1 metoda batikowa:
1. potrzebujemy jajko zwykłe lub wydmuszkę, wosk pszczeli (nie stearynę ze
zwykłej świeczki), barwniki, których można używać na zimno (pani twórczyni
ludowa używała barwników Kakadu), pisak do pisania, świeczkę, gumowe rękawiczki
na wszelki wypadek, łyżkę, którą można wyrzucić, miękką szmatkę, papierowy
ręcznik.
2. BARWNIKI: przygotowujemy w słoikach w takiej ilości, żeby można było
zanurzyć całe jajko. barwników potrzebujemy tyle ile chcemy kolorów na jednej
pisance.
3. PISAK: w tym roku pisałyśmy stalówkami. w dolną część stalówki wtykamy
kawałeczek wosku (na zdjęciu widać, choć ledwo ledwo ;).
JAK TO ROBIMY:
4. stalówkę rozgrzewamy nad świecą (patrz: pani twórczyni ludowa na zdjęciu) i
roztopionym woskiem piszemy wzór na jajku.
5. kiedy skończymy zanurzamy jajko na jakieś dwie minuty w farbie, pomagamy
sobie łyżką, co by się nic nie stłukło. wyciągamy i osuszamy - teraz przydadzą
nam się gumowe rękawiczki i papierowe ręczniki :)
6. jeżeli marzy nam się pisanka z kolorowym wzorem to: na jaju niefarbowany
piszemy tą część wzoru, którą chcemy mieć w kolorze naturalnym -> farbujemyw
najjaśniejszym barwniku, powiedzmy żółtym -> osuszamy i piszemy tę część wzoru,
którą chcemy mieć na żółto -> farbujemy ciemniejszym kolorem -> i tak dalej aż
zafarbujemy w najciemniejszej farbie.
7. po ostatecznym zafarbowaniu nasze jajo ma kolor farby, a wzór wciąż pokryty
woskiem. teraz usuwamy wosk: jajko ogrzewamy przy płomieniu świecy (z boku,
żeby nie zabrudzić pisanki dymem) i ścieramy płynny wosk miękką szmatką.
8. gotowe :)
Kolorowe pisanki batikowe[foto]
Pisanki wielkanocne zdobione techniką ba...
Autor: Andrzej Cwynar
Coraz rzadziej spotyka się osoby, które przed Wielkanocą, w tradycyjny, ręczny sposób przygotują pisanki. Jedną z nich jest Anna Cwynar, która zdradziła nam sekret malowania jajek techniką batikową.
Jajko najlepiej białe
Technika batikowa polega na nakładaniu na jajko gorącego wosku pszczelego i kilkukrotnym jego barwieniu. Potrzebne są do tego oczywiście jajka, najlepiej białe, które dokładnie myjemy płynem do mycia naczyń, ponieważ muszą być całkowicie odtłuszczone. W innym wypadku wosk się do jajka nie przyklei lub „spłynie” podczas farbowania. Następnie dokładnie je osuszamy i zabieramy się do mrówczej pracy.
- Wykorzystujemy do tego wosk pszczeli, ponieważ ma wyższą temperaturę topnienia i w momencie, gdy nałożymy go już na jajko, możemy bez obaw włożyć przyszłą pisankę do lekko ciepłej farby i jesteśmy pewni, że wosk z niej nie spłynie. Wosk roztapiamy w metalowej, małej foremeczce czy pojemniczku. Podczas zdobienia jajek wosk należy cały czas podgrzewać, by był płynny - opowiada Anna Cwynar.
|
|
Urządzenie do malowania składa się z dwóch części: kredki lub ołówka oraz szpilki, którą się wbija w końcówkę kredki. Wosk rozprowadzamy po jajku, główką szpilki, która wystaje z naszego przyrządu. Następnie szpilkę zanurzamy w wosku, opierając ją o dno foremki, ponieważ musi ona uzyskać odpowiednią temperaturę. Kiedy szpilka będzie ciepła i tym samym „naciągnie” wosk na siebie, należy od razu przenieść szpilkę na jajko i namalować kreskę.
- Taką czynność cały czas powtarzamy, malując pożądany przez nas wzór na jajku. Jeśli chcemy mieć jednolity kolor pisanki, czyli biały wzór i np. niebieskie tło, należy wykonać około 400 do 500 ruchów. Kolejnym krokiem jest etap barwienia. Możemy użyć do tej czynności zwykłego barwnika ze sklepu lub barwnika, który sami przygotujemy np. z kolorowej bibuły - opisuje.
Po wyciągnięciu jaka z barwnika należy pisankę pozostawić by wyschła. Nie wolno jej wycierać, ponieważ zetrze się kolor. Teraz na pisance można namalować kolejne woskowe wzorki i ponownie zafarbować ją w innym kolorze, pamiętając, że zafarbowanej już pisanki na ciemny kolor, nie przefarbujemy na jasną barwę.
- Kiedy po skończonym farbowaniu, upewnimy się, że jajko jest już suche, to zabieramy się za usuwanie wosku. Usuwamy go nad ogniem, np. nad zapaloną świeczką. Jajko należy zbliżyć do płomienia świeczki z boku, nie z góry, ponieważ jajko nam się „osmali”. Wosk pod wpływem temperatury będzie się powoli roztapiał, a dzięki temu my będziemy mogli delikatnie wycierać go papierowym ręcznikiem.
|
|
Po dokładnym usunięciu wosku z pisanki, robimy w niej dwie dziurki, aby pozbyć się zawartości jajka. Następnie czekamy aż puste wnętrze pisanki dokładnie wyschnie i zaklejajmy powstałe dziurki np. kółeczkami, które zostają w dziurkaczu. Następnie jajko lakierujemy, aby ładnie błyszczało.
- Ja używam do tej czynności najtańszego lakieru do włosów - dodaje z uśmiechem Anna Cwynar. Przygotowanie takiej pisanki od początku do końca zajmuje około dwóch godzin.
Z gorącym woskiem nie ma żartów
Powinniśmy pamiętać, że jest to metoda, w której używamy gorącego wosku, którym należy ostrożnie się posługiwać. Zdecydowanie najlepiej przyjść na początek na warsztaty i zobaczyć jak to robią profesjonaliści.
Powrót do tradycji
- Malować jajka woskiem, właśnie tą techniką batiku, nauczyła mnie moja mama bodajże w trzeciej lub czwartej klasie szkoły podstawowej - wspomina Anna Cwynar. - Tak mi się to spodobało, że zajmuję się tym do dzisiaj. Miałam okazje dwukrotnie wystawiać swoje pisanki na największym kiermaszu wielkanocnym jaki organizowany jest w Polsce czyli w Bierkowicach, w Skansenie Wsi Opolskiej - dodaje.
Pani Anna rozdaje zrobione przez siebie pisanki i ozdoby znajomym i rodzinie, albo wystawia je na wielkanocnych kiermaszach. Zdarzało Jej się też przygotowywać pisanki, na specjalne zamówienie.
- Dla brata robiłam pisankę z logo Jego firmy, a dla koleżanki z imieniem „Janek”.- wspomina z uśmiechem Pani Anna. - Rodzina jest już przyzwyczajona, że na święta każdy zostanie obdarowany przez mnie własnoręcznie ozdobionymi pisankami, najczęściej z wymalowaną datą oraz napisem „Wesołych Świąt”- dodaje.
2. Pisanka metodą quilling
Zobacz artykuły na temat:dekoracje stołudekoracje wielkanocnepisanki
Quilling to technika zdobienia jajek wielkanocnych, która wywodzi się od analogicznej techniki wykorzystywanej w jubilerstwie. Technika ta polega na zwijaniu cienkich płatków różnych metali szlachetnych.
Quilling to technika zdobienia jajek wielkanocnych, która wywodzi się od analogicznej techniki wykorzystywanej w jubilerstwie. Technika ta polega na zwijaniu cienkich płatków różnych metali szlachetnych.
W ozdabianiu jajek wykorzystuje się natomiast cienkie arkusze papieru i w odpowiedni sposób je zwija. Sama nazwa quilling wywodzi się z języka angielskiego i oznacza papier nawijany na pióro. Technika ta jest najbardziej popularna w swojej ojczyźnie czyli Anglii, ale także zdobyła rzesze zwolenników także na innych kontynentach w Stanach Zjednoczonych i Australii. Moda na guilling powoli wkracza też do Polski.
Niezbędne materiały
Aby wykonać pisankę metodą guilling potrzebujesz:
wysuszoną wydmuszkę,
farby akrylowe (do kupienia w sklepach artystycznych),
cieniutkie arkusze papieru przeznaczone do tej techniki (również w dobrych sklepach artystycznych),
drut z otworkiem, na który nawijać będziesz papier,
dobry klej,
szczypce,
patyczek ostro zakończony (może być wykałaczka na szaszłyki) do nanoszenia kleju.
Krok po kroku
Pierwszą czynnością, jaką wykonasz jest pomalowanie całego jajka farbą akrylową. Na początek proponuję wybrać jeden kolor i w całości pomalować nim wydmuszkę. Jak dojedziesz do wprawy możesz pokusić się o nałożenie kilku kolorów. W zależności czy farba dobrze kryje pomaluj jajko: raz, dwa lub trzy razy. Pamiętaj jednak, aby nakładać kolejne warstwy farby na wysuszone jajko, w ten sposób unikniesz nieestetycznych smug i zgrubień.
Kiedy jajko wyschnie możemy naklejać na nie poszczególne wzory. Cały sekret tej techniki tkwi w umiejętnym nawijaniu cienkich pasków papieru na patyczek i formowaniu z nich finezyjnych wzorów.
Jak je wykonać? Przygotuj sobie chude paski cienkiego papieru, weź do ręki drut do zawijania i poćwicz sobie na kilku próbkach zwijanie.
Skorzystaj z naszych prostych przepisów na różne motywy.
Proste wzory na początek
Spirala - włóż koniec paska papieru w otwór druta i obróć go. Nawiń cały papier. Trzymając spiralę na drucie sklej ją. Poczekaj, aż wyschnie.
Łza - zwiń papier tak jak do spirali, ale nie sklejaj jej ściśle. Sklej pasek luźno, tak aby powstała luźna spirala. Na koniec uszczypnij spiralę z jednej strony tworząc łezkę.
Oczko - zawiń na drucie luźną spiralę , sklej ją i uszczypnij z dwóch przeciwległych stron, tak aby powstał kształt oka.
Zakręcone „S” - nawiń oba końce na drut w przeciwne strony.
Z tych poszczególnych wzorów można tworzyć całe kompozycje, budować kwiaty, zwierzęta, a nawet całe obrazki. Warto pokombinować samemu i stworzyć własne oryginalne wzory. Quiling nie jest taki trudny jak na początku wszystkim się zdaje.
3. Sposoby barwienia
W jaki sposób uzyskać piękne kolory kraszanek? Dawniej używano do tego tylko i wyłącznie zróżnicowanych regionalnie naturalnych barwników.
żółty: łupiny cebuli; najjaśniejszy żółty (kanarkowy) uzyskiwano z kory młodej jabłoni z dodatkiem kwiatów majówki błotnej; podobny efekt dawało użycie suszonych kwiatów jaskrów polnych; złocistożółte stawały się skorupki jajek ugotowanych w kwiatach nagietka.
zielony: wywar z widłaka, młode żyto ozime, a także inne zboża i trawy, liście barwinka, pokrzywy, jemioła oraz suszone kwiaty fiołka.
czarny: kora dębu, kora olchy, młode liście klonu czarnego lub łupiny orzecha włoskiego.
brunatny: liście bazylii, kolor ten uzyskiwano również poprzez moczenie jajek w wodzie stojącej w wydrążeniu pnia dębu.
fioletowy: płatki ciemnej malwy oraz mieszanie koloru czerwonego i niebieskiego.
niebieski: owoce tarniny.
różowy: sok z buraka.
czerwony (gama odcieni od pomarańczowego do ciemnego karminu): łupiny cebuli, kora dębu, krokus, szyszki olchowe, owoce czarnego bzu, suszone owoce jagody, odwar z robaczków nazywanych czerwcami.
Jajka można też barwić cynamonem, mocnym naparem kawy, atramentem lub też po prostu ugotować w specjalnych barwnikach spożywczych. Wykorzystuje się też technikę decoupage'u.
4.Symbolika koloru pisanek w staropolskiej tradycji
W staropolskiej tradycji rzeczą bardzo ważną była symbolika koloru, jaki nadawano pisankom. Kolorowe jajka umieszczano w dużym koszyku i jeszcze przed śniadaniem chodzono od seniora począwszy, wśród gości. Każdy wybierał, mając zamknięte oczy, a następnie,
wróżył sobie, co go czeka w najbliższej przyszłości.
Kolor żółty wróżył życie duchowne. Młodzież, która otrzymała jajko w tym kolorze, mogła liczyć na przyszłość w życiu zakonnym czy kapłaństwie.
Kolor różowy wróżył sukces. Za pisankami w tym kolorze rozglądali się szczególnie ci, którzy planowali otwarcie nowych lub rozbudowę prowadzonych już interesów czy przedsiębiorstw.
Kolor biały, a więc niepomalowane, naturalne jajko, to niewinność. Wybranie takiego jajka gwarantowało, że młoda osoba dotrwa w niewinności do dnia małżeństwa.
Kolor niebieski wróżył dobre zdrowie. Za niebieskimi pisankami rozglądały się osoby
niedomagające, a także wiekowe. Starano się zjeść jak największą ilość jajek pomalowanych na niebiesko, wierząc, że zagwarantują im zdrowie na cały rok.
Kolor czarny to pamięć. Jajka w kolorze czarnym były najchętniej wybierane przez
ludzi interesu, a także uczącą się i mającą kłopoty z nauką młodzież.
Kolor fioletowy wróżył siłę i wytrwałość w dążeniu do celu. Osoby, które planowały
jakieś większe przedsięwzięcie, chowały do portmonetki skorupki od pomalowanych
na kolor fioletowy jajek.
Kolor zielony wróżył pieniądze. Skorupki od zielono pomalowanych jajek rzucano na pola, by obrodziło i przyniosło dochody. Wrzucano do sadów, do koryt z paszą dla zwierząt, trzymano je w portfelach, portmonetkach, a także w pończochach, w których rzechowywano pieniądze. Podobno pomagały wyraźnie w ich pomnażaniu.
Kolor czerwony to oznaka miłości i zwycięstwa we wszystkim: w miłości, w pracy, we wszystkich rodzajach interesów. Pisankom czy malowankom w kolorze czerwonym przypisywano także bardzo wiele właściwości magicznych; wierzono, że były najskuteczniejsze we wszystkich trudnych, skomplikowanych czy zawiłych sprawach sercowych.