"10 kroków" zapobiegania zagrożeniom biologicznym
Zgodnie z obowiązującym prawem pracodawcy są odpowiedzialni za bezpieczeństwo i higienę pracy swoich pracowników. Są zobligowani do oceny ryzyka oraz stosowania środków ochrony, przechowywania sprawozdań z wypadków, informowania i szkolenia pracowników, prowadzenia konsultacji z pracownikami, współpracownikami, kontrahentami i koordynatorami.
Ryzyko spowodowane przez czynniki biologiczne w środowisku pracy powinno być traktowane poważnie. W celu ochrony pracowników przed zagrożeniami spowodowanymi przez szkodliwe czynniki biologiczne należy:
zbierać informacje dotyczące zagrożeń biologicznych, które mogą wystąpić w miejscu pracy. Szereg podstawowych informacji można znaleźć na stronach internetowych Agencji oraz krajowych służb BHP.
przekazywać informacje swoim pracownikom. Wiedza i umiejętności stanowią podstawę właściwego stosowania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy upewnić się, że pracownicy są regularnie szkoleni w zakresie odpowiadającym wykonywanej przez nich pracy.
identyfikować źródło czynników biologicznych występujących w miejscu pracy. Należy upewnić się czy pracownicy oraz inne osoby (np. kontrahenci, współpracownicy) mogli być narażeni na działanie szkodliwych czynników biologicznych (należy wziąć pod uwagę możliwość wprowadzenia przez nich czynników z zewnątrz i zanieczyszczenia miejsca pracy) oraz sprawdzić jak poważne mogą być następstwa narażenia.
ocenić prawdopodobieństwo wystąpienia zakażenia biorąc pod uwagę czas trwania narażenia, liczbę narażonych pracowników oraz ilość i rodzaj szkodliwych czynników.
określić sposoby redukcji i eliminacji ryzyka między innymi poprzez udoskonalenie sprzętu, metod pracy oraz szkolenia pracowników. Należy ustalić priorytetowe działania w odniesieniu do wielkości szacowanego ryzyka, liczby zakażonych, itp.. Ochrona powinna odpowiadać następującej hierarchii:
unikać ryzyka
zwalczać ryzyko u źródła
przystosować pracę do pracowników
zastąpić szkodliwe czynniki mniej szkodliwymi
ustanowić nadrzędność zbiorowych środków zapobiegawczych ponad środkami indywidualnymi
Planując środki zapobiegawcze należy pamiętać: nawet pojedyncze mikroorganizmy mogą spowodować zakażenie - ich charakterystyczną cechą jest zdolność do wzrostu i namnażania.
zapobiegać narażeniom zawodowym na czynniki biologiczne przez eliminację czynności, w czasie których występuje ryzyko, usuwanie niebezpiecznych odpadów lub zastąpienie szkodliwych czynników biologicznych mniej szkodliwymi.
kontrolować narażenie w przypadku braku możliwości jego eliminacji. Należy ograniczać narażenie pracowników przez:
redukcję liczby pracowników mających kontakt z czynnikami biologicznymi,
zapewnienie właściwej higieny pracy (mycie rąk, unikanie kontaktu z ustami i oczyma, ochrona ran i skaleczeń, spożywanie posiłków w wyznaczonych miejscach, właściwe stosowanie i konserwacja środków ochrony indywidualnej, itp.),
zapewnienie odpowiedniej higieny środowiska pracy (stosowanie sprzętu, który można łatwo czyścić, regularne sprzątanie miejsc pracy, instalację i kontrolę bezpiecznych systemów wodociągowych, kanalizacyjnych i wentylacyjnych, itp.),
stosowanie innych środków zapobiegawczych (odpowiednie stosowanie znaku ostrzegającego przed zagrożeniem biologicznym, prowadzenie szczepień, szkoleń i instruktażu pracowników).
sporządzić plan postępowania na wypadek awarii z udziałem czynników biologicznych.
prowadzić rejestr wszystkich przypadków chorobowych związanych z narażeniem na szkodliwe czynniki biologiczne i raportować o nich odpowiednim służbom.
regularnie dokonywać oceny ryzyka i sprawdzać czy przewidziane środki ostrożności (włącznie ze szkoleniami pracowników) są nadal efektywne.
Ważne:
Należy prowadzić rejestr wszystkich zagrożeń, które zostały zidentyfikowane oraz wszystkich środków ostrożności, które zostały wdrożone.
Należy prowadzić systematyczne szkolenie pracowników
W przypadku wątpliwości należy kontaktować się z doradcami technicznymi i odpowiednimi służbami administracyjnymi i medycyny pracy.