Obowiązek ewidencjonowania sprzedaży przy udziale kas rejestrujących
Kasy rejestrujące to szczególne urządzenie, których podstawowym zadaniem jest umożliwienie fiskusowi skutecznej kontroli osiąganych przez podatnika obrotów i wynikających z nich kwot podatku należnego. Ustawa nakłada na podatników sprzedających towar oraz świadczących usługi na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej, lub prowadzących taką działalność w formie gospodarstwa rolnego, obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy użyciu kas rejestrujących. Kasy rejestrujące muszą spełniać odpowiednie kryteria i warunki techniczne. W przepisach wykonawczych określono również warunki stosowania tych kas przez podatników. Reguluje to Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 lipca 2002 r. W myśl tego rozporządzenia podatnicy są zobowiązani do następujących czynności np.:
dokonywania rejestracji każdej sprzedaży, oraz wydawanie oryginału wydrukowanego dokumentu nabywcy
sporządzanie raportu fiskalnego dobowego po zakończeniu sprzedaży za dany dzień
wykonywanie co 12 miesięcy obowiązkowego przeglądu technicznego kasy przez właściwy serwis
stosowanie kas wyłącznie do prowadzenia własnej ewidencji, bez prawa używania przez osoby trzecie
zgłoszenie kasy w terminie 7 dniu od dnia jej fiskalizacji do właściwego urzędu skarbowego w celu otrzymania numeru ewidencyjnego kasy
W dniu 1 stycznia 2003 r. weszło w życie rozporządzenie ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kas rejestrujących określające:
szczegółowe zasady, warunki i tryb odliczania od podatku należnego
zwolnienia na czas określony niektórych grup podatników oraz niektórych czynności z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Rozporządzenie to zostało wydane na okres dwóch lat czyli do 31 grudnia 2004 r. Określa ono, że obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących dotyczy podatników, którzy nie byli przed tym okresem zobowiązani do rozpoczęcia ewidencjonowania, i jednocześnie u których wysokość obrotów osiągniętych z działalności gospodarczej w roku 2002 przekroczyła kwotę 40000 zł. Termin rozpoczęcia ewidencjonowania za pomocą kasy został ustalony na 1 maja 2003 r. W przypadku podatników, którzy w 2002 roku nie przekroczyli tej sumy, a którzy w trakcie roku 2003 lub 2004 przekroczą sumę 40000 zł ciąży obowiązek zainstalowania kasy rejestrującej po upływie dwóch miesięcy. Trzeba jednak zaznaczyć, że suma 40000 zł nie dotyczy podatników rozpoczynających działalność opodatkowaną VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31grudnia 2004 r. w tym wypadku moment obowiązkowego ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących pojawia się w momencie przekroczenia obrotu w wysokości 20000 zł.
Zwolnienia z prowadzenia ewidencji na kasach rejestrujących
Obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy użyciu kas rejestrujących dotyczy przede wszystkim podatników, którzy spełniają określone warunki czyli dokonują sprzedaży towarów i świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej lub prowadzących taką działalność w formie gospodarstwa rolnego. Jednakże w Rozporządzeniu z dnia 23 grudnia 2002 r. Minister Finansów zwalnia z ewidencjonowania niektórych podatników. Zwolnienia te można podzielić na 2 grupy:
1. Zwolnienia podmiotowe
Zwolnienie podmiotowe z obowiązku rejestrowania przy użyciu kas rejestrujących ma zastosowanie do następujących grup podatników:
a) zwolnieni zostali podatnicy opłacający podatek dochodowy w formie karty podatkowej:
wykonujący bez zatrudnienia pracownika, z wyjątkiem małżonka m.in. takich rodzajów działalności jak: usługi ślusarskie, usługi tapicerskie, usługi opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi, usługi edukacyjne w zakresie udzielania lekcji na godziny,
m.in. wykonujący usługi wyrobu i naprawy naczyń blaszanych, usługi pobielania kotłów, kołodziejstwo, usługi hafciarskie, usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego świadczone przez pielęgniarki i położnych.
Wymienieni powyżej podatnicy mają obowiązek ewidencjonowania po upływie dwóch miesięcy od momentu rezygnacji z opodatkowania w formie karty podatkowej nie wcześniej jednak niż z chwilą przekroczenia w roku podatkowym obrotów z działalności w wysokości 40000 zł.
b) zwolnienie podmiotowe z uwagi na obroty:
do 31 grudnia 2004 r. - podatnicy których obroty na rzecz osób fizycznych i rolników nie przekroczyły 40000 zł, jednak do momentu przekroczenia kwoty obrotów w wysokości 40000 zł
do dnia przekroczenia w 2003 lub 2004 r. kwoty obrotów w wysokości 20000 zł - podatnicy rozpoczynający działalność w roku 2003 lub 2004
2. Zwolnienia przedmiotowe
Do dnia 31 grudnia 2004 r., z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących, zwolnione zostały następujące czynności:
sprzedaż towarów oraz świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 1 do Rozporządzenia M.F z 23.12.2002 r., , w których to pozycjach zawarty został rozległy zbiór usług (a także sprzedaż energii, pary wodnej, gazu oraz wody) powszechnie świadczonych na rzecz ludności.
Sprzedaż towarów i świadczenie usług na rzecz pracowników
Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnego gospodarstwa rolnego, o ile łącznie zostaną spełnione następujące warunki:
każda sprzedaż usługi dokonana przez podatnika jest dokumentowana fakturą, w której zawarte są m.in. dane identyfikacyjne, odbiorcę oraz jego podpis
liczba wszystkich dokonanych operacji sprzedaży usług, w roku 2002 nie przekroczyła 50, przy czym liczba odbiorców tych usług w tym okresie była mniejsza niż 20.
Zwolnienie to nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych transakcji przed dniem 1 stycznia 2003 r.
sprzedaż nieruchomości, sprzedaż towarów w systemie wysyłkowym oraz świadczenie usług, za które to czynności zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku. Zwolnienie to nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych transakcji przed dniem 1 stycznia 2003 r.
Sprzedaż dokonywana przy użyciu urządzeń do automatycznej sprzedaży towarów, z wyjątkiem sprzedaży paliw płynnych
Przyjmowanie przez rewizorów należności związanych z wykonywaniem usług przewozu osób, a w przypadku transportu kolejowego - również przez konduktorów
Sprzedaż biletów międzymiastowej komunikacji kolejowej pasażerskiej
Sprzedaż biletów komunikacji lotniczej
w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków stosowania tych kas przez podatników (Dz.U. nr. 108, poz. 948)
Dz.U. nr 234, poz. 1971
Dz.U. nr 234, poz. 1971 § 3 i 4