INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

Decyzją z dnia 7 grudnia 2007 r. Komisja Europejska zatwierdziła Program Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013. To zwieńczenie wielomiesięcznych prac nad przygotowaniem największego w historii Unii Europejskiej programu. Wielkość środków unijnych zaangażowanych w realizację programu wynosi prawie 28 miliardów euro, co stanowi ok. 42 proc. całości środków polityki spójności w Polsce.

W ramach programu realizuje się duże inwestycje infrastrukturalne w zakresie ochrony środowiska, transportu, energetyki, kultury i dziedzictwa narodowego, ochrony zdrowia oraz szkolnictwa wyższego.

Cel programu

Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Program zgodnie z Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia (NSRO), zatwierdzonymi 7 maja 2007 r. przez Komisję Europejską, stanowi jeden z programów operacyjnych będących podstawowym narzędziem do osiągnięcia założonych w nich celów przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko jest również ważnym instrumentem realizacji odnowionej Strategii Lizbońskiej, a wydatki na cele priorytetowe UE stanowią w ramach programu 66,23 proc. całości wydatków ze środków unijnych.

Obecny kształt Programu

Łączna wielkość środków finansowych zaangażowanych w realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 wynosi 37,6 mld euro, z czego wkład unijny to 27,9 mld euro, zaś wkład krajowy - 9,7 mld euro.

Podział środków UE dostępnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko pomiędzy poszczególne sektory przedstawia się następująco:

• transport - 19,4 mld euro

• środowisko - 4,8 mld euro

• energetyka - 1,7 mld euro

• szkolnictwo wyższe - 500,0 mln euro

• kultura - 490,0 mln euro

• zdrowie - 350,0 mln euro

Dodatkowo dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko przewidziane zostały środki na pomoc techniczną (w sumie 581,3 mln euro).

W ramach programu realizowanych jest 15 priorytetów:

1. Gospodarka wodno-ściekowa - 3 275,2 mln euro (w tym 2 783,9 mln euro z FS);

2. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi - 1,430,3 mln euro (w tym 1,215,7 mln euro z FS);

3. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska - 655,0 mln euro (w tym 556,8 mln euro z FS);

4. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska - 667,0 mln euro (w tym 200,0 mln euro z EFRR);

5. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych - 105,6 mln euro (w tym 89,9 mln euro z EFRR);

6. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T - 10 548,3 mln euro (w tym 8 802,4 mln euro z FS);

7. Transport przyjazny środowisku - 12 062,0 mln euro (w tym 7 676,0 mln euro z FS);

8. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe - 3 465,3 mln euro (w tym 2 945,5 mln euro z EFRR);

9. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna - 1 403,0 mln euro (w tym 748,0 mln euro z FS);

10. Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii - 1 693,2 mln euro (w tym 974,3 mln euro z EFRR);

11. Kultura i dziedzictwo kulturowe - 576,4 mln euro (w tym 490,0 mln euro z EFRR);

12. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia - 411,8 mln euro (w tym 350,0 mln euro z EFRR);

13. Infrastruktura szkolnictwa wyższego - 588,2 mln euro (w tym 500,0 mln euro z EFRR);

14. Pomoc techniczna - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - 220,9 mln euro (w tym 187,8 mln euro z EFRR);

15. Pomoc techniczna - Fundusz Spójności - 462,9 mln euro (w tym 393,5 mln euro z FS).

Instytucjami odpowiedzialnymi za wdrażanie poszczególnych priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (Instytucjami Pośredniczącymi) są:

• Ministerstwo Środowiska (priorytety I-V);

• Ministerstwo Infrastruktury (priorytety VI-VIII);

• Ministerstwo Gospodarki (priorytety IX-X);

• Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (priorytet XI);

• Ministerstwo Zdrowia (priorytet XII);

• Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (priorytet XIII).

Jak przygotowano Program Infrastruktura i Środowisko?

Prace nad Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko rozpoczęły się w styczniu 2006 roku. Powołane w tym celu międzyresortowe grupy robocze opracowywały cele i założenia w poszczególnych obszarach wsparcia Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności. W wyniku rekomendacji grup roboczych Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przygotowało tekst programu, który 1 sierpnia 2006 roku otrzymał akceptację Rady Ministrów i został skierowany do konsultacji społecznych.

Szeroko zakrojone konsultacje społeczne Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko rozpoczęły się we wrześniu 2006 roku, a zakończyły w październiku 2006 roku. W trakcie tego procesu konsultowany był także projekt prognozy oddziaływania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na środowisko.

Przeprowadzono również ewaluację zewnętrzną projektu programu operacyjnego badając m.in. stopień w jakim program odpowiada na realne problemy społeczno-gospodarcze oraz spójność zewnętrzną (inne dokumenty i strategie), jak i wewnętrzną programu.

W wyniku tych konsultacji i ewaluacji uwzględniono wiele postulatów i propozycji środowisk społecznych i gospodarczych, samorządów województw, a także partnerów społeczno-gospodarczych.

Kolejnym etapem był dzień 29 listopada 2006 roku, w którym zmodyfikowany Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko został przyjęty przez Radę Ministrów i w takim kształcie został przekazany w celu negocjacji do Komisji Europejskiej.

Jak były prowadzone negocjacje z Komisją Europejską?

Negocjacje Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko trwały od maja do września 2007 r. Ze strony Komisji Europejskiej negocjacje prowadziła Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej, ale swoje opinie i uwagi do programu mogły składać również inne dyrekcje w ramach tzw. „konsultacji międzyresortowych”. Strona polska była reprezentowana przez przedstawicieli Ministerstw: Środowiska, Transportu, Gospodarki Morskiej, Gospodarki, Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Zdrowia, Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz innych instytucji, które były zaangażowane w proces przygotowania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. W ramach negocjacji odbyły się dwie formalne rundy negocjacyjne, na których strony prezentowały swoje stanowiska oraz szereg spotkań o charakterze technicznym, podczas których wyjaśniano rozbieżności stanowisk i starano się wypracować rozwiązania kompromisowe.

Ewaluacja ex-ante i ocena oddziaływania na środowisko

Na podstawie ewaluacji ex-ante projektu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (sooś) oraz przebiegu konsultacji społecznych (10 konferencji, w których wzięło udział 1.700 osób) dokonano zmian w projekcie przyjętym kierunkowo przez RM 1 sierpnia br., m.in.

• zwiększono alokację środków UE na Program o 6 573 mln euro,

• dodano dwa priorytety: „Infrastruktura szkolnictwa wyższego” oraz „Konkurencyjność regionów”,

• przeformułowano zakres III osi priorytetowej, w związku z postulatami organizacji ekologicznych, gdzie obecnie kładzie się nacisk na małą retencję, zaś duże inwestycje w urządzenia hydrotechniczne będą wspierane tylko w uzasadnionych przypadkach.

Zarządzanie programem

Instytucją Zarządzającą Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko jest minister właściwy ds. rozwoju regionalnego, który wykonuje swoje funkcje przy pomocy Departamentu Koordynacji Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Instytucja Zarządzająca przekaże realizację części swoich zadań Instytucjom Pośredniczącym, tj. ministrom właściwym.

Realizacja programu

Tryb pozakonkursowy obejmie zgodnie z projektem ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju:

• Duże projekty, których koszt całkowity przekracza 25 mln euro - w przypadku projektów dotyczących środowiska naturalnego oraz projektów o wartości powyżej 50 mln euro - w przypadku innych dziedzin, zatwierdzane przez Komisję Europejską;

• Projekty systemowe - polegające na dofinansowaniu realizacji przez poszczególne organy administracji publicznej i inne jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach dotyczących tych organów i jednostek;

• Projekty indywidualne - określone w programie operacyjnym, zgłaszane przez beneficjentów imiennie wskazanych w programie operacyjnym;

• Projekty pomocy technicznej.

Pozostałe projekty będą wybierane w drodze konkursu.

Oczekiwane efekty programu

• 9 tys. km kanalizacji sanitarnej, w wyniku czego 810 tys. osób zostanie podłączonych do sieci;

• 318 oczyszczalni ścieków;

•  20 nowych ponadregionalnych zakładów zagospodarowania odpadów;

• 5,5 mln osób zostanie dodatkowo objętych systemem gospodarowania odpadami komunalnymi;

• z 79% do 50% zmniejszy się poziom składowania odpadów;

• 400 obiektów małej retencji;

• 500 stanowisk do analizowania i reagowania na zagrożenia katastrofami naturalnymi;

• 135 dużych przedsiębiorstw wspartych w zakresie systemów zarządzania środowiskowego;

• 1550 ha, którym przywrócono ochronę właściwego stanu ekosystemów;

• 477 km wybudowanych autostrad w sieci TEN-T;

• 1400 km wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T;

• 8 przebudowanych lotnisk w sieci TEN-T;

• 1250 km zmodernizowanych linii kolejowych;

• 410 km wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego;

• 270 km zmodernizowanych dróg wodnych;

• z 2% do 7,5% powinien wzrosnąć udział energii elektrycznej wytworzonej ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii elektrycznej brutto;

• 1 mln ton rocznej produkcji biopaliw;

• 1000 km nowo wybudowanych gazociągów przesyłowych i 4900 km gazociągów dystrybucyjnych;

• 600 km wybudowanych elektroenergetycznych sieci przesyłowych;

• 14 obiektów dziedzictwa kulturowego poddanych ochronie;

• 600 ambulansów zakupionych na potrzeby ratownictwa medycznego;

• 100 przebudowanych i doposażonych zakładów opieki zdrowotnej;

• 120 zmodernizowanych obiektów szkolnictwa wyższego;

• 6 tys. miejsc pracy.

INNOWACYJNA GOSPODARKA

2 października 2007 r. komisarz ds. polityki regionalnej Danuta Hübner podpisała decyzję Komisji Europejskiej przyjmującą do realizacji Program Innowacyjna Gospodarka. 30 października 2007 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie przyjęcia Programu Innowacyjna Gospodarka.

Program Innowacyjna Gospodarka to jeden z 6 programów krajowych Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia, który finansowany jest ze środków europejskich. Jest to program skierowany przede wszystkim do przedsiębiorców, którzy zamierzają realizować innowacyjne projekty, związane z badaniami i rozwojem, nowoczesnymi technologiami, inwestycjami o dużym znaczeniu dla gospodarki lub wdrażaniem i stosowaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych.

W latach 2007-2013 w ramach Programu przedsiębiorcy, instytucje otoczenia biznesu, jednostki badawcze i naukowe oraz instytucje administracji publicznej uzyskają wsparcie w wysokości przekraczającej 9,71 miliarda euro na realizację różnego rodzaju projektów, które przyczyniają się do podnoszenia innowacyjności polskiej gospodarki i polskich przedsiębiorstw. Z kwoty tej 8,25 miliarda euro to środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), a pozostałe 1,46 miliarda euro pochodzi z budżetu krajowego.

Program ma na celu wspieranie szeroko rozumianej innowacyjności. Będzie to zarówno bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorstw, instytucji otoczenia biznesu oraz jednostek naukowych świadczących przedsiębiorstwom usługi o wysokiej jakości, a także wsparcie systemowe zapewniające rozwój środowiska instytucjonalnego innowacyjnych przedsiębiorstw.

W ramach Programu wspierane będą działania z zakresu innowacyjności produktowej, procesowej, marketingowej i organizacyjnej, które w sposób bezpośredni lub pośredni przyczyniają się do powstawania i rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw.

Wsparcie przewidziane w ramach Programu udzielane będzie niezależnie od sektora czy branży, której dotyczy (przy ograniczeniach wynikających z zakresu interwencji EFRR oraz regulacji dotyczących pomocy publicznej). W ramach Programu nie będzie wspierana innowacyjność na poziomie lokalnym lub regionalnym. Tego rodzaju innowacyjność będzie promowana i wspierana w Regionalnych Programach Operacyjnych i Programie Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej. W ramach Programu wspierane będą projekty, które są innowacyjne co najmniej w skali kraju lub na poziomie międzynarodowym.

Cele Programu

Celem głównym Programu Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 jest rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących celów szczegółowych:

• Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw

• Wzrost konkurencyjności polskiej nauki

• Zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym

• Zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym

• Tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy 

• Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i  komunikacyjnych w gospodarce

Cel główny Programu wychodzi naprzeciw celom stawianym przez podstawowy średniookresowy dokument strategiczny UE - odnowioną w 2005 roku Strategię Lizbońską. Główne założenia Strategii Lizbońskiej to wzrost gospodarczy i zatrudnienie przy zachowaniu pełnej zgodności z celami zrównoważonego rozwoju i Strategicznymi Wytycznymi Wspólnoty.

Cele te Program realizuje, przeznaczając ponad 90 proc. funduszy na działania w obszarach badania + rozwój (B+R), innowacje, technologie informacyjne i komunikacyjne. Program Innowacyjna Gospodarka jest więc programem w największym stopniu wpisującym się w realizację Strategii Lizbońskiej.

Należy podkreślić, że Program nie jest kontynuacją Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, 2004-2006 (SPO-WKP). Przedsiębiorcy, którzy będą chcieli realizować inwestycje o zbliżonym charakterze do tych, które realizowane były w ramach cieszącego się ogromną popularnością działania 2.3. SPO-WKP Dotacje dla MSP na inwestycje, będą mogli uzyskać wsparcie w ramach jednego z 16 RPO, funkcjonującego w ich województwie. Uzupełnieniem działań bezpośrednio skierowanych do przedsiębiorców będzie wsparcie systemowe dla sieci instytucji  otoczenia biznesu oraz innowacyjnych instytucji okołobiznesowych (tj. np. parków technologicznych, inkubatorów technologicznych, Centrów Zaawansowanych Technologii).

Fundusze w ramach Programu zostały podzielone na tzw. osie priorytetowe, czyli priorytety, które pozwolą osiągnąć cel główny oraz cele szczegółowe Programu. W ramach Programu określono dziewięć priorytetów, w tym osiem merytorycznych oraz priorytet Pomocy Technicznej.

Szczegółowy podział na działania występujące w poszczególnych priorytetach dostępne są w zakładce Działania 
 

Instytucje realizujące Program

Instytucją Zarządzającą (IZ) dla Programu jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR). Oprócz IZ są również instytucje, które pośredniczą w realizacji Programu - tzw. Instytucje Pośredniczące:

• Ministerstwo Gospodarki (MG)

• Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW)

• Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA)

Instytucje te będą odpowiedzialne za wdrażanie poszczególnych priorytetów Programu, współdziałając w tym zakresie z podległymi Instytucjami Wdrażającymi (Instytucjami Pośredniczącymi II stopnia).

ROZWÓJ POLSKI WSCHODNIEJ

W ramach Programu Rozwój Polski Wschodniej będą realizowane projekty o kluczowym znaczeniu 
 dla rozwoju społeczno-gospodarczego pięciu województw Polski Wschodniej: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Finansowane będą przede wszystkim inwestycje w zakresie infrastruktury wspierającej działalność naukową i badawczą oraz zakładające modernizację miejskich lub regionalnych systemów komunikacyjnych, a także realizowane będą przedsięwzięcia zwiększające atrakcyjność inwestycyjnąi turystyczną tego obszaru.

2 października 2007 r. komisarz ds. polityki regionalnej Danuta Hübner podpisała decyzję Komisji Europejskiej przyjmującą do realizacji Program Rozwój Polski Wschodniej. Program ten stanowi dodatkowy element wsparcia z funduszy strukturalnych, który wzmocni działanie innych programów na obszarze pięciu następujących województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, podkarpackiego oraz świętokrzyskiego.

 

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW) jest jednym z instrumentów polityki regionalnej, do których ponadto należą: regionalne programy operacyjne wdrażane przez samorządy województw oraz krajowe programy operacyjne: Innowacyjna Gospodarka, Infrastruktura i Środowisko, Kapitał Ludzki, Pomoc Techniczna oraz programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej.

Program ten stanowi dodatkowy element wsparcia z funduszy strukturalnych, który wzmocni działanie innych programów na obszarze Polski Wschodniej.

Cele Programu

Celem Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej jest:

"Przyspieszenie tempa rozwoju społeczno - gospodarczego Polski Wschodniej
w zgodzie z zasadą zrównoważonego rozwoju"

 

Cel główny Programu osiągany będzie przez realizację celów szczegółowych, którymi są:

• stymulowanie rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy

• zwiększenie dostępu do Internetu szerokopasmowego w Polsce Wschodniej

• rozwój wybranych funkcji metropolitalnych miast wojewódzkich

• poprawa dostępności i jakości powiązań komunikacyjnych województw Polski Wschodniej

• zwiększenie roli zrównoważonej turystyki w gospodarczym rozwoju makroregionu

• optymalizacja procesu realizacji PO Rozwój Polski Wschodniej.

W ramach Programu będą realizowane projekty o kluczowym znaczeniu dla rozwoju społeczno-gospodarczego pięciu województw Polski Wschodniej. Finansowane będą przede wszystkim inwestycje w zakresie infrastruktury wspierającej działalność naukową i badawczą oraz zakładające modernizację miejskich lub regionalnych systemów komunikacyjnych, a także realizowane będą przedsięwzięcia zwiększające atrakcyjność inwestycyjną i turystyczną tego obszaru.

Układ osi priorytetowych Programu

 Oś priorytetowa I: Nowoczesna gospodarka

I.1. Infrastruktura uczelni
I.2. Instrumenty inżynierii finansowej
I.3. Wspieranie innowacji
I.4. Promocja i współpraca

Oś priorytetowa II: Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego

II.1. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej

Oś priorytetowa III: Wojewódzkie ośrodki wzrostu

III.1. Systemy miejskiego transportu zbiorowego
III.2. Infrastruktura turystyki kongresowej i targowej

Oś priorytetowa IV: Infrastruktura transportowa

IV.1 Infrastruktura drogowa

Oś priorytetowa V: Zrównoważony rozwój potencjału turystycznego opartego o warunki naturalne

V.1. Promowanie zrównoważonego rozwoju turystyki
V.2. Trasy rowerowe

Oś priorytetowa VI: Pomoc techniczna

VI.1. Wsparcie procesu wdrażania oraz promocja Programu

 

POMOC TECHNICZNA

Program Pomoc Techniczna jest pierwszym polskim programem na lata 2007-2013 zatwierdzonym przez Komisję Europejską. Program stanowi jeden z elementów systemu realizacyjnego Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013.

W ramach tego systemu realizacji  przewidziano komponenty pomocy technicznej we wszystkich programach operacyjnych zorientowane na wsparcie wdrażania poszczególnych programów.

Ponadto realizowany będzie horyzontalny Program, którego celem jest wsparcie tych procesów oraz instytucji wchodzących w system realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia, których wsparcie, na poziomie poszczególnych programów operacyjnych albo nie może być realizowane, albo jego realizacja byłaby niezasadna.

Program Pomoc Techniczna obejmuje swoim zakresem wsparcie wszystkich horyzontalnych działań i procesów z zakresu przygotowania, zarządzania, wdrażania, monitorowania, oceny i kontroli realizacji NSRO, a także z zakresu wsparcia przygotowania projektów oraz rozpowszechniania informacji i promocji operacji funduszy strukturalnych w Polsce.

Cel Programu

Celem nadrzędnym Programu jest zapewnienie sprawnego i efektywnego przebiegu realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia. Zostanie on osiągnięty poprzez realizację celów szczegółowych, mających za zadanie możliwie skuteczną neutralizację słabych stron i zagrożeń, przy jednoczesnym jak najefektywniejszym wykorzystaniu mocnych stron oraz istniejących szans.

Cele szczegółowe Program Pomoc Techniczna:

• zapewnienie sprawnej realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia oraz wsparcie przygotowania przyszłych interwencji funduszy strukturalnych

• skuteczne rozpowszechnianie informacji i promocja NSRO oraz zapewnienie odpowiedniego przepływu i wymiany informacji pomiędzy uczestnikami procesu realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia

Podział środków finansowych

Podział środków w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na poszczególne priorytety przedstawia się następująco:

Priorytet	Wkład wspólnotowy (EUR)	Wkład krajowy (EUR)	Ogółem (EUR)
Wsparcie zasobów ludzkich	357 000 000	63 000 000	420 000 000
Wsparcie informatyczne realizacji NSRO	18 700 000	3 300 000	22 000 000
Wsparcie realizacji operacji funduszy strukturalnych	74 800 000	13 200 000	88 000 000
Komunikacja i promocja	66 200 000	11 682 353	77 882 353
Ogółem PO PT	516 700 000	91 182 353	607 882 353

ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 jest instrumentem realizacji polityki Unii Europejskiej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich (ROW). Dokument określa cele, priorytety oraz zasady, na podstawie których będą wspierane działania dotyczące tej problematyki.

 

PROW jest końcowym elementem procesu programowania zorganizowanego zgodnie ze strategicznym podejściem zaproponowanym przez Komisję Europejską. Zgodnie z nim na poziomie unijnym opracowywany jest dokument strategiczny identyfikujący silne i słabe strony obszarów wiejskich na poziomie UE, wspólne dla krajów członkowskich osie priorytetowe oraz wskaźniki dla mierzenia postępu w osiąganiu unijnych priorytetów. W oparciu o strategię UE przygotowywana jest strategia krajowa ROW, która przekłada priorytety wspólnotowe na sytuację w kraju. Głównym narzędziem realizacji strategii jest właśnie PROW.

 

Dokumenty podobne do PROW przygotowywane są w każdym z krajów członkowskich UE. Program może odnosić się do terytorium całego kraju (tak jak to mam miejsce w Polsce) lub też przyjmowanych jest kilka różnych programów dla poszczególnych regionów jednolitych pod względem problemów ekonomicznych, społecznych oraz środowiskowych.

 

Reforma polityki rozwoju obszarów wiejskich

 

Założenia i zakres PROW na lata 2007-2013 są efektem zgodnie z którą nastąpi połączenie instrumentów finansowych rozwoju obszarów wiejskich, w obecnej perspektywie realizowanych w dwóch programach - PROW i SOP Rolnictwo i finansowanych z odrębnych źródeł tj. funduszy strukturalnych oraz środków przeznaczonych na Wspólną Politykę Rolną.

Efektem ujęcia rozwoju obszarów wiejskich w jednolite ramy finansowe jest utworzenie Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich. W ramach Funduszu w okresie 2007-2013 dla krajów UE-25 dostępne będzie 88.75 mld EUR (w cenach z 2004 r.), z czego minimum 31.3 mld EUR zostanie przeznaczone na wsparcie obszarów dawnego Celu 1 (m.in. Polski).

Reforma polityki Rozwoju Obszarów Wiejskich (ROW) jest następstwem szeregu czynników i procesów zachodzących w ostatnich latach w Unii Europejskiej. Wśród najważniejszych należy wymienić:

• - reforma pierwszego filaru WPR w 2003 r. i 2004 r. (wprowadzenie mechanizmów modulacji, współzależności oraz oddzielenia płatności od produkcji);

• - ustalenia Rady Europejskiej z Lizbony (marzec 2000 r.) i Goeteborga (czerwiec 2001 r.) wskazujące na potrzebę uczynienia gospodarki UE konkurencyjną, opartą na wiedzy i dbającą o jakość żywności i środowiska przyrodniczego oraz dobrostan zwierząt;

• - propozycja nowej perspektywy finansowej 2007-2013 z dnia 10 lutego 2004 r.

 

 

KAPITAŁ LUDZKI

28 września 2007 r. Komisja Europejska wydała decyzję w sprawie przyjęcia do realizacji Programu Kapitał Ludzki,  który jest jednym z programów służących realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 i obejmuje całość interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w Polsce. Przyjęcie Programu stanowi potwierdzenie głównych kierunków rozwoju i prowadzenia polityki prozatrudnieniowej rządu oraz umożliwia wykorzystanie środków EFS w Polsce w latach 2007-2013.

Cele i główne obszary wsparcia Programu Kapitał Ludzki

Program stanowi odpowiedź na wyzwania, jakie przed państwami członkowskimi UE, w tym również Polską, stawia odnowiona Strategia Lizbońska. Do wyzwań tych należą: uczynienie z Europy bardziej atrakcyjnego miejsca do lokowania inwestycji i podejmowania pracy, rozwijanie wiedzy i innowacji oraz tworzenie większej liczby trwałych miejsc pracy. Zgodnie z założeniami Strategii Lizbońskiej oraz celami polityki spójności krajów unijnych,  rozwój kapitału ludzkiego i społecznego przyczynia się do pełniejszego wykorzystania zasobów pracy oraz wsparcia wzrostu konkurencyjności gospodarki.

Dążąc do efektywnego rozwoju zasobów ludzkich, Program będzie koncentrował wsparcie na następujących obszarach: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, a także zagadnienia związane z budową sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich szczebli i wdrażaniem zasady dobrego rządzenia.

Celem głównym Programu jest: wzrost zatrudnienia i spójności społecznej a do osiągnięcia tego celu przyczynia się realizacja sześciu celów strategicznych do których należą:

• Podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo

• Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego

• Poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce

• Upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy

• Zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa

• Wzrost spójności terytorialnej.

Jak Program będzie wdrażany

Program składa się z 10 Priorytetów, realizowanych zarówno na poziomie centralnym jak i regionalnym. W ramach komponentu centralnego środki zostaną przeznaczone przede wszystkim na wsparcie efektywności struktur i systemów instytucjonalnych, natomiast środki komponentu regionalnego zostaną w głównej mierze przeznaczone na wsparcie dla osób i grup społecznych.

Jak Program będzie finansowany

Program Operacyjny Kapitał Ludzki finansowany będzie w 85 proc. ze środków Unii Europejskiej (Europejskiego Funduszu Społecznego) oraz w 15 proc. ze środków krajowych. Całość kwoty, jaką przewidziano na realizację Programu, wynosi prawie 11,5 mld euro, w tym wkład finansowy Europejskiego Funduszu Społecznego to ponad 9,7 mld  euro a pozostałą część stanowią środki krajowe.

Kto będzie realizował projekty

W ramach PO KL przewiduje się możliwość realizacji projektów w dwóch głównych trybach: systemowym i konkursowym. W trybie systemowym projekty są realizowane przez beneficjentów imiennie wskazanych w Programie lub dodatkowych dokumentach stanowiących jego uszczegółowienie. Natomiast w trybie konkursowym projekty będą mogły realizować wszystkie podmioty m.in.:

• instytucje rynku pracy, 

• instytucje szkoleniowe, 

• jednostki administracji rządowej i samorządowej, 

• przedsiębiorcy, 

• instytucje otoczenia biznesu, 

• organizacje pozarządowe, 

• instytucje systemu oświaty i szkolnictwa wyższego, 

• inne podmioty.

Negocjacje z Komisją Europejską

W okresie od stycznia do czerwca 2007 r. prowadzony był proces negocjacji treści Programu z Komisją Europejską.  Wersja Programu będąca rezultatem powyższych prac została 10 lipca 2007 r. przekazana Komisji Europejskiej za pośrednictwem elektronicznego systemu ewidencji projektów i komunikacji SFC (System for Fund Management in the European Community 2007 - 2013). Zgodnie z procedurą przyjmowania programów operacyjnych przez KE Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw Socjalnych i Równych Szans w okresie lipiec - sierpień 2007 r. przeprowadziła konsultacje przekazanej wersji Programu z innymi dyrekcjami generalnymi KE. W efekcie prowadzonych prac, treść Programu uległa nieznacznym modyfikacjom i w dniu 28 września 2007 r. Komisja Europejska wydała decyzję nr K(2007) 4547 przyjmującą do realizacji w Polsce Program Kapitał Ludzki współfinansowany z EFS.

---