Scenariusz lekcji

Wydatki z domowego budżetu

Scenariusz z wykorzystaniem asocjogramu, karty kołowej i burzy mózgów

2 × 45 min

Cele lekcji:

Uczeń:

- wymienia nazwy instalacji domowych,

- rozróżnia rodzaje liczników zużycia wody, energii elektrycznej oraz gazu,

- odczytuje wskazania liczników domowych,

- oblicza koszty zużycia wody, prądu i gazu w gospodarstwie domowym,

- omawia sposoby zmniejszenia kosztów zużycia mediów,

- wskazuje zalety oszczędnego korzystania z mediów.

Metody:

- metody aktywizujące - asocjogram, karta kołowa, burza mózgów,

- rozmowa kierowana,

- praca z tekstem,

- praca z materiałem ilustracyjnym.

Formy pracy:

indywidualna, grupowa, zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

- podręcznik z ćwiczeniami do zajęć technicznych dla klas 4-6 „Jak to działa?” (s. 129-131),

- karta pracy „Zużycie mediów w domu”,

- arkusze papieru, kartki samoprzylepne w różnych kolorach, flamastry.

Przebieg lekcji:

Faza wprowadzająca

1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, podanie tematu lekcji.

2. Aby wprowadzić uczniów w temat zajęć, nauczyciel zapisuje na tablicy pytanie: Jakie instalacje występują w Twoim domu?. Osoby chętne udzielają odpowiedzi.

3. Nauczyciel, korzystając z pytań pomocniczych (Kto płaci za użytkowanie domu/mieszkania?, Jakie opłaty ponosi właściciel domu/mieszkania?, Jak często płaci się rachunki?), przeprowadza rozmowę kierowaną i wyjaśnia pojęcie mediów. Informuje też,
w jakie media wyposażony jest budynek (woda, gaz, elektryczność). Zwraca również uwagę na fakt, że ich użytkowanie jest odpłatne.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel przekazuje uczniom wiadomości na temat urządzeń pomiarowych zużycia mediów w domu, objaśnia też, w jakich jednostkach mierzy się zużycie poszczególnych zasobów. Uczniowie odpowiadają na pytanie, gdzie w ich domach (mieszkaniach) znajdują się liczniki poboru wody, energii elektrycznej i gazu.

2. Ochotnik zapoznaje klasę z wiadomościami ze s. 129 podręcznika, dotyczącymi odczytywania wskazań wodomierzy. Następnie nauczyciel podaje zasadę obliczania zużycia mediów. Tłumaczy, że od wartości większej (odczyt drugi) odejmuje się mniejszą (odczyt pierwszy). Informuje też, że przy spisywaniu pomiarów należy pominąć wartość wskazaną
po przecinku. Uczniowie przyglądają się licznikom przedstawionym w ćwiczeniu 1. na s. 129
i odczytują wysokość zużycia ciepłej oraz zimnej wody. W dalszej kolejności nauczyciel rozdaje karty pracy, w których uczniowie wykonują zadanie 1. - obliczają pobór wody, gazu oraz energii elektrycznej na podstawie wskazań zamieszczonych w tabeli.

3. Wybrany uczeń odczytuje tekst ze s. 130 podręcznika „Pomiar zużycia prądu” oraz informacje zawarte na marginesie: „To ciekawe!” i „Ekowiadomość”. Następnie nauczyciel poleca wykonać ćwiczenie 4. ze s. 130. Uczniowie obliczają, jaki jest roczny koszt zużycia energii elektrycznej przez komputer.

4. Po indywidualnym zapoznaniu się z wiadomością, jak zmierzyć pobór gazu (s. 130 podręcznika), uczniowie dokonują obliczeń stanu liczników w dwóch domach przy wykorzystaniu różnych urządzeń i po upływie określonego czasu (ćwiczenie 5., s. 131).

5. Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy. Każdej z nich przydziela kartki samoprzylepne
w innym kolorze oraz arkusz papieru z zapisanym pośrodku jednym hasłem: Dlaczego warto oszczędzać wodę, gaz i prąd? i Co nam zagraża w przyszłości, gdy nie będziemy oszczędnie korzystali z mediów? (wzory asocjogramów znajdują się w Materiałach dla nauczyciela). Uczniowie w grupach notują na kartkach swoje skojarzenia z danym zagadnieniem
i przyklejają je do arkusza. Po upływie wyznaczonego czasu (10-15 minut) wymieniają się asocjogramami i uzupełniają je własnymi pomysłami. Następnie prezentują swoje prace
i w drodze dyskusji formułują wspólne wnioski.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel formułuje zagadnienie do rozstrzyg­nięcia metodą karty kołowej: W jaki sposób zmniejszyć zużycie wody, energii elektrycznej i gazu w domu?. Na dużym arkuszu papieru rysuje koło i dzieli je na cztery części. W poszczególnych ćwiartkach zapisuje odpowiednie pytanie (przykładowy schemat karty kołowej zamieszczono w Materiałach dla nauczyciela). Uczniowie wspólnie krok po kroku analizują zagadnienia.

Wyznaczona osoba zapisuje odpowiedzi na pytania w kolejnych ćwiartkach koła.

• Krok I- Za co uiszcza się główne opłaty w domu?

• Krok II - Jakie są przyczyny zbyt wysokich rachunków?

• Krok III - Jakie mogą być skutki niepłacenia należności?

• Krok IV - Co należałoby zrobić, aby zmniejszyć wydatki?

Po omówieniu wszystkich aspektów problemu i podaniu możliwych sposobów na jego rozstrzygnięcie uczniowie z pomocą nauczyciela wybierają najlepsze rozwiązania. Prowadzący lekcję ocenia indywidualne zaangażowanie uczniów.

2. Uczestnicy zajęć, pracując metodą burzy mózgów, ustalają, jakie jeszcze opłaty uiszcza się w stałych odstępach czasu. Wskazana osoba zapisuje propozycje na tablicy. Po wyczerpaniu pomysłów uczniowie wspólnie analizują wypisane hasła i wybierają najtrafniejsze z nich (Materiały dla nauczyciela). Nauczyciel podsumowuje dyskusję.

3. Uczniowie realizują zadanie 2. w karcie pracy. Samodzielnie rozwiązują krzyżówkę związaną z tematem zajęć i wyjaśniają znaczenie otrzymanego hasła.

4. Zadanie domowe:

Wykonaj ćwiczenie „Sprawdź się” ze s. 131 podręcznika - przeprowadź pomiar miesięcznego zużycia prądu, wody i gazu (jeśli występuje) w Twoim domu. Następnie oblicz średnie zużycie poszczególnych zasobów przez jedną osobę w Twojej rodzinie

Materiały dla nauczyciela

Przykładowe asocjogramy dotyczące kwestii racjonalnego korzystania z mediów

Krótki opis metody karty kołowej

Karta kołowa umożliwia dokładną analizę poszczególnych etapów określonego zagadnienia. Uczniowie udzielają odpowiedzi na postawione pytania i stopniowo rozważają różne aspekty danej kwestii. W ten sposób rozwijają przede wszystkim umiejętność

twórczego rozwiązywania problemów. Uczą się również wyrażania własnych opinii
i formułowania odpowiednich argumentów. Metoda ta umożliwia młodym ludziom ocenę proponowanych rozwiązań i gwarantuje wybór optymalnych wariantów.

Przykładowa karta kołowa do zagadnienia „W jaki sposób zmniejszyć zużycie wody, energii elektrycznej i gazu w domu?”

Inne możliwe opłaty domowe uiszczane w stałych odstępach czasu

• wywóz nieczystości (śmieci, ścieki)

• telefon stacjonarny

• internet

• telewizja kablowa lub satelitarna

• platforma cyfrowa

• monitoring osiedla

---