Ceramika

Okres archaiczny

ATTYKA

• Najważniejsze warsztaty attyckie powstały prawdopodobnie w 9 w i rozwinęły styl protogeometryczny

• Wczesny geometryczny - większa część naczynia pokrywał pokost, metopy wydzielone elementami pionowymi, pojawienie się meandra, motyw figuralny- koń, trójlistna oinochoe szerokiej bazie, popularne trójnogi naśladujące metalowe wzory

• Środkowy geometryczny- krater keramejkosu - przedstawienie postaci ludzkiej-> kobieta opłakujaca zmarłego, amfory szyjowe i kratery na nóżkach , jelenie konie ptaki wodne po raz pierwszy sceny figuralne scena PROTHESIS -wystawienie zwłok

• Późny geometryczny - wysoki poziom rysunku, motywy z życia codziennego i mitologii w 2 fazie pogorszenie się poziomu rysunku, konturowość w przedstawianiu kobiet, MALARZ DYPILONU - sceny przewożenia zwłok i walki morskie, zgeometryzowani i smukli ludzie MALARZ HIRSCHFELDA

KORYNT

• Skromna ale klarowna dekoracja, popularne oinochoe, pyksis, krater, skyfos

Okres orientalizujący

• Korynt szybko zaadoptował nowe motywy wprowadzając styl orientalizujący, wschodnia Grecja, egzotyczne i fantastyczne zwierzęta - sfinks syrena oraz stylizowane motywy roślinne - lotos, palmeta itd., dekoracja pasowa, TECHNIKA CZARNOFIGUROWA- malowanie dekoracji pokostem i rycie rysów konturowych oraz szczegółów rylcem a nastepnie wypalane

• Ceramika protokoryncka orientalizujaca - w okresie środkowym wynalezienie TECHNIKI CZARNOFIGUROWEJ, kolor czerwony biały czasem żółty , rysunek konturowy, , sceny mitologiczne

• Ceramik protoattycka orientalizujaca - sceny figuralne na brzuścu i skomplikowane dekoracje roślinne w tylnej części

*W stylu lakońskim pojawienie się nietypowego naczynia - kufla

*Kreta była najważniejszym warsztatem w knossos , przewaga motywów roślinnych, koncentryczne koło, motywy figuralne- ptaszki

* Jonia - fryzy zwierzęce - tematyka zaczerpnięta z natury- dekoracja na białej angobie, wyrabianie naczyń do pachnideł, które nie były w żaden sposób zdobione.

OKRES ARCHAICZNY ROZWINIĘTY I SUBARCHAICZNY

• KORYNT- motywy: rozeta, technika czarnofigurowa, fryzy zwierząt, nadmierne wydłużanie ciał zwierząt, motywy zajmowały dużo miejsca - pani nad zwierzętami , fantastyczne, tancerze Komstów , pod koniec tego okresu styl NARRACYJNY- wieloosobowe motywy mitologiczne

• TECHNIKA SIX- VI/V pokrywano naczynie czarnym pokostem, czerwonym lub białym, detale ryte na tych barwach i wydobycie czarnego koloru pokostem

• Amfora panatenajska- stanowiła wraz z zawartością, oliwą nagrodę na igrzyskach ateńskich, 1str Atena w uzbrojeniu 2str konkurencja zdobił je MALARZ KLEOFARDESA

• TECHNIKA CZERWONOFIGUROWA ATTYCKA- tło czarne, postacie

pozostawione na kolorze, pojawiła się ok. 530, linia reliefowa używana do oddzielania poszczególnych elementów w ornamencie „języczków” i malowania włóczni, zaznaczenie konturu postaci, Nowa technika dała więcej możliwości za sporawą pędzla już nie rylca, postacie ludzkie bardziej żywe, oczy migdałowate. WYNALEZIONA PRZEZ MALARZA ANADOKIDESA

II etap okresu późnoarchaicznego - zanik stosowania kolorów, ukazywania wzorów na szatach, linia reliefowa do ukazywania anatomii itd. , wieksze zainteresowanie pozą i kompozycją niż detalem, oko en face, żrenica większa przesunięta ku kącikowi

Okres klasyczny

• Manieryści pierwszego pokolenia- malarze archaizujący, świadomie nawiązujący do starszych tradycji

• Styl klasyczny- Malarz Niobidów był pierwszym który malował w tym stylu

• W okresie klasycznym dojrzałym pojawia się nowy STYL zawany SWOBODNYM w V wieku zaczęto powracać do tematyki kobiecej-sceny z życia, obrzedy kultowe, zaślubiny

• STYL BOGATY=> lekki i wdzięczny, przełamanie dekoracji, , nadmiar detali

• Nurt monumentalny

• Ceramika czarnopokostowa - naśladowała naczynia metalowe, pokryta jedynie czarnym błyszczącym pokostem, Jej początki sięgają 6 w. Produkowano talerze, miseczki, czary, skyfony, kantarowy, dekorowane koncentrycznymi kołami, dekoracja odciskana stemplami a potem ryta, Proste i niezbyt liczne motywy

• Późny okres klasyczny, prze 30 lat w kontynuowano techniki poprzednich stuleci później wykształcenie się STYLU KRETEŃSKIEGO- wazy produkowano w dużych ilościach, sceny mitologiczne, z życia codziennego. Pelike była ulubiona formą. Wysoka skala produkcji waz kretńskich nie wskazywała na ich wysokś jakość.

• Południowa Ilalia i Sycylia- początki w stylu czerwonofigurowym, po klęsce Aten import attyckich naczyń całkiem się załamał ,a miejscowe ośrodki stały się bardziej popularne, wiele scen związanych z Dionizosem, przedstawieniami teatralnymi, sceny mitologiczne, życie pozagrobowe i kult zmarłych oraz sceny kobiece.

• Apulia- mitologia i skomplikowana dekoracja wieloosobowa, preferencja dużych waz, STYL OZDOBNY(ornate) - rozbudowane sceny mitologiczne, wiele kolorów, bogate, znakomite opracowanie wzorów i ornamentów MALARZ CZOŁOWY NARODZIN DIONIZOSA. STYL PROSTY- na małych naczyniach, mało skomplikowane sceny , słabe opracowanie dekoracji ornamentalnej MALARZ TARPOLEY

• Kampania- jaśniejszy kolor, czasem cienka warstwa czerwonej angoby, wśród ornamentów liczne kwiaty- dzwonki, wici spiralne. Często biały kolor do ukazania karnacji kobiet, zamiłowanie do polichromii, W wielu scenach występują Samnici, którzy podbili kampanie w późnym V w. Wykształciły się dwa warsztaty Kapui 1Naczyniaduże, sceny mitologiczne, pod wpływem apuli , precyzja rysunku pod wpływem Sycylii 2 ograniczenie repertuaru, monotonia, dalsza degradacja malowideł

• Paestum- glina z dużą domieszką miki, po wypaleniu brązowo-pomarańczowy kolor , tradycyjne kształty naczyń, specyficzne motywy dekoracyjne, dominujaca jest tematyka Dionizyjska.

Okres hellenistyczny 323-330

• Ceramika masowej produkcji, niestarannie opracowana, tematyka ikonograficzna, bogactwo kształtów i kategorii naczyń, wiele naśladownictw naczyń metalowych, często posrebrzanie lub pozłacanie powierzchni.

• Technika czarnopokostowa- uzywana ale w mniejszy, stopniu

• W attyce coraz bardziej popularne stały się talerze rybne i miseczki

Kampania

• Terra sigillata (ceramika z czerwonym slipem ; pergamońska) zamiast czarnej powłoko czerwony slip, niekiedy ruletkowe z odciskanym ornamentem.

• Ceramika szara - z popielatej gliny, często z zawartością miki, czarna bądź ciemnopopielata powłoka , dekorowane ruletkowaniem, palmetami, aplikacja reliefową

• Naczyna z dekoracja malowana na pokoście- motywy jasne i proste na ciemnym tle. Ceramika zachodniego zbocza- bezpieczna kontynuacja czarnopokostowej attyckiej, motywy zdobnicze o charakterze geometrycznym i roślinnym, popularna winna latorośl, często motyw naszyjnika. : HYDRIE HADRA- służyły jako urny oraz LYGNOSY- niewielkie dzbanki z brązowej gliny z domieszka miki. Malowidła tylko na ramionach, tzw styl lagynosu. Dekoracja w postaci pasków, ciemne barwy bezpośrednio na glinie, pokrycie czarna polewa

• Nie zapomniano o ceramice polichromowanej

• Ceramika reliefowa- dekoracja wypukła

• Naczynia figuralne

• Unguentaria- służyły do przechowywania pachnideł i olejków wonnych. Znajdowane przedewszystkim w grobach, niedekorowane, brak podstawki-> prymitywny podstawek z korka

---