Ocena ryzyka zawodowego - szkodliwe czynniki biologiczne

Tekst jest fragmentem książki "Ocena ryzyka zawodowego"

2006-02-27 00:00:00 WYDAWNICTWO FORUM SP. Z O. O.

ilustracje biznesowe dostarcza

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki określa cztery grupy zagrożeń biologicznych. Środowisko pracy, względnie czynności zawodowe wykonywane na określonym stanowisku roboczym stwarzają ryzyko zawodowe, które umożliwia pośrednie lub bezpośrednie wtargnięcie zarazka chorobowego do organizmu pracownika, wykonującego czynności zawodowe w tym środowisku. W gestii pracodawcy należy więc zapewnienie środków ochrony dla takich miejsc pracy. Aby prawidłowo dobrać takie środki należy m.in. przeprowadzić wnikliwą i zgodną z przepisami ocenę ryzyka zawodowego...

Ocena narażenia zawodowego na szkodliwe czynniki biologiczne obejmuje:

określenie rodzaju czynnika,

stwierdzenie mechanizmu działania lub drogi szerzenia się czynnika, bez konieczności określenia stężenia tego czynnika.

Przed wyborem środka zapobiegawczego pracodawca dokonuje oceny ryzyka zawodowego, na jakie jest lub może być narażony pracownik , uwzględniając w szczególności informacje dotyczące:

klasyfikacji i wykazu szkodliwych czynników biologicznych;

rodzaju, stopnia oraz czasu trwania narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;

informacji na temat potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego czynnika biologicznego, choroby, która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy , stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą;

wskazówek organów właściwej inspekcji sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz jednostek służby medycyny pracy

.

W zakładach opieki zdrowotnej i zakładach leczniczych dla zwierząt pracodawca uwzględnia ponadto:

informację na temat potencjalnego występowania szkodliwego czynnika biologicznego u pacjenta lub zwierzęcia oraz w materiale i próbkach od nich pobranych;

zagrożenie ze strony szkodliwego czynnika biologicznego, o którym wiadomo, że jest obecny lub którego obecność jest podejrzewana u pacjenta lub u zwierzęcia oraz w materiałach i próbkach od nich pobranych;

ryzyko wynikające z rodzaju pracy .

Ocena ryzyka powinna być aktualizowana w szczególności w odniesieniu do:

zmiany warunków pracy , która może mieć znaczenie dla zdrowia pracowników ;

rozpoznania u pracownika choroby, która może być skutkiem narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego w miejscu pracy ;

skażenia środowiska pracy w wyniku awarii z udziałem czynnika biologicznego.

Ocena ryzyka zawodowego występującego przy wykonywaniu czynności z udziałem szkodliwych czynników biologicznych obejmuje przyporządkowanie czynnika do określonej grupy zagrożenia oraz ustalenie niezbędnych środków zapobiegawczych.

Ogólne zasady postępowania podczas pracy ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi są następujące:

szkodliwe czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 1 zagrożenia - należy stosować odpowiednie przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy ;

szkodliwe czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 2-4 zagrożenia - może być konieczne wybranie i połączenie wymagań dotyczących hermetyczności, zamieszczonych poniżej w różnych kategoriach na podstawie oceny narażenia związanego z każdym poszczególnym procesem lub składową procesu.

Wykaz środków hermetyczności i stopni hermetyczności dla procesów przemysłowych oraz dla laboratoriów, zwierzętarni, pomieszczeń izolacyjnych dla ludzi i zwierząt w przedstawiono w załącznikach do rozporządzenia.

Wykaz podstawowych rodzajów prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych:

praca w zakładach produkujących żywność,

praca w rolnictwie,

praca , podczas której dochodzi do kontaktu ze zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego,

praca w jednostkach ochrony zdrowia,

praca w laboratoriach klinicznych, weterynaryjnych lub diagnostycznych,

praca w zakładach gospodarki odpadami,

praca przy oczyszczaniu ścieków,

praca w innych okolicznościach niż ww. wymienione, podczas której istnieje potencjalne narażenie na działanie czynników biologicznych.

Wykaz podstawowych grup zawodowych narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych:

 pracownicy służby zdrowia,

 pracownicy laboratoriów diagnostycznych oraz naukowo-badawczych,

 pracownicy zatrudnieni w lecznicach weterynaryjnych,

 pracownicy zatrudnieni w rolnictwie oraz leśnictwie i łowiectwie,

 pracownicy przemysłu rolno-spożywczego,

 pracownicy przemysłu obróbki drewna,

 pracownicy zatrudnieni przy gospodarce odpadami,

 pracownicy zatrudnieni w oczyszczalniach ścieków,

 pracownicy przemysłu biotechnologicznego,

 pracownicy przemysłu farmaceutycznego,

 pracownicy zatrudnieni w innych niż ww. wymienione rodzajach działalności, podczas których istnieje potencjalne narażenie na działanie czynników biologicznych.

Wykaz prac wzbronionych kobietom w ciąży lub karmiącym piersią obejmuje następujące prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi:

Prace stwarzające ryzyko zakażenia: wirusem zapalenia wątroby typu B, wirusem ospy wietrznej i półpaśca, wirusem różyczki, wirusem HIV, wirusem cytomegalii, pałeczką listeriozy, toksoplazmozą.

Prace przy obsłudze zwierząt dotkniętych chorobami zakaźnymi i inwazyjnymi.

Wykaz prac wzbronionych młodocianym obejmuje następujące prace w narażeniu na działanie szkodliwych czynników biologicznych:

Prace, przy których źródłem zakażenia lub zarażenia może być chory człowiek lub materiał zakaźny pochodzenia ludzkiego, np. krew, tkanki, mocz, kał, w tym w szczególności wszelkie prace w szpitalach (oddziałach) zakaźnych.

Prace, przy których występują zagrożenia czynnikami biologicznymi, przenoszonymi na człowieka przez kontakt ze zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego, w tym szczególnie drobnoustrojami chorób odzwierzęcych (zoonozami) oraz alergenami pochodzenia zwierzęcego występującymi w hodowli i przetwórstwie, np. wydalinami, roztoczem, sierścią, łupieżem zwierząt hodowlanych, pyłem jedwabiu naturalnego, pierzem ptaków, mączką rybną.

Prace, przy których występują zagrożenia czynnikami biologicznymi pochodzenia roślinnego lub mikroorganizmami przenoszonymi przez rośliny: drobnoustrojami występującymi w roślinach, tj. bakteriami, promieniowcami, grzybami itp., które stanowią zagrożenie w trakcie procesów magazynowania, przetwarzania i użytkowania różnych surowców roślinnych, oraz pyłami pochodzenia roślinnego, powodującymi stany uczuleniowe, w tym w szczególności pyłami zbożowymi, paszowymi, tytoniowymi i z ziół leczniczych.

---