• Wskaźniki Płynności

• Wskaźnik Płynności Bieżącej (WPB) obliczamy dzieląc wartość majątku obrotowego przez wartość zobowiązań krótkoterminowych.

• Wskaźnik ten określa płynność finansową spółki, czyli zdolność do regulacji zobowiązań. Pokazuje, ile razy wartość majątku obrotowego firmy przewyższa wartość bieżących zobowiązań krótkoterminowych.

• Wskaźnik ten powinien oscylować w przedziale 1,6 - 1,9. Wówczas spółka nie powinna mieć trudności z terminową spłatą kredytów i odsetek. Jeżeli wartość wskaźnika jest niższa od 1,6 , to fakt ten może oznaczać, że spółka działa z dnia na dzień i może mieć trudności w regulowaniu zobowiązań i kredytów krótkoterminowych. Jeżeli wartość wskaźnika przekracza 1,9 to fakt ten może oznaczać, że spółka utrzymuje zbyt dużo środków obrotowych w stosunku do wymagalnych zobowiązań. W tej sytuacji spółka powinna zmniejszyć stan środków obrotowych i uwolnione z tego tytułu środki pieniężne zainwestować w bardziej efektywne przedsięwzięcia.

• Wskaźnik Płynności Szybkiej (WSP) obliczamy dzieląc wartość majątku obrotowego, pomniejszoną o wartość zapasów przez zobowiązania krótkoterminowe.

• Wskaźnik określa zdolność spółki do bieżącego spłacania zobowiązań krótkoterminowych i kredytów krótkoterminowych. Jeżeli wartość WSP jest mniejsza od 1, to spółka może mieć problem z szybkim zaspokojeniem roszczeń wierzycieli. Jednak, gdy rotacja zapasów jest duża, WSP może mieć wartość mniejszą od 1. W pozostałych przypadkach wskaźnik ten powinien oscylować w przedziale 0,9 do 1,0.

• Jeżeli WSP jest niski a WPB wysoki może to oznaczać, że spółka utrzymuje zbyt duży poziom zapasów

Do podstawowych wskaźników płynności finansowej zaliczamy wskaźnik bieżącej płynności finansowej, który stanowi stosunek aktywów bieżących do pasywów bieżących. Aktywa bieżące, to suma: zapasów, należności, środków pieniężnych, wartości krótkoterminowych papierów wartościowych. Pasywa bieżące, to suma zobowiązań krótkoterminowych oraz funduszy specjalnych.

Wskaźnik płynności bieżącej informuje, ile razy bieżące aktywa pokrywają bieżące pasywa, czyli zobowiązania, których okres wymagalności jest krótszy niż jeden rok.

Zadowalający poziom tego wskaźnika kształtuje się w granicach 1,5-2,0. Wiedząc o tym, ustalamy w specyfikacji istotnych warunków zamówienia punktację o wadze np. 10 pkt. za ten wskaźnik i otrzymują taką liczbę punktów ofert, których wskaźnik płynności bieżącej mieści się w przedziale 1,5-2,0, natomiast za każde 0,1 wartości powyżej i poniżej tego przedziału przyznaje się o 1 pkt. mniej, przy czym przy wartości 0,5 poniżej tego przedziału przyznaje się 0 pkt. albo wręcz odrzuca się ofertę. Odrzucenie oferty jest drastyczną decyzją, ale może być ona podyktowana niedopuszczalnością zawierania umowy z kontrahentem o niekorzystnej sytuacji finansowej. Wówczas ten brzegowy warunek winien być podany w ogłoszeniu, aby oferenci mieli możliwość rezygnacji z podejmowania wysiłku budowania oferty, przy niespełnieniu warunku brzegowego.

W taki sam sposób należy podejść do szeregu innych wskaźników. Ramy niniejszej publikacji uniemożliwiają zaprezentowanie całej złożoności problematyki analizy wskaźnikowej. Jednak bez opanowania tej wiedzy trudno będzie zamawiającemu wyeliminować zaskakujące sytuacje, których przykładem może być sytuacja związana np. z adaptacją kotłowni.

Warto zatem skorzystać z formuły ustalania ryzyka związanego z ocenianą firmą. Praktycy prowadzący obliczenie wskaźnika ryzyka zalecają następującą formułę matematyczną:

Można przyjąć, że wskaźnik poniżej 30 pkt. świadczy o wysokim ryzyku, 30-40 pkt. - przeciętny poziom ryzyka, a powyżej 40 punktów - niski poziom ryzyka.

Wskaźnik pokrycia odsetek liczymy wg wzoru:

zysk + odsetki naliczone i zapłacone

odsetki naliczone i zapłacone,

Wskaźnik płynności szybkiej liczymy wg. wzoru:

aktywa szybkie (aktywa bieżące - zapasy)

pasywa bieżące,

Płynność finansowa - to zdolność firmy do terminowego regulowania zobowiązań. Pojęcie to określa możliwość spłaty zobowiązań przez przedsiębiorstwo w sytuacji, gdyby stały się one natychmiast wymagalne. Wskaźnik płynności finansowej należy do jednej z podstawowych ocen działalności przedsiębiorstwa. Generalnie, im niższy wskaźnik, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia trudności z regulowaniem zobowiązań przez firmę.

Płynność finansowa

Analizę płynności finansowej przedsiębiorstwa przeprowadza się w celu oceny zdolność firmy do uregulowania zobowiązań w wymaganych terminach. Dla sprawnego funkcjonowania  przedsiębiorstwa konieczne jest utrzymanie płynności finansowej
Utrata lub osłabienie płynności powoduje:
   Pogorszenie rentowności działalności gospodarczej.
   Wyższy koszt i trudności z pozyskaniem kapitału zewnętrznego
   Zagrożenie wycofania kapitału przez udziałowców
   Ograniczona możliwości podejmowania decyzji związanych z zarządzaniem
   Pogorszenie się pozycji podmiotu gospodarczego na rynku.

Analizy dokonuje się  na podstawie porównania wyników wskaźników płynności, które oceniają zdolność do realizacji zobowiązań krótkoterminowych i długoterminowych.

Wskaźniki płynności długoterminowej łączą się z pojęciem wypłacalności i dotyczą oceny działalności inwestycyjnej, źródeł  finansowania oraz realizacji zobowiązań długoterminowych.
Wskaźniki płynności krótkoterminowej dotyczą relacji zachodzących między majątkiem obrotowym a bieżącymi zobowiązaniami.

W skład majątku obrotowego wchodzi:
   gotówka (w kasie, banku i inne odpowiedniki gotówki),
   wierzytelności,
   zapasy,
   zbywalne papiery wartościowe.
Do bieżących zobowiązań zalicza się:
   zobowiązania wobec dostawców,
   zobowiązania wobec pracowników,
   zobowiązania wobec budżetu,
   zobowiązania wobec instytucji publicznych i prawnych,
   kredyty krótkoterminowe,
   raty kredytów długoterminowych (przypadające do spłaty w danym okresie).

Do najczęściej stosowanych wskaźników płynności należą:

• Wskaźnik bieżącej płynności

Wskaźnik bieżącej płynności

                                                    Majątek obrotowy
Wskaźnik bieżącej płynności =                                                           
                                                 Zobowiązania bieżące

Powyższy wskaźnik określa wysokość majątku obrotowego przedsiębiorstwa w stosunku do sumy zobowiązań bieżących.
Bezpieczny poziom wskaźnika wynosi: 1,5    2.
Oznacza, że majątek obrotowy zaangażowany w firmie powinien być dwukrotnie większy niż suma zobowiązań bieżących. Powyższy wynik pozwala na uregulowanie wszystkich zobowiązań bieżących oraz zapewnia środki finansowe niezbędne do prowadzenia dalszej działalności gospodarczej.
Niski poziom wskaźnika oznacza problemy finansowe dotyczące spłaty  bieżącego zadłużenia.
Zbyt wysoki poziom wskaźnika oznacza nieefektywne gospodarowanie majątkiem obrotowym, zamrożenie kapitału i uniemożliwia zwiększenie dochodów.  

Podany wynik nie musi oznaczać wielkości optymalnej i może być  inny w zależności od specyfiki branży, w której firma działa.

• Wskaźnik podwyższonej płynności

Wskaźnik podwyższonej płynności

                                                              Płynny majątek obrotowy
Wskaźnik podwyższonej płynności =                                                              
                                                                  Zobowiązania bieżące

Powyższy wskaźnik określa stosunek płynnych elementów majątku obrotowego tj. sumę wszystkich środków pieniężnych, należności, roszczeń, krótkoterminowych papierów wartościowych do bieżących zobowiązań.
W skład płynnego majątku obrotowego nie zalicza się zapasów, które mogą być zarówno szybko upłynnione jak i trudne do zbycia.
Bezpieczny poziom wskaźnika wynosi: 1
Powyższy wynik umożliwia spłatę bieżących zobowiązań i zapewnia firmie wypłacalność.
Wynik mniejszy niż 1 oznacza problemy z finansowe dotyczące spłaty bieżących zobowiązań.
Wyższa wartość wskaźnika świadczy o nieefektywnym wykorzystaniu środków finansowych, które powinny generować zysk.

• Wskaźnik gotówkowej płynności

Wskaźnik gotówkowej płynności

                                                                 Środki pieniężne
Wskaźnik gotówkowej płynności =                                                               
                                                                 Zobowiązania bieżące

Wskaźnik określa stosunek zasobów gotówkowych do bieżących zobowiązań. Wykorzystywany jest w celu kontroli stanu gotówki w firmie.
Właściwy  poziom wynosi: 0,2
Zasoby gotówkowe firmy powinny być ograniczone do minimum. W celu maksymalizacji dochodów środki pieniężne winny być angażowane w obrót gospodarczy.
Wysoki poziom wskaźnika świadczy o nieefektywnym wykorzystaniu środków pieniężnych lub braku właściwego zarządzania w sferze finansów przedsiębiorstwa.

PASYWA BIEŻĄCE
zobowiązania bieżące

Pasywa bieżące to aktualne zobowiązania przedsiębiorstwa płatne na żądanie lub których spłatę przewiduje się w ciągu jednego roku. Stanowią roszczenia do obecnych oraz przyszłych zasobów rzeczowych i finansowych przedsiębiorstwa. Wśród pasywów bieżących wyróżnia się następujące, główne grupy:

• zobowiązania z tytułu rozrachunków i wekslów,

• kredyty i pożyczki krótkoterminowe,

• odsetki oraz bieżąca rata spłaty kredytu długoterminowego i średnioterminowego,

• zobowiązania z tytułu płac oraz funduszy specjalnych.

WSKAŹNIK ROTACJI NALEŻNOŚCI

Wskaźnik rotacji należności określa, ile razy w ciągu roku firma odtwarza stan swoich należności. Obliczany wg wzoru:

wskaźnik				sprzedaż netto
rotacji		=
należności				średni stan należności

Zadowalający poziom tego wskaźnika powinien oscylować w przedziale 7.0-10.0. Jeżeli wartość wskaźnika spada poniżej 7.0 oznacza to, że przedsiębiorstwo kredytuje swoich klientów, co pociąga za sobą długie zamrożenie środków pieniężnych w należnościach.

Natomiast wskaźnik ten wyrażony w dniach informuje o okresie oczekiwania na uzyskanie należności za swoją sprzedaż kredytową.

wskaźnik				średni stan należności
cyklu		=				x 360 dni
należności				sprzedaż netto

lub

wskaźnik				360 dni
cyklu		=
należności				wskaźnik rotacji należności

Wskaźnik rotacji należności w dniach należy odnieść do rodzaju działalności przedsiębiorstwa. Zbyt długi cykl należności w dniach świadczy o nieskutecznej polityce ściągania należności.

---