Systemy operacyjne 3


Systemy operacyjne 3

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii.

Spis treści

0x01 graphic
Konta użytkowników i grup

Konta w systemie Windows

Rodzaj kont

W przypadku administrowania systemem Windows XP bardzo ważnym elementem jest umiejętność efektywnego zarządzania kontami użytkowników i grup. Ma to szczególne znaczenie w przypadku dużej liczby użytkowników. System Windows XP wyposażony jest w narzędzia pozwalające na sprawne wykonywanie tego zadania. Posiadanie odpowiedniego konta w systemie jest elementem niezbędnym do pracy na danym komputerze. Dzięki temu będziemy mogli zalogować się na ten komputer. Dwa najważniejsze elementy takiego konta to jego nazwa i hasło zabezpieczające. W systemie Windows XP występują trzy rodzaje kont: konta lokalne, konta domenowe oraz konta wbudowane.

Konta wbudowane 

W trakcie instalacji systemu domyślnie tworzone są dwa konta wbudowane, pozwalające na wykonywanie zadań administracyjnych lub umożliwiające dostęp do zasobów sieciowych. Pierwszym z nich jest konto o nazwie Administrator. Umożliwia ono wykonanie wszelkich zadań (w tym zadań administracyjnych) takich jak m.in.: wyłączanie systemu, zakładanie i zarządzanie kontami użytkowników, itp. Drugim kontem zakładanym w trakcie instalacji systemu Windows XP jest konto Gość (Guest). Konto to posiada minimalny zestaw uprawnień i pozwala użytkownikowi na zalogowanie się do komputera nawet wtedy, jeśli nie posiada na nim konta. Konto to należy uaktywniać tylko w specyficznych warunkach, ponieważ istnienie takiego konta powoduje, że dostęp do komputera ma praktycznie każdy.

Konta lokalne 

Konto lokalne pozwala na zalogowanie do lokalnego komputera, a więc umożliwia uzyskanie dostępu do zasobów znajdujących się na lokalnym komputerze. Informacje o tym koncie znajdują się tylko w lokalnej bazie zabezpieczeń i nie są przekazywane do innych komputerów (np. znajdujących się w sieci).

Konta domenowe 

Są to konta wykorzystywane tylko i wyłącznie wtedy, kiedy komputer pracuje w domenie (członkostwo w domenie jest możliwe dla Windows XP Professional). Są one przechowywane na komputerze będącym kontrolerem domeny np. Windows 2003 Serwer z usługą Active Directory i tylko na nim można je zakładać. Logując się na konto domenowe, logujemy się do domeny, czyli nazwa użytkownika i hasło są wysyłane do kontrolera domeny, gdzie odbywa się autoryzacja użytkownika - a nie na komputerze lokalnym, jak było w wypadku kont lokalnych. Dzięki temu, posiadając tylko jedno konto w domenie, możemy się logować na wszystkich komputerach do niej podłączonych.

Grupy domyślne w systemie Windows XP Professional

W trakcie instalacji systemu Windows XP tworzonych jest sześć grup domyślnych. Umieszcza się w nich konta użytkowników, co pozwala określić odpowiednie uprawnienia do wykonywania określonych zadań dla danego konta. Grupy domyśle to:

Administratorzy (Administrators) 

użytkownicy mający pełny dostęp do komputera

Operatorzy kopii zapasowych (Backup Operators) 

użytkownicy mający uprawnienia do wykonywania kopii zapasowych za pomocą służącego do tego celu oprogramowania.

Goście (Guests)

nie mogą instalować programów i wprowadzać innych zmian w systemie. Mogą natomiast korzystać z komputera i zapisywać pliki.

Użytkownicy zaawansowani (Power Users) 

użytkownicy mający prawo do instalacji programów i modyfikacji konfiguracji systemu. Użytkownicy ci nie mają jednak dostępu do plików innych użytkowników.

Replikator (Replicator)

grupa obsługi replikacji plików

Użytkownicy (Users) 

podobnie jak Goście, posiadają oni minimalne uprawnienia i nie mogą modyfikować konfiguracji systemu.

Grupy te umożliwiają wykonanie określonych zadań, do których ich członkowie mają (lub nie) prawo. Grupy wbudowane nie zapewniają jednak specyficznych uprawnień do plików i katalogów systemu plików.

Konwencje nazewnicze

Konwencje nazewnicze określają w jaki sposób konto użytkownika lub grupy będzie identyfikowane w systemie. Przyjęcie pewnych zasad pozwoli w łatwiejszy sposób tworzyć nowe konta, a później nimi zarządzać. W przypadku kont użytkownika warto stosować poniższe zasady:

W przypadku grup obowiązują bardzo podobne zasady, jeśli chodzi o nazewnictwo. Przedstawione są one poniżej:

Hasło i zasady jego tworzenia

Hasło jest to tajne wyrażenie lub zestaw znaków używany do autoryzacji użytkownika, który loguje się na danym komputerze lub do domeny. W celu zabezpieczenia komputera przed nieautoryzowanym dostępem, każde konto powinno mieć zdefiniowane hasło dostępu. W ten sposób dostęp do zasobów mają tylko autoryzowani użytkownicy. Zasady, które obowiązują przy tworzeniu haseł są następujące:

Tworzenie konta lokalnego - aplikacja Konta użytkowników

Najbardziej podstawowym narzędziem do tworzenia lokalnych kont użytkowników jest aplikacji Konta użytkowników (rysunek), który znajduje się w Panelu sterowania. Aplikacja ta służy tylko do zarządzania kontami w środowiskach grup roboczych. Przy jego pomocy nie można natomiast zarządzać kontami użytkowników domeny. Nie możliwe jest również tworzenie nowych grup, umożliwia natomiast przypisywanie użytkowników do grup, które są już zdefiniowane w systemie.

Tylko członkowie grupy Administratorzy mogą korzystać z aplikacji Konta użytkowników.

0x01 graphic

Konta użytkowników

Aby utworzyć nowe konto z wykorzystaniem aplikacji Konta użytkowników należy wykonać następujące kroki:

0x01 graphic

Okno Dodawanie nowego użytkownika

0x01 graphic

Okno Dodawanie nowego użytkownika - przypisanie do grupy

0x01 graphic

Okno ustawień konta użytkownika

System Windows XP został wyposażony w możliwość szybkiego przełączania użytkowników. Jest to przydatne w sytuacji, gdy użytkowników musi niezwłocznie skorzystać z komputera, w sytuacji gdy przy danym komputerze pracuje obecnie inny użytkownik (np. w celu sprawdzenia poczty). Opcja ta nazywa się Szybkie przełączanie użytkowników. Aby ja wybrać należy z menu Start wybrać opcję Wyloguj, a następnie należy kliknąć przycisk Przełącz użytkownika. Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawi się ponownie ekran powitalny Windows XP z listą wszystkich dostępnych kont użytkowników. Następnie należy wybrać konto na które chcemy się zalogować. Po zakończeniu pracy na nowo wybranym koncie możemy się wylogować i ponownie zalogować na konto na którym pierwotnie byliśmy zalogowani. Po ponownym zalogowaniu na to konto wszystkie elementy zostaną przywrócone w takim stanie jak były w momencie wylogowania. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż Ekranie powitalnym wyświetlana jest informacja ile aplikacji jest uruchomionych na danym koncie (jest to też informacja dla nas, że z tego konta użytkownik nie został jeszcze wylogowany). W celu włączenia opcji Szybkie przełączanie użytkowników, należy skorzystać z aplikacji Konta użytkowników. Po jej uruchomieniu należy wybrać opcję Zmień sposób logowania lub wylogowywania użytkowników. W wyświetlonym oknie należy upewnić się, że zaznaczona jest opcja Użyj szybkiego przełączania użytkowników. Opcja ta będzie niedostępna jeżeli opcja Użyj ekranu powitalnego nie będzie wybrana.

Zaawansowane narzędzie do tworzenia kont lokalnych i grup

Aplet Użytkownicy i hasła służy jedynie do zarządzania kontami w środowiskach grup roboczych. Możliwości tej aplikacji są dość ograniczone. Dlatego do zarządzania kontami użytkowników i grupami w systemie Windows XP należy korzystać z aplikacji Użytkownicy i grupy lokalne. Jest to główne narzędzie służące do tworzenia i zarządzania kontami użytkowników oraz grupami (Rysunek), posiadające znacznie większe możliwości od przedstawianego wcześniej apletu panelu sterowania. Narzędzie Użytkownicy i grupy lokalne dostępne jest jako element konsoli Zarządzanie komputerem lub jako osobna przystawka konsoli MMC.

Sposoby uruchomienia

  1. Uruchomić konsolę MMC. Następnie wybrać z menu Konsola polecenie Dodaj/Usuń przystawkę. Następnie kliknąć przycisk Dodaj i wybrać pozycję Użytkownicy i grupy lokalne. Następnie kliknąć Dodaj, wybrać Komputer lokalny, następnie zamknąć okno i OK.

  2. Lub w menu Start wybrać Ustawienia i polecenie Panel sterowania, a następnie folder Narzędzia administracyjne. Następnie wybrać Zarządzanie komputerem i rozwinąć Narzędzia systemowe, a następnie wybrać pozycję Użytkownicy i grupy lokalne.

  3. Lub w aplecie Użytkownicy i hasła należy wybrać zakładkę Zaawansowane, a następnie kliknąć przycisk Zaawansowane.

0x01 graphic

Przystawka Użytkownicy i grupy lokalne w konsoli Zarządzanie komputerem

Omawiana przystawka składa się z dwóch elementów: Użytkownicy do zarządzania użytkownikami i Grupy do tworzenia i usuwania grup użytkowników w systemie.

Tworzenie kont użytkowników

Aby utworzyć nowe konto użytkownika, należy kliknąć prawym przyciskiem myszy na pozycji Użytkownicy i wybrać polecenie Nowy użytkownik. Wyświetlone zostanie okno Nowy użytkownik (Rysunek).

0x01 graphic

Konsola Zarządzanie komputerem - tworzenie nowego użytkownika

Przy tworzeniu konta dostępne są następujące opcje:

Nazwa użytkownika 

nazwa konta wykorzystywana w trakcie logowania do systemu.

Pełne nazwa 

pole zawierające pełną nazwę tworzonego konta.

Opis 

pole zawierające opis konta.

Hasło 

pole do wprowadzenia hasło dla danego konta.

Potwierdź hasło 

pole z ponownie podanym hasłem w celu jego potwierdzenia.

Użytkownik musi zmienić hasło przy następnym logowaniu 

opcja wymusza na użytkowniku konieczność wprowadzenia hasła przy następnym logowaniu. Administrator zaznacza tę opcje i ustala domyślne hasło, natomiast swoje hasło logowania użytkownik musi ustalić samodzielnie, w trakcie następnego logowania do systemu. Opcja ta jest również przydatna, gdy użytkownik zapomni swoje hasło logowania. Jeżeli opcja ta jest zaznaczona, wówczas niedostępne są opcje Użytkownik nie może zmienić hasła oraz Hasło nie wygasa nigdy.

Użytkownik nie może zmienić hasła 

ustawienie tej opcji spowoduje, że użytkownik nie będzie mógł zmienić hasła i jedynie Administrator będzie mógł zmienić hasło dla tego konta. Hasło nie wygasa nigdy — opcja ta jest stosowana najczęściej w przypadku kont, które logują się do systemu jako usługi i nie są właściwie kontami użytkownika. Opcja ta unieważnia ograniczenia wieku hasła ustalane w Zasadach grup.

Konto jest wyłączone 

opcja ta powoduje ze załogowanie na dane konto jest niemożliwe. Wyłączone konto oznaczone jest znakiem X na czerwonym tle.

Konto jest zablokowane 

jest to jedna z opcji dostępnych w Zasadach grup, umożliwiająca przydzielenie określonej liczby prób załogowania się na komputerze. Jeśli wartość ta zostanie przekroczona, konto zostanie zablokowane. Opcja ta jest dostępna tylko w momencie przekroczenie określonej liczby prób, nie jest również dostępna przy tworzeniu konta. Konto Administrator nie może zostać zablokowane. Jeżeli jednak zostanie dla tego konta przekroczona ta wartość, wówczas pojawi się obok niego odpowiedni znacznik.

Po utworzeniu konta można zmienić jego właściwości. Aby wyświetlić właściwości konta, należy kliknąć na nim prawym klawiszem i wybrać polecenie Właściwości. Wyświetlone okno Właściwości zawiera zakładki Ogólne z opcjami identycznymi jak przy zakładaniu konta, zakładkę Członek grupy z grupami, do który należy dane konto, oraz Profil z ustawieniami profilu danego użytkownika (Rysunek).

0x01 graphic

Właściwości konta

Nazwę konta można dowolnie zmieniać i nie ma to wpływu na jego uprawnienia i logowanie. Wynika to z faktu, iż w systemie Windows XP konto jest identyfikowane w oparciu o identyfikator zabezpieczeń (SD) - Security ID), a nie o nazwę. Podobnie identyfikowane są grupy. Jeżeli więc konto zostanie usunięte, a następnie utworzone ponownie pod tą samą nazwą, zostanie mu przypisany całkowicie nowy numer SID, a wszystkie związane z tym kontem uprawnienia będzie trzeba ustawić na nowo.

Tworzenie grup lokalnych

Oprócz zakładania kont użytkowników, aplikacja Użytkownicy i grupy lokalne umożliwia również tworzenie i zarządzanie grupami lokalnymi. Tworzenie nowej grupy wygląda podobnie do tworzenia nowego użytkownika. Aby utworzyć nową grupę, należy kliknąć prawym przyciskiem na pozycji Grupy i wybrać polecenie Nowa grupa.

0x01 graphic

Tworzenie nowej grupy

W oknie dialogowym Nowa grupa (Rysunek) dostępne są następujące opcje:

Nazwa grupy 

nazwa grupy lokalnej. Nazwy grup wbudowanych oraz już istniejących w systemie można zmieniać.

Opis 

opis grupy lokalnej.

Członkowie 

lista wszystkich członków, należących do danej grupy.

Dodaj i Usuń 

przyciski umożliwiające odpowiednio przypisanie nowych członków do grupy lub ich z niej usunięcie

Utwórz 

przycisk służący do utworzenia grupy.

Do grup możemy dodawać nie tylko użytkowników, ale również inne grupy. W przypadku, gdy system Windows XP pracuje w środowisku macierzystym (w którym są tylko komputery z systemem Windows XP ), wówczas do grupy można dodawać konta użytkowników, grupy uniwersalne, grupy globalne oraz inne lokalne grupy domeny. Jeśli natomiast Windows XP działa w środowisku mieszanym (komputery wyposażone również w Windows NT), wówczas do lokalnych grup domeny mogą być dodane wyłącznie konta użytkowników oraz grupy globalne.

Dodawanie użytkownika do grupy

Przystawka Użytkownicy i grupy lokalne pozwala na dodanie użytkownika do grupy lokalnej. Zadanie to można zrealizować, albo w trakcie zakładanie konta nowej grupy (patrz rozdział Tworzenie grup lokalnych), albo dodać użytkownika do grupy już istniejącej. Tę drugą możliwość można zrealizować na dwa sposoby:

  1. W pierwszym kroku należy rozwinąć gałąź Użytkownicy. Z wyświetlonej listy należy wybrać użytkownika, którego chcemy przypisać do grupy i wyświetlić dla niego okno Właściwości. W oknie tym należy wybrać zakładkę Członek grupy. Następnie nacisnąć przycisk Dodaj. Spowoduje to wyświetlenie okna Wybieranie: Grupy. Teraz należy wybrać przycisk Zaawansowane. W nowym oknie należy kliknąć na przycisk Znajdź teraz i na dole wybrać grupę. Na koniec należy kliknąć przycisk OK i potem OK. Użytkownik może należeć do dowolnej liczby grup, należy więc dodać tyle grup ile jest potrzebnych. Po kliknięciu przycisku OK dane konto staje się członkiem wybranych grup.

  2. W pierwszym kroku należy rozwinąć gałąź Grupy. Z wyświetlonej listy należy wybrać grupę, do której chcemy przypisać użytkownika i wyświetlić dla niej okno Właściwości. W oknie tym należy kliknąć przycisk Dodaj i wybrać odpowiedniego użytkownika lub grupę wyszukując ich w systemie w analogiczny sposób, co grupy (jak opisano w w poprzednim punkcie). Następnie należy nacisnąć przycisk OK. Wybrany użytkownik zostanie wówczas przypisany do grupy.

0x01 graphic

Przypisanie użytkownika do grupy

Foldery macierzyste

Folder macierzysty jest to folder użytkownika, który zawiera tylko jego własne dane. Jest to obszar przydzielony użytkownikowi, w którym może on przechowywać swoje własne pliki. Rozwiązanie takie umożliwia użytkownikowi przechowywanie swoich danych w pojedynczej, centralnej lokalizacji. Foldery macierzyste można umieścić na serwerze sieciowym. Foldery takie posiadają kilka korzyści:

Aby ustawić odpowiedni folder należy wywołać okno Właściwości dla wybranego konta i wybrać zakładkę Profil (Rysunek). W obszarze Folder macierzysty należy wpisać ich położenie, aby utworzyć miejsce folderów macierzystych, stosując:

0x01 graphic

Foldery macierzyste znajdują się na zakładce Profil

Uruchamianie aplikacji jako inny użytkownik

Konto Administrator w systemie Windows XP powinno być stosowane tylko do instalacji nowego sprzętu i oprogramowania oraz do przeprowadzania napraw systemu. Natomiast pozostałe konta oraz grupy wbudowane powinny być używane do wszystkich pozostałych zadań administracyjnych. Dodatkowo lokalna grupa Administratorzy również powinna zawierać tylko kilku wybranych użytkowników. Zarządzanie komputerem z poziomu tego konta rodzi przeróżne zagrożenia dla systemu zabezpieczeń. Przykładowo wirusy typu koń trojański mogłyby przechwycić informacje dotyczące parametrów logowania i wykorzystać je do zaatakowania systemu. Dlatego też administratorzy systemu powinni logować się do systemu jako zwykli użytkownicy. System Windows XP udostępnia specjalną właściwość Uruchom jako…, która pozwala wykonywać dowolne zadanie administracyjne w takiej sytuacji. Pozwala ona na uruchomienie programu jako dowolny inny użytkownik. Aby skorzystać z tej opcji należy:

0x01 graphic

Menu kontekstowe z włączoną opcją Uruchom jako

Funkcja ta działa jako usługa. Należy się więc upewnić czy usługa ta jest uruchomiona w konsoli Zarządzanie komputerem (gałąź Aplikacje i usługi usługa Run As).

Zadania

Konta użytkowników proszę tworzyć według następującej konwencji: Lab_d_g_n,

gdzie:

d - dwuliterowy skrót dnia, w którym odbywają się zajęcia laboratoryjne.

g - godzina, o której zaczynają, się zajęcia.

n - numer kolejny konta zakładanego na laboratorium - numer ten podany jest w instrukcji.

Przykład:

Należy utworzyć konto Lab_d_g_3. Zajęciach odbywają się we wtorek o godz. 8:15 Wówczas

nazwa tego konta będzie następująca: Lab_wt_8_3.

  1. Jakie czynności musi wykonać użytkownik, aby zalogować się do systemu?

  2. Jakie informacje musi dostarczyć użytkownik, aby się zalogować do systemu?

  3. Jakie możliwości zapewnia okno Zabezpieczenia systemu Windows?

  4. Zaloguj się do systemu wprowadzając niewłaściwe hasło. Jaka będzie reakcja systemu na taką próbę logowania?

  5. Zaloguj się wprowadzając niewłaściwą nazwę użytkownika. Jaka będzie reakcja systemu na taką próbę logowania?

  6. Sprawdź, kto jest zalogowany na komputerze na którym aktualnie pracujesz.

  7. Korzystając z opcji Ochrona hasłem wymuś, aby po włączeniu wygaszacza ekranu system był chroniony hasłem. Przetestuj to zabezpieczenie.

  8. Zablokuj stację roboczą i sprawdź, kto może ją odblokować?

  9. Jaka jest różnica między kontem domenowym i lokalnym?

  10. Jakie są zasady, według których powinno się tworzyć hasło dla danego konta?

  11. Czy można nadać tworzonemu kontu nazwę dłuższą niż 20 znaków? Utwórz takie konto i spróbuj się na nie zalogować. Sprawdź, czy w trakcie logowania można podać więcej znaków niż 20.

  12. Czy hasło Kowalski jest poprawne? Uzasadnij odpowiedź.

  13. Wykorzystując aplet Użytkownicy i hasła utwórz konto o nazwie Lab_d_g_1 wpisując odpowiednie dane oraz opis. Konto powinno należeć do kategorii Użytkownik z ograniczonym dostępem

  14. Zaloguj się na to utworzone w punkcie poprzednim konto. Jakie posiadasz uprawnienia?

  15. Zmień hasło dla użytkownika Lab_d_g_l. Czy możliwa jest zmiana hasła po zalogowaniu na to konto? Czy użytkownik sam może zmienić hasło?

  16. Utwórz konto o nazwie Lab_d_g_2 wykorzystując konsolę Użytkownicy i grupy lokalne. Wymuś, aby użytkownik musiał zmienić hasło przy logowaniu i zaloguj się na to konto

  17. Dla konta Lab_d_g_2 włącz opcje Użytkownik nie może zmienić hasła. Sprawdź, czy elementy umożliwiające zmianę hasła są dostępne.

  18. Wyłącz konto Lab_d_g_2 i spróbuj zalogować się na to konto. Jaki komunikat zostanie wyświetlony?

  19. Utwórz przy użyciu przystawki Użytkownicy i grupy lokalne konto Lab_d_g_3 bez przypisanej grupy i sprawdzić czy będzie ono widoczne w aplecie Użytkownicy i hasła. Wyjaśnij otrzymany wynik.

  20. Konto Lab_d_g_3 skonfiguruj tak, by miało możliwie największe restrykcje. Sprawdź ich działanie.

  21. Utwórz na lokalnym Lab_d_g_4. Przetestuj, na które z tych nazw można się zalogować: lab_d_g_4, Lab_d_g_4, LAB_d_g_4, lAb_d_g_4, LaB_d_g_4

  22. Zaloguj się na konto Lab_d_g_l i wykorzystując polecenie Uruchom jako... wywołaj przystawkę Użytkownicy i grupy lokalne. Utwórz nowe konto Lab_d_g_5.

  23. Utwórz grupę Lab_d_g_lgr. Jakie pola należy obowiązkowo wypełnić przy jej zakładaniu?

  24. Co można dodać do grupy jeśli Windows XP pracuje w środowisku macierzystym?

  25. Utwórz grupę Lab_d_g_2gr. Wprowadź odpowiedni opis i dodaj do tej grupy konta Lab_d_g_l oraz Lab_d_g_2.

  26. Zaloguj się na konto Lab_d_g_2. Czy zmienił się poziom uprawnień dla tego konta? Sprawdź czy możesz założyć konto Lab_d_g_6 przy użyciu aplet Użytkownicy i hasła.

  27. Dodaj do grupy Lab_d_g_2gr grupę Administratorzy. Czy udało się to zrobić?

  28. Zaloguj się na konto Lab_d_g_2. Czy zmienił się poziom uprawnień dla tego konta? Sprawdź ponownie, czy możesz założyć konto Lab_d_g_6 przy użyciu apletu Użytkownicy i hasła.

  29. Przypisz konto Lab_d_g_4 do grup Administratorzy i Goście. Jaki uprawnienia będzie miał ten użytkownik?

  30. Przypisz użytkownikowi Lab_d_g_2 folder macierzysty c:\Home\Lab_d_g_2. Jakie kroki musisz wykonać? Czy po zalogowaniu zaobserwujesz jakieś zmiany w funkcjonowaniu tego konta?

Uprawnienia

Mechanizm uprawnień w Windows

Bardzo ważna kwestią w przypadku administracji systemem Windows XP jest właściwe zabezpieczenie zasobów przed nieautoryzowanym dostępem. Mechanizmem zapewniającym takie zabezpieczenia są uprawnienia NTFS. Pozwalają one określić, którzy użytkownicy lub grupy maja dostęp do danego folderu lub pliku. Oczywiście w ten sposób można zabezpieczać zarówno całe foldery, jak i pojedyncze pliki.

Uprawnienia NTFS są dostępne wyłącznie na dyskach z systemem NTFS, nie są dostępne natomiast na partycjach sformatowanych z użyciem systemu plików FAT16 i FAT32.

Uprawnienia do folderów

Uprawnienia do folderów pozwalają na kontrolę dostępu do folderów oraz do znajdujących się w nich plików i podfolderów. Poniższa tabela zawiera listę standardowych uprawnień do folderów wraz z ich opisem.

Standardowe prawa dostępu do folderów

Odczyt (Read)

przeglądanie zawartości katalogów oraz odczyt atrybutów i uprawnień

Wyświetlanie zawartościfolderu (List Folder Contents)

Odczyt + możliwość przechodzenia przez folder, nawet gdy użytkownik nie ma uprawnień do folderów, przez które chce przechodzić

Zapis (Write)

tworzenie nowych plików i podfolderów w danych folderze oraz zmiana atrybutów folderu

Zapis i Wykonanie (Write & Execute)

Zapis + Wyświetlanie zawartości folderu

Modyfikacja (Modify)

Zapis i Wykonanie + możliwość usuwania danego folderu oraz odczytu uprawnień

Pełna kontrola (Full Control)

Modyfikacja + możliwość usuwania podfolderów i plików, zmiany uprawnień do folderu oraz przejęcia go na własność

Uprawnienia do plików

Uprawnienia do plików pozwalają kontrolować dostęp do plików. Tabela zawiera listę standardowych uprawnień do plików z opisem.

Standardowe prawa dostępu do plików

Odczyt (Read)

odczyt zawartości plików, podgląd jego atrybutów oraz uprawnień

Zapis (Write)

zapis oraz dołączanie danych do pliku, zmiana jego atrybutów

Zapis i Wykonanie (Write and Execute)

Odczyt + Zapis + możliwość uruchomienia pliku oraz dodatkowo odczyt uprawnień

Modyfikacja (Modify)

Zapis i Wykonanie + możliwość usuwania danego pliku oraz odczytu uprawnień

Pełna kontrola (Full Control)

Modyfikacja + możliwość zmiany uprawnień do pliku oraz przejęcia go na własność


W przypadku partycji sformatowanych z użyciem NTFS domyślnie do głównego katalogu przypisywane jest uprawnienie Pełna kontrola dla grupy Wszyscy. Grupa Wszyscy ma więc dostęp do wszystkich folderów oraz plików, tworzonych w katalogu głównym. Aby dostęp do plików i folderów mieli tylko autoryzowani użytkownicy, należy zmienić domyślne uprawnienia do tworzonych plików i folderów.

Lista kontroli dostępu

System plików NTFS wraz z każdym plikiem i folderem przechowuje na dysku listę kontroli dostępu (ACL - Access Control List). Lista ta zawiera spis wszystkich kont użytkowników i grup, które maja nadany dostęp do plików i folderów oraz typ dostępu, jaki został im nadany. Aby użytkownik mógł skorzystać z danego pliku lub folderu, na liście ACL musi istnieć wpis zwany Access Control Entry (ACE) dla niego lub grupy, do której on należy. Wpis ten musi pozwalać na rodzaj dostępu, który jest nadany (np. odczyt) dla użytkownika, który chce ten dostęp uzyskać. Jeśli wpis ACE nie występuję na liście ACL, wówczas użytkownik nie będzie miał dostępu do danego zasobu.

Uprawnienia wielokrotne

Poprzez przypisanie różnych uprawnień dla użytkownika i dla grupy, do której on należy może się zdarzyć, iż będzie on miał przypisane różne uprawnienia do danego zasobu. Aby poprawnie przypisywać uprawnienia, należy zrozumieć sposoby nakładania się i dziedziczenia uprawnień dla systemu NTFS.

Kumulowanie uprawnień

Efektywne uprawnienia dla użytkownika są kombinacja uprawnień przypisanych dla niego samego oraz dla grupy, do której on należy. Jeśli użytkownik posiada prawo do odczytu danego folderu (uprawnienie Odczyt), a grupa, której jest członkiem posiada prawo na zapis (uprawnienie Zapis), wówczas użytkownik ma oba rodzaje uprawnień do tego katalogu (Odczyt oraz Zapis). Następuje wiec kumulacja uprawnień dla użytkownika i dla grupy, do której on należy. Sytuację tę przedstawia poniższy rysunek.

0x01 graphic

Kumulowanie uprawnień

Nadpisywanie uprawnień

Uprawnienia do plików w systemie NTFS maja wyższy priorytet niż uprawnienia do folderów. Oznacza to, że jeśli użytkownik będzie miał odpowiednia uprawnienia do pliku, to będzie miał do niego dostęp, nawet jeśli nie będzie miał dostępu do folderu, w którym ten plik się znajduje. Aby skorzystać z tego pliku użytkownik musi podąć pełna ściekę dostępu zgodna z konwencja UNC (Universal Naming Convention) lub też lokalną ścieżkę dostępu.

Uprawnienie Odmawiaj

W systemie Windows XP istnieje możliwość zabronienia użytkownikowi lub grupie dostępu do wybranego pliku lub folderu. Aby to zrobić należy przypisać danemu zasobowi uprawnienie Odmawiaj. Nie jest to jednak zalecany sposób kontroli dostępu do zasobów. Uprawnienie to spowoduje zablokowanie wszystkich innych uprawnień, mimo iż użytkownik może mieć zdefiniowane uprawnienia, które pozwolą mu na dostęp do tego zasobu. Przykład zaprezentowany na rysunku wyjaśnia tę sytuację.

0x01 graphic

Działanie uprawnienia Odmawiaj

Użytkownik1 ma prawo Odczyt dla Folder_A i jest członkiem grupy Grupa1 oraz Grupa2. Grupa2 ma prawo Zapis do folderu Folder_A. Równocześnie grupa Grupa1 ma zabronione prawo Zapis dla pliku Plik2. Użytkownik może czytać i zapisywać plik Plik1. Ponadto może odczytywać plik Plik2, ale nie może zapisywać tego pliku, ponieważ jest członkiem grupy Grupa1, która ma zablokowane prawo Zapis dla pliku Plik2. Uprawnienie Odmawiaj jest jedynym wyjątkiem od zasady kumulowania uprawnień. Dlatego tego sposobu kontroli dostępu do zasobów należy unikać. Znacznie prostszym sposobem kontroli dostępu jest zezwalanie na dostęp do odpowiednich zasobów tylko wybranym użytkownikom i grupom. Należy wiec tak projektować grupy oraz organizować drzewo folderów, aby zarządzanie zasobami i dostępem do nich odbywało się poprzez zezwalanie na dostęp, bez potrzeby korzystania z uprawnienia Odmawiaj.

Dziedziczenie uprawnień

Domyślnie uprawnienia, które przypisywane są do folderów nadrzędnych są dziedziczone przez podfoldery i pliki w nim zawarte. Przypisanie uprawnień do danego folderu spowoduje przypisanie takich samych uprawnień do wszystkich w nim istniejących, jak i nowo tworzonych, plików i folderów. Istnieje jednak możliwość zablokowanie dziedziczenia uprawnień. Zablokowanie dziedziczenia uprawnień spowoduje, że wyłączone zostanie przekazywanie uprawnień z folderu macierzystego do podfolderów i plików w nim zawartych. Aby wyłączyć ten mechanizm należy w podfolderach i plikach usunąć wszystkie odziedziczone uprawnienia, pozostałe uprawnienia pozostawiając. Folder, dla którego zablokowano mechanizm dziedziczenia uprawnień staje się teraz nowym folderem nadrzędnym i jego uprawnienia będą teraz dziedziczyły jego podfoldery i pliki.

Przypisywanie i modyfikowanie uprawnień

Narzędzie edycji uprawnień

Użytkownicy z grupy Administratorzy lub z prawem Pełna kontrola oraz właściciele plików i folderów mogą przypisywać uprawnienia dla grup i użytkowników. W tym celu należy kliknąć na wybranym pliku lub folderze i wybrać polecenie Właściwości, a następnie wybrać zakładkę Zabezpieczenia. Wygład zakładki Zabezpieczenia został przedstawiony na rysunku. Na zakładce tej dostępne są następujące opcje:

Nazwa 

pole to zawiera listę grup lub użytkowników, którzy maja przypisane uprawnienia do danego zasobu.

Uprawnienia 

lista wszystkich praw, które można ustawić dla danego zasobu.

Dodaj 

przycisk ten wyświetla okno dialogowego Wybieranie: Użytkownicy, Komputery lub Grupy, w którym będzie można wybrać użytkowników lub grupy, którym chcemy przypisać odpowiednie uprawnienia.

Usuń 

przycisk ten usuwa wybranego użytkownika lub grupę oraz uprawnienia dla danego pliku lub folderu.

Zaawansowane 

przycisk ten otwiera okno Ustawienia kontroli dostępu, w którym można ustawiać dodatkowe uprawnienia do danego zasobu.

0x01 graphic

Wygląd zakładki Zabezpieczenia dla folderu

Jeżeli pole wyboru uprawnienia jest wyszarzone, oznacza to, że dane uprawnienie zostało odziedziczone z folderu nadrzędnego.

Wyłączanie dziedziczenia uprawnień

Domyślnie podfoldery oraz pliki dziedziczą uprawnienia, które są przypisane do ich folderu nadrzędnego. Opcja "Dziedzicz po obiekcie nadrzędnym...." w oknie ustawień Zaawansowanych (rysunek kolejny) wyłącza dziedziczenie uprawnień (należy te opcje odznaczyć). Zostanie wówczas wyświetlony dialog przedstawiony na rysunku.

0x01 graphic

Okno wyświetlone w momencie wyłączenia dziedziczenia uprawnień

Opcje dostępne w tym oknie to:

Kopiuj 

opcja ta pozwala na skopiowanie uprawnień z folderu nadrzędnego do bieżącego folderu, a następnie blokuje dziedziczenie uprawnień z folderu nadrzędnego.

Usuń 

opcja ta powoduje, że uprawnienia które są odziedziczone z folderu nadrzędnego zostają usunięte z podfolderów i plików, a pozostają tylko uprawnienia przypisane bezpośrednio do plików lub podfolderów.

Anuluj 

przycisk ten powoduje anulowanie wprowadzanych zmian.

W celu wyłączenia domyślnego przypisywania uprawnienia Pełna kontrola dla grupy Wszyscy dla nowych zasobów, należy usunąć dziedziczenie uprawnień dla głównego katalogu lub też odpowiednio zmodyfikować uprawnienia dla tego katalogu.

Uprawnienia specjalne

Standardowe uprawnienia NTFS dają użytkownikom systemu Windows XP wystarczające sposoby do kontroli i zabezpieczania dostępu do zasobów. Może jedna wystąpić sytuacja, kiedy administrator systemu nie będzie w stanie określić poziomu dostępu do zasobów, jakiego wymagają użytkownicy. W takim przypadku należy skorzystać ze specjalnych uprawnień systemu NTFS. W systemie Windows XP dostępnych jest 13 takich uprawnień. Uprawnienia standardowe są kombinacja uprawnień specjalnych. Przykładowo, uprawnienie standardowe Odczyt jest kombinacją uprawnień specjalnych: Odczyt danych, Odczyt uprawnień, Odczyt atrybutów oraz Odczyt rozszerzonych atrybutów. Jeżeli przypisujemy specjalne uprawnienia do folderu, możemy wybrać czy uprawnienia będą odziedziczone przez podfoldery i pliki znajdujące się w tym folderze.

Uprawnienia specjalne oraz odpowiadające im uprawnienia standardowe

Uprawnienia specjalne

Pełna kontrola

Modyfikacja

Zapis i wykonanie

Wyświetlanie zaw. folderu

Odczyt

Zapis

Przechodzenie przez folder/Wykonywanie pliku

X

X

X

X

Wyświetlanie zawartości folderu/Odczyt danych

X

X

X

X

X

Odczyt atrybutów

X

X

X

X

X

Odczyt atrybutów rozszerzonych

X

X

X

X

X

Tworzenie plików/Zapis danych

X

X

X

X

Tworzenie folderów/Dołączanie danych

X

X

X

X

Zapis atrybutów

X

X

X

X

Zapis atrybutów rozszerzonych

X

X

X

X

Usuwanie podfolderów i plików

X

Usuwanie

X

X

Odczyt uprawnień

X

X

X

X

X

Zmiana uprawnień

X

Przejęcie na własność

X

Uprawnienie Zmiana uprawnień

Uprawnienie to pozwala administratorowi lub użytkownikowi na przypisanie lub zmianę uprawnień dla danego pliku lub folderu, bez przypisanego uprawnienia Pełny dostęp. W ten sposób, użytkownik lub administrator nie może skasować lub zapisać pliku lub folderu, ale będzie mógł przypisać uprawnienia do pliku lub folderu. Aby administratorzy systemu mogli zmieniać uprawnienia dla danego zasobu, należy grupie Administratorzy przypisać uprawnienie Zmiana uprawnień.

Uprawnienie Przejęcie na własność

Uprawnienie to pozwala innemu użytkownikowi, grupie lub Administratorowi na przejecie na własność pliku lub folderu. Przy przejmowaniu zasobu na własność obowiązują następujące zasady:

Aby stać się właścicielem danego pliku lub folderu należy skorzystać jawnie z uprawnienia Przejecie na własność. Nie możemy zadecydować, że inny użytkownik stanie się właścicielem danego zasobu. Aby stać się właścicielem danego zasobu, użytkownik lub grupa z uprawnieniem Przejecie na własność musi w sposób jawny przejąć na własność dany zasób.

Przypisywanie specjalnych uprawnień

Aby przypisać użytkownikowi lub grupie specjalne uprawnienia należy:

0x01 graphic

Okno Ustawienia kontroli dostępu

0x01 graphic

Okno Wpis uprawnień

W oknie dialogowym Wpis uprawnienia dostępne są następujące opcje:

Nazwa 

nazwa konta użytkownika lub grupy. W celu wybrania innego użytkownika lub grupy należy kliknąć przycisk Zmień.

Zastosuj dla 

wskazuje hierarchie folderów w drzewie katalogów, które będą dziedziczyły specjalne uprawnienia.

Uprawnienia 

lista wszystkich uprawnień specjalnych, które można ustawić dla danego zasobu.

Zastosuj te uprawnienia jedynie dla obiektów i/lub kontenerów znajdujących się wewnątrz tego kontenera 

opcja ta określa, czy podfoldery i pliki dziedziczą uprawnienia specjalne od folderu nadrzędnego. Wybór tej opcji spowoduje, że będą dziedziczyły. Jeśli opcja ta nie zostanie wybrana, wówczas dziedziczenie zostanie wyłączone.

Wyczyść wszystkie 

naciśniecie tego przycisku spowoduje usuniecie wszystkich wybranych uprawnień.

Przejmowanie zasobów na własność

Aby stać się właścicielem danego pliku lub folderu należy skorzystać jawnie z uprawnienia Przejecie na własność. Nie możemy zadecydować, że inny użytkownik stanie się właścicielem danego zasobu. Aby stać się właścicielem danego zasobu, użytkownik lub grupa z uprawnieniem Przejecie na własność musi:

0x01 graphic

Przejmowanie na własność

Kopiowanie i przenoszenie plików i folderów

W czasie kopiowanie lub przenoszenia plików i folderów, uprawnienia dla nich ustawione mogą się zmienić. Zmiana tych uprawnień jest ściśle określona i zależy od tego, gdzie i w jaki sposób dany został umieszczony.

Kopiowanie zasobów

Podczas kopiowania plików lub folderów do innego folderu zarówno w obrębie tej samej partycji, lub też innej partycji NTFS - uprawnienia kopii dziedziczą uprawnienia folderu docelowego. Sytuacja ta została przedstawiona na rysunku.

0x01 graphic

Kopiowanie zasobów

Warto więc zapamiętać

Przenoszenie zasobów

Podczas przenoszenia zasobów, uprawnienie do nich mogą się zmienić lub nie. Zależy to od tego, gdzie przenoszony jest dany zasób (Rysunek).

0x01 graphic

Przenoszenie zasobów

Jeśli dane (pliki i/lub foldery) przenoszone są w obrębie tej samej partycji NTFS, wówczas:

Jeśli dane (pliki i/lub foldery) przenoszone są na inna partycje NTFS, wówczas:

Podczas przenoszenia danych na partycje oparta o system plików FAT16 i FAT32 tracimy wszystkie uprawnienia, jakie były do tych danych przypisane.

Zadania

Udostępnianie plików i folderów

Tworzenie udziału

Zakładka Udostępnianie okna Właściwości umożliwia udostępnianie udziałów oraz zmianę uprawnień do nich oraz ustawienie buforowania dla programów i dokumentów.

Aby dostosować opcje buforowania należy kliknąć przycisk Buforowanie. W wyświetlonym oknie dialogowym będzie możliwe dostosowanie opcji buforowania, co pozwoli określić czy i w jaki sposób pliki będą lokalnie buforowane, gdy używają ich inni użytkownicy.

Do wyboru są trzy możliwości:

Aby stworzyć nowy udział należy kliknąć przycisk Nowy udział. Na ekranie zostanie wyświetlone okno dialogowe, w którym będzie możliwość utworzenie nowego udziału oraz ustawienie odpowiednich uprawnień. Aby nadać grupie użytkowników uprawnienia do udostępnianego zasobu należy kliknąć przycisk Uprawnienia. W wyświetlonym oknie dialogowym będzie można sprawdzić, kto ma uprawnienie do danego udziału. Aby dodać nową grupę użytkowników należy kliknąć przycisk Dodaj. Spowoduje to wyświetlenie okna dialogowego Wybieranie: Użytkownicy, Komputery lub Grupy. W oknie tym będzie można wybrać użytkowników, grupy lub komputery, które będą miały dostęp do danego zasobu.

Znacznie prostszym sposobem udostępnienia folderu lub pliku jest wykorzystanie Eksploratora Windows. Posiada on identyczne możliwości, jeśli chodzi o udostępnianie jak okno Właściwości. Aby przy pomocy Eksploratora udostępnić jakiś obiekt należy kliknąć na nim prawy klawiszem myszy i wybrać opcję Udostępnianie. Można również zamiast tej opcji wybrać opcję Właściwości, a następnie zakładkę Udostępnianie.

Aby udostępnić dany obiekt na zakładce Udostępnianie należy wybrać opcję Udostępnij ten folder i wpisać nazwę udziału, pod którą będzie on dostępny. Przy pomocy przycisków Uprawnienia i Buforowanie można ustawić odpowiednie uprawnienia oraz opcje buforowania dla danego zasobu. Działanie tych elementów jest analogiczne z opisem zamieszczonym wcześniej.

Eksplorator Windows wizualnie zaznacza zasoby, które zostały udostępnione symbolem rozłożonej dłoni.

Zadania



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Systemy operacyjne
5 Systemy Operacyjne 23 11 2010 Zarządzanie procesami
zasady grupy, java, javascript, oprogramowanie biurowe, programowanie, programowanie 2, UTK, systemy
Systemy Operacyjne lab4, Politechnika Wrocławska, Systemy Operacyjne
format[1], Szkoła, Systemy Operacyjnie i sieci komputerowe, systemy, semestr I
System plików, zOthers, Systemy operacyjne i sieci komputerowe
quota, !!!Uczelnia, wsti, materialy, II SEM, systemy operacyjne linux
Rafał Polak 12k2 lab8, Inżynieria Oprogramowania - Informatyka, Semestr III, Systemy Operacyjne, Spr
System operacyjny
01 Systemy Operacyjne ppt
12 wspomaganie systemu operacyjnego pamiec wirtualna
Pytania do egzaminu z Systemow Operacyjnych cz, EdukacjaTEB
W2K3-15-raport, WAT, SEMESTR VII, Systemy operacyjne windows, Systemy operacyjne windows, sow, W2K3-
Pamięci dynamiczne RAM, Szkoła, Systemy Operacyjnie i sieci komputerowe, utk, semestr I
Model ISO-OSI, szkola, systemy operacyjne, klasa 4
dobrucki,systemy operacyjne, Rodzaje pamięci
Organizacja pamięci komputerów, szkola, systemy operacyjne, klasa 1
zadania-egzaminacyjne, Studia WIT - Informatyka, Systemy operacyjne

więcej podobnych podstron