.
Wierność ideałom młodości, kariera i sukces życiowy, wybory moralne bohaterów pozytywizmu, młodej polski, dwudziestolecia międzywojennego.
Rodzina szkoła otoczenie wpływają na kształtowanie ideałów i systemów wartości młodego człowieka. Jeślite środowiska są zdrowe moralnie , oparte na podstawach dekalogu, to młody odbiorca ich ma wzniosłe cele i ambitne dążenia. Najcześciej obiecuje sobie dochowac wierności tym wartosciom. Zdaje sobie sprawę zezaprzepaszczenie swoich młodzieńczych ideałw będzie oznaczało jego życiową klęskę . To wielka sztuka przejść przez zycie, dochować wierności swym zasadom z młodości,przyjętym lub ustanowionym przez samego siebie. Problem ten był wielokrotnie podejmowany przez pisarzy polskich.
Są dzieła literackie w których bohaterowie osiągają sukcesy życiowe a jednocześnie nie łamia wierności swym ideałom młodości. Justyma Orzelska( Nad Niemnem) młoda wychowana na zdrowych zasadach moralnych potrafiła się oprzeć ponętnym propozycjom zmanierowanego Zygmunta Korczyńskiego i męfinisty Różyca a życie swe ułożyła przy boku spracowanego chłopa Jana Bohaterowicza zdając sobie sprawę z trudów jakie ją czekają . Małżeństwo z dobrym kochającym mężczyzna i prawo do życia z pracy własnych rąk jest spełnieniem jej marzeń osobistym sukcesem życiowym.
Sukcesy życiowe osiągają również młode pary z powieści Henryka Sienkiewicza ( Potop, Ogniem i mieczem ) Droga do szczęścia tych bohaterów: Oleńki i Kmicica , Heleny i Skrzetuskiego była ciernista i długa związana z huraganami dziejowymi a jednak spełniły się ich marzeniami ponieważ wytrwali w swoich zdrowych zasadach moralnych . Z tych powodów małżeństwa ich rokują na trwałość i szczęście a to jest największy sukces życiowy człowieka.
Wierny ideałom młodości chciał być również St. Wokulski ( Lalka).Chciał ale życie nie pozwoliło mu tego osiągnąć. Zrobił wielka kariere materialną ale jego głównym celem życiowym było wzbudzenie miłości i osiągnięcie ręki Izabelii Łęckiej którą wyidealizował do szczytów doskonałości i piekności. Zderzył się jednak zupełnie z czymś innym. Był to bowiem tylko pozór ideału płci niewieściej . Nie była zdolna do prawdziwej głębokiej miłosci . Wypełniała ją pustka istnienia. Dlatego stała się przyczyną klęski Wokulskiego. Odrzucenie jego miłości sprawiło ze stracił cheć do życia . w niejasnym zakończeniu powieści Prus pozostawił mu dwie drogi .Jeżeli popełnił samobójstwo to była już jego zupełna klęska. Na nic się zdały jego sukcesy majątkowe . Mógł jednak wybrać lepszą drogę poświęcić się nauce razem z entuzjastą Ochockim . Wróciłby wtedy do ideałów młodości, kiedy to z ogromnym uporem zdobywał wiedze.
Wiernymi idealom młodości jest wielu bohaterów St. Żeromskiego . Piotr Cedzyna ( Doktor piotr ) St. Bozowska ( Siłaczka ) Tomasz Judym ( Ludzie bezdomni) Wychowani są na zasadach pozytywistycznych dochowali ich wierności nawet za cenę szczęścia osobistego. Zadania jakie sobie postawili to „praca u podstaw”, szerzenie higieny oświaty, przestrzeganie uczciwości społecznej . Ich entuzjazm jednak nie wystarczył aby zrealizować owe ideały.Stasia umiera na swej placówce. Piotr podeptał uczucia ojcowskie a Judym pod rozdartą sosną nie wiedział, co dalej robić. Smutne to zakończenie ich losów , ale szlachetne i wzniosłe, bo pozostali wierni swym ideałom. Sukcesów materialnych nie osiągnęli żadnych . Inaczej postąpił kolega Stasi-Paweł Obarecki. Wychowany na podobnych ideałach sprzeniewierzył się im i został karierowiczem „Utył i pieniędzy worek nazbierał”.
Jim (Lord Jim) miał „kilka prostych zasad”: honor odwagę , heroizm .Złamał jednak ten kodeks , uciekł z tonącego statku i musiał ponieść z tego powodu konsekwencje. Nie miał możliwości , mimo usilnych dążeń aby naprawić swój błąd . Złamanie zasad moralnych jest niewybaczalne.
Ciekawym spojrzeniem na problem dochowania wierności wartościom jest kreacja Cezarego Baryki. Jest to bohater który posiada tylko ogólny cel -pragnie służyć Polsce . Wychowany poza krajem , a następnie bez rodziców nie posiada pełnego systemu wartości. Poszukuje go dopiero w podróżach, przygodach, spotkaniach z ludżmi . Nie umie jednak dokonać wyboru pomiędzy sprzecznymi postawami polityków. Z tego powodu pozostaje osamotniony w swych wahaniach . Według mnie dochowałby wierności ideałom, gdyby był w stanie znaleźć takie , które byłyby sprzeczne z jego nie skażonymi żadną propagandą poglądami.
Obrazem człowieka który sprzeniewierzył się swoim młodzieńczym ideałom jest Zenon Ziembiewicz (Granica). Obiecał sobie nie popełnić błędów swego ojca. Jego ojciec przeżywał różne przygody miłosne. Matka przymykała na to oczy. Zenon nie chciał postępować tak jak jego ojciec . Nie umiał jednak dotrzymać postanowień i kiedy jedynym godnym wyjściem z sytuacji był wybór między Elżbietą a Justyną , nie umiał tego wyboru właściwie dokonać .Tak samo zawiódł swe ideały , kiedy dla kariery zdradził interesy robotnicze i stał się pionkiem w rękach bogatych mieszkańców miasta. Ziembiewicz poświęcił swe ideały . Czy jednak kosztem tego udało mu się osiągnąć sukces, zrobić karierę w życiu? Przez krótki okres jego stan materialny powiększył się , osiągnął również wysoką pozycję społeczną . Jednakże już wtedy jego rozterki moralne nie pozwalały mu się cieszyć tym , co osiągnął . W ostatecznym rozrachunku poniósł największą klęskę jaka może spotkać człowieka . Zginął śmiercią samobójczą , co było przyznaniem się do popełnionych błędów oraz stwierdzeniem , że jego sytuacja była bez wyjścia. Samobójstwo to najgorszy wyrok jaki człowiek może na siebie wydać , a w przypadku bohatera Nałkowskiej jest to cena jaką zapłacił za sprzeniewierzenie się swym ideałom z okresu dorastania . „Granica” jest dla mnie refleksją , że życie bez „wartości młodzieńczych” jest niemożliwe , a przynajmniej bardzo trudne. Jeśli nawet w ten sposób można zrobić karierę to cieszyć się może tylko człowiek bez skrupułów.
Bardzo często w życiu trzeba wybierać, ideały młodości albo kariera . Nie jest to jednak wybór łatwy , gdyż ideały młodości są zawsze bardzo wzniosłe , natomiast droga do kariery jest bardzo często brutalna. Odpowiedzią na te wybory może być główna postać „Ferdydurke” . Józio swoim postępowaniem zrywa z utartymi konwenansami , formami , tradycjami . Jego recepta na życie brzmi „bądź sobą” Będąc sobą nie pogrzebie się ideałów , ponieważ być sobą , to kierować się swoim sercem , sumieniem , zasadami zawartymi w dekalogu , które mają charakter uniwersalny.