NATURA 2000 I LUDZIE: PARTNERSTWO TURYSTYKA

EUROPEJSKA KARTA DO SPRAW ZRÓWNOWAŻONEJTURYSTYKI

• Europejska Karta do Spraw Zrównoważonej Turystyki na Obszarach Chronionych odzwierciedla życzenia władz odpowiedzialnych za obszary chronione i przedstawicieli przemysłu turystycznego aby popierać i zachęcać do rozwoju takiej turystyki w rejonach chronionych.

• Jej celem jest ustanowienie standardów i zapewnienie wskazówek aby pomóc wszystkim sygnatariuszom rozwinąć wysoką jakości zrównoważony rozwój turystyki zdefiniowany jako:

„jakakolwiek forma rozwoju lub zarządzania działalnością turystyczną, która zapewnia długoterminową ochronę naturalnych, kulturowych i społecznych zasobów i ma wkład w sposób pozytywny we wzrost ekonomiczny i dobro ludzi mieszkających, pracujących lub odwiedzających tereny chronione”.

Twórcy - pomysłodawcy tej Karty sądzą, że dążenie do takiej równowagi pomiędzy celami ochronnymi a społecznym, kulturowym i ekonomicznym rozwojem jest najlepszym podejściem do problemu ochrony terenów i utrzymania turystyki, której jakość w istotny sposób zależy od środowiska naturalnego, kulturowego i społecznego.

Uczestnictwo w Karcie jest zarówno dobrowolne, jak też kontraktowe.

Każdy sygnatariusz zobowiązuje się ochotniczo zdefiniować i wdrożyć strategię, która odnosi się do 10 zdefiniowanych w Karcie punktów zrównoważonej turystyki na terenach chronionych.

Strategia ta musi określić kluczowe elementy rozwoju zrównoważonej turystyki dla danego rejonu i strategiczne decyzje podjęte przez sygnatariuszy.

Oto trzy kategorie sygnatariuszy Karty:

władze odpowiedzialne za tereny chronion

- Parki Narodowe lub Krajobrazowe lub inne tereny chronione, na które dopuszcza się zwiedzających i które są zgodne z turystyką i wytycznymi ochrony środowiska,

- przedsiębiorstwa turystyczne zlokalizowane na terenach chronionych (hotele, restauracje, biura podróży, przewodnicy, itp.)

- operatorzy wycieczek i firmy transportowe zlokalizowane poza terenami chronionymi, lecz które mają je w swojej ofercie.

Karta składa się z pięciu sekcji

1. 10 zasad zrównoważonej turystyki na terenach chronionych, z którymi zgadzają się wszyscy sygnatariusze.]

2. Zrównoważona turystyka dla władz odpowiedzialnych za tereny chronione. Zobowiązania władz odpowiedzialnych za tereny chronione co do zdefiniowania strategii dla rozwoju zrównoważonej turystyki i plan konkretnych działań dla danego obszaru, w partnerstwie z przemysłem turystycznym, lokalnymi władzami i społecznością.

3. Zrównoważona turystyka dla przedsiębiorstw turystycznych zlokalizowanych na terenach chronionych. Zobowiązanie zarządzającego przedsiębiorstwem, że przygotuje konkretny plan działań w celu prowadzenia swojej działalności w sposób trwały, stabilny i na wysokim poziomie. Program ten musi być zgodny z lub być częścią celów strategii dla terenów chronionych.

4. Zrównoważona turystyka dla operatorów wycieczek i firm przewozowych umieszczonych poza terenami chronionymi, ale mające je w swojej ofercie. Sygnatariusz może podjąć takie zobowiązania dla kilku obszarów chronionych.

5. Odpowiedzialna promocja zrównoważonej turystyki na terenach chronionych w mediach. Zalecenia w jaki sposób przedstawiać tereny chronione w mediach w odpowiedzialny i odpowiedni sposób.

10 zasad rozwoju zrównoważonej turystyki na terenach chronionych

Parki Narodowe i Krajobrazowe i inne obszary chronione zachowują unikalne cechy najpiękniejszych gór, wybrzeży i mokradeł Europy, które coraz więcej ludzi chce odkryć i zbadać. Występuje tam nadzwyczajna gęstość zasobów naturalnych i kulturowych, które mają znaczny potencjał dla turystyki. Pomysłodawcy tej Karty zdają sobie sprawę, że jeśli zrównoważona turystyka na tych terenach ma się udać, potrzeba będzie spełnienia oczekiwań odwiedzających, zysków dla miejscowej społeczności i odpowiedniej integracji polityki turystycznej i środowiskowej.

W celu promowania zrównoważonej turystyki na terenach chronionych sygnatariusze tej Karty zobowiązują się do przestrzegania następujących zasad.

1. Zarządzanie zasięgiem oddziaływania. Rozwój turystyki na obszarach chronionych musi zdawać sobie sprawę, że istnieją granice naturalnego, społecznego i kulturowego środowiska dla przyjęcia odwiedzających. Dlatego też wpływ działalności turystycznej na obszary chronione powinien być regularnie planowany, zarządzany i monitorowany w oparciu o kryteria ekonomiczne, środowiskowe i etyczne.

2. Udział w ochronie. Turystyka na obszarach chronionych oferuje nowe możliwości rozwoju, które wspierałyby ochronę środowiska i ochronę i polepszenie lokalnego dziedzictwa.

3. chrona zasobów naturalnych. Turystyka w obszarach chronionych powinna być tak zarządzana, aby zminimalizować zużycie zasobów naturalnych (woda, energia i ziemia), zmniejszyć odpady związane z turystyką i zanieczyszczenie wody, powietrza i gleby, jak też promować użycie przyjaznych dla środowiska środków transportu.

4. Wspieranie miejscowej gospodarki.

Turystyka na obszarach chronionych powinna mieć pozytywny wkład w lokalną gospodarkę poprzez zachęcanie do zatrudniania miejscowych i wykorzystywania miejscowych produktów i umiejętności. Potrzebna jest specjalna troska o zachowanie odpowiedniej równowagi pomiędzy korzyściami wynikającymi z turystyki a innymi sektorami gospodarki, które odgrywają rolę w ochronie środowiska. Turystyka może dostarczyć dodatkowego wsparcia dla tradycyjnych sektorów gospodarki.

5. Zaangażowanie społeczności lokalnej.

Mieszkańcy obszarów chronionych powinni brać udział w formułowaniu projektów rozwoju zrównoważonej turystyki i zarządzaniu działalnością turystyczną. Rozwój turystyki powinien zapewnić największe możliwe i korzyści dla nich i przyszłych pokoleń.

6. Rozwój turystyki o odpowiednio wysokiej jakości.

Działalność turystyczna na obszarach chronionych powinna być oparta na unikalnych cechach danego obszaru i na docenianiu i radości z poznawania jego naturalnego i kulturowego dziedzictwa. Powinna ona być prowadzona na skalę odpowiednią dla środowiska i w sposób, który zapewni odwiedzającym doznania wysokiej jakości.

7. Otwarcie na nowe rynki.

Turystyka na obszarach chronionych powinna zachęcać do odkrywania natury turystę nowego typu. Musi być dla wszystkich, a nie tylko dla elit. W szczególności powinna sięgnąć do rodzajów turystów często zapomnianych przez kurorty, takich jak ludzie młodzi lub niepełnosprawni.

8. Tworzenie nowych form zatrudnienia. Turystyka na obszarach chronionych powinna zachęcać do rozwoju lub nowych form zatrudnienia. W szczególności może zachęcić do rozwoju wieloczynnościowej i społecznej integracji poprzez zapewnienie odpowiednich warunków kobietom, ludziom młodym i dotkniętym różnymi formami niepełnosprawności.

9. Zachęcanie do zachowań przyjaznych dla środowiska.

Działalność turystyczna, jak też promocja i komunikacja wszystkich, których to dotyczy, powinna podnosić poziom świadomości wśród istniejących i potencjalnych odwiedzających, zachęcać do odpowiedzialnego zachowania się wobec środowiska i lokalnej społeczności. W tym celu przedsiębiorstwa turystyczne i usługowe powinny działać edukacyjnie, w szczególności dla dobra ludzi młodych i młodzieży szkolnej. Promocja i informacje powinny podkreślać autentyczne wartości i zasoby danego obszaru i towarzyszyć zarządzaniu odwiedzających, szczególnie poprzez zachęcanie do odwiedzania obszarów chronionych poza sezonem.

10. Zapewnienie modelu do naśladowania dla innych sektorów.

Turystyka powinna dać cenny przykład trwałego rozwoju na obszarach chronionych. Biorąc pod uwagę czynniki środowiskowe, ekonomiczne, społeczne i etyczne, może ona wpłynąć na działanie przedsiębiorstw i organizacji w innych sektorach.

Zabezpieczenie Celów Natura 2000 w New Forest

1. New Forest jest złożoną matrycą naturalnych środowisk pierwotnie szeroko rozpostartych w nizinnej Europie zachodniej, obecnie rzadkich i podzielonych. Wspiera nie mniej niż 11 punktów zainteresowania łącznie z trzema środowiskami priorytetowymi:

bagnisty las,

śródziemnomorskie sezonowe stawy

lasy olchowe na zalewanych przez powodzie równinach.

Przyszła jakość środowisk

2. New Forest zależy od przetrwania gospodarki pasterskiej prowadzonej przez małą i wrażliwą społeczność `Miejscowych'.

3. New Forest znajduje się pod rosnącą presją ze strony potrzeb rozwojowych i rekreacyjnych gęsto zaludnionego regionu południowo-wschodniego. Ma to znaczny wpływ na życie `Miejscowych' i jakość SAC poprzez wysoką używalność rekreacyjną - około 17 milionów wizyt rocznie. Bezpośredni wpływ wynikający z tak wysokiego stopnia użycia rekreacyjnego występuje, ale ma on tendencję do lokalizacji w nadrzecznych obszarach leśnych i suchych wrzosowiskach, które są podatne na erozję, i na terenach podmokłych, gdzie generalne zakłócenia mają wpływ na związane z obszarem dzikie rośliny i zwierzęta. Wycinka drzew i naturalne procesy także mają wpływ na utratę naturalnego środowiska dla egzotycznych drzew i krzewów, tereny podmokłe są niszczone poprzez irygację.

4. Projekt New Forest LIFE częściowo finansowany z LIFE Nature zawiera zestaw rozwiązań mających pomóc zaradzić tym zagrożeniom.

Specyficzny charakter tego miejsca jest głównym czynnikiem stymulującym turystykę. Turystyka w New Forest to największy pracodawca dla miejscowych mieszkańców i generuje około 100 mln funtów rocznie dla całego rejonu. Jednakże, specyficzny charakter tego miejsca jest nierozerwalnie związany z tradycjami i działalnością ludzi takich jak `Miejscowi', którzy tu żyją i pracują. Podczas gdy z jednej strony turystyka zapewnia tutejszym ludziom pracę, podnosi także ceny ziemi, co sprawia, że przyszłe pokolenia Miejscowych będą mieć trudności z pozostaniem w Forest.

Wdrożenie projektu LIFE wprowadzi znaczne zmiany do New Forest. W trakcie projektu zwiększone zaangażowanie miejscowej ludności i podwyższona świadomość praktycznych działań koniecznych do poprawy warunków tych rzadkich miejsc będzie bardzo istotne jeśli cele Projektu będą miały być spełnione.

Zarządzanie dostępem do terenów chronionych National Trust

Studium przypadku - wyspa Purbeck

Presentacja ta pokaże w jaki sposób National Trust we współpracy z innymi zarządza ochroną dzikiej przyrody i publicznym dostępem na terenie o wysokim natężeniu odwiedzin.

National Trust to pozarządowa organizacja założona w 1895 w celu stałej ochrony ziemi i budynków ze względu na ich znaczenie historyczne lub naturalne piękno. Ma ona specjalne uprawnienia do określenia ziemi jako nieprzenośną/nierozdzielną, co oznacza, że nie może ona być sprzedana, i zarządza ziemią dla dobra całego narodu. Organizacja ma 2.5 mln członków i otrzymuje od nich znaczące wsparcie finansowe w postaci składek członkowskich, spadków i darowizn.

Trust jest właścicielem 240 000 hektarów ziemi w Anglii, Walii i Irlandii Północnej. Na terenach tych istnieje ponad 1000 miejsc Natura 2000 (kandydatów na SACs i SPAs). Trust od 1965 roku prowadzi specjalną kampanię Enterprise Neptune w celu zbierania funduszy na zakup nie przekształconych fragmentów wybrzeża. Ma pod swoją opieką ponad 900 km wybrzeża.

Wyspa Purbeck na wybrzeżu Południowej Anglii jest jednym z najbogatszych i najbardziej zróżnicowanych terenów podlegających ochronie. Na Purbeck występuje kilka miejsc Natura 2000 obejmujących wapienne obszary trawiaste, obszary nadbrzeżne i morskie i nizinne wrzosowiska z rzadkimi gatunkami takimi jak dartford warbler (gatunek ptaka), jaszczurka piaskowa i smooth snake (gatunek węża).

National Trust posiada 3238 hektarów ziemi na Wyspie Purbeck (8% całego terytorium). Trust posiada też 27 km wybrzeża Dorset - jedną trzecią jego długości.

W granicach Dorset turystyka stanowi 14% rocznego dochodu hrabstwa przy 4 milionach gości zostających na nocleg i 16 mln jednodniowych wizyt rocznie (4.3 mln z nich do Purbeck). Jedno miejsce pracy na dziewięć to te związane z turystyką. Purbeck jest jednym z najbardziej popularnych miejsc nadmorskich turystycznych odwiedzin i zbliża się do rozwijających się miast Poole i Bournemouth.

Studland Beach będąca własnością i zarządzana przez Trust jest jedną z najbardziej popularnych plaż na południowym wybrzeżu. Odwiedza ją około miliona turystów rocznie. Ilość ta rośnie razem z rosnącą popularnością wizyt zimowych.

Trust zapewnia miejsca parkingowe dla 1000 samochodów. Roczne wpływy z tego tytułu to 190 000 funtów. Inne wpływy pochodzą z wynajmu domków plażowych, sprzedaży detalicznej i licencji i wynoszą ponad 100 000 funtów. Roczny koszt utrzymania plaży wynosi 175 000 funtów. Roczny koszt zarządzania ochroną środowiska na tym terenie dla National Trust wynosi obecnie 100 000 funtów.

Śmieci stanowią poważny problem. Ogólną zasadą stosowaną przez Trust jest nie zapewnianie koszy na śmieci na terenach wiejskich. W przypadku Studland kosze takie są ustawione. Kosztuje to Trust 30 000 funtów rocznie z tytułu wywozu śmieci; pieniądze, które mogłyby zostać lepiej wykorzystane na cele ochrony środowiska. Kampania informacyjna prowadzona przez ostatnie trzy lata ma na celu zmniejszenie skalę tego problemu i w ten sposób zredukować koszty. Odwiedzający zachęcani są do tego, aby zabrać swoje śmieci ze sobą i posprzątać po swoim psie. Ulotki informacyjne wręczane przy wejściu na parking są corocznie zmieniane aby były ciągle nowe i aktualne, jako że wielu ludzi wraca tutaj co roku. W tym roku obowiązuje także okresowy zakaz wprowadzania psów w najbardziej obleganych miejscach plaży.

Usiłowaliśmy zredukować ilość opakowań żywności sprzedawanej w punktach gastronomicznych na plaży - zmiana z plastikowych kubków na ceramiczne, wielokrotnego użytku, lecz niestety wiele z nich nie zostało oddanych i dlatego też musieliśmy zrezygnować z tego pomysłu.

W ostatnich latach uległa poszerzeniu oferta zajęć rekreacyjnych: rowery górskie, narty wodne, żeglarstwo, windsurfing. Wymagają one więcej miejsca i zarządzania.

Poole Harbour Comissioners przygotowali plan zarządzania rekreacją wodną dla portu, który zajmuje się kwestią zarządzania strefowego spełnia wymagania ochrony środowiska. Port jest SPA.

Poza plażą znajduje się Rezerwat Przyrody Studland - cSAC. Jako, że do plaży prowadzą wyznaczone ścieżki, wpływ milionów turystów na przyrodę jest minimalny i skoncentrowany w jednym miejscu. Dokoła rezerwatu prowadzi szlak niezbyt uczęszczany latem, jako, że większość ludzi przyjeżdża tu dla słońca, plaży i morza. Jednak zimowe spacery po wydmach i plaży zyskują na popularności. To powoduje zakłócanie spokoju ptaków, które mają tu swoje obszary schronienia podczas przypływów, kiedy błotne płycizny Poole Harbour są pod wodą.

Purbeck ma długą historię badań. Trust tworzy właśnie dwa nowe centra edukacyjne, jedno dzienne na wydmach, dla studentów przybywających studiować zarządzanie wybrzeżem, i centrum zakwaterowania umieszczone w innym miejscu półwyspu w dawnych rolnych budynkach gospodarczych. Zapewnią one okazję do podniesienia stopnia świadomości ekologicznej wśród zarówno dzieci, jak i dorosłych, łącznie ze zgłębianiem kwestii zarządzania odnośnie tego kawałka wybrzeża.

Naturalne wrzosowiska zmniejszyły się w Dorset w ciągu ostatnich 150 lat o około 80-90%. Spowodowane to zostało głównie wycinką drzew, rozwojem metod uprawy ziemi i urbanizacją.

W ciągu ostatnich dziesięciu lat Trust razem z English Nature, Królewskim Towarzystwem Ochrony Ptaków, Dorset Wildlife Trust i innymi brał udział w programie odnowy, zwracania ziemi uprawnej z powrotem na wrzosowiska. Możliwy jest obecne nowy plan powrotu tych terenów na farmie w Studland, gdzie razem ze zmianą dzierżawcy farmy można zwrócić dalsze 40 hektarów jako wrzosowisko.

Publiczną świadomość i zrozumienie dla tych kroków osiąga się poprzez:

1. centrum interpretujące umiejscowione strategicznie przy jednym z głównych drogowych punktów dojazdowych do Purbeck;

2. produkcję tablic informacyjnych i ulotek dotyczących tych miejsc pomagających odwiedzającym zwiedzanie okolic.

„Utrzymanie Specjalnych Cech Purbeck” to tytuł strategii przygotowanej przez Purbeck Heritage Committee opublikowanej w 1995. Komisja ta to partnerstwo władz lokalnych rad parafialnych i innych zainteresowanych stron, łącznie z National Trust. Istnieje ona od 5 lat. Strategia została opracowana po konsultacjach z lokalną społecznością. Opisuje ona ważne naturalne, kulturowe, historyczne i środowiskowe cechy okolicy, zagrożenia dla środowiska i problemy do załatwienia. Kluczowymi są:

3. użytkowanie ziemi i gospodarka wiejska,

4. turystyka, i

5. ruch uliczny

Zagęszczenie ruchu ulicznego to poważny problem podczas lata. W letnie dni mamy regularne dwugodzinne korki na i z plaży Studland. Do 1000 samochodów parkuje poza wyznaczonymi miejscami parkingowymi. To długozrównoważonyproblem wymagający współpracy policji w celu rozładowania korków. Długoterminowe rozwiązanie tego konkretnego problemu nie będzie w najbliższym czasie możliwe, jako, że droga wzdłuż plaży znajduje się w prywatnych rękach i poza jurysdykcją Zarządu Dróg. Jednak sposób na załatwienie problemu w kontekście strategii i działań długoterminowych powinien być znaleziony, National Trust będzie to negocjował.

Celami strategicznymi dla ruchu ulicznego są:

`umożliwienie ludziom dogodnego i bezpiecznego przemieszczania się po Purbeck bez niszczenia środowiska naturalnego, poprzez opracowanie kwestii zintegrowanego transportu łącznie z polepszonym zarządzaniem ruchem ulicznym i zapewnieniem większego wyboru środków transportu.'

Działania zawierać mają m.in.:

• drobne naprawy dróg,

• innowacyjne zastosowanie oznakowania,

• ograniczenia w używaniu niektórych tras,

• promocja i zachęta do pozostawiania samochodów i jazdy na rowerze,

• zapewnienie lepszej alternatywy środków transportu innych niż samochód, np. więcej pieszych przybywających promem, promocja kolejki parowej ze Swanage.

Innym użytecznym forum jest Dorset Coast Forum. To środek dla jednego z programów demonstracyjnych wybrzeża LIFE Unii Europejskiej. Projekt ten zajmuje się opracowaniem strategicznej polityki zarządzania dla otwartego wybrzeża Dorset w oparciu o zasady integracji, subsydiarności i trwałości w utrzymaniu. Opublikowano opracowania na szereg tematów zajmujących się kwestiami zarządzania strefami wybrzeża, takimi jak obrona wybrzeża, skupiska morskie, rybołówstwo. Projekt ten zajmuje się nawiązywaniem nowych form partnerstwa i podejścia do zarządzania strefami wybrzeża, które będą cenne dla europejskiej `społeczności' nadmorskiej.

Wyzwania na przyszłość.

Przykłady, które zostały tu pokrótce omówione wskazują, że poprzez zarządzanie, partnerstwo i przy odpowiednich zasobach potrzeby ochrony środowiska mogą zostać pogodzone z zachowaniem tych terenów do dyspozycji ludzi, którzy chcieliby skorzystać z szerokiego wachlarza form rekreacji.

Wyspa Purbeck jest świetnym przykładem, w jaki sposób można pogodzić ochronę środowiska i publiczny dostęp i aktywne formy rekreacji. W ciągu ostatnich lat jakość współpracy pomiędzy wieloma agencjami i społecznością lokalną znacznie się poprawiła. Znaczenie turystyki dla miejscowej gospodarki jest niezwykle istotne, a z punktu widzenia National Trust dochód generowany przez odwiedzających w coraz większym stopniu wykorzystywany jest do utrzymania i powiększenia wartości chronionego obszaru.

Kluczowymi wyzwaniami są:

• potrzeba zajęcia się kwestiami zarządzania ruchem ulicznym i korkami;

• uzyskane w wyniku zmian w dzierżawie farm i wsparcia dla rolnictwa sposobności utrzymania i poszerzenia obszarów wrzosowisk w celu spełnienia wymogów określonych przez Habitats and Birds Directives;

• potrzeba wzmocnienia partnerstwa jako środka do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań, które ma poparcie i cieszy się współpracą lokalnej społeczności, miejscowych przedsiębiorców, właścicieli ziemi i agencji ochrony środowiska.

13 czerwiec 1998

Turystyka - wnioski z warsztatów

Prezes: Fernando Prats Palazuelo

Sprawozdawca: Herbert Hamele

1. Turystyka dostarcza znacznych korzyści ekonomicznych i ma poważny wpływ na kulturę i środowisko. Turystyka powinna zostać włączona w rozwój obszarów Natura 2000 w aspekcie długoterminowego działania. Oznacza to polepszenie kompatybilności z lokalnymi lub regionalnymi wymaganiami ekonomicznymi, społecznymi i środowiskowymi (np. Wyspa Purbeck).

2. W szczególności na terenach o delikatnej równowadze turystyka może znacząco określać przyszłość całego rejonu:

• poprzez prowokowanie transformacji w innych sektorach gospodarki (rolnictwo, rzemiosło, usługi, itp.)

• poprzez wpływ na wszystkie części terytorium (miejsca szczególnie warte uwagi),

• poprzez przedłużenie długoterminowego wpływu (np. Circeo)

3. Działanie z ostrożnością jest lepsze od reagowania na negatywne skutki działań. Miejsca Natura 2000 potrzebują strategii zapobiegania z silnym zastosowaniem instrumentów planowania i zarządzania (tzn. użycia GIS), szkolenia i edukacji, także z powodu szacowanego wzrostu turystyki w przeciągu następnych dwóch dziesięcioleci, szczególnie w miejscach interesujących ze względu na środowisko (np. New Forest, Wyspa Purbeck).

4. W celu zintegrowania turystyki z trwałym (i pożądanym) rozwojem miejsc Natura 2000 może okazać się konieczne wprowadzenie istotnych zmian w tradycyjnej polityce. Nie będzie to możliwe bez przekonania lokalnych działaczy i ludności, że taka zmiana jest pożądana (zmiana wartości). Argumenty muszą pasować do konkretnych celów (dochody, praca, współczynnik, redukcja negatywnego wpływu, itp.). A więc zaangażowanie i dyskusja z ludźmi i różnorodność zainteresowań od pierwszego momentu to podstawowy i kluczowy czynnik dla długoterminowego sukcesu (zasada uczestnictwa) (np. New Forest, Circeo).

5. Turystyka w miejscach Natura 2000 powinien być w stanie i może mieć swój wkład w główne cele:

• zachowanie ekosystemu różnorodność biologiczna,

• ogólny rozwój miejscowej gospodarki,

• jakość życia populacji,

• satysfakcja dla turystów (np. Wyspa Purbeck, Karta dla Parków)

6. Korzyści i obciążenia spowodowane przez turystykę muszą zostać sprawiedliwie podzielone pomiędzy wszystkich zainteresowanych: pomiędzy tych uczestników, którzy bezpośrednio zajmują się i zarządzają turystyką (operatorzy wycieczek, hotele, kempingi, restauracje, przedsiębiorstwa transportowe, przewodnicy), i tych, którzy podtrzymują kulturowe i naturalne wartości całego obszaru (farmerzy, służby publiczne, itp.) (np. New Forest).

7. Biorąc pod uwagę poziom gospodarczy krajów Unii Europejskiej i korzyści płynących z turystyki zasoby finansowe nie stanowią dużego problemu. To głównie kwestia ustawienia priorytetów jak zainwestować te pieniądze. Wspólna silna wizja lokalnego (i globalnego) rozwoju jest najlepszą podstawą efektywnego użycia różnych instrumentów, łącznie z planowaniem, legislacją, finansowaniem, współpracą (sektor publiczny i prywatny), monitoringiem, informacją (włączając w to przykłady wzorcowych działań) i marketingu (włącznie z oznakowaniem, kontrolą jakości) (np. New Forest, Wyspa Purbeck)

47

---