Wykład 8

Ociekacz:

- służy do usuwania żelaza z wody

- jest to zbiornik wypełniony tłuczniem bezdatnym

Na oczyszczalniach stosuje się różne dysze rozbryzgowe. Sosuje się dysze takie, aby uzyskac jak największy efekt rozdrabniania wody, gdyż woda może zawierac zawiesiny, które mogą zatykac dysze (np. tlenki żelaza)

Mangan

Obecny jest w wodach głównie w formie zasadościowej, ale także na innych stopniach utleniania. Podobnie jak w przypadku żelaza mangan może być obecny w formie koloidalnej organiczniej i nieorganicznej

Mangan może być częściowo utleniony jednocześnie w procesie usuwania żelaza, efektywnośc tego może jednak być nikła, proces utleniania manganu jest znacznie bardziej zlożony

Utlenianie jest zakłócone obecnością związków organicznych CHZT, azotu i siarczków. Niektóre materiały filtracyjne posiadają właściwości krystalizujące proces utleniania i ewentualnej koagulacji. Filtracja poprzez takie materiały pozwala na efektywne usunięcie manganu zapewniając jednocześnie w wystarczającej ilości tlen. Proces wspomagany może być dodatkiem utleniaczy takich jak KMnO₄, Cl₂, O₃

Chlor

- wymaga odpowiednich konstrukcji urządzeń (jest niebezpieczny)

- prowadzi do powstania związków chlorowcopochodnych szkodliwych dla zdrowia

Ozon

Tworzy azotany

KMnO₄

Najsłabszy utleniacz z tej 3, ale nie powoduje wtórnych zanieczyszczeń wody

Katalizująco działają również tlenki manganu. Można przygotowac piasek przez pokrycie ziaren piasku MnO2, w takich warunkach możliwe jest usunięcie manganem przy normalnych warunkach pH, ale powyżej 6,8. Jeśli nie to pH należy podnieśc do 9,6 ( jeśli nie mamy MnO2 na piasku)

Proces filtracji realizowany jest z prędkością <10 m/h

Wysokośc warstwy filtracyjnej 1-1,5 m

Średnica ziaren piasku d10 = 0,5 - 1 mm

Dla filtrów antracytowych piasek d10 = 0,5-0,7 mm

K=1,3-1,8

Czas reakcji nawet powyżej 45 min

Utlenienie 1g Mn (II) wymaga 0,29 g tlenu

Czasem stosuje się wymienniki jonowe zatrzymujące mangan, są one później regenerowana dwutlenkiem chloru lub wapnem.

Czasem usuwa się mangan przy koagulacji wody, gdy stężenie manganu w wodzie jest niskie to powyższe metody mogą nie skutkowac, wówczas ine usuwamy manganu ale go destabilizujemy przez wprowadzenie fosforanów

Koagulacja - proces destabilizacji koloidów

Jeżeli w wodzie SA kolidy bezbarwne wywołane obecnością krzemionki to woda ma własności opalizujące. Związki koloidalne - związki humusowe powstają w procesie humunifikacji, są to wielocząsteczkowe związki organiczne powstałe z humunifikacji związków roślinnych które są składnikiem próchnicy, węgla brunatnego.

Ze względu na ich kwaśny charakter destabilizacja wiąże się ze zmiana wartości pH a trwałośc koloidów jest wyrażona wartością potencjału dieta. Wzrost pH powoduje spadek potencjału dieta. W koagulacji chodzi o zmniejszenie potencjału dieta (+-0,7V). Obniża się potencjał dieta do wartości 20mV ( bo to już oznacza destabilizację koloidów)

Potencjał dieta obniża się przez :

- odwadnianie (wyżarzanie)

- chemiczne odwadnianie

- wytrząsanie

- szybkie mieszanie

- podgrzewanie

- promieniowanie beta lub gamma ( nie stosuje się przy uzdatnianiu wody)

Do uzdatniania wody stosuje się dodatek elektrolitów, stosuje się sole z wyższą wartościowością (2,3 wartościowe)

Elektrolity do koagulacji:

- siarczan glinowy Al2(SO4)3*18H2O

- siarczan glinowo potasowy Al2(SO4)2*K2SO4*24H2O

- siarczan żelazowy Fe2(SO4)3 *9H2O

- siarczan żelazawy FeSO4 *7H2O

- glinek sodowy Na2Al2O4

- chlorek żelazowy FeCl3*6H2O

WYKŁAD 9.

ODZYSK KOAGULANTÓW:

Osady roztwarza się w kwasach lub ługach.

- wodorotlenek glinu rozpuszcza się w 5% H₂SO₄ (pH 1,5-2,5)uzyskuje się Al₂(OH)₄*SO₄ lub AL₂(SO₄)₃.

Można ponownie krystalizować (odzyskuje się ok.40-80% siarczanu glinu w zależności od dawki H₂SO₄) (w praktyce ok.50%)

- stosować można HCl i odzyskać AlCl₃

Odzysk wapnia

- rekalcynacja - CaCO₃
CaO + CO₂

- Odzyskane CaO jest zanieczyszczone P,Mg i metalami ciezkimi

- w praktyce odzysk............................................

* URZĄDZENIA :

Dawniej stosowano kamień wapienny, dziś stosuje się wapno w proszku.

- Urządzenia szybkiego mieszania (3-4 min.)

W komorze flokulacji następuje tworzenie kłaczków. Prędkość obwodowa nie może być większa od 0,4-0,5m/s (prędkość obwodowa na obwodzie kotła).

-W stacjach wodociągowych chętnie wykorzystuje się proste rozwiązania, dlatego stosuje się mieszalniki hydrauliczne z przegrodami perforowanymi. Przegrody buduje się z drewna, bo ścieki są korozyjne.

-Można też stosować mieszalniki hydrauliczne z przegrodami przepustowymi- występuje ruch meandrowy wody, a przez to flokulacja (wolne mieszanie).

- Stosuje się też labiryntowa komorę flokulacji z poziomym ruchem wody. Ścieki są wprowadzane w różnych miejscach i przez to wyrównanie jakości ścieków. Nie ma tu mechanicznego mieszania, a przez to korozji silników itp.

- Przy uzdatnianiu dużej ilości wód stosuje się osadniki radialne z komorą flokulacji i szybkiego mieszania.

- Pulsator to kolejne urządzenie do mieszania. Woda dopływa dośrodkowej kolumny. W tej kolumnie wytwarzana jest próżnia i woda wpływająca podnosi się w centralnej komorze. Taką kolumnę wypełnia się w cyklach (20-40s). potem otwiera się zawór na górze i woda opada w dół, poprzez perforowane rury opływa do części zewnętrznej (ściany o określonej wysokości). Wytwarzające kłaczki zatrzymują się w pewnym miejscu, a część spływa z Komor, następuje ich zagęszczanie i odpływ.

Pulsator może być w kształcie kwadratu.

*KOAGULACJA POWIERZCHNIOWA-szybkie mieszanie i filtr. Stosuje się ją gdy mamy przypadek koagulacji bardzo czystej wody. 10-400 mg/l-dawka koagulantu.

Koagulanty są dozowane bezpośrednio do pompy.

Koagulacja w przypadku wody i ścieków jest prawie identyczna, różni się tylko dawką koagulantu:

DAWKI KOAGULANTÓW:

- Doświadczalne

- Orientacyjne.

Dla Al₂(SO₄)₃ o zawartości 30-35%

a = 6
[g/m3] ; Ba- barwa wody mg SiO₂/dm3

a = 7
[g/m3] ; M- mętność mgPt/dm3

6 kolbek i badamy dawkę koagulantu.

Wyznacza się dawkę optymalną to znaczy, że dawkę w pewnym obszarze jest najwłaściwsza.

Dawka optymalna - to najmniejsza ilość zapewniająca największy efekt usuwania zanieczyszczeń.

WPŁYW TEMPERATURY

t⁰C * czas flokulacji * dawka koagulantu = const

- Oprócz koagulantu dodaje się flokulant : K + F (1-2 mg/l)

Flokulanty mogą być anionowe lub kationowe np. polielektrolity. Flokulant

- Oprócz koagulantu dodaje się czasem Obciążnik; K + F + Obc( najczęściej wapno Ca(OH)₂)

Wapno zwiększa ciężar właściwy wytworzonych kłaczków, zwiększa on jednak pH, czasem należy potem zneutralizować pH. Stosuje się też inne obciążniki np. pyły elektrowniowe, zawiesiny odpadowe. Pyłów elektrowniowych nie stosuje się do uzdatniania wody bo zawierają metale ciężkie, rtęć, arsen.

- Czasem stosuje się krzemionkę aktywowaną do koagulacji (uzyskiwana z tzw. Szkła wodnego SiO2).

Aktywację realizujemy poprzez:

- chlor

- kwas węglowy

- kw. Solny lub siarkowy

- fluorek krzemian sodowy Na₂SiF₂

- wodorowęglan sodowy NaHCO₃

- siarczan glinowy

* Si(OH)₄
(x-1) H₂O

Krzemionka jest nie trwała.

Zol krzemionki SiO₂ ma charakter amfoteryczny. Dawki SiO2- zwykle 5-10%, dawki koagulantu pH 5,5-7,5.

Najpierw dawkuje się krzemionkę, a potem koagulant. Ilość krzemionki jest zawsze taka sama niezależnie od pory roku (zaleta).

*WODY CHŁODNICZE;

Wytrącanie kamienia - 3 procesy aby tego uniknąć:

- dekarbonizacja

- stabilizacja

- szczepienie

Mikroorganizmy

- chlorowanie

- inhibicja (........ środków toksycznych lub opóźnianie rozwoju)

Korozja

- powłoki ochronne

- środki antykorozyjne.

WODY KOTŁOWE;

Zmiękczanie wody

Pienienie

Odgazowanie

Odolejanie.

DEKARBONIZACJA:

Ca(HCO₃)₂ + Ca(OH)₂
2CaCO₃
2H₂O

Mg(HCO₃)₂ + Ca(OH)₂
MgCO₃+ CaCO₃
+ 2H₂O

MgCO₃+ Ca(OH)₂
Mg(OH)₂
+ CaCO₃

Mg(HCO₃)₂+2Ca(OH)₂
2CaCO₃
+Mg(OH)₂
+2H₂O

Dotyczy wyłącznie usuwania twardości węglanowej wody.

D_CaO = 28(Tw _węg.+CO₂) [g/m3] (roztwór Ca(OH₂)

Wapno dozujemy jako mleko wapienne i wodę wapienną( nasycony roztwór Ca(OH)₂, jest wielokrotnie bardziej rozcieńczony niż mleko wapienne)

Dla wody wapiennej:

W_w =

D_CaO = 28(Tw _węg + CO₂ + W_w * Tw _węg)

WYKŁAD 10

1. wody chłodnicze

a) wytrącanie „kamienia”

- dekarbonizacja

- szczepienie - dotyczy dodawania kwasów dotyczy zmiany węglanów na chlorki lub siarczany

Ca(HCO₃)₂ + 2HCl CaCl₂ + 2CO₂ + 2H₂O

CaCO₃ + 2HCl CaCl₂ + CO₂ + H₂O

Chlorki mają większa rozpuszczalność niż węglany przez co nie wytrąca się kamień kotłowy. Stosowane przy malej twardości węglanowej

Można stosować tez H₂SO₄

Dawki;

18g HCl }dla usunięcia 1 val/m3

25g H₂SO₄ } twardości

pozostałą twardość węglanową musi być 0,5-0,8 mval/l celem buforowania roztworu.

Może wystąpić zagęszczanie wody i powstawanie zawiesin

Stabilizacja -polega na wprowadzanie fosforanów. Następuje wytrącanie fosforanów wapnia i Mg. Fosforany Ca i Mg to inaczej miękka zawiesina. Zawiesiny te nie mają zdolności osadzania się na ściankach (nie tworzą kamienia).

Rożną ilość zawiesiny jest dopuszczalna.... prowadzi się proces odmulania do układu wprowadza się następnie świeża wodę.

Mikroorganizmy

mamy w układach chłodniczych:

-urządzenia chłodnicze (piec)

- urządzenia schładzające (chłodzące)

Ilość błony biologicznej może spowodować całkowite zawalenie chłodni kominowej.

Kiedyś aby temu zapobiec stosowano okresowe chlorowanie wody w ilości ZgCl/l co ok. 3 mies. Obumierają mikororg i następnie są wypłukiwane.

Obecnie stos się środki bakteriobójcze, inhibitory (są również antykorozyjne)

Inhibitorów jest ok. 2 tys sa zbudowane z krzemionki lub cynku (często stos), polimerów.

Cynk wysrebrza przewody (antykorozyjny, powstaje bardzo śliska warstwa, organizm nie mogą się zaczepić).

W odmulinach zawartość cynku nie powinna być wieksza:

Zn> 0,1 mg/l

Zn> 0,5 mg/l (w ostatnich czasach)

Korozja

powłaki ochronne

środki antykorozyjne

Urządzenia do dekarbonizacji:

w małych zakładach (VIRBOS) 0,2-0,3 mm średnica piasku wprowadzanego do urządzenia. Piasek stanowi zarodki krystalizacji. Ziarenka obrastają węglanami lub wodorotlenkami. Gdy piasek osiągnie średnicę 2mm to wprowadza się nowe zarodki piasku. Czasem stosuje się komory. Proces trwa 2 godz.

- wody kotłowe

zmiękczanie (usuwanie kamienia) usuwamy twardość węglanową i niewęglanową a w dekarbonizacji tylko węglanową.

- pieczenie

- odgazowanie

- oddolejanie - olej powoduje korozję przy wysokich temp i wysokim ciś, wrzenie w turbinach i dziury korozyjne (korozja olejowa) Dlatego wody pozbawiamy oleju.

- Odgazowanie -aby usunąć teln stosuje się metody odtleniania przez dodawanie czynników chem. (siarczynów, tiosiarczynow). Metoda ta prowadzi jednak do zasolenia wody, chętniej stosuje się chydrazynę, która nie prowadzi do wzrostu zasolenia. Następuje całkowite usunięcie tlenu.

- Pienienie -para wodna zaw zew organi. Na zdolność do powstawania piany, piana powodują tez sole (po koagulcji) trudno ją usunąć.

ZMIĘKCZANIE

- metodą wapnia sodo.

Ca(OH)₂ + NaCO₃ = CaCO₃↓ + 2NaOH

CO₂ +2NaOH = Na₂CO₃↓ = H₂O

CO₂ + Ca(OH)₂ = CaCO₃↓ + 2H₂O

Mg(HCO₃)₂ + 2Ca(OH)₂ = 2CaCO₃↓ + Mg(OH)₂↓ +2H₂O

MgSO₄ + Ca(OH)₂ + NaCO₃ = Mg(OH)₂↓ +CaCO₃ + Na₂SO₄

CaSO₄ + NaCO₃ = CaCO₃↓ + NaSO₄

- metoda ługowo -sodowa

- met fosforanowa

Metoda wapniowo- sodowa nie prowadzi do całkowitego zmiękczenia. 6-8 h twardość szczątkowa 1,4-1,8 mval/m3 10st C na zimno.

Ok. 2h twardość szczątkowa ok. 0,7 mval/m3 70st C na cieło

Dawka sody s=53 g NaCO2/m3

Metoda ługowo-sodowa

CO2 + NaOH = Na₂CO₃ +H2O

Ca(HCO₃)₂ + 2NaOH = CaCO₃↓ + NaCO₃ +H₂O

Mg(HCO₃)₂ +4NaOH =Mg(OH)₂↓ + 2Na₂CO₃ + 2H₂O

MgSO + 2NaOH = Mg(OH)₂↓ +Na₂SO₄

CaSO₄ + Na₂CO₃ = CaCO₃↓ + Na₂SO₄

Dawkę NaOH = 40 (tw.weg + Tw Mg + CO₂ +0,5) g NaOH/m3

Dawka sody =53 (tw Ca - tw weg - CO₂ +1,5) g Na CO₃/m3

Wykład 11

Zmiękczanie fosforanami:

3Ca/Mg (HCO₃)₂+2Na₃PO₄=Ca₃/Mg₃(PO₄)₂+6NaHCO₃

3Ca/Mg SO₄+2Na₃PO₄=Ca₃/Mg₃ (PO₄)₂+3Na₂SO₄

3Ca/Mg Cl₂+2Na₃PO₄=Ca₃/Mg₃(PO₄)₂+6NaCl

Częśc ulega wytrącaniu, częśc zawiesiny jednak pozostaje, jest to miękka zawiesina nie osadzająca się na kotłach.

Z uwagi na koszty zmiękczanie fosforanami korzystnie jest stosowac jako tzw zmiękczanie wtórne (odmiękczanie) np. po metodzie wapno - soda.

10Ca(HCO₃)₂+2NaOH+6Na₃PO₄=Ca(OH)₂*3Ca₃(PO₄)₂+20NaHCO₃

10CaCO₃+2NaOH+6Na₃PO₄=Ca(OH)₂*3Ca₃(PO₄)₂+10Na₂CO₃

10CaSO₄+2NaOH+6Na₃PO₄=Ca(OH)₂*3Ca₃(PO₄)₂+10Na₂SO₄

Korozja

Korozje dzielimy na:

- chemiczna (działanie suchych gazów npO₂)

- elektrochemiczna (w wyniku powstawania ogniw)

- biologiczna (mikroorganizmy)

Ze względu na rozmiar i wygląd:]

- ogólna

- miejscowa, skupiona

- punktowa, selektywna (głębokie wżery które są efektem korozji olejowej, rzadko występuje)

- międzykrystaliczna (na styku ziaren lub kryształów)

- transkrystaliczna (uszkodzenia w poprzek ziarna kryształu)

W środowisku kwaśnym:

Fe⁰Fe²⁺+2e-

2H+2e^-H₂

Fe⁰+2H⁺Fe²⁺+H₂

Przy pH≥4 +O₂

Fe⁰Fe²⁺+2e^- anoda

0,5O₂+H₂O+2e^-2OH^- katoda

H₂O+Fe⁰+0,5O₂Fe²⁺+2OH^-

Szybkośc utleniania Fe²⁺ do Fe³⁺ = Fe(OH)₃ lub Fe₂O₃

w temp 20°C, kw=10^-12 mol/min*dm³

Stabilnośc - termostabilnośc

Dla stabilności jest obieg otwarty a dla termostabilności zamknięty

Zużycie wody do chłodzenia:

gdzie:

Q - jest to ilośc odprowadzonego ciepła [J/h]

c - ciepło właściwe [J/K*kg]

Indeks stabilności

gdzie:

pH_rz - rzeczywiste pH w danej temperaturze

pH_s - pH w stanie równowagi węglanowo-wapniowej

I>1 wytracanie się CaCo₃

I<1 woda korozyjna

Wskaźnik termostabilności

gdzie wobec metylo-oranżu:

m₀ - jest to zasadowośc Zm wody surowej

m - Zm z namiarem CaCO₃

Wskaźnik wytrącania

I₂=(m₀-m)*50 [gCaCO₃/m³]

Woda jest stabilna, gdy twardośc węglanowa tw≤2,86 mval/l + koloidy (pozwala na dwukrotne zagęszczanie)

Niestabilna, gdy twardośc węglanowa tw>5,7 mval/l

Indeksy:

Indeks agresywności kwasowęglowej

CO₂ związany i agresywne

Indeks Langeliera

I_L=pH_rz-pH_s gdzie pH_s - saturacji

Indeks Ryznara

I_R=2pH_s-pH_rz

W Polsce stosuje się indeks agresywności kwasowęglowej i indeks Ryznara

Woda jest bardzo agresywna gdy I_L<0, I_R>6,8

Woda jest stabilna gdy I_L=0, I_R=6,2-6,8

Zmiękczanie za pomocą jonitów:

Podział ze względu na pochodzenie jonitów:

Jonity nieorganiczne: naturalne, syntetyczne

Jonity organiczne: naturalne, półsyntetyczne, syntetyczne

Podział ze względu na rodzaj grup jonowymiennych

Jonity kationity: silnie kwaśne, słabo kwaśne

Jonity anionity: silnie zasadowe, średnio zasadowe, słabo zasadowe

Kationity mają silnie kwasowe grupy sulfonowe -SO₃H, słabo karboksylowe -COOH i fenolowe -OH

Anionity natomiast mają grupy funkcyjne słabozasadowe -NH₃OH, silnie zasadowe =NH₂OH, oraz bardzo silnie zasadowe ≡NOH

Znane są również struktury jonitów o kilku grupach funkcyjnych, makrocząsteczka kationu k z grupą funkcyjną -SO3H może dysocjowac:

k-SO₃H↔[k-SO₃]^-+H⁺

Jony H⁺ i OH^- mogą być wymieniane na inne podczas gdy reszty kwasowe i zasadowe pozostają bez zmiany. Jony wymieniane są w ilościach równoważnych. Zdolnośc wymiany można uszeregowac według energii wymiany

Li+<Na⁺<NH₄⁺<K⁺<Mg²⁺<Ca²⁺<Al³⁺<Fe³⁺

Dla anionitów szereg ten wygląda następująco:

Cl-<NO₃^-<SO₄^2-<CrO₄^2-<PO₄^2- te z prawej wypierają te z lewej

Reakcje w kationicie sodowym:

[Kt]-Na₂+Ca/Mg (HCO₃)₂[Kt]- Ca/Mg +2NaHCO₃

[Kt]-Na₂+Ca/Mg (SO₄)[Kt]- Ca/Mg +2NaSO₄

[Kt]-Na₂+Ca/Mg Cl[Kt]- Ca/Mg +2NaCl

Reakcje w kationicie wodorowym:

[Kt]-H₂+Ca/Mg (HCO₃)₂[Kt]- Ca/Mg +2CO₂+H₂O

[Kt]-H₂+Ca/Mg (SO₄)[Kt]- Ca/Mg +H₂SO₄

[Kt]-H₂+Ca/Mg Cl[Kt]- Ca/Mg +2HCl

Reakcje wymiany w anionicie

[An]-(OH)₂+H₂SO₄[An]-SO₄+2H₂O

[An]-(OH)₂+2HCl[An]-Cl₂+2H₂O

[An]-(OH)₂+H₂SiO₃[An]-SiO₃+2H₂O

Zawsze najpierw przebiega reakcja kationitowa a potem anionitowa

Jest to reakcja demineralizacji oraz zmiękczania bo powstaje sama woda

W procesie wymiany stosujemy kolumny:

I - strefa jonitu wyczerpanego

II - strefa pracy

III - strefa jonitu zregenerowanego

Nie daży się zwykle do III strefy, może pozostac jakaś ilośc jonitu

Regeneracje prowadzimy przez zmianę reakcji

NaCl - 5-10% roztwór, zużycie 195-225g NaCl na 1 gramorównoważnik usuwanej twardości

HCl - 5% dla kationu wodorowego

NaOH - 2-3% w przypadku anionitów silnie zasadowych

NaHCO3 - 4-5% roztwór, w przypadku anionitów słabo zasadowych ( można tez stosowa NaOH)

Zdolnośc wymiany ( współczynnika wymiany jonów) jest to liczba gramorównoważników jonów, które mogą być wymieniane przez jednostkę masy lub jednostke objętości jonitu -mol/kg lub mol/l

W praktyce nie usuwamy wszystkich jonitów tylko do pewnego poziomu zwanego zdolnością całkowitą i roboczą (użyteczną)

Masy jonowymienników charakteryzują się cechami:

- właściwości chemiczne

- czynna grupa funkcyjna

- wygląd

- uziarnienie

- ciężar nasypowy na mokro

- dopuszczalna temperatura

- zakres pH

- zdolnośc wymienna, robocza

- zdolnośc wymienna całkowita

- obciążenie całkowite

- środek regeneracyjny

- zdolnośc pęcznienia

Jonity kupujemy w formie suchej, zdolnośc pęcznienia jest duża (0-30%), objętośc masy zwieksza się i 1/3

Zdolnośc wymienną w odniesieniu do poszczególnych substancji organicznych, odpornośc na zanieczyszczenia chemiczne i fizyczne

W praktyce stosuje się wymienniki kationowe i anionowe, jednak zawsze po zastosowaniu jonitów mamy odpływ (ścieki) zawierające sole.

Woda trafia do kationitu, nastepnie powstałe kwasy trafiają do anionitu gdzie występuje demineralizacja wody (woda zawiera niewielkie ilości SiO₂+CO₂), dlatego stosuje się kolumnę mieszaną (kationie+anionit)

Czyli na usunięcie CO₂ wpływa kationie+odgazowanie+anionit+(kationie+anionit)

Najczęściej stosujemy schemat kolumnowy (układ pełnej demineralizacji) :

Kationie + kationie + sorber zw organicznych + usuwanie CO2 (powietrze) + anionit słabozasadowy = anionit silnie zasadowy + (kationie+anionit)

Wymienniki jonowe stosuje się powszechnie do specyficznych procesów:

- usuwanie metali ciężkich

- usuwanie azotanów

- odzysku np. złota lub srebra

Podatkowe odkrzemianie - stosuje się chemiczne strącanie krzemionki przez dodatek wapnia (przed lub po wymienniku jonowym). Jeżeli krzemionka jest koloidalna stosuje się tlenek magnezu lub filtry magnezytowe. Do nastepnego usunięcia SiO₂ stosuje się sole żelaza (równocześnie równocześnie koagulacją wody)

Prędkośc przepływu lub obciążenie mechaniczne V=5-12 m³/h

---