Coraz więcej zazdrości
Zazdrość jest powszechna i wszechobecna, dlatego dziwi fakt, że uczeni dopiero od niedawna zainteresowali się tym problemem i poświęcają mu więcej uwagi. Dlaczego jesteśmy bardziej zazdrośni niż przed dwudziestu laty?
Ludzi coraz częściej wiąże nie silne uczucie miłości, lecz potrzeba wspólnego pokonywania codziennych trudności materialnych i innych. Współczesna cywilizacja nie toleruje ludzi słabych i niezaradnych, "wypluwa" ich na swój margines; tak łatwo zostać bezrobotnym i bezdomnym, jeśli nie ma się odpowiedniej "siły przebicia". Małżeństwo daje większą gwarancję stabilizacji materialnej i ogólnie większe poczucie bezpieczeństwa.
Podobne wnioski wysnuć można z badań przeprowadzonych przez prof. Janusza Czapińskiego z Uniwersytetu Warszawskiego. Polska specyfika jest jednak taka, że ludzie łączą się w większości w ubóstwie, a rzadko w dostatku. A więc obawa utraty partnera życiowego dotyka nie tylko sfery uczuć, miłości, seksu - ale całej sytuacji życiowej człowieka. Do tego może dołączyć się niepewność, małe poczucie własnych wartości, strach przed samotnością. To wszystko razem oznacza katastrofę dla wielu osób, staje się sprawą "życia lub śmierci" - i to niestety nie tylko w przenośni. Często z powodu zdrady, zazdrości, odejścia partnera dochodzi do zbrodni lub samobójstwa. Problem jest więc poważny.
W świecie ludzi nie ma jednak prostych mechanizmów, nie wszystko da się wytłumaczyć jednym szablonem. Zmieniają się zarówno zachowania seksualne ludzi, jak również stosunki społeczne. Na nasze postępowanie duży wpływ ma kultura, w jakiej żyjemy, wzorce zachowań najbliższego otoczenia, głównie wzorce rodziców. Ale wzorce też się zmieniają, zacierają się m.in. różnice zdrady żeńskiej i męskiej.
Czy taka klasyczna zazdrość, zazdrość o partnera jako obiektu seksualnego, jest w dzisiejszych czasach tak samo uprawniona jak kiedyś? W 1994 roku zaskoczeniem były niektóre wyniki amerykańskiego raportu na temat zachowań seksualnych. Okazało się, że ludzie dorośli wcale nie uprawiają tak często seksu i nie zdradzają swoich partnerów, jak się powszechnie sądzi. I wcale nie tylko ze strachu przed AIDS. Od dorosłych znacznie bardziej aktywni seksualnie są nastolatkowie. Stopniowo obniża się wiek inicjacji, jednocześnie młodzież coraz później wchodzi w związki małżeńskie. W Polsce jest podobnie. Często, niestety, inicjacja seksualna nie jest udana. Wielu młodych ludzi nie jest zadowolonych ze swoich pierwszych intymnych przeżyć - a to może pozostać w psychice na zawsze.
Zazdrość ma wiele twarzy, może też być maską dla innych emocji. Może być ona zarówno "zdrowa", jak i "chora". Zdrowa zazdrość pojawia się między partnerami, którzy się kochają naprawdę. Taka zazdrość może nawet cementować związek. W przeciwnym przypadku łatwo dochodzi do rozstania.