OKABLOWANIE, ZŁĄCZA I GNIAZDA
Całość budynku powinna posiadać okablowanie strukturalne, co najmniej kategorii 6 z podziałem na okablowanie pionowe i poziome integrujące wszystkie systemy teletechniczne włącznie z siecią telefoniczną instalowane w budynku oraz dedykowaną sieć energetyczną do zasilania lokalnej sieci komputerowej.
Projekt rozkładu PEL (punkt elektryczno-logiczny) w budynku powinien uwzględniać strukturę danej jednostki.
Oszacowanie liczby PEL w poszczególnych pomieszczeniach powinno być projektowane z określonym nadmiarem. Ułatwia to rekonfigurację oraz dopuszcza mobilność pracowników.
Opis i numeracja gniazd w szafach krosowniczych i PEL'i powinna być wykonana w sposób jednoznaczny i nie nastręczać trudności w interpretacji zarówno w bieżącym użytkowaniu sieci jak i przy rozbudowie okablowania strukturalnego.
Dla każdego piętra w budynku (lub segmentu sieci, lub piętra i segmentu sieci) powinna być przewidziana wydzielona szafa krosownicza.
Kable łączące serwery i urządzenia z szafą krosownicą lub też inne o istotnym znaczeniu powinny być w innym kolorze niż pozostałe - ułatwia to zarządzanie.
W każdym pomieszczeniu użytkowników systemów specjalizowanych, jak również w pomieszczeniach biurowych powinny zostać zainstalowane punkty elektryczno-logiczne składające się z dwóch gniazd logicznych i 4 gniazd elektrycznych wg następującej zasady:
pokój jednoosobowy 2 PEL
pokój dwuosobowy 3 PEL
pokój 3 osobowy 4 PEL
Wyjątek stanowią pomieszczenia techniczne serwerowni, pomieszczenie obsługi technicznej centrum monitoringu i zarządzania, pomieszczenie administratorów sieci lokalnej LAN oraz sale uruchomień i testów sprzętu i oprogramowania, gdzie ilość PEL powinna być określana w zależności od potrzeb.
Projekt powinien uwzględniać budowę okablowania w oparciu o kabel UTP kategorii 6 z możliwością transmisji danych z szybkością do 1000 Mbps, a także połączenie punktów dystrybucyjnych kablami optycznymi.
Projekt winien przewidywać instalowanie gniazd abonenckich wykonanych w standardzie 45 x 45. W jednym module 45 x 45 mogą być zainstalowane 2 pojedyncze gniazda RJ45.
Systemy kanałów kablowych, gniazda natynkowe, powinny pochodzić od jednego producenta. Kanały kablowe muszą umożliwiać zwiększenie pojemności minimum 30% zapasu pojemności. Gwarancją jakości materiału PCV użytego do wykonania systemu jest znak CE w oparciu o normę EN 50085 1.
Trasy prowadzenia przewodów transmisyjnych okablowania poziomego oraz kabli okablowania pionowego należy skoordynować z istniejącymi i wykonywanymi instalacjami w budynku m.in. dedykowaną instalacją elektryczną, instalacją elektryczną ogólną, instalacją centralnego ogrzewania, wody, gazu, itp.
Dedykowaną dla okablowania instalację elektryczną należy wykonać zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami (minimalne wymagania elementów okablowania strukturalnego to kategoria 6/klasa E oraz RJ45 jako interfejs końcowy dla połączeń na skrętce miedzianej 4 parowej). Aby w momencie uruchamiania sieć logiczna nie stała się przestarzałą, powinna zostać wykonana zgodnie z najnowszymi standardami okablowania strukturalnego - normą ISO/IEC 11801 wydanie drugie (wrzesień 2002) lub EN 50173 wydanie drugie (październik 2002).
Ze względu na bezpieczeństwo transmisji oraz w celu zminimalizowania oddziaływania zakłóceń, szczególnie w miejscach o dużej ilości kabli transmisyjnych i nakładania się różnych instalacji prądowych, w projekcie należy przewidzieć budowę okablowania poziomego w wersji ekranowanej. Spełnienie postulatów kompatybilności elektromagnetycznej, a więc zwiększenie odporności systemu informatycznego na zakłócenia elektromagnetyczne oraz ograniczenie emisji zakłóceń do środowiska zewnętrznego znacząco zwiększa bezpieczeństwo transmisji danych.
Wydajność okablowania powinna być zgodna z najnowszymi wytycznymi komitetów normalizacyjnych, tj. draftem specyfikacji JTC 1/25N 981 określającym pasmo przenoszenia dla systemów Klasy E/Kategorii 6 na 625MHz, a pasmo przenoszenia dla systemów Klasy F/Kategorii 7 na 1GHz.
W przypadku budowy sieci LAN w nowych budynkach (często są one projektowane i wykonywane zgodnie z zaleceniami „inteligentny budynek”) wymagane są jedynie prace dostosowawcze konfiguracyjne zależnie od potrzeb. W przypadku budynków o starszej konstrukcji, czy też zabytkowych wymagane jest wcześniejsze rozpoznanie najdogodniejszych rozwiązań - trasowania okablowania lub też uzyskania stosownych zezwoleń dla budynków o charakterze zabytkowym. W przypadku starszych budynków okablowanie powinno być prowadzone w rynnach PCV lub w podwieszkach sufitowych wraz z pozostałym okablowaniem. Zalecana jest integracja sieci komputerowej, alarmowej, telewizyjnej, przeciwpożarowej, telefonicznej w postaci jednego okablowania strukturalnego (znaczne obniżenie kosztów - ułatwione zarządzanie, konfiguracja i rekonfiguracja sieci itp.).
Zaleca się nie przekraczanie odległość 90m od głównego punktu dystrybucyjnego. W przypadku braku możliwość spełnienia niniejszego warunku sieć należy podzielić na segmenty (połączone np. poprzez światłowód w przypadku znacznego oddalenia lub Gigabit Ethernet), lub stosować „repetery” (wzmacniacze). Wybór najkorzystniejszego rozwiązania zależy od istniejących uwarunkowań lokalnych.
Ponadto projektowany system okablowania strukturalnego powinien bezwzględnie spełniać następujące warunki:
Wszystkie elementy przeznaczone do budowy okablowania strukturalnego muszą pochodzić od jednego producenta. W przypadku rozbudowy systemu okablowania strukturalnego należy go kontynuować o ile to możliwe w tym samym systemie w celu zapewnienia jednolitego zarządzania i instalacji,
Należy zastosować ekranowane kable logiczne o paśmie przenoszenia, od co najmniej 600 MHz (kategoria 6) do 1200 MHz (kategoria 7) w celu zapewnienia przyszłej rozbudowy i możliwości integracji usług multimedialnych w ramach okablowania.
Kable transmisyjne muszą być zakończone w sposób trwały na 8-pozycyjnym złączu modularnym; nie są dopuszczalne zmiany i rekonfiguracje rozszycia w trakcie pracy systemu.
System powinien pozwalać na zmianę typu interfejsu dowolnego punktu przyłączeniowego bez zmiany rozszycia kabla, tj. poprzez wymianę wkładki na odpowiednią w panelu krosowym lub zestawie instalacyjnym (gnieździe) użytkownika.
Montaż / wymiana wkładki nie może wymagać ponownej terminacji kabla na złączu.
Do typowego punktu przyłączeniowego należy doprowadzić dwa kable logiczne zakończone na dwóch gniazdach z dwoma wkładkami 1xRJ45 Kat.6. Wyjątek stanowić będą niektóre miejsca wskazane po uzgodnieniach z użytkownikiem.
System powinien pozwalać na wykorzystanie w przyszłości transmisji wielokanałowej (rozdział par pod wspólną osłoną kabla) bez zmian w rozszyciu kabla, wyłącznie poprzez wymianę wkładki.
System powinien dopuszczać możliwość wykorzystania wkładek z nowymi interfejsami (min. na klasę F) po wprowadzeniu ich do specyfikacji przez komitety normalizacyjne.
System powinien pozwalać na transmisję sygnału TV w pełnym paśmie oraz integrację transmisji CATV w ramach istniejącej infrastruktury kablowej przez zamontowanie/wymianę wkładki na odpowiednią (z interfejsem typu F) bez konieczności ingerencji w zakończenie kabla.
Wszystkie kable sygnałowe powinny być oznaczone numerycznie, w sposób trwały, tak od strony gniazda, jak i od strony szafy montażowej. Te same oznaczenia należy umieścić w sposób trwały na gniazdach sygnałowych w punktach przyłączeniowych użytkowników oraz na panelach w piętrowych punktach dystrybucyjnych. Po zrealizowaniu projektu, uruchomieniu i wykonaniu pomiarów instalacji, wykonawca powinien sporządzić dokumentację powykonawczą instalacji kablowej uwzględniającej wszelkie, ewentualne zmiany w trasach kablowych i rzeczywiste rozmieszczenie punktów przyłączeniowych w pomieszczeniach.
Wykonawca powinien udzielić jednolitej 15 lub 25-letniej bezpłatnej gwarancji na system od producenta oferowanego systemu okablowania strukturalnego (powinien być dostarczony certyfikat po wykonaniu pomiarów kontrolnych okablowania) zawierająca również gwarancję na komponenty (min. kable, gniazda, panele krosowe, wkładki, kable krosowe i przyłączeniowe, szafę kablową i elementy zarządzające, system połączeń telefonicznych, zabezpieczenia linii telefonicznych, itp.).
Na etapie projektu należy uwzględnić odpowiednią ilość zapasowych elementów wymiennych (wkładek wielokrotnych) w celu zapewnienia możliwości przyszłej rekonfiguracji przez użytkownika.
Poprawność wykonania instalacji sieci sygnałowej powinna być potwierdzona pomiarami statycznymi i dynamicznymi właściwości poszczególnych torów. Pomiary takie wykonuje się specjalistycznymi testerami okablowania (np. OmniScanner, DSP 4300). Należy przeprowadzić testy okablowania dla wszystkich punktów przyłączeniowych. Dla łączy światłowodowych należy przeprowadzić pomiary tłumienności zgodnie z wymaganiami odpowiednich standardów (dwukierunkowe pomiary sygnałem w dwóch oknach transmisyjnych). Wszystkie raporty z pomiarów powinny zostać dołączone do dokumentacji powykonawczej i przekazane zamawiającemu.
Zasilanie energetyczne, dedykowana sieć elektryczna
System energetyczny zasilania obiektu, powinien być zbudowany tak, by istniała możliwość zasilania z dwóch zewnętrznych, niezależnych, przełączanych automatycznie linii energetycznych.
Sieć zasilająca infrastrukturę techniczną systemu informatycznego musi być wykonana w postaci wydzielonej instalacji elektrycznej oraz mieć możliwość podtrzymywania napięcia w sytuacjach awaryjnych pozwalających na bezpieczne wyłączenie urządzeń.
Jednym z rozwiązań jest zastosowanie kilku UPS-ów obsługujących poszczególne strefy:
Kablownia - wprowadzenia i wyprowadzenia traktów transmisyjnych, klimatyzatora centralnego oraz przyłączy telefonicznych,
Siłownia - UPS, o co najmniej mocy sumarycznej stanowisk komputerowych 1 urządzeń aktywnych pracujących w sieci LAN,
Serwerownia - UPS, o co najmniej mocy sumarycznej serwerów i urządzeń aktywnych obsługujących użytkowników poszczególnych aplikacji lub jednego centralnego UPS o mocy pozwalającej na podtrzymanie wszystkich urządzeń aktywnych komputerowej sieci lokalnej.
Czas podtrzymania zasilania pracy urządzeń aktywnych powinien być obliczony w taki sposób, by było możliwe bezpieczne wyłączenie zasilanych urządzeń aktywnych w przypadku zaniku zasilania w sieci. Na potrzeby doboru typu i producenta UPS, należy wstępnie oszacować maksymalną i nominalną moc [kVA] urządzenia podtrzymującego zasilanie w oparciu o sumaryczny pobór mocy zasilanych urządzeń.
Moc przewidziana na standardowe pojedyncze gniazdo zasilania PC powinna wynosić ok. 200÷300 [W], dla drukarki laserowej ok. 1 [kW]. Standardowo w jeden obwód prądowy zaleca się grupować ok. 10 gniazd. W serwerowi zaleca się instalację, co najmniej 4 gniazd po 2,5 [kW] oraz kilku-kilkunastu po 500 [W]. Najczęściej długość sznurów zasilających (dla komputera oraz dla monitora) wynosi ok. 1,2÷1,5 [m]. Przy projektowaniu sieci i montażu PEL należy uwzględnić zasady ergonomii w zakresie ich rozmieszczenia np. odległości od podłogi (30÷50 [cm] lub większej). W czasie eksploatacji, należy zadbać, aby do wydzielonych obwodów zasilania sieci komputerowej nie byty podłączone inne urządzenia np. czajniki, grzejniki itp.
Należy zapewnić również odpowiednią wentylację i klimatyzację pomieszczeń, w których zainstalowano aktywne urządzenia sieciowe (serwery, routery, UPS i inne). W pomieszczeniach tych należy sprawdzać poprawność instalacji systemu wentylacji jak też zapewnić okresowe kontrole i monitoring temperatury. Do pomieszczenia (pomieszczeń) UPS powinno być doprowadzone okablowanie logiczne, tak by istniała możliwość zdalnego monitorowania i zarządzania pracą UPS z pomieszczenia administratora. Pomieszczenia techniczne, w tym serwerownie powinny być zabezpieczone przed dostępem osób trzecich. Wszystkie elementy związane z systemem zasilania dedykowanego powinny być starannie oznakowane. Główne bezpieczniki, przełączniki, „bypass”, doprowadzenia w głównej szafie zbiorczej zasilania jak i poszczególne podziały na obwody prądowe, kolejność faz w głównym przyłączu powinny być jasno i prosto oznakowane zgodnie z dokumentacją.
Serwerownia i pomieszczenia techniczne
Pomieszczenie techniczne serwerowni to główny punkt dystrybucyjny okablowania strukturalnego, w którym zbiegać się będzie okablowanie poziome i pionowe obiektu, kable światłowodowe, jak również doprowadzenia traktów sieci rozległej we/wy od głowicy telekomunikacyjnej budynku. Jako urządzenia aktywne można zastosować przełączniki zarządzalne warstwy 3, które powinny posiadać dożywotnią gwarancję producenta. Do połączenia okablowania szkieletowego sieci może być wykorzystany przełącznik światłowodowy w standardzie 1000Base-SX.
O ile jest to możliwe w serwerowni zalecane jest stosowanie podłogi technologicznej, co w trakcie eksploatacji sieci ułatwi prowadzenie i rekonfigurację okablowania strukturalnego. Podłoga powinna być antystatyczna i niepalna ze względu na koncentrację w pomieszczeniu urządzeń pracujących w sposób ciągły.
Liczba gniazd (punktów PEL) powinna być o 20% większa od wstępnie oszacowanej w serwerowni i pomieszczeniu administratorów. Serwerownia powinna być zabezpieczona przed dostępem osób trzecich z dodatkowymi zabezpieczeniami w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Pomieszczenie(a) przeznaczone dla administratorów oraz operatorów powinno być (o ile to możliwe) oddzielone fizycznie od pomieszczenia technicznego serwerowni. Pomieszczenie to powinno być wyposażone w szafę pancerną, zabezpieczoną ppoż. przeznaczoną do przechowywania zapasowych kopii danych oraz użytkowanych systemów i aplikacji, pakietów oprogramowania oraz innych informacji i danych podlegających szczególnej ochronie. Korzystnym jest, aby wszystkie pomieszczenia techniczne serwerowni byty pomieszczeniami przyległymi i byty ze sobą połączone. Klimatyzacja w pomieszczeniu serwerowni powinna być dostosowana do warunków pomieszczenia i mocy cieplnej wydzielanej przez zainstalowane urządzenia. Wszystkie urządzenia aktywne, pasywne, modemy i serwery powinny być umieszczone w szafach dystrybucyjnych typu „rack”. Szafy krosownicze i teletechniczne powinny być montowane w standardzie 19" i umożliwiać zainstalowanie odpowiedniej liczby urządzeń aktywnych. Liczba elementów aktywnych zależy od ilości punktów sieci. Należy przyjąć, że na każde 48 punktów logicznych należy przewidzieć miejsce w szafie o wysokości 2U. W szafach powinno być zarezerwowana przestrzeń umożliwiająca ewentualne ustawienie urządzeń teletransmisyjnych o wysokości 15 [cm]. Szafa powinna uwzględniać miejsce na zamontowanie lokalnego UPS'a podtrzymującego działanie urządzeń aktywnych zamontowanych w szafie. W szafie powinna być zainstalowana listwa zasilająca (lub listwy, w zależności od potrzeb) umożliwiająca zasilanie zamontowanych tam urządzeń.
Montowane w szafach koncentratory (HUB'y) i przełączniki (SWITCH'e) i urządzenia transmisji danych (ROUTER'y, MODEM'y), powinny pochodzić od renomowanych producentów i tak dobrane, by zabezpieczały około 5÷10 % wolnych gniazd dla łatwej rekonfiguracji połączeń w ramach sieci lokalnej. Zalecane jest zaimplementowanie zapasowego (redundantnego) łącza teletransmisyjnego. Dla zabezpieczenia planowanej do wdrożenia korporacyjnej sieci WAN w szafach teletechnicznych serwerowni należy przewidzieć miejsce do włączenia i uruchomienia dodatkowego routera i urządzenia bezpieczeństwa dostarczanych przez operatora telekomunikacyjnego.
Zaleca się instalowanie szaf krosowniczych na poszczególnych piętrach budynku w wydzielonych pomieszczeniach. Pomieszczenia powinny być zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych i mieć zapewniony odpowiedni poziom wentylacji umożliwiający poprawną eksploatację zamontowanego tam sprzętu. W przypadku niewystarczającej samoistnej wentylacji i zbyt wolnej wymiany powietrza w pomieszczeniu należy stosować dodatkowe wentylatory lub wyposażyć obudowę szafy w dodatkowe otwory wentylacyjne.