PODZIAŁ SCIEKÓW

Podział w zależności od pochodzenia:

1.Socjalo bytowe, 2.Przemysłowe, 3.Deszczowe, 4.Wody drenażowe, 5.W.przypadkowe.

Podział w zależności od rodz. zanieczyszczeń:

1.Zaw zan org. - ść. komunalne, z zakł. Przemysłu roln-spoż. (najbogatsze w składniki pokarmowe); 2.Zaw zaniecz. org. i nieorganiczne(<skł pokarm dla roślin); 3.Zaw. zaniecz nieorg( poch z zakł. nawoz).

Podział ze wzgl. sanitarnych:

1.Nie budzące zastrzeżeń (przem. rolno-spoż); 2.Budzące zastrzeż hig-sanit (byt gosp, komunalne, mleczarnie, z pom inwestarskich); 3Budzące szczeg. Zastrzeżenia pod wzgl. sanit(szpitale, rzeźnie, garbarnie)

Podział ŚĆ bytowo gosp: z gosp. Domowych; -z zakł dział. publicz; -zakł pracy i urz; -z innych źródeł.

KLASYFIKACJA ŚĆ: 1.Komunalne-do 20%ść przem(do komunalnych); 2.KOM zaw od 20-50% ść przem (mieszane); 3.KOM >50% ść przem (do przemysłowych)

Charakterystyka ŚĆ przem.

1.ŚĆ zawierające nadmiar K (cukrownie, krochmalnie, gorzelnie melasowe, zakł celulozowe i papiernicze); 2.ŚĆ zaw nadmiar azotu(zakł mięsne, przetwórnie ryb, utylizacyjne, azotowe i koksownicze); 3. ŚĆ z niedoborem fosforu( cukroweni, krochmalnie, suszarnie ziemniaków, gorzelni drożdżowych, zakł przetw owocowo-warzyw., garbarni, przetw. mięsne i rybne); 4.Najbogatsze ŚĆ pod wzgl. zaw NPK (drożdzownie, krochmalnie, zakł mięsne i utylizacyjne)

Charakterystyka ścieków komunalnych:

do 20 % ść przem, zależy od ilości przypadającego na 1 mieszkańca, infrastruktury, znajdują się w nich makroskł nawozowe oraz wiele pierwiastków śladowych (As,B,Cd,Cr,Cu,Mn,Pb,Zu,). Wpływa na ich skład mają ść przem oraz wody przypadkowe.

Oczyszczanie ścieków: -I stopnia-(mechaniczne)- są to metody cedzenia, osiadania(sedymentacji) i wznoszenia(flotacji), 90-100% zawiesinu łatow opadające, 60-70%zaw. ogólne, 70-95 jaj pasożytów, 25-75 bakterii, o 25-40 zmniejszone BZT, o 20-40% zmniejszone CHZT;

II stopnia(biolog. lub równorzędnie chem);

Oczyszczanie biologiczne

(STAWY ŚCIEKOWE) Zbiorniki nat lub sztuczne.

1. STABILIZOWANE-A)w war tlenowych lub beztlenowych. Tlen powstaje w wyniku syntezy glonów oraz napowietrzania pow. wód, duża powierzchnia wody przy małej głębokości, do 4ha gł 0,3-0,9m, obciążenie ładunkiem BZT5 max 220gO2*ha/24h, czas przetrzymywania ścieków 5-12dób, efekt oczyszczenia 90-95%; B)war beztlenowe-mineralizacja przebiega z udziałem bakt. Heterotroficznych, pow do0,8ha gł1,5-1,8m, obciążenie ład BZT5 do 60gO2*ha/24h, czas przebywania 8-60 dób, oczyszczanie do 80%.

2.ST NAPOWIETRZANE-do ść mechanicznie wprowadz się O2, gł 2-4m, przebywanie 3-5 dni, redukcja BZT5 latem75%, zimą 50%, > O2 to lepsze efekty oczyszczania,

3.ST RYBNE- nie wprowadzamy silnie zaniecz ścieków, pow 0,5-07ha gł 0,9m, zaw tlenu 1m3 >3mg(ścieki muszą być częściowo natlenione), ścieki muszą być dokładnie oczyszczone mechanicznie, nadają się tu ścieki z małych miast i osiedli oraz przemysłu rolno-spoż.

-regulowanie skł chem ść.

Tlenowe oczyszczanie ść-jest to proces utleniania przez bakterie aeroobowe, frakcje bakterie tlenowe zatrzymuja na swoje powierzchni, część zatrzymanych zanieczyszczeń jest asymilowana przez mikroorg na przyrost ich masy. Następnie część lub wszystkie subst. ulagaja autooksydacji.

Efekt tej met jest uzależniony od: -odpowiedniego zapotrzebowania na tlen(BZT,CHZT), -musi być odpowiednia ilość subst pozywkowych dla mikroorg(NPK), -efekt procesu tlenowego uzależniony jest od temp(5-25), -od odczynu ścieków(pH4-10), -odp ilości metali ciężkich, -dawki toksycznej wiec ścieki rozcieńczamy.

Beztlenowe oczyszczanie ścieków: Używamy bak beztlenowe, aneorobowych, proces trwa dłużej, są przykre zapachy, zaletą jest prostota urządzeń.

Chemiczne i Fizyczne oczyszczanie ścieków:

-wydzielanie subst stałych, które nie zostały usunięte mech, -usunięcie przykrych zapachów, -utlenienie substancji ściekowych, -zobojętnienie, zakwaszenie bądź alkalizacja śćdo pH 5,5-9, -wydzielenie subst. org, zw koloidalnych i zw rozpuszczalnych, i soli met ciężkich.

O CHEM zwykle z mech poprzez:-koagulacje, -zobojętnianie, -sorpcje wymienną i jonową, -utlenianie śr chemicznymi.

Zobojętnianie ść kwaśnych: -dod ść alkaicznych, -dod zw. Wapniowych lub Ca-Mg, -przepuszczenie ich przez złoża alkaiczne, -wprowadzając je na kilka dni do stawów arreacyjnych, -rozcieńczenie wodą rzeczną. Wcześniej jednak należy wziąć pod uwagę czy nie wystarczy zwapnować gleby na którą będziemy stosować kwaśny ść.

Zobojętnianie ść alkaicznych >pH9:-przepuszczenie gazów spalinowych, -neutralizacja kwasami, - przepuszczenie przez filtr gruntowy

OSAD Ściekowy-ukła dyspersyjny w którym fazą rozpraszająca jest woda z domieszkami, a f. rozproszoną są cząstki st.

Podział OŚ: 1.osady surowe-A)wstępne-wchodza domieszki min w stanie stałym lub emulsji; B)wtórne-w osadnikach wtórnych podczas biologicznego oczyszczania ść, C)chemicznego strącenia-w wyniku koagulacji lub neutralizacji ść, oraz strącenia koloidów, zaw trudnoopadajace mieszaniny w wyniku zmieszania osadu wtórnego i wstępnego.

2.Osady uzdatnione-otrzymane przez przerób osadów surowych(stabilizowane tlenowo lub beztlenowo, pasteryzowane, zagęszczone, suszone oraz kompostowane). Skład OŚ uzależniony jest od gałęzi przem technologi produkcji.

Charakterystyka OŚ:- skł jest zróżnicowany pod wzgl zaw. skł nawozowych, metali ciężkich, wszystki osady mają > niż w oborniku zaw N i P, należy je wzbogacać w K w formie min. nawozów potasowych, nadmiar met ciężkich nie wyklucza stos do naożenia roślin(warunek to limitowanie dawki jednorazowej lub sumarycznej jest limitowana), duze znaczenia w glebie w procesie humifikacji materi org ma stos C:N jako wskaźnik humifikacji gleby, mogą również zaw tłuszcze które nie ulęgają przeminą.

Ilość met ciężki w stos osadach ściekowych wg USTAWY:

1.W rolnictwie oraz rek gruntów na cele rolne/2.do rekult gr. na cele nierolne/przy dost gruntów do określonych potrzeb wynikających z planu gosp. odpadami, zagosp przestrz, tereny przeznaczonego do uprawy roślin nie przeznaczonych do spożycia i prod pasz

Pb (500/1000/1500), Cd(10/25/50), Hg(5/10/25), Ni(100/200/500), Zn(2500/3500/5000), Cu(800/1200/2000), Cr(500/1000/2500)

Klasyfikacja wód pość i śieków do przyrodniczego zagospodarowania(3\klasy) : -I KL-przydatne do nawadniania wszystkich roślin i gleb; -II KL-przydatne warunkowo do nawadniania (zaw odchody ludzkie i zwierzące więc dodaje się do nich bakt chorobotwórcze), nie można ich stosować ich w obrębie stref ochrony sanitarnej, nie można ich stosować przed wegetacją i w okresie, o lustrze wody gruntowej poniżej 1,2mz zachowaniem okresu karencji: -5 5 dni przed zbiorem z łąk runi, 14 dni przed zbiorem roślin pastewnych, -28 dni przed zb burakówcukrowych, roślin oleistych, włóknistych, ziemniaków pastewnych i przem, -42 dni przed zbiorem warzyw przeznaczonych do spożycia na surowo, -56 dni przed zbiorem owoców: -III KL-nie przydatne do nawożenia rolniczego.

Gleby na które nie należy stos osadów ść: -parki , wew strefy ochronyźródeł i ujęć wody, -pasy gruntu o szer 50m bezpośrednio przylegające do źródeł i cieków wodnych, -tereny zalewowe, -czasowo zamarznięte i pokryte śniegiem, -grunty o dużej przepuszczalności, -grunty rolne o spadku >10%, -tereny zasil zbiorniki wód podziemnych, -grunty przeznaczone do upraw pod osłonami, -grunty na których rosną rośliny sadownicze i warzywa za wyjątkiem drzew owocowych.

Skł pokarmowe wyst w ść przem:- najwięcej jest ich w ściekach pochodzących z drożdżowni, krochmalni, zakł mięsnych. Zawieraja przeważnie więcej K niż P i N. Niska zaw P do K In oraz N do K wskazuje na konieczność stosowanianawożenia NP w zależności od potrzeb pokarmowych roślin i nawożenia gleby. Ść przem jako czynnik nawozowy-należy dodatkowo wprowadzać do gleby P i N w formie nawozów min.

Metody zakładanie i oczyszczanie złóż biologicznych-są to pola filtracyjne, na przygotowane podłoże układa się kamienie, żużel, koks. Przepuszczamy ścieki oczyszcz mech., prawidłowa praca złoża to odpowiednie napowietrzanie poprzezruch powietrza, ścieki muszą mieć odp ilość NP. do prawidowego funkcjonowania mikroorg.

Rola osadu czynnego -polega na gromadzeniu dużej ilości drobnoustrojów w małej objętości oraz na utrzymaniu jej aktywności biologicznej przy sztucznie doprowadzanej ilości tlenu w wyniku czego powstaje zesp drobnoustr który utrzymywany jest w ciągłym ruchu powodując powstanie kłaczków osadu czynnego, które maja zdolność sorbowania zw.org. Związki te służa jako pożywka co powoduje przyrost biomasy.

Metoda ocz. Osadem czynnym. A)met klasyczna-pełne oczyszcz bilog. 6-12h napowietrzanie; B)met częściowego oczyszczania-mała ilośc osadu, krótsze napowietrzanie; C)met uproszczona-3 dni napowietrzania

Met. przyrodniczego zagospodarowania ścieków: A)Dobór gleby-powinny być przydatne i zdolne zatrzymac zanicz, najlepiej lekkienieurodzjne i niedostatecznie uwilgotnione; B)Dobór roślin-należy dążyc do max wykorzystania ich potencjału biologicznego, utrzymanie w glebie optymalnej wilg, zwiększa to efektywność plonotwórczą; System użyźnienia i nawodnienia-zalewowe, stokowe i bruzdowe oraz drenażowe; -C)Obliczanie dawek-dawki oblicza się na podst zaw w nich N, znać podst skł pokarmowe, które decydują o wielkości i jakości plonu.

Rośliny dające największe plony pod wpływem stst osadów ściekowych- trawy, rośliny okopowe, buraki pastewne, kukurydzakapusta pastewna, słonecznik pastewny; rośliny przemysłowe-rzepak ozimy, słonecznik do produkcji oleju, gorczyca konopie.

System nawodnienia pól:1 Zalewowe, 2.Skokowe i bruzdowe stosuje się na uzytkach zielonych o nachyleniu tereny\u do 5%, Bruzdowe o nachyleniu od 0,5-10% najczęściej przy uprawie roślin okopowych. 3Deszczownie.

Zasady ustalania wysokości dawek ścieków:

Na ogół dawki obliczamy na podst zaw w glebie N gdyż on decyduje głownie o wielkości i jakości plonu. Jeżeli ze sciekiem wprowadzamy PK i jest go mało uzupełniamy naw min.

Dawka wg KUTERY

D-dawka ść lub wody pość Z_N-zapotrz roślin na N ewentualnie na K(zgodnie z normami)kg/ha; Cu_N-koncentracja użytkowa N ewent K w ść g/m³; Rn_N- równoważnik nawozowy N ew K zaw w ść lub wodach pościelowych w stos do form min stos w optymalnym terminie agrotechnicznym.

Wielkośc dawki polowej brutto [mm] dla nawadniania zraszającego glebę:

D-dawka polowa ść lub wody pość brutto[mm]; h-założona gł zwilżenia gleby[cm] której max wartość można przyjmować jako = 60-75cm; d_wd -planowany deficyt wody dostępnej w glebie[%] który wynosi dla gleb lekkich iśr 9%, dla piasków gliniastych i gliniasto pylastych 8%, piasków słabo-gliniastych i luznych 6%,

Do ustalenia dawek należy brać pod uwagę zawartość innych pierwiastków oraz zanieczyszczeń oraz stan higieniczno sanitarny. Każda partia powinna być przebadana chemicznie i mikrobiologicznie.

Skutki przenawożenia gnojowica: -obniżenie zdolności kiełkowania roślin, wyleganie zbóż, powstawanie kożucha na łąkach hamującego rozwój darni, zasolenie wód gruntowych, zwiększenie niedojadków na pastwiskach.

Obliczanie dawek gnojowicy: D=axb/cxr gdzie: D-dawka w m3/ha; a-plan dawka N pod dana roślinę w kg czystego składnika ha; b-planowany stopien pokrycia potrzeb rośliny na N w czystym skladniuku w postaci gnojowicy w %; c-N w 1 m3 gnojowicy; n-równoważnik nawozowy dla N w gnojowicy.

Dawki gnojowicy: ziemniaki wczesne(30-60)j, b.cukrowe(50-110)jorka; zboża ozime(30-60)js; kukurydza(35-60)jwo; rzutki zielone(do60)

Przechowywanie i funkcjonowanie gnojowicy-w zbiornikach, ulega rozwarstwieniu, przed stosowaniem należy ją dokładnie wymieszać, należy ją rozwarstwiać

Nawożenie gnojowicą-Zasady:równomiernie na całym terenie; -nie wywozić na gleby podmokłe lub nadmiernie wilgotne przy pomocy cystern, zbyt grubej warstwy;-zachować odpowiednie odstępy między nawożeniami gnojowicą a koszeniem łąk; -na pastwiska nie należy stosować gnojowicy ze wzgl. Sanitarnych.

Gnojowica na gr ornych-wszystkie rośliny potrzebujące N, GL lekkie i srednie poźna jesień lub wiosna, ciężkie-wiosna lub jesienią, bardzo dobrze na ściernisko. Zboza ozime(30-60m3/ha)j; buraki(50-110)Użytki zielone-rowniomiernie, nie gruba warstwa, nie na podmokle i wilgotne przy pomocy cystern, odstępy miedzy nawożeniami

Kompostowanie osadów ściekowych-procesowi kompostowania należy poddać te osady które gwarantują uzyskanie masy nawozowej o optymalnej ilości skł pokarmowych i zawart met ciężkich odpowiadającej normom higieniczno sanitarnych, są to wszystkie ich formy i rodz pochodzące z oczyszczalni komunalnych i niektórych gałęzi przem(rolno-spoz) Osady ściekowe o zaw met ciężkich podanych w rop Ministra z 2002r mogą być poddane komp pod war że: -zostaną wymieszane z subst rozcienczjącymi, -wyprodukowane komposty zaw nadmierna ilość met ciężkich zostana zastosowane w dawkach nieprzekr dop norm.

Osady kompostujemy dodając najczęściej subst org które pełnią rolę:-zwiekszaja przewiewność masy, -ulatwiaja uzyskanie optymalnej wilgotności(50-60%), -wzbogacaja kompostowana mase w dostępne dla mikroorg źródło C, -zapewniaja optymalny stosunek C:N, -wprowadzenie do masy przeznaczonej do kompostowania mikroorg właściwych dla war i procesu kompostowania.

OGÓLNY SCHEMAT KOPOSTOWANIA

[odwodniony osad+śr strukturotwórczy] →kompostwanie (reculkulacja kompostu) → przeiwtrzanie (reg. środka strukturotwórczego) →dojrzewanie→odbiór do zagospodarowania

Produkcja kompostów DANO- w biostymulatorze, sklada się z kom fermentacyjnej i rozdrabniarki bębnowej. Rozdrobnieni, fermentacja w biostymulatorze 36h, odpady wprowadzone wypełniają w 2/3 potem odpady swierze ulegaja na wstepie podgrzaniu do ok. 45oC, odpady stykające się z masą kompostowa zostaja zaszczepione mikroorganizmami, które wzmagaja zachodzenie procesow boichem.

TRADYCYJNE MET KOMPOSTOWANIA (PRYZMA)- formuje pryzmy majace przekrój podstawa 3-4m wysokość 1,2-1,5m. Osady należy mieszać celem zwiekszenia dostępu powietrza (zaleznie od dodatku) co 4-8tyg. Zachodzi wówczas proces huminifikacji i mineralizacji który ma 3 fazy: I- samoczynny gwałtowny wzrost temp do ok. 70oC (10-14 dni) giną drobnoustroje, rozwijaja się bakterie termofilne. II-trwa ok. 8 tyg. Temp utrzymuje się przedziale 40-60oC. Nastepuje mineralizacja trwałych zw chem, roziwjaja się grzyby; III-spadek temp, kompost dojrzewa.

KOMPOSTOWANI MET KONTENEROWA - trwa 10-30 dni, jest tu intensywna fermentacja która reguluje się ją przez dodawanie powietrza w zależności od temp i postępu przemiany materii. SA to kompostownie silosowe pionowe oraz reaktorowe tunelowe syst tłokowy poziomy.

KOMPOSTOWANIE MET GWDA-

Skład Mat wyjściowy decyduje o szybkości procesu, nadaja się wszystkie mat mat bogate w lignine i celuloze nie zaw mat toksycznych. Zaw N w mat przezn do komp powinna wynosić 8-20 g/kg, < wpływa na przedłużenie procesu. Stosunek C:N 25-30;1

---