Rzeczpospolita 04.01.07 Nr 003
PODATKOWE ROZLICZENIE WYDATKÓW NA CELE REPREZENTACYJNE
VAT od reprezentacji może być kosztem
Wydatków na reprezentację nie zaliczymy do kosztów. Czy z faktur je dokumentujących możemy odliczyć VAT? Tak, wówczas kosztem będzie VAT należny od nieodpłatnego przekazania towarów na cele reprezentacyjne
Od 1 stycznia 2007 r.:
¦ wydatki na reklamę (zarówno publiczną, jak i niepubliczną) w całości stanowią koszty uzyskania przychodów,
¦ wydatki na reprezentację, a w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych w ogóle nie są takim kosztem. Zmiana ta, z pozoru prosta, wywołuje spore wątpliwości przy zestawieniu przepisów o podatku dochodowym z ustawą o VAT.
Bez kosztu, bez odliczenia
Skoro wydatki na reprezentację nie stanowią kosztu uzyskania przychodów, to w związku z tym VAT naliczony od tych wydatków nie podlega odliczeniu. W razie nieodpłatnego przekazania na cele reprezentacji takich towarów nie wystąpi więc również VAT należny.
Czynność nieodpłatnego przekazania podlega bowiem VAT tylko wtedy, gdy podatnik miał prawo do odliczenia VAT naliczonego. Jeżeli takiej możliwości nie było, podatnik nie opodatkowuje nieodpłatnego przekazania.
Opodatkowałeś, możesz odliczyć
Ale warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną możliwość. Otóż zgodnie z art. 88 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT zakaz odliczenia VAT naliczonego od wydatków niezaliczonych do kosztów nie dotyczy przypadku, gdy nieodpłatne przekazanie towarów zostało opodatkowane. Tak więc jeżeli o podatkujemy VAT przekazanie towarów na cele reprezentacji, to mamy prawo do odliczenia VAT od wydatków na ich nabycie, pomimo że nie stanowią one kosztu uzyskania przychodów.
Czy VAT jest kosztem
Wówczas pojawia się VAT należny i pytanie, czy jest on kosztem uzyskania przychodów?
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. b) tiret drugi ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ( updop) kosztem takim jest VAT należny z tytułu przekazania lub zużycia towarów albo świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy.
Zestawienie przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2007 r. prowadzi więc do nieoczekiwanego wniosku. Z jednej strony wydatki na reprezentację nie stanowią kosztu uzyskania przychodów, a z drugiej - z przepisów wprost wynika, że VAT należny od reprezentacji jest takim kosztem.
PRZYKŁAD
Firma A kupiła towar za 200 zł netto (VAT 44 zł, brutto 244 zł) w celu wręczenia go kontrahentowi jako prezent w ramach reprezentacji. Od 1 stycznia 2007 r. wydatek ten nie jest kosztem uzyskania przychodów. VAT może być rozliczony na dwa sposoby:
1) można nie odliczać VAT naliczonego - nieodpłatne przekazanie tego towaru nie będzie wówczas podlegać VAT, nie wystąpi więc VAT należny;
2) można skorzystać z art. 88 ust.
3 pkt 3 ustawy VAT - opodatkować przekazanie towaru i jednocześnie odliczyć VAT naliczony przy jego zakupie. Wówczas pojawi się VAT należny w wysokości 44 zł. Z art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. b) tiret drugi updop wprost wynika, że podatek ten jest kosztem uzyskania przychodów. Przy zastosowaniu pierwszej metody podatnik w koszty zaliczy 0 zł, nie będzie też rozliczał VAT. Stosując metodę drugą:
¦ rozliczy VAT (jeżeli przekazanie było związane z czynnościami opodatkowanymi, VAT należny wyniesie 44 zł, a VAT naliczony również 44 zł, w efekcie więc podatnik nie zapłaci VAT od tej czynności),
¦ w koszty uzyskania przychodów zaliczy VAT należny w kwocie 44 zł. Niewątpliwie korzystniejsza jest więc metoda druga.
Błąd ustawodawcy
Ewidentnie jest to błąd ustawodawcy, który zapomniał o nowelizacji art. 16 ust. 1 pkt 46 updop. Pojawia się jedynie obawa, że organy podatkowe mogą próbować udowadniać podatnikom, iż jeżeli dany wydatek nie może być zaliczony w koszty uzyskania przychodu, to tym bardziej w koszty nie można zaliczyć VAT należnego. Wówczas musielibyśmy jednak stwierdzić, że art. 16 ust. 1 pkt 46 updop jest bezprzedmiotowy. A taka wykładnia przepisów jest niedopuszczalna. Moim zdaniem należy więc uznać, że VAT należny od reprezentacji może być kosztem uzyskania przychodów.
Nie dotyczy zużycia
Na marginesie dodajmy, że w ten sposób możemy rozliczyć wyłącznie przekazanie towaru na cele reprezentacji. Zużycie na cele reprezentacji jest poza zakresem opodatkowania VAT. W tym więc wypadku metoda postępowania może być tylko jedna, tj. nieodliczanie VAT i nieodpodatkowywanie zużycia. Nawet gdybyśmy omyłkowo opodatkowali VAT zużycie na cele reprezentacji, to i tak nie mielibyśmy prawa do odliczenia VAT naliczonego od zakupów towarów zużytych na cele reprezentacji.