Do podręcznego sprzętu gaśniczego zaliczamy:

Hydronetki

2) Gaśnice

3) Agregaty gaśnicze

4) Sprzęt tłumiący

1. Hydronetki.

Hydronetki wodno/pianowe służą do gaszenia pożarów grupy A w zarodku za pomocą strumienia wody lub piany mechanicznej. Pianę z hydronetki uzyskuje się poprzez zmieszanie wody ze środkiem pianotwórczym.

Z hydronetki wodnej można uzyskać strumień wody zwarty lub kroplisty co uzyskuje się przez przestawienie odpowiedniego jarzemka, znajdującego się na wylocie prądowniczki. Stosowanie strumienia zwartego lub kroplistego zależy od rodzaju pożaru.

Do gaszenia w miejscach trudno dostępnych oraz z większej odległości należy użyć strumienia zwartego. We wszystkich innych przypadkach stosuje się bardziej skuteczny strumień kroplisty.

Strumień wody lub piany uzyskuje się wprowadzając w ruch ręczną pompkę ssąco-tłoczącą, wbudowaną do hydronetki.

Hydronetka wodna nadaje się do gaszenia małych pożarów materiałów stałych z wyjątkiem:

-ciał, które reagują z wodą jak: sód, karbid, potas, wapno palone,

-instalacji i urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem (grozi  niebezpieczeństwo porażenia),

-ciał palących się w postaci żaru o wysokich temperaturach.

Hydronetka pianowa nadaje się ponadto do gaszenia cieczy łatwopalnych lżejszych od wody, jak nafta, benzyna, ropa naftowa, oleje.

W celu uruchomienia hydronetki należy:

ująć ją za uchwyt i podbiec do ognia, postawić na ziemi, nałożyć równo wężyk, chwycić prądowniczkę, unieruchomić, a następnie wprawić w ruch tłok, kierując strumień środka gaśniczego na ogień, w czasie gaszenia dolewać wodę lub wodę ze środkiem pianotwórczym.

Odmianą hydronetki jest hydropult, czyli hydronetka bez zbiornika środka gaśniczego.

2. Gaśnice.

Gaśnice są to ręczne aparaty przenośne, służące do gaszenia pożarów w zarodku.

Działanie ich jest półautomatyczne, tzn. po ręcznym uruchomieniu samoczynnie wyładowują swoją zawartość, a wymagają jedynie kierowania strumienia środka gaśniczego na ogień. Wyposażone są zależnie od konstrukcji w:

-zawór dźwigniowy -przebijak grzybkowy -zawór pokrętny

i od tego zależy sposób uruchomienia gaśnicy.

Gaśnice zawierają niewielką ilość środka gaśniczego, w związku z czym znajdują zastosowanie w gaszeniu niewielkich ognisk pożaru. Wykorzystywane są wszędzie do gaszenia drewna, tkanin, papieru, tworzyw sztucznych, palnych cieczy i gazów i tym podobnych materiałów.

W zależności od konstrukcji oraz użytego środka gaśniczego rozróżniamy kilka rodzajów gaśnic:

1) Gaśnice pianowe.

2) Gaśnice śniegowe.

3) Gaśnice proszkowe.

4) Gaśnice halonowe - wychodzące z użytkowania.

Przykład oznakowania gaśnicy

ad 1) gaśnica pianowa - jest zbudowana w formie metalowego zbiornika cylindrycznego, zamykanego od góry pokrywą, przytwierdzoną śrubami. Na zewnątrz gaśnicy znajdują się: uchwyt do trzymania i zawieszania, dysza do wytrysku środka gaśniczego, bezpiecznik, zbijak do uruchomienia gaśnicy, instrukcja obsługi.

Środkiem gaśniczym jest piana chemiczna. Różni się tym od piany mechanicznej, że uzyskiwana jest na drodze reakcji chemicznej i tym, że wewnątrz jej pęcherzyków znajduje się - zamiast powietrza - dwutlenek węgla (CO2), zwiększający znacznie skuteczność środka gaśniczego.

Zastosowanie - do gaszenia pożarów cieczy łatwopalnych, jak: ropa naftowa, olej, lakiery, farby olejne itp.

Poza tym można gasić pożary innych ciał poza tymi, które reagują chemicznie z wodą tzn. karbidu, potasu, magnezu itp.

Nie należy gasić urządzeń elektrycznych pod napięciem.

Działanie gaśnicy następuje po odwróceniu jej dnem do góry i wbiciu zbijaka, co powoduje zmieszanie kwasu z częścią alkaliczną. Pomiędzy tymi składnikami zachodzi wówczas burzliwa reakcja chemiczna, z wydzieleniem się dużej ilości dwutlenku węgla. W wyniku tej reakcji następuje wymieszanie wodnego roztworu środka pianotwórczego z dwutlenkiem węgla i tym samym wytworzenie piany. Jednocześnie w gaśnicy powstaje ciśnienie, które wyrzuca pianę na zewnątrz.

ad 2) gaśnica śniegowa - zbudowana jest w formie wysokociśnieniowej butli stalowej, zaopatrzonej w dyszę wylotową, połączoną z gaśnicą za pośrednictwem wysokociśnieniowego elastycznego węża. W górnej części znajduje się zawór, zaopatrzony w pokrętło lub dźwignię, służący do uruchomienia gaśnicy. Z boku przymocowany jest uchwyt, a na dole - kołnierz, umożliwiający ustawienie gaśnicy na ziemi.

Wewnątrz gaśnicy znajduje się skroplony pod ciśnieniem własnych par dwutlenek węgla (CO2). Po otwarciu zaworu gaśnicy wydostaje się on pod własnym ciśnieniem na zewnątrz, gdzie gwałtownie się rozpręża i  przechodzi w stan lotny, oziębiając się do bardzo niskiej temperatury. Działanie gaśnicze dwutlenku węgla polega na izolowaniu palących się przedmiotów od dostępu powietrza, nasycenia powietrza do tego stopnia, aby nie mogło w tej atmosferze odbywać się spalanie, a także na oziębieniu palących się przedmiotów.

Przeznaczona jest do gaszenia w zarodku wszelkich ciał stałych i płynów łatwopalnych oraz instalacji elektrycznych.

Gaśnicę należy chronić przed nagrzewaniem i promieniami słonecznymi, ustawiać z daleka od palenisk i grzejników; ogrzewanie do temperatury powyżej 31,4oC grozi wybuchem.

W użytkowaniu znajdują się gaśnice różnej wielkości. Różnice w ich konstrukcji są minimalne.

ad 3) gaśnica proszkowa - wykonana jest w formie cylindrycznego zbiornika metalowego, do którego przymocowany jest wąż z dyszą. Od góry zamykana jest pokrywą, w której umieszczone jest pokrętło lub dźwignia zaworu.

W gaśnicy znajduje się proszek gaśniczy oraz sprężony gaz obojętny, którego energia służy do wyrzucenia zawartości gaśnicy na zewnątrz.

Działanie gaśnicze proszku jest natychmiastowe i polega na przerwaniu reakcji spalania.

ad 4) gaśnica halonowa - ze względu na cechy związków chemicznych stosowanych w tego rodzaju gaśnicach, niszczące warstwę ozonu otaczającą ziemię, zaprzestano produkcji tych gaśnic. Jednakże w użytkowaniu pozostaje do tzw. "śmierci technicznej" jeszcze spora ich ilość. Dlatego stosownym jest omawiać te gaśnice.

Wykonane są w postaci metalowych, cylindrycznych zbiorników, zaopatrzonych w zawór z pokrętłem lub dźwignią.

Do zbiornika, który zawiera środek gaśniczy (halon), wpompowuje się pod ciśnieniem gaz niepalny, którego energia wyrzuca środek gaśniczy na zewnątrz.

Piktogramy dla grup pożarów

Grupa A - pożary ciał stałych pochodzenia organicznego, przy spalaniu                  których obok innych zjawisk występuje zjawisko żarzenia

Grupa B - pożary cieczy palnych i ciał topiących się

Grupa C - pożary gazów Grupa D - pożary metali

3. Agregaty gaśnicze

Agregaty gaśnicze -charakteryzują się kilka, lub kilkanaście razy większą ilością środka gaśniczego. Ich budowa, za wyjątkiem agregatów śniegowych jest identyczna. Składają się ze zbiornika zasadniczego, zawierającego proszek gaśniczy, lub środek pianotwórczy i ze zbiornika wypełnionego środkiem napędowym. Ze względu na swój ciężar montowane są mobilnych podwoziach, ułatwiających transport w pobliże ogniska pożaru. Wykorzystywane są przede wszystkim w przemyśle. Stanowią zabezpieczenie obiektów o dużym obciążeniu ogniowym, na przykład magazynów, hal produkcyjnych i tym podobnych.

Ze względu na stosowane środki gaśnicze ich zastosowanie jest takie samo jak gaśnic.

4. Sprzęt tłumiący

Koce gaśnicze - wykonane są z tkaniny azbestowo-bawełnianej TA lub włókna szklanego TS o powierzchni 3 m2. Są one całkowicie niepalne. Koc przechowuje się w specjalnych futerałach, zawieszonych na ścianach budynku, wewnątrz pomieszczeń.

Służą do tłumienia pożaru w zarodku przez odcięcie dopływu powietrza od palącego się przedmiotu.

Nadają się zwłaszcza do gaszenia przedmiotów małych, o zwartej zabudowie, umiejscowionych nisko przy ziemi. Można je używać również do gaszenia pożarów silników spalinowych i elektrycznych, płynów łatwopalnych znajdujących się w niewielkich pojemnikach, związków chemicznych reagujących z wodą.

Budowa koca gaśniczego to tkanina azbestowa lub szklana, zaimpregnowana wodnym roztworem chlorku amonowego, zszyta niepalnymi nićmi i zabezpieczona przed wysnuwaniem się nitek.

Tłumice - są to płaskie miotły wiklinowe, obszyte wsiąkliwą tkaniną (jutą) i osadzone na długich, elastycznych drążkach, lub wykonane są ze stalowej blachy o grubości 0.8 mm, znitowane z nadkładem w kształcie wachlarza. Stosowane są do niewielkich pożarów w obiektach o słabym zaopatrzeniu wodnym. Znajdują one zastosowanie przy gaszeniu obiektów o palnym pokryciu, ogni lotnych, zarzewia i iskier przenoszonych przez wiatr. W razie wybuchu pożaru, któremu towarzyszą iskry lub ognie lotne, dachy zagrożonych obiektów obsadza się ludźmi wyposażonymi w tłumice. Maczają oni tłumice w wodzie i przez uderzenie tłumią powstające ogniska. Stosowane tłumice metalowe, przede wszystkim do tłumienia pożarów pokrycia leśnego, łąk, traw itp.

Tłumice można wykonać we własnym zakresie.

Sito kominowe - służy do likwidowania pożarów kominowych, wywołanych zapaleniem się sadzy nagromadzonej w kominie.

Pożary kominowe mogą wywołać pęknięcie komina i przeniesienie się pożaru do wnętrza pomieszczeń. Wylatujące w czasie takiego pożaru iskry i płaty palącej się sadzy mogą spowodować zapalenie się budynków i znajdujących się w pobliżu materiałów.

Zasada działania - zabezpieczenie wylotu komina sitem oraz obserwowanie jego niższych części (czy nie powstają pęknięcia), zapobiega rozszerzaniu się ognia w razie zapalenia się sadzy.

Z braku sita można je zastąpić mokrą płachtą, którą w razie pożaru nakrywa się wylot przewodu kominowego.

Pożarów kominowych nie wolno gasić wodą, gdyż gwałtowne oziębienie komina i parowanie wody może spowodować jego pęknięcie i rozprzestrzenianie się pożaru.

---