RAMY INSTYTUCJONALNE:
Mowa o nich w art. 13 TUE. Mają one na celu propagowanie wartości UE, realizację jej celów, służenie interesom jej, jej obywateli, a także krajów członkowskich, zapewnianie spojności, skuteczności i ciągłości polityk oraz działań UE.
Ramy instytucjonalne obejmują wspólne dla całej Unii instytucje, czyli : PE, Rada Europejska, Rada UE, KE, Trybunał Sprawiedliwości UE, EBC, Trybunał Obrachunkowy.
ZAKRES OBOWIĄZYWANIA TRAKTATU o UE ORAZ TRAKTATU o FUNKCONOWANIU UE:
1). Zakres czasowy:
Traktaty założycielskie UE obowiązują bezterminowo (z wyjątkiem TEWWiS, który obowiązywał 50 lat, wygasł 23.07.2002 r.). Mówią o tym art. 53 TUE oraz art. 356 TFUE. Ponieważ są to umowy nieograniczone terminowo, stąd uchylenie ich mocy obowiązującej mogłoby nastąpić w oparciu o prawno międzynarodową procedurę przewidzianą w art.. 54 konwencji wiedeńskiej, tj. przez uznanie TUE i TFUE za wygasłe przez wszystkie państwa - strony umów.
2). Zakres terytorialny:
Zgodnie z podstawową regułą międzynarodową, zawartą w art.. 29 konwencji wiedeńskiej, traktat co do zasady wiąże każdą stronę w odniesieniu do całego jej terytorium. Oznacza to, że akty unijnego prawa pierwotnego obowiązują na całym terytorium wszystkich państw członkowskich UE. Regułę tę potwierdza art. 52 TUE. Przewidziano jednak wyjątki od tej zasady, gdyż art. 52, ust. 2 odsyła w kwestii szczegółowego ustalenia terytorialnego zakresu stosowania traktatów do art. 355 TFUE, który ustanawia wyjątki dotyczące:
1). Szczególnego, ograniczonego stosowania TUE i TFUE do terytoriów zamorskich Francji (Gwadelupa, Gujana Francuska, Martynika i inne), portugalskich Azorów i Madery, oraz hiszpańskich wysp Kanaryjskich. Zgodnie z art. 349 TFUE (biorąc pod uwagę specyficzne warunki tych terenów, jak położenia, klimat, gospodarka, sytuacja społeczna) Rada UE, na wniosek KE po konsultacji z PE, określa specyfikę działania tych traktatów na tych terenach. Ograniczyć może się ona do: polityki celnej i handlowej, polityki fiskalnej, rolnictwa, rybołówstwa, korzystania z funduszy strukturalnych i programów UE.
2). Do terytoriów utrzymujących specjalne stosunki z Danią, Francją, Niderlandami i Wlk. Brytanią, traktaty są stosowane w sposób szczególny. Funkcjonują one na zasadzie stowarzyszenia. Odnosi się to min. do: Grenlandii, Polinezji Francuskiej, Antylów Niederlandzkich, Kajmanów, Wyspy Św. Heleny, Brytyjskich Wysp Dziewiczych, Bermudów (pełną listę krajów i terytoriów zawiera załącznik II do TL, krajów i terytoriów nie zawartych w liście traktaty nie obejmują)
Celem stowarzyszenia jest promowanie rozwoju gospodarczego i społecznego ww. krajów i terytoriów oraz ustanowienie ścisłej współpracy między nimi i UE. Szczególne cele i zasady stowarzyszenia regulują art. 199 - 202 TFUE.
3). Art. 355, ust 3 TFUE mówi, że postanowienia traktatów stosuje się do terytoriów europejskich, za których stosunki zewnętrzne odpowiedzialne jest państwo członkowskie (poza Gibraltarem, który pozostaje poza obszarem unii celnej)
4). Art. 355, ust. 4 TFUE - szeroka autonomia fińskich Wysp Alandzkich spowodowała, że TUE i TFUE stosuje się w ograniczonych zakresie,
5). Art. 355, ust. 5 lit. A TFUE - traktatów nie stosują się do duńskich Wysp Owczych,
6). Art. 355, ust. 5 lit. B TFUE - traktaty stosuje się do stref suwerennych Zjednoczonego Królestwa Wlk. Brytanii i Irlandii Północnej w Akrotiri i Dhekelia na Cyprze tylko w zakresie niezbędnym do zapewnienia wykonania pewnych uzgodnień,
7). Art. 355, ust. 5 lit. C TFUE - traktaty stosuje się w sposób szczególny tylko unia celna) w odniesieniu do brytyjskich Wysp Kanalu La Manche i wyspy Man.
Niezależnie od regulacji art. 355 TFUE zakres terytorialny obowiązywania Traktatów może ulec rozszerzeniu w przypadku:
- przystąpienia nowego kraju do struktur unijnych,
- powiększenia terytorium państwa członkowskiego UE (np.: inkorporacja NRD i RFN w 1990, zmiana statusu kraju i terytorium zamorskiego Saint Pierre i Miquelon na francuski departament zamorski w 1976r.).
Analogicznie zakres obowiązywania Traktatów może się zmniejszyć w wyniku:
- wystąpienia państwa z UE,
- zmniejszenia terytorium państwa członkowskiego, np.: uzyskanie niepodległości praz Algierię od Francji w 1962 r.,
- zmiany statusu prawno konstytucyjnego określonej części terytorium państwa członkowskiego UE, np.: Grenlandia, która uzyskała autonomię od Danii.
Eksterytorialna skuteczność prawa unijnego:
Art. 34 konwencji wiedeńskiej mówi, że traktat nie tworzy obowiązków ani praw dla państwa trzeciego (nie będącego stroną w traktacie). Jednak może pojawic się sytuacja eksterytorialnej skuteczności prawa unijnego. Może ona występować jako właściwa skuteczność eksterytorialna lub niewłaściwa skuteczność eksterytorialna.
Właściwa skuteczność - prawo unijne jest stosowane wobec osób fizycznych i prawnych, które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę poza terytorium UE, ale są obywatelami UE.
Niewłaściwa skuteczność - prawo unijne stosuje się w odpowiedzi na dokonywane poza terenem UE działania, które spełniają przesłanki regulacji obowiązujących na teranie UE .
3). Zakres podmiotowy:
Normy prawa pochodnego UE kierowane są nie tylko do państw członkowskich, ale także do osób fizycznych i prawnych - SPRAWA VAN GEND &LOOS.