Ściekami nazywamy zużyte wody powstające w wyniku działalności człowieka (fizjologiczne i gospodarstwo bytowe) w wyniku działalności produkcyjnej oraz z opadów atmosferycznych
Rodzaje ścieków: ścieki gospodarczo bytowe; przemysłowe; opadowe
Ścieki komunalne – do 60% ścieków gospodarczo bytowych; od 40%
Jakość ścieków BZT5- biochemiczne zapotrzebowanie na tlen; CHZT5 – chemiczne zapotrzebowanie na tlen; ZO – zawiesiny ogólne; azot ogólny; fosfor ogólny; substancje ekstrahujące się eterem naftowym; surfakulanty
Kraty- to urządzenia mieszające do zatrzymania części stałych pływających lub zlewanych w ściekach
Rodzaje krat: rzadkie >= 20mm; gęste < 20mm;
Do zatrzymywania ścieków: kraty, sita, mikrosita, to co zatrzymamy nazywa się skratki
Samooczyszczanie się wód: chłonność odbiornika- to charakter stanu zbiornika przed odpływem ścieków do zbiornika, po odbiorze ścieków do zbiornika i z tego bilansu określa się stężenie ścieków.
Procesy przy oczyszczaniu się wody: sedymentacja, filtracja, procesy eutrofizacji, adhezja, korozja, rozkłady biologiczne, koagulacja, wymiana jonowa.
Odbiorniki ścieków: ścieki oczyszczone możemy odprowadzać tylko do odbiorników płynących
Rodzaje oczyszczalni: oczyszczalnie ścieków bytowo-gospodarczych i ścieków przemysłowych; oczyszczanie ścieków komunalnych; oczyszczanie ścieków gminnych, miejskich; grupowa oczyszczalnia ścieków- odprowadzają ścieki z dwóch różnych jednostek osadowych; oczyszczalnie regionalne; oczyszczalnie typu zakładowe: ogólnozakładowe; schematy technologiczne- techniczne: Ścieki surowe -> cedzenie –kraty, sita, mikrosita (skratki) -> sedymentacja części mineralnych : piaskowniki – piasek; ->sedymentacja części organicznych: osadniki – osady -> dezynfekcja
Dane wyjściowe do projektowania oczyszczalni ścieków: 1. Dane dotyczące jednostki osadniczej: okres teraźniejszy 2010; okres kierunkowy (perspektywiczny) kilkanaście lat 2025; liczba mieszkańców; stopień zwodociągowania (UE 90%); stopień skanalizowania; obiekty użyteczności publicznej; przemysł. 2. Dane dotyczące sieci kanalizacyjnej: srednice, spadek kanału, sposób posadowienia w odniesieniu do wody gruntowej, role budowy; stan sieci istniejącej i projektowanej; 3. Dane dotyczące odbiornika: operat hydrologiczny odbiornika charakterystyka przepływu: NNQ najniższa wolna woda; SNQ średnia niski przepływ; WWQ wysoka wielka woda 1%; od regionalnego …. Gospodarki wodnej RZGW : szerokość głębokość spadek podłzny. 4. Budowa geologiczna gruntu: rodzaj gruntów, wysokośc wody gruntowej (poziom); badania wytrzymałościowe; badania gruntu co 150m do 0,5m poniżej fundamentu studzienki. 5. Dane dotyczące jakości i ilości ścieków.
Rozdrobniarki: urządzenia do rozdrabniania skratek zastępujące kraty (eliminujące kontakt z scmofkami) A) wolnostojące b) zatopione (kanałowe) mogą być stosowane również na pompach zainstalowanych na pompowniach sieciowych
Dane dotyczące jakości i ilości ścieków: ważne zawartości fosforu, azotu, Z.O., BZT5, CHZT5. Gdy puszczania ścieków do 10 000m3/doba to ilość serii pomiarowych powinna być od 30-40 w ciągu 2-3 lat.ągu 3-5 lat dla liczby mieszkańców 10000
Piaskowniki- urządzenia służące do zatrzymywania części mineralnych lub uważanych za mineralne pod względem chemicznym. Piasek powoduje ścieranie części mechanicznych (rurowych elementów) pomp, mieszadeł. Piasek powoduje niedrożności rurociągów grawitacyjnych. Do usunięcia piasku służą piaskowniki.
Dobrze zaprojektowany piaskownik powinien spełniać warunki: 1. Usuwanie ziarna piasku = 0,1 do 0,2 mm (65-75%) będzie większe. 2. Ilość części organicznych zawartych w piasku nie powinna byćwieksza niż5% 3. Lepiej przewymiarować piaskownik (i zatrzymać więcej części organicznych) niż przewodzić więcej piasku do dalszego etapu oczyszczania (żeby się nie wydostawał i przechodzil do urządzeń)
Podział piaskowników: poziome (poziome, poziom0-wirowe, poziomo-śrubowy); pionowe (pionowe; pianowo-wirowe)
Wstepne natlenianie i odtłuszczanie ścieków: gdy ilość zanieczyszczeń wyrażona w ekstrakcie eterowym lub substancje ekstrahujące się eterem naftowym lub tłuszcze (w tym węglowodory no pochodne- substancje no pochodne -> nie więcej niż 15 mg/l w ściekach, a tłuszczy nie więcej niż 65mg/l w ściekach. Powinny być usuwane w miejscu powstawania. Czas zatrzymania tłuszczy to 30min. W procesie flotacji możemy usunąć tłuszcze. Stosujemy napowietrzanie –grubo, -średnio, -chromopęcherzykowe.
Gdy odtłuszczamy to przy okazji odświeżamy ścieki. Efektywność usuwania zanieczyszczeń: poprawienie BZT5 o 15-20%; poprawienie wskaźnika Z.O. 30-40%; usuwanie destraktów i substancji ropopochodnych 90-95%.
Osadniki dzielimy na wstępne i wtórne. Wyróżniamy zaś o przepływie poziomym; o przepływie poziomo-pionowym (osadniki radialne) -> średnica 12-18m; o przepływie pionowo-poziomym (osadniki radialne) średnica 18-60m (nwet do 110m); o przepływie pionowym
Osadnik o przepływie poziomym (rysunek na ściądze) : pojemność leja osadowego powinna zapewniać 2-dobowe zatrzymanie osadu; częstotliwość usuwania osadu: wstępne co 6-8 godzin a wtórne- ciągłe usuwanie.; zasada działania- wprowadzając ścieki osadnik musi pracować całościowo. Dobrze zaprojektować wloty i wyloty (tzn. najlepiej na całej szerokości); wloty: -poprzez koryto, -system stengla, - poprzez ściany preforowane, - system Geigera – cliefforda; czas zatrzymania osadników wstepnych układ poprzedza złoże biologiczne to T = 1,5 do 2h); czas zatrzymania osadników wstępnych układ poprzedza osad czynny -> to T=1,5-2,5h; czas zatrzymania w osadnikach wtórnych po złożu biologicznym to T=2-3h po sadzie czynnym to czas zatrzymania nie jest najważniejszym parametram to T=2-7h; obciążenie hydrologiczne osadników )h <=20m3/mb*h;
Biologiczne oczyszczanie ścieków- zwane inaczej biochemicznie nazywamy te metody i sposoby w których organicznych występujących w postaci koloidalnej lub rozpuszczonej z udziałem tlenu przy udziale mikroorganizmów głównie bakterii i wirusów; sposoby neutralne: wprowadzenie do wód lub ziemi ścieków i wykorzystanie tzw. Chłonności odbiornika; oczyszczanie biologiczne z niewielkim użyciem środków chemicznych i filtry gruntowe i stany napowietrzone; w sposób sztuczny zintefikowanie metod neutralnych z uzyciem środków technicznych to złoża biologiczne o isad czynny.
Podział żłóż biologicznych ze względu: hydraulike: złoża zraszane, spłukiwane, wieżowe; konstrukcje i sposób dostarczania ścieków: złoża zraszone, złoża zanurzone, złoża wieżowe.
Parametry technologiczne osadu czynnego: przyrost i utlenianie osadu czynnego przyrost: delta= a*Sr – bXv -> gdy osadnik wstępny; 2. Wiek osadu- ilośc osadu przerastanego do ilości osau znajdującego się w reaktorze jednostka to doby waha się 2,5-6d.3. indeks osadu – indeks molmana: zdolności sedymentacyjne osadu czynnego IO=V/G najlepiej 90-120. Wysokośc osadu czynnego nie koniecznie oznacza że oczyszczanie będzie niskie.4. zapotrzebowanie tlenu; 5. Zapotrzebowanie związków pokarmowych czyli azotu i fluoru: optymalne/minimalne BZT5 : N=17:1/32:1 BZT5: P=90:1/150:1. BZT5:N:P=100:5:1. Ścieki przepływowe mogą być podatne na biologiczny rozkła ale mają mniejszą zawartość azotu i fosforu. 6. Temperatura od 5 do 27 C najlepsza dla osadu czynnego poniżej 5C zachowanie rozkładu osadu czynnego powyżej rośnie efekt efektywności; 12-22C maleje efektywność; 22-27C proces ustabilizowany zahamowany; powyżej 27C zahamowanie ale jeszcze dobry rozkład związków organicznych. 7) substancje toksyczne powodują zahamowanie procesu oczyszczanego. Są to inhibitory: metale ciężkie, detergenty, fenole. Metale ciężkie: Pb, Cr, N, Kadm, Cynk, miedz, rtęć.
Parametry techniczne osadu czynnego: ilośc ścieków dopływających do oczyszczalni; stężenie podstawowych wskaźników zanieczyszczenia; ładunki zanieczyszczeń; obciążenia osadu ładunkiem zanieczyszczeń ; obciążenie komory ładunkiem zanieczyszczeń; pojemność reaktora.
Ściekami nazywamy zużyte wody powstające w wyniku działalności człowieka (fizjologiczne i gospodarstwo bytowe) w wyniku działalności produkcyjnej oraz z opadów atmosferycznych
Rodzaje ścieków: ścieki gospodarczo bytowe; przemysłowe; opadowe
Ścieki komunalne – do 60% ścieków gospodarczo bytowych; od 40%
Jakość ścieków BZT5- biochemiczne zapotrzebowanie na tlen; CHZT5 – chemiczne zapotrzebowanie na tlen; ZO – zawiesiny ogólne; azot ogólny; fosfor ogólny; substancje ekstrahujące się eterem naftowym; surfakulanty
Kraty- to urządzenia mieszające do zatrzymania części stałych pływających lub zlewanych w ściekach
Rodzaje krat: rzadkie >= 20mm; gęste < 20mm;
Do zatrzymywania ścieków: kraty, sita, mikrosita, to co zatrzymamy nazywa się skratki
Samooczyszczanie się wód: chłonność odbiornika- to charakter stanu zbiornika przed odpływem ścieków do zbiornika, po odbiorze ścieków do zbiornika i z tego bilansu określa się stężenie ścieków.
Procesy przy oczyszczaniu się wody: sedymentacja, filtracja, procesy eutrofizacji, adhezja, korozja, rozkłady biologiczne, koagulacja, wymiana jonowa.
Odbiorniki ścieków: ścieki oczyszczone możemy odprowadzać tylko do odbiorników płynących
Rodzaje oczyszczalni: oczyszczalnie ścieków bytowo-gospodarczych i ścieków przemysłowych; oczyszczanie ścieków komunalnych; oczyszczanie ścieków gminnych, miejskich; grupowa oczyszczalnia ścieków- odprowadzają ścieki z dwóch różnych jednostek osadowych; oczyszczalnie regionalne; oczyszczalnie typu zakładowe: ogólnozakładowe; schematy technologiczne- techniczne: Ścieki surowe -> cedzenie –kraty, sita, mikrosita (skratki) -> sedymentacja części mineralnych : piaskowniki – piasek; ->sedymentacja części organicznych: osadniki – osady -> dezynfekcja
Dane wyjściowe do projektowania oczyszczalni ścieków: 1. Dane dotyczące jednostki osadniczej: okres teraźniejszy 2010; okres kierunkowy (perspektywiczny) kilkanaście lat 2025; liczba mieszkańców; stopień zwodociągowania (UE 90%); stopień skanalizowania; obiekty użyteczności publicznej; przemysł. 2. Dane dotyczące sieci kanalizacyjnej: srednice, spadek kanału, sposób posadowienia w odniesieniu do wody gruntowej, role budowy; stan sieci istniejącej i projektowanej; 3. Dane dotyczące odbiornika: operat hydrologiczny odbiornika charakterystyka przepływu: NNQ najniższa wolna woda; SNQ średnia niski przepływ; WWQ wysoka wielka woda 1%; od regionalnego …. Gospodarki wodnej RZGW : szerokość głębokość spadek podłzny. 4. Budowa geologiczna gruntu: rodzaj gruntów, wysokośc wody gruntowej (poziom); badania wytrzymałościowe; badania gruntu co 150m do 0,5m poniżej fundamentu studzienki. 5. Dane dotyczące jakości i ilości ścieków.
Rozdrobniarki: urządzenia do rozdrabniania skratek zastępujące kraty (eliminujące kontakt z scmofkami) A) wolnostojące b) zatopione (kanałowe) mogą być stosowane również na pompach zainstalowanych na pompowniach sieciowych
Dane dotyczące jakości i ilości ścieków: ważne zawartości fosforu, azotu, Z.O., BZT5, CHZT5. Gdy puszczania ścieków do 10 000m3/doba to ilość serii pomiarowych powinna być od 30-40 w ciągu 2-3 lat.ągu 3-5 lat dla liczby mieszkańców 10000
Piaskowniki- urządzenia służące do zatrzymywania części mineralnych lub uważanych za mineralne pod względem chemicznym. Piasek powoduje ścieranie części mechanicznych (rurowych elementów) pomp, mieszadeł. Piasek powoduje niedrożności rurociągów grawitacyjnych. Do usunięcia piasku służą piaskowniki.
Dobrze zaprojektowany piaskownik powinien spełniać warunki: 1. Usuwanie ziarna piasku = 0,1 do 0,2 mm (65-75%) będzie większe. 2. Ilość części organicznych zawartych w piasku nie powinna byćwieksza niż5% 3. Lepiej przewymiarować piaskownik (i zatrzymać więcej części organicznych) niż przewodzić więcej piasku do dalszego etapu oczyszczania (żeby się nie wydostawał i przechodzil do urządzeń)
Podział piaskowników: poziome (poziome, poziom0-wirowe, poziomo-śrubowy); pionowe (pionowe; pianowo-wirowe)
Wstepne natlenianie i odtłuszczanie ścieków: gdy ilość zanieczyszczeń wyrażona w ekstrakcie eterowym lub substancje ekstrahujące się eterem naftowym lub tłuszcze (w tym węglowodory no pochodne- substancje no pochodne -> nie więcej niż 15 mg/l w ściekach, a tłuszczy nie więcej niż 65mg/l w ściekach. Powinny być usuwane w miejscu powstawania. Czas zatrzymania tłuszczy to 30min. W procesie flotacji możemy usunąć tłuszcze. Stosujemy napowietrzanie –grubo, -średnio, -chromopęcherzykowe.
Gdy odtłuszczamy to przy okazji odświeżamy ścieki. Efektywność usuwania zanieczyszczeń: poprawienie BZT5 o 15-20%; poprawienie wskaźnika Z.O. 30-40%; usuwanie destraktów i substancji ropopochodnych 90-95%.
Osadniki dzielimy na wstępne i wtórne. Wyróżniamy zaś o przepływie poziomym; o przepływie poziomo-pionowym (osadniki radialne) -> średnica 12-18m; o przepływie pionowo-poziomym (osadniki radialne) średnica 18-60m (nwet do 110m); o przepływie pionowym
Osadnik o przepływie poziomym (rysunek na ściądze) : pojemność leja osadowego powinna zapewniać 2-dobowe zatrzymanie osadu; częstotliwość usuwania osadu: wstępne co 6-8 godzin a wtórne- ciągłe usuwanie.; zasada działania- wprowadzając ścieki osadnik musi pracować całościowo. Dobrze zaprojektować wloty i wyloty (tzn. najlepiej na całej szerokości); wloty: -poprzez koryto, -system stengla, - poprzez ściany preforowane, - system Geigera – cliefforda; czas zatrzymania osadników wstepnych układ poprzedza złoże biologiczne to T = 1,5 do 2h); czas zatrzymania osadników wstępnych układ poprzedza osad czynny -> to T=1,5-2,5h; czas zatrzymania w osadnikach wtórnych po złożu biologicznym to T=2-3h po sadzie czynnym to czas zatrzymania nie jest najważniejszym parametram to T=2-7h; obciążenie hydrologiczne osadników )h <=20m3/mb*h;
Biologiczne oczyszczanie ścieków- zwane inaczej biochemicznie nazywamy te metody i sposoby w których organicznych występujących w postaci koloidalnej lub rozpuszczonej z udziałem tlenu przy udziale mikroorganizmów głównie bakterii i wirusów; sposoby neutralne: wprowadzenie do wód lub ziemi ścieków i wykorzystanie tzw. Chłonności odbiornika; oczyszczanie biologiczne z niewielkim użyciem środków chemicznych i filtry gruntowe i stany napowietrzone; w sposób sztuczny zintefikowanie metod neutralnych z uzyciem środków technicznych to złoża biologiczne o isad czynny.
Podział żłóż biologicznych ze względu: hydraulike: złoża zraszane, spłukiwane, wieżowe; konstrukcje i sposób dostarczania ścieków: złoża zraszone, złoża zanurzone, złoża wieżowe.
Parametry technologiczne osadu czynnego: przyrost i utlenianie osadu czynnego przyrost: delta= a*Sr – bXv -> gdy osadnik wstępny; 2. Wiek osadu- ilośc osadu przerastanego do ilości osau znajdującego się w reaktorze jednostka to doby waha się 2,5-6d.3. indeks osadu – indeks molmana: zdolności sedymentacyjne osadu czynnego IO=V/G najlepiej 90-120. Wysokośc osadu czynnego nie koniecznie oznacza że oczyszczanie będzie niskie.4. zapotrzebowanie tlenu; 5. Zapotrzebowanie związków pokarmowych czyli azotu i fluoru: optymalne/minimalne BZT5 : N=17:1/32:1 BZT5: P=90:1/150:1. BZT5:N:P=100:5:1. Ścieki przepływowe mogą być podatne na biologiczny rozkła ale mają mniejszą zawartość azotu i fosforu. 6. Temperatura od 5 do 27 C najlepsza dla osadu czynnego poniżej 5C zachowanie rozkładu osadu czynnego powyżej rośnie efekt efektywności; 12-22C maleje efektywność; 22-27C proces ustabilizowany zahamowany; powyżej 27C zahamowanie ale jeszcze dobry rozkład związków organicznych. 7) substancje toksyczne powodują zahamowanie procesu oczyszczanego. Są to inhibitory: metale ciężkie, detergenty, fenole. Metale ciężkie: Pb, Cr, N, Kadm, Cynk, miedz, rtęć.
Parametry techniczne osadu czynnego: ilośc ścieków dopływających do oczyszczalni; stężenie podstawowych wskaźników zanieczyszczenia; ładunki zanieczyszczeń; obciążenia osadu ładunkiem zanieczyszczeń ; obciążenie komory ładunkiem zanieczyszczeń; pojemność reaktora.