakaz palenia”.
Poszczególne pomieszczenia użytkować zgodnie z przeznaczeniem.
Zakazać składowania pustych opakowań po lakierach i rozpuszczalnikach w pomieszczeniach zakładu do tego nie przeznaczonych.
1
42
INSTRUKCJA TECHNOLOGICZNO - RUCHOWA
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
10