IV Merystem wierzchołkowy pędu (teoria korpusu i tuniki).
Tkanka to zespół komórek pełniących określoną funkcję. Jeśli komórki jednego typu budują tkankę to nazywamy ją tkanką jednorodną (=prostą), np. tkanka miękiszowa. Jeśli komórki różnych typów budują tkankę to jest to tzw. tkanka niejednorodna (=złożona), np. drewno, łyko. Tego typu tkanki (drewno, łyko, miękisz) to tzw. tkanki stałe, już zróżnicowane, w przeciwieństwie do tkanki merystematycznej.
Merystemy zbudowane są z komórek merystematycznych, które charakteryzują się tym, że mają: cienką celulozową ścianę komórkową, liczne drobne wakuole, gęstą cytoplazmę, duże centralnie położone jądro i często dzielą się mitotycznie.
Wyróżniamy dwie płaszczyzny podziałów: antyklinalna (komórka dzieli się prostopadle do powierzchni organu), i peryklinalny podział (cytokineza odbywa się równolegle do powierzchni organu).
Merystemy możemy podzielić ze względu na pochodzenie na:
1. merystem zarodkowy - zarodek roślin nasiennych początkowo zbudowany jest wyłącznie z komórek merystematycznych,
2. merystem pierwotny - jak zarodek rozwija się w roślinę to wierzchołkowe partie tej rośliny (czyli merystem wierzchołkowy korzenia i pędu), zawsze pozostają merystematyczne, nigdy nie były tkankami stałymi,
3. merystem wtórny - dają początek budowie wtórnej (kambium - łyko i drewno wtórne, felogen - wtórna tkanka okrywająca).
Ze względu na położenie na roślinie:
1. m. wierzchołkowy - korzenia i pędu (przyrost rośliny na długość),
2. m. boczne - kambium i felogen (przyrost rośliny na grubość),
3. m. interkalarny (=wstawowy) - u traw w dolnych partiach międzywęźli, jako grupy komórek merystematycznych pomiędzy tkankami stałymi, powodują bardzo szybki wzrost rośliny na długość ale też szybko zanikają przekształcając się w tkanki stałe.
Merystem wierzchołkowy pędu tzw. stożek wzrostu znajduje się na bezlistnym wierzchołku pędu. W skład jego wchodzi pramerystem obejmujący komórki inicjalne i najbliższe ich pochodne niezróżnicowane histologicznie. Pod nim jest merystem pierwotny gdzie rozpoczyna się różnicowanie komórek w tkanki, obejmuje on także zawiązki liści i pędów bocznych. W merystemie pierwotnym możemy wyróżnić 3 regiony:
1. praskórka - różnicuje się w skórkę,
2. prakambium - różnicuje się w drewno, łyko i kambium,
3. pramiękisz - tk. miękiszową.
Pramerystem:
Komórka inicjalna charakteryzuje się tym, że po podziale mitotycznym jedna z nowo powstałych komórek wychodzi z pramerystemu i różnicuje się a druga pozostaje komórką inicjalną, dzięki temu nie zmienia się liczba komórek inicjalnych budujących pramerystem.
Paprotniki - 1 komórka inicjalna piramidalnego kształtu, z 3 stron odcina nowe komórki.
Nagonasienne - komórki inicjalne leżą powierzchniowo i podziały są zarówno anty- jak i peryklinalne, brak zróżnicowania na tunikę i korpus.
Okrytonasienne - wyróżniono 2 regiony pramerystemu, których rozwój zależy od ilości i płaszczyzny podziału komórek inicjalnych. Te kom. inicjalne, które leżą powierzchniowo dzielą się tylko antyklinalnie powstaje tzw. tunika a komórki inicjalne głębiej leżące dzielą się zarówno anty- jak i peryklinalnie i wzrost jest objętościowy powstaje tzw. korpus. U jednoliściennych komórki inicjalne tuniki leżą w 1 warstwie powstaje tunika 1 warstwowa, u dwuliściennych w 3-4 warstwach stąd tunika 3 lub 4 warstwowa.
1. Zasada działania mikroskopu fluorescencyjnego.
2. Budowa ściany komórkowej.
3. Opisz mitozę (kariokineza i cytokineza!).
4. Zmiany w typowym przebiegu cyklu życiowego komórki roślinnej.
1. Zasada działania mikroskopu z kontrastem ciemnego pola.
2. Mikrotubule w komórce roślinnej.
3. Co to jest cykl życiowy komórki, opisz interfazę.
1. Zasada działania mikroskopu elektronowego transmisyjnego.
2. Budowa i rodzaje plastydów.
1. Zasada działania mikroskopu z kontrastem Nomarskiego.
2. Wakuola i peroksysomy w komórce roślinnej.
4. Mikrofilamenty w komórce roślinnej.