Wierzę w miłość

Zwlekamy ze ślubem, konsumujemy związki, nudzimy się nimi. Ale pomiędzy zakupami a zamawianiem pizzy marzymy... o miłości na całe życie. Skąd ten romantyzm w dzisiejszych czasach?

pd: magda jankowska, elle

do: tomasz szendlak, socjolog

szendlak
Miłość jest nową religią. Nie słuchamy już, co Kościół ma nam do powiedzenia o celu życia i o tym, co ważne. Nienawidzimy ideologicznej próżni, więc zaczęliśmy wielbić miłość jako zjawisko, które nadaje sens życiu.

magda
Pytamy: "Czy wierzysz w miłość?" - jakby to była kwestia wiary, a nie emocje i hormony.

szendlak
Miłość ma dziś swoich kapłanów (psychologów i seksuologów), świętych (idoli popkultury, którzy w piosenkach cierpią przez miłość i dla miłości), przykazania (miłość wszystko zwycięży, dla miłości można zrobić wszystko). A także rytuały i święta (randki i walentynki).

magda
Wy, naukowcy, zbadaliście, że miłość aż po grób jest sprzeczna z naturą. Chemia miłości działa przez kilka lat. Tyle samo trwa przeciętny związek. Rozstajemy się i łączymy w nowe pary. Mimo to upieramy się, że kocha się raz?

szendlak
Bo chcemy, by tak było! Marzymy, żeby uczucie trwało dłużej. W dodatku tak się na ogół dzieje - w literaturze i filmach. Czytamy, oglądamy i wierzymy, że i nam się zdarzy. Zakochanie się to tylko biologia i faktycznie działa nie dłużej niż kilka lat. Ale nadaliśmy miłości boski wymiar. Kiedy pojawił się monoteizm, wiara w jedynego Boga, zaczęliśmy przedkładać wieczną, wielką miłość nad inne. Jeden Bóg = jedna miłość. Na przełomie wieku IX i X trubadurzy dowiedzieli się o romantycznej miłości od Arabów - beduinów i elit Bagdadu. No i przynieśli tę opowieść do europy. Spodobała się nam tak bardzo, że przetrwała do dziś.

magda
I tak sobie wierzymy w tę bajkę wbrew naturze przez ponad dziesięć wieków? Mówisz, że miłość to boskie uczucie? Ale to również niepewność, zazdrość, huśtawka nastrojów: od ekstazy do rozpaczy. Z tego wynika, że miłość jest kosztowna i nieprawdziwa. To się właściwie nie opłaca!

szendlak
Opłaca się, opłaca. Dzięki miłości zostajemy ze sobą dłużej niż jeden dzień. Możemy razem wychowywać dzieci. Zobacz, dzisiaj nie ma żadnych instancji, które utrzymywałyby w ryzach parę kobieta - mężczyzna. Jak przed wiekami na prasawannie, kiedy nie istniała religia i moralność! Miłość jest tym, co trzyma nas razem. Jest kosztowna, męcząca tylko w pierwszej fazie zwanej passionate. Wtedy hormony powodują, że tęsknimy uzależnieni od ukochanej osoby jak od narkotyku. Ale potem przychodzi faza companionate, przyjacielskiej miłości erotycznej. To jest nagroda - uspokojenie, bliskość, poczucie bezpieczeństwa. A że nie jest wieczna? Póki wierzymy, że jest - ona trwa. Miłość jest zabijana przez utratę wiary, że to, co nas łączy, jest wspaniałe i wyjątkowe.

magda
Albo zabija ją nowa miłość. Bądź realistą.

szendlak
Podpuszczasz mnie, bo wcale taka realistka nie jesteś. To wy, kobiety, mocniej wierzycie w wieczna miłość. Chociaż... to również wy szybciej znajdujecie sobie nową. Kończycie związki, jeśli wiara w poprawę się w was chwieje. Nawet gdy chwieje się tylko ciut, ciut i on wierzy, że to się jeszcze da naprawić. Zbadano, że pokolenie Polek w wieku 25-31 lat ustawicznie ma facetom coś za złe. A to nie spuszczają wody w sedesie, a to nie zmywają naczyń. Takie drobiazgi urastają do miary superproblemów, dla których kończycie związek. Szukanie ideału powoduje, że się koncentrujecie na wadach. Wystarczy jedna i kandydat dostaje kosza.

magda
Dziwisz się? Kobiety nie mogą sobie pozwolić na stratę czasu w nieudanym związku. Po trzydziestce coraz trudniej o nowy. Miłość do mężczyzny, który nie rokuje, nie opłaca się.

szendlak
Nie przesadzasz z tym realizmem? Nie żebym kogoś namawiał do związku z draniem. Wybredność jest OK. Ale nadmierna prowadzi również do straty czasu... Czyż nie?

Magda Jankowska jest szefem działu psychologii ELLE, Tomasz Szendlak jest doktorem socjologii z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

---