•Fizyka budowli-oświetlenie wnętrza budynków, akustyka wnętrz i zewn., wymiana ciepła(fizyka cieplna budowli)
•1.między ciałem a otoczeniem-promieniowanie cieplne krótkofalowe(jak dużo pary wodnej to bardziej intensywne, gdy sporo jest cząsteczek trójatomowych to budynek wymienia ciepło z atmosferą, gdy nie ma ich w atmosferze to ciepło wypieprzone w kosmos) 2.między ciałami (budynkami) - promieniowanie długofalowe 3.promieniowanie bezpośrednie od słońca (dla Polski gdy pada prostopadle do powierzchni to 700-800W/m2) 4.promieniowanie rozproszone(następuje w całej atmosferze, nie tylko w chmurach i dociera zredukowane do Ziemi), bezpośrednio od słońca na górną powierzchnie atmosfery działa 1300 W/m2
•ciśnienie cząstkowe pary jest większe wewnątrz-różnica ciśnień, dążenie do wyrównania- nie można dopuścić do jej wykroplenia bo zawilgocenia (grzyby, mikroorganizmy)
•pod budynkiem izolacja przeciwwilgociowa (woda nie może dyfuzować, brak podciągania kapilarnego)
•dla procesów ważna jest: temperatura na zewnątrz (zmienna w czasie bo zależy od pogody), ciśnienie, wilgotność względna, temperatura termometru suchego, prędkość i kierunek wiatru, wartość promieniowania cieplnego to wpływa na współczynnik przejmowania ciepła na ścianach zewnętrznych
•temp. zewnętrzna - wpływ na budynek
-proces przenikania ciepła przez powierzchnię przegrody
-zmienia się temp zewn. i współczynnik przejmowania ciepła bo kierunek i prędkość wiatru się zmienia, wartość wilgoci (zawilgocona przegroda lepiej przewodzi ciepło)→proces nieustalony w czasie
-akumulacyjność cieplna przegrody(budynek szklany ma małą pojemność-szybciej zmienia się temp w przeciwieństwie do muru cieplnego o grubości 0,5 m)
-przy projektowaniu budynku, ściany: temp obliczeniowa przyjmowana (z norm), np. zewn. - 20C, wewn. +20C, projektant ma za zadanie ocenić jak duża ma być izolacja, biorąc pod uwagę wszystkie urządzenia, które dają ciepło w domu, np.elektryczne
-od 2006 roku będzie dyrektywa energetyczna eksploatacji budynków UE, trzeba obliczyć ilość energii potrzebnej do ogrzewania, do urządzeń elektrycznych dla typowego roku meteorologicznego
•ustalona w czasie wymiana ciepła w budynku
-problem: znalezienie temperatur w budynku, mając tylko tz i tg
-sieci: węzły + drogi(przepustowość, kierunek →u nas: strumień ciepła)→grafy - reprezentują sieć przepływu ciepła w budynku (odwzorowanie sieci)→wierzchołkom grafu przyporządkowujemy przestrzeń wewn. pomieszczeń albo przestrzeń zewn. budynku →krawędzie grafu-odwzorowują drogi przenikania ciepła wewn. i na zewn. budynku
-przykład odwzorowania: (piwnica nieogrzewana, pomieszczenie tak), węzły-wartość temperatury w danej przestrzeni, krawędź-strumień ciepła
•postać matematyczna: numeryczną reprezentacją grafu przenikania ciepła jest m.in. macierz incydencji (wzajemności) wierzchołków A=[aij], i=1,2...m liczba wierzchołków, j-krawędzi
-wiersze mac. incyd. przyporządkowane są wierzchołkom grafu
-kolumny - krawędziom grafu
-wartości macierzy:
(-1) -gdy i-ty wierzchołek jest końcem j-tej krawędzi
(1)-gdy i-ty wierzchołek jest początkiem j-tej krawędzi
(0)- gdy i-ty wierzchołek nie jest incydentny j-tej krawędzi
•prawo rządzące w sieci - prawo zachowania energii - I prawo Kirchoffa→ Suma(Qi)=0 suma energii dopływających i wypływających do węzła jest równa 0
An*Q=Q0 - prawo zachowania energii
An - zredukowana macierz inc., dla węzłów o nieznanej temp
Q - wektor strumieni ciepła przenikającego przez poszczególne przegrody (poszczególnymi drogami)
Q0 - wektor strumieni ciepła dostarczanych do węzłów
Q0=Qg+Qz+Qi(od grzejników, zewnętrzne ,z infiltracji)
•Funkcja przenikania ciepła
-wektor różnicy temperatury
∆t=AT x t, (t-wektor temperatur wezłowych)
-wektor strum. ciepła przenik. dla poszczególnych krawędzi
Q=F x U x ∆t, (F-diagonalna macierz pól powierzchni wszystkich przegród, U-diagonalna macierz wsp. przenik. ciepła)
An*Q=Q0
∆t=AT x t = [AnTAdT] x t
Q=F x U x ∆t
Q = P x [AnTAdT] x t = P * (AnT x t + AdT x t)
An x P x (AnT x tn + AdT x td) = Qo
An x P x AnT x tn + An x P x AdT x td = Qo
An x P x AnT x tn = Qo - An x P x AdT x td
M x tn = N → tn = M-1 x N
•Mostki cieplne - fragmenty konstrukcji budynków w którym następuje zwiększona, zintensyfikowana wymiana ciepła
-każde naroże, połączenie ze stropem, okno
-żelbet λ=1,7, ściana porowata λ=0,4, okno λ=1,1, szyba 1,3=1,4
-mostki: liniowe i punktowe (zakotwienie ścianki osłonowej w ściance nośnej)
•mostki punktowe - wymiana ciepła
Qp = Σkp*(tw-tz)=n*kp(tw-tz)
-n-ilość mostków cieplnych wymieniających tą samą ilość ciepła, kp - współczynnik przejmowania ciepła dla danego mostka
•mostki liniowe - wymiana ciepła
Q = l*kl(tw-tz), l-długość mostka, kl - jednostkowy wspołcz przen ciepła dla mostka liniowego
•wyznaczenie współczynnika k dla 2 ścian:
-izoentalpy - linie stałej wart wymiany ciepła, linie prądu
-izotermy - linie stałej temperatury
wykres:
Q= F *U *∆t, F = ∆y*1m
R=(1/hz)+(∆x/2λ)
Q= F*U *∆t, F=∆y2 * 1m
R=R2+R3=(∆x2/2λ2)+(∆x3/2λ3)
Q=[∆y2*(t3-t2)]/[(∆x2/2λ2)+(∆x3/2λ3)]
An*Q=0 - brak zewn źródeł ciepła
An*Q=0 - równanie bilansów ciepła w węzłach (I prawo Kirchoffa)
An x P x AnT x tn = Qo - An x P x AdT x td
M x tn = b
tn = M-1 x b
AxQ =
-Q1+Q3+Q5=0
Q1=Q3+Q5
•nieustalone w czasie przewodzenie ciepła przez przegrody budowlane
-strumień ciepła Q=dQ/dt, gęstość q=dQ/dA
-prawo Fouriera
qx= -λ(dT/dx) dla kierunku osi x
qy= -λ(dT/dy) dla kierunku osi y
qz= -λ(dT/dz) dla kierunku osi z
λ=const (bo cialo izotropowe) → λ=λx=λy=λz
q= -λ(δT/dx +δT/dy +δT/dz)=-λ▼T równanie przewodnictwa cieplnego, dla wszystkich 3 kierunków jednocześnie
▼T= δT/dx +δT/dy +δT/dz ,▼= δ/dx +δ/dy +δ/dz
T- temperatura, t - czas !!!
•prawo Fouriera dla elementarnej objetości dV
•bilans energii: (ilość ciepła dopływająca do ciała) + (ilość ciepła wytworzona wewnątrz ciała dV)=(ilość ciepła zakumulowana w ciele dV) + (ilość ciepła odpływająca z ciała dV), → drugie i trzecie = 0
•założenia: 1. ciało izotropowe, 2. cp = const, ρ = const 3. p=
const 4.T=T(t), temp w dowolnym punkcie jest zależna od czasu
-np. dla kierunku x - gęstość strumienia ciepla na odleglości dx zmienia się o wartość (δgx/δx)dx
Vk=Vo+a*t = V0 + dV/dt *t
Vk=Vo+α*t = V0 + dV/dtx*x
•bilans energii na powierzchni wejścia (`) i wyjścia(``)
dQ`x = qx*dA*dt = qx*dy*dz*dt
dQ``x =( qx +(δqx/δx)dx) *dA*dt = (qx +(δqx/δx)dx )*dy*dz*dt=
qx*dy*dz*dt + (δqx/δx)*dx *dy*dz*dt
dQx= dQ`x - dQ``x
→dQx = - (δqx/δx)*dx *dy*dz*dt= - (δqx/δx)*dV*dt
→ dQy = - (δqy/δy)*dx *dy*dz*dt= - (δqy/δy)*dV*dt
→ dQz = - (δqz/δz)*dx *dy*dz*dt= - (δqz/δz)*dV*dt
•z I zasady termodynamiki:
dQ = dW + dl = di + Vdp, p =const, dp = 0
dQ = di, di=cp*dm*(δT/δt)*dt= cp*ρ*dV*(δT/δt)*dt
dQ=dQx + dQy + dQz + dQw
dQx=-(δ/δx)*qx*dV*dt
qx = -λ(δT/δx)
→dQx =-(δ/δx)*(-λ(δT/δx))dV*dt=λ*(δ2T/δx2)*dV*dt
→dQy =-(δ/δy)*(-λ(δT/δy))dV*dt=λ*(δ2T/δy2)*dV*dt
→dQz =-(δ/δz)*(-λ(δT/δz))dV*dt=λ*(δ2T/δz2)*dV*dt
λ*(δ2T/δx2)*dV*dt+ λ*(δ2T/δy2)*dV*dt
+ λ*(δ2T/δz2)*dV*dt=cp*ρ*dV*(δT/δt)*dt
dQw=0 - brak wewnętrznych źródeł ciepła
λ*[δ2T/δx2+δ2T/δy2+δ2T/δz2]*dV*dt=cp*ρ*dV*(δT/δt)*dt
(δ2T/δx2+δ2T/δy2+δ2T/δz2)=(cp*ρ/λ) * δT/δt
a=λ/ cp*ρ - współ dyfuzyjności cieplnej (wyrównania temperatury)
δT/δt = a *(δ2T/δx2+δ2T/δy2+δ2T/δz2)
δT/δt = a▼2 T → δT/δt = a∆T Laplacean (?) :P
•gdy wewnętrzne źródło ciepła
dQ=dQx + dQy + dQz + dQw
dQx =(δ/δx)*(λ(δT/δx))dV*dt=λ*(δ2T/δx2)*dV*dt
dQy =(δ/δy)*(λ(δT/δy))dV*dt=λ*(δ2T/δy2)*dV*dt
dQz =(δ/δz)*(λ(δT/δz))dV*dt=λ*(δ2T/δz2)*dV*dt
dQw = qw*dV * dt, qw - wydajność wewnętrzna źródła cieplnego
qw = (δ2Qw)/(δVδt)
cp*ρ*dV*(δT/δt)*dt= λ*[δ2T/δx2+δ2T/δy2+δ2T/δz2]*dV*dt+qwdVdt
δT/δt = a ▼2T + qw/ρcp dla wewnętrznego źródła ciepła
λ=F(T), T=f(x, y, z)
λ=F(f(x, y, z))
•Warunki jednoznaczności rozwiązania
-warunki graniczne (1. warunki poczatkowe - rozkład temperatury = stan układu, pole temperatury w chwili `O' 2. brzegowe - określają wymianę ciepła na wszystkich powierzchniach ukąłdu)
-warunki geometryczne (wymiary)
-warunki fizyczne (gęstość, ciepło właściwe, współ przewod cieplnej)
•warunki brzegowe
1.warunek Dirichleta I rodzaju - określony jest poprzez rozkład temperatury ts na powierzchni ciała w dowolnej chwili czasu
2.warunek Neumana - określa rozkład gęstości strumienia ciepła na powierzchni ciała w dowolnej chwili czasu
3.warunek Fouriera - określa rozkład temperatury płynu i wsp przejmow ciepła na wszystkich powierzch. w dowolnej chwili czasu
•gdy proste ukąłdy do rozwiązania to stosuje się rozwiązania analityczne w postaci szeregu geometrycznego
-trzeba obliczać rozwiązanie w każdym punkcie, nieskończone szeregi
•metody numeryczne:
1.metoda bilansów elementarnych
2.metoda różnic skończonych - metoda pochodnych
f `(x) = df/dx = lim(∆x→0) [f(x2)-f(x1)/x2-x1]
df/dx ~=[f(x2)-f(x1)/∆x]
df/dx ~=[Ti,j - Ti,j-1/∆x]
3.metoda elementów skończonych (tworzy się siatkę pewnych elementów - w danej siatce dokonuje się aproksymacji pola temp)