1. Zdefiniuj równoważny poziom dźwięku A , podaj interpretacje fizyczną.

Równoważny poziom dźwięku A - to taki poziom dźwięku ustalonego w czasie T, w czasie którego reakcja organizmu na hałas jest taka sama jak na hałas nieustalony. Równoważny poziom dźwięku A określa się w decybelach [dB].

- wyznaczony dla hałasów nieustalonych (ΔL_A≥5dB)

- wyznaczony dla czasu T

, gdzie:

T - czas obserwacji

t1 - czas działania hałasu o poziomie L_Ai

q - współczynnik, który zależy od rodzaju hałasu (3 lub4)

pA - wartość chwilowa ciśnienia akustycznego, skorygowana wg charakterystyki częstotliwościowej A, w [Pa],
po - ciśnienie akustyczne odniesienia = 20µPa

Równoważny poziom dźwięku A w czasie pobytu pracownika na stanowisku pracy,

LAeq,Te, nie powinien przekraczać wartości podanych w tablicy.

Lp.	Stanowisko pracy	Równoważny poziom dźwięku A, LAeq,Te (dB)
1	W kabinach bezpośredniego sterowania bez łączności telefonicznej, w laboratoriach ze źródłami hałasu, w pomieszczeniach z maszynami i urządzeniami liczącymi, maszynami do pisania, dalekopisami i w innych pomieszczeniach o podobnym przeznaczeniu.	75
2	W kabinach dyspozytorskich, obserwacyjnych i zdalnego sterowania z łącznością telefoniczną używaną w procesie sterowania, w pomieszczeniach do wykonywania prac precyzyjnych i w innych pomieszczeniach o podobnym przeznaczeniu.	65
3	W pomieszczeniach administracyjnych, biur projektowych, do prac teoretycznych, opracowania danych i innych, o podobnym przeznaczeniu	55

Podane wartości normatywne obowiązują, jeżeli inne szczegółowe przepisy nie określają wartości niższych.

2. Narysuj i omów obszar słyszenia.

Obszar słyszenia jest to obszar znajdujące się pomiędzy progiem słyszenia, a granicą bólu. Obszar słyszenia zmienia się wraz z wiekiem, ograniczanie występuje szczególnie dla wysokich częstotliwości (60 lat do 5kHz). Próg słyszenia - są to najniższe wartości poziomu ciśnienia akustycznego, które wywołują wrażenia dźwiękowe. Granica bólu - najniższe wartości poziomu ciśnienia akustycznego, które wywołują uczucie bólu i mogą prowadzić do unieszkodliwienia narządu słuchu. (nie wiem o jaki rysunek chodzi bo żadnego nie mam w wykładach ale może z tymi krzywymi izofonicznycmi)

3. Zdefiniuj poziom dźwięku A narysuj odpowiednia charakterystykę

Poziom dźwięku A - jest to poziom ciśnienia akustycznego skorygowanego wg charakterystyki częstotliwościowej A. Charakterystyka A powstała z aproksymacji krzywych izofonicznych z zakresu 0-55 fonów.

Brakuje rysunku

4. Zdefiniuj i omów krzywe izofoniczne

Krzywe izofoniczne - linie równej głośności

Poziom głośności dźwięku jest określony jako równy N fonów, gdy otologicznie normalni słuchacze oceniają jego głośność jako równą głośności dźwięku prostego o częstotliwości 1000 Hz, którego poziom ciśnienia jest równy N dB przy bieżącej fali płaskiej rozchodzącej się ze źródła umieszczonego na wprost twarzy słuchacza.

Rozprzestrzenianie się dźwięku - pomiary rozprzestrzeniania się dźwięku w pomieszczeniu zamkniętym wykonuje się w celu zbadania rozkładu pola akustycznego wewnątrz tego pomieszczenia. W przypadku pojedynczego źródła dźwięku wyznacza się w najbliższym otoczeniu tego źródła siatkę punktów oddalonych jeden od drugiego o jeden metr. Następnie kolejno wykonuje się pomiary poziomu dźwięku w każdym z tych punktów i na podstawie uzyskanych wyników wykreśla krzywe jednakowego poziomu dźwięku, tzw. krzywe izofoniczne. Siatkę takich krzywych wykonuje się dla całego badanego pomieszczenia.

Związek krzywych izofonicznych z charakterystykami A, B, C (poziom dźwięku A, B, C)

Poziom dźwięku : A - L_A [dB], B - L_B [dB], C - L_C [dB].

A: aproksymuje charakterystyki (krzywe) izofoniczne z zakresu 0÷55 fonów

B: aproksymuje charakterystyki (krzywe) izofoniczne z zakresu 55÷85 fonów

C: aproksymuje charakterystyki (krzywe) izofoniczne >85 fonów

Poziom dźwięku A(B,C) jest to poziom ciśnienia akustycznego ważony charakterystyką A(B,C).

5.Wyjaśnij związek krzywych izofonicznych z poziomem dźwięku A(B,C) zilustruj wykresem

dołączone na kartce

7. Wyjaśnij na czym polega refleks słuchowy

Refleks słuchowy działa gdy poziomy będą przekraczały 80 dB. *mechanizm obuuszny, *L_progowe=80-90dB

Pracownicy przebywający przez dłuższy czas w hałasie o poziomie 85 decybeli, po pewnym czasie przyzwyczają się do niego. Mechanizm obronny narządu słuchu działa w ten sposób, że jego czułość maleje w miarę, jak hałas działa. Dlatego tak ważne jest, by przez pozostałą część doby tak wypoczywać, by czułość wróciła do pozycji wyjściowej. W przeciwnym razie grozi nam ubytek słuchu.

Efekt działania mięśni: 1)zmiana osi obrotu strzemiączka (90⁰), 2)naprężenie bębenka rośnie a naprężenie okienka owalnego maleje.

8. Wyjaśnij na podstawie mechanizmu słyszenia , dlaczego hałas impulsowy jest bardziej szkodliwy od hałasu ciągłego

hałas ciągły ustalony - poziom dźwięku A w określonym miejscu zmienia się w czasie nie więcej niż o 5 dB

hałas ciągły nieustalony- poziom dźwięku A zmienia się więcej niż 5 dB w czasie obserwacji

hałas impulsowy - składający się z jednego lub wielu zdarzeń dźwiękowych, każde o czasie trwania < 1 sek, np wybuch, wystrzał ( może wywołać zaburzenia oddychania).

Niezbędny czas do uruchomienia mechanizmu obronnego ucha środkowego wynosi ok. 50-150ms. Natomiast od chwili ustania bodźca do powrotu mięśni i kostek do stanu wyjściowego trwa 200 ms - 1,2 s. Hałas impulsowy jest więc bardziej szkodliwy ze względu na pewną bezwładność układu obronnego, a co za tym idzie możliwość jego negatywnego działania hałasu w momencie gdy mechanizm obronny jeszcze nie reaguje.

9. Budowa i funkcje ucha środkowego

a) budowa ucha środkowego

Składa się z: młoteczka, kowadełka i strzemiączka. W przypadku dochodzenia wysokiego dźwięku jest on tłumiony.

b) funkcje ucha środkowego

• transmisyjna - przenoszenie energii z jednego ośrodka poprzez układ kostny do drugiego, różniących się znacznie swymi właściwościami (powietrze i ciecz o dużej lepkości),

• transformacyjne:

• zamiana energii akustycznej na mechaniczną i mechanicznej na zmiany ciśnienia w cieczy,

• wywołanie wyraźnych wrażeń słuchowych przez stosunkowo małe siły, co umożliwia konstrukcja układu 3 kosteczek

• ochronne:

• wyrównywanie ciśnień po obu stronach błony bębenkowej przez wykorzystanie trąbki słuchowej (Eustachiusza),

• przed działaniem nagłych, silnych dźwięków o odpowiednio długim czasie trwania, przez 2 mięśnie śróduszne (jeden zwiększa sztywność błony bębenkowej, wciągając ją do środka ucha środkowego, drugi osłabia połączenie ucha środkowego z wewnętrznym, przez zmianę drgań strzemiącz

10. Budowa i funkcje ucha zewnętrznego

dołączone na kartce(małżowina uszna)

11.Narysuj typowy audiogram z ubytkami słuchu spowodowanymi hałasem i wyjaśnij mechanizm powstawania maksymalnych ubytków słuchu

dołączone na kartce

12.Metoda pomiaru izolacyjności akustycznej pomieszczeń.

Energia akustyczna przedostaje się drogą:

• powietrzną

• materiałową

D = L₁ - L₂ [dB]

D - izolacyjność

L₁ - poziom natężenia dźwięku w pomieszczeniu nadawczym

L₂ - poziom natężenia dźwięku w pomieszczeniu odbiorczym

D = F (f) izolacyjność jest funkcją częstotliwości. Izolacyjność jest większa dla wyższych częstotliwości

13. Metody pomiaru izolacyjności od dźwięków materiałowych

14. Metoda pomiaru izolacyjności przegród dla dźwięków powietrznych

Rys dołączony na kartce

L₁ - poziom średniego ciśnienia akustycznego w pomieszczeniu nadawczym

L₂ - poziom średniego ciśnienia akustycznego w pomieszczeniu nadawczym

S - pole powierzchni badanej przegrody(próbki) równe 10m² (znormalizowane)

Założenie:

1)Obie komory odizolowane akustycznie, przenikanie energii z pomieszczenia 1 do 2 jedynie przez badaną próbkę

2)W obu komorach pole dyfuzyjne

Izolacyjność akustyczna właściwa przegrody

R_wł = L _{1 _}-L₂ +10 log S/A [db]

R_wł = miara jednostkowa

S - pole powierzchni badanej przegrody

A - chłonność akustyczna pomieszczenia odbiorczego

Izolacyjność akustyczna właściwa przegrody

R_ef = L _{1 _}-L₂ +10 log A₀/A [db]

R_wł = pole powierzchni przegrody

A₀- chłonność odniesienia 10m²

R_ef = R_wł -10 log S/A₀

10 log S kompensuje wpływ pola powierzchni przegrody na poziom w drugim pomieszczeniu

(S rośnie, L₂ maleje, R_ef -rośnie)

Izolacyjność właściwą odczytujemy z bazy danych

15. Narysuj charakterystyke izolacyjności akustycznej w funkcji częstotliwośći idealnej przegrody pojedyńczej i wyjśnij zjawiska warunkujące jej przebieg

1. 
   obszar rezonansu mechanicznego( efekt sztywności)- zalezy od pomiarów mechanicznych

2. obszar w którym działa prawo masy

3. obszar rezonansu akustycznego ( zjawisko koindycencji)- (pojawiają się fale giętsze)

Częstotliwość graniczna
M- masa 1m², B- sztywność na zginanie.

16. metoda pomiaru fizycznego wsp. pochłaniania materiałów i ustrojów dźwiękochłonnych.

Pomiaru dokonuje się za pomocą tzw. rury Kundta(gładka długa rura z przymocowanym na jednym końcu głośnikiem i umieszczonym na drugim końcu materiałem(we wnętrzu jest cienka rurka połączona z mikrofonem)). Układ ten stanowi sondę pozwalającą na wyznaczenie ciśnień akustycznych. Założenie: fala płaska, brak strat energii akus. w środowisku.
p_max- ciś. akustyczne w strzałce fali stojącej, p_min- ciś, akustyczne w węźle fali stojącej.

Mierzymy fizyczny wsp.pochłaniania (α). Włączając sinusoidalne źródło dźwięku powodujemy powstanie w rurze fali stojącej, dla której ciśnienia akustyczne w jej strzałkach i węzłach mogą być mierzone bezpośrednio za pomocą ruchomej sady mikrofonowej.

17. Metoda pomiaru pogłosowego wsp. pochłaniania materiałów i ustrojów dźwiękochłonnych.

Odbywa się w komorze pogłosowej. Sprowadzają się one do pomiaru czasu pogłosu w przypadku pustej komory i komory z próbką badanego materiału. Warunki pomiaru: 1)prostokątna próbka umieszczona na środku komory pogłosowej, 2)pole powierzchni próbki (s=10m² i s=65 m²). W komorze pogłosowej istnieje pole dyfuzycyjne, czyli zapewniony jesty równomierny rozkład gęstości fal odbitych i każdy kierunek dochodzenia fali odbitej jest jednakowo prawdopodobny. Czas pogłosu
A-chłonność komory pogłosowej,

T₁-średni czas pogłosu pustej komory, T₂-średni czas pogłosu komory z badanym materiałem.

18. Co to są materiały i ustroje dźwiękochłonne, narysuj typowe charaktrystyki współczynnika pochłaniania w funkcji częstotliwości materiału i ustrojów dźwiękochłonnych.

Materiały dźwiękochłonne (porowate)- w których znaczną część ich objętości stanowią kanaliki wypełnione powietrzem (styropian, wełna mineralna, wata szklana, gazobeton, tynki porowate). Pochłanianie dźwięku przez materiały i wyroby dźwiękochłonne związane jest najczesciej z ich porowatą lub włóknistą stukturą. Służą do pochłaniania dźwięku. Cechy fizyczne: porowatość, oporność przepływu powietrza, wsp. porowatości. Materiały lepiej tłumiące to te, które odznaczają się większą opornością przepływu powietrza. Materiał powinien mieć dużą porowatość, duży wsp. porowatości powierzchni,( umożliwia to stosunkowo duże wniknięcie fal dźwiękowych do wnętrza materiału). Z drugiej strony powinien mieć dużą opornośc przepływu powietrza, regulując efektywną zmianę energii na energię cieplną.

Ustroje dźwiękochłonne- układ płaski lub przestrzenny, wykonany z jednego lub kilku materiałów, tak skonstruowanych, że jest to układ najczesciej rezonansowy pochłaniający dźwięk w określonym paśmie częstotliwości. Ustrój dźwiękochłonny wypełniony jest materiałem dźwiękochłonnym. O przydatności decyduje częstotliwość rezonansowa i charakterystyka wsp. pochłaniania dźwięku. Zastosowanie w adaptacji akustycznej pomieszczeń

19. Omów czynniki warunkujące współczynnik pochłaniania materiałów dźwiękochłonnych.

Współczynnik pochłaniania alfa zależy od :

1. Grubości materiału d [m] , wraz z jej wzrostem rośnie współczynnik pochłaniania.

2. Rezystancji akustycznej jednostkowej przepływowej r_j [ Pa *s/m ] , współczynnik pochłaniania rosnie gdy rezystancja maleje.

Rezystancja akustyczna jednostkowa określana jest jako stosunek różnicy ciśnień ( w Pa ) panujących po obu stronach warstwy materiału o powierzchni 1 m² i objętości strumienia powietrza przepływającego w ciągu 1 s przez te warstwę.

Współczynnik porowatości materiału g określa się się jako stosunek objętości powietrza zawartego w materiale do całkowitej objętości materiału.

20. Wymień i zdefiniuj parametry akustyczne wnętrza.

Stała pomieszczenia B - przedstawia zdolność pomieszczenia do pochłaniania dźwięku

Chłonność akustyczna to zdolność pomieszczenia do pochłaniania energii akustycznej, przy padaniu dal dźwiękowych na wszystkie jego powierzchnie, a także znajdujących się w nim ludzi i przedmiotów oraz przy uwzględnieniu tłumienia w powietrzu.

F_v - pole płaszczyzny ograniczających pow. pomieszczenia

Średni współczynnik pochłaniania pomieszczenia - jest to iloraz energii akustycznej pochłoniętej do energii akustycznej fali padającej.

21. Mody drgań pomieszczenia i jak je się wyznacza.

Rodzaje fal stojących różniące się częstotliwością i konfiguracją przestrzenną nazywane są modami drgań, którym odpowiadają charakterystyczne dla danych proporcji bryły. Energia zawarta w poszczególnych modach jest proporcjonalna do … rezonatora i na ogół maleje wraz ze wzrostem rzędu modu. Mody wyznacza się metodą falową. Stosuje się ją na ogół, gdy pomieszczenie jest akustycznie małe. Wiedząc, że mody wyższych rzędów magazynują mniej energii, można wyznaczyć długość fali stojącej odpowiadającej najwyższemu znaczącemu modowi, a stąd określić górną częstotliwość graniczną stosowalności metody falowej. Częstotliwość graniczną interpretuje się jako granicę, poniżej której w polu dominują zjawiska falowe.

' gdzie

V - objętość pomieszczenia [m³]

T - czas pogłosu [s]

22. Założenia i zastosowanie metody źródeł pozornych.

Metoda geometryczna:1)promieniowa, 2)źródeł pozornych. Założenia:1)wymiary pomieszczenia >>λ (→f_gr),2)ze źródła dźwięku wychodzą ”promienie dźwiękowe” które podlegają prawom optyki, 3)źródło dźwięku punktowe, 4)pomijalne są zjawiska falowe, jedynym skutkiem superpozycji fal jest sumowanie energii.

Metoda źródeł pozornych polega na zastąpieniu ścian pomieszczeń układem pozornych źródeł dźwięku, rozmieszczonych w odpowiednio analizowanym obszarze. Bieg czoła fali śledzony jest wzdłuż tych kierunków, które pozwalają na dojście czoła fali od źródła dźwięku do punktu obserwacji z uwzględnieniem wszystkich znaczących odbiorników. Źródła pozorne wyższych rzędów, odpowiadające odbiciom wielokrotnym leżą w miejscach, które są punktami symetrycznymi względem odpowiednich płaszczyzn do źródeł rzędu niższego o 1. Na podstawie tej metody można określić kierunek dochodzenia fal odbitych na drodze o znanej długości. Metoda ta nie uwzględnia zjawiska uginania się fal na krawędziach powierzchni odbijających i efektu brzegowego występującego przy padaniu fali akustycznej.
r- odległość źródła pozornego od punktu obserwacji, Na- moc akustyczna rzeczywistego źródła, β- wsp. odbicia powierzchni. Fala rzeczywista odbita, wychodzaca ze źródła rzeczywistego o mocy Na zostaje zastapiona falą bezpośrednią w obrazie pozornym, która wychodzi ze źródła pozornego o mocy akustycznej Naβ i dochodzi do punktu obserwacji

23, Narysuj i wyjaśnij wykres ilustrujący zmianę poziomu natężenia dźwięku w polu fali swobodnej dla źródła punktowego, linniowego i płaskiego

a) źródło punktowe - to nieskończenie mała kula pulsująca punktowo, której promień zmienia się okresowo. Źródło punktowe jest wszech kierunkowe i promieniuje falą kulistą.

Fala kulista to taka, której czoło tworzy powierzchnię kul..

Pole fali swobodnej to przestrzeń otwarta, obszar, w którym występuje jedynie fala bezpośrednia od źródła, nie występują natomiast fale odbite i fale ugięte.

Założenie: brak pochłaniania energii akustycznej przez powietrze.

Moc źródła punktowego i pole kuli :

Jeśli r₂=2r₁ to

Nie uwzględniamy tłumienia energii akustycznej przez powietrze.

b) źródło liniowe - zbiór źródeł punktowych rozmieszczonych wzdłuż linii prostej.

Generuje fale cylindryczną. Czoło fali ma kształt walca.

W przypadku źródła liniowego spadek wynosi 3dB.

c) źródło powierzchniowe - zbiór źródeł punktowych rozmieszczonych na płaszczyźnie. Źródło powierzchniowe generuje fale płaską.

24.Zdefiniuj pole fali swobodnej i pole dyfuzyjne.

Pole fali swobodnej - przestrzeń otwarta, obszar w którym występuje jedynie fala bezpośrednia od źródła, nie występują natomiast fale odbite i ugięte.

25. Zdefiniuj pole dyfuzyjne

Pole dyfuzyjne - powstaje wtedy gdy mamy do czynienia z dużą liczba fal odbitych dobiegających z różnych kierunków.

26. Omów zjawisko pochłaniania energii akustycznej przez powietrze(od czego zależy pochłanianie).

Przyczyny:

- lepkość środowiska

- przewodzenie ciepła między warstwami środowiska o różnej temp ( następuje wymiana ciepła między warstwami o różnych temperaturach)

- promieniowanie ciepła między warstwami środowiska o różnej temp (przy rozchodzeniu się fal mamy warstwy rozrzedzone i zrzedzone)

I_m - natężenie dźwięku w punkcie obserwacji bez uwzględniania tłumienia powietrza

m- współczynnik pochłaniania en. akustycznej przez powietrze

I_r - natężenie w odległości r od źródła

r - odległość punktu obserwacji od źródła dźwięku

Współczynnik pochłaniania energii akustycznej

m = F (gęstość ośrodka, częstotliwość)

Gęstość ośrodka zależy od:

- temperatura T

- wilgotność w

• ciśnienie atmosferyczne p

27. Narysuj i omów wykres pochłaniania energii akustycznej przez powietrze od wilgotności powietrza

pytanie na kartce (7)

28. Omów metody badania słuchu (audiometria słowna, tonalna przy przewodzeniu kostnym)

Audiometria jest to nauka o pomiarach słuchu. Dzieli się na obiektywna - bez czynnego udzialu pacjenta, bazujaca na odruchach warunkowych lub bezwarunkowych (np. zmiana akustycznej impedancji falowej ucha lub zmiana oporności skory) oraz subiektywna z czynnym udzialem pacjenta.

Audiometrię dzieli się na słowna oraz tonalna

audiometria slowna bazuje na listach słownych

∆L = L_badane - L_stnd [dB]

L_badane - poziom ciśnienia akustycznego przy którym zrozumiałość mowy dla osoby badanej jest 50%

L_stnd - poziom ciśnienia akustycznego, przy którym występuje zrozumiałość mowy 50% dla osoby o słuchu normalnym

audiometria tonalna:

- przy przewodnictwie kostnym

- przy przewodnictwie powietrznym (na ogół)

ubytek słuchu U_s [dB]

p - ciśnienie akustyczne odpowiadające progowi słyszenia badanej osoby

p_n - cisnienei akustyczne odpowiadające normalnemu progowi słyszenia

29. Narysuj przebieg ubytku słuchu, spowodowany hałasem, w funkcji czasu (lat pracy w hałasie).

- ubytek słuchu [dB]

p - ciśnienie akustyczne odpowiadające progowi słyszenia osoby badanej

p_n - ciśnienie akustyczne odpowiadające normalnemu progowi słyszenia

Naturalne ubytki słuchu:

wiek człowieka: ubytek słuchu:

20lat 1,3dB

• 7,4

• 12,7

• 18,0

• 27,4

• 36,7

• 44,0

Naturalne ubytki słuchu u kobiet następują wolniej niż u mężczyzn.

Typowy rozwój uszkodzenia słuchu spowodowanego hałasem (wykresy uproszczone) w częstotliwościach audiometrycznych 1000, 2000, 3000, 4000 Hz, jako funkcja okresu narażenia.

Rysunek dołączony na kartce

Obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego spowodowany hałasem wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnica arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 kHz.

30. Podaj kryterium zawodowego uszkodzenia słuchu

Kryteria oceny hałasu słyszalnego w środowisku pracy

Środowisko pracy --- ochrona słuchu

--- możliwość wykonywania pracy

Ochrona słuchu

1. Ekspozycja na hałas w czasie T

I

I

---------------------

I I

8h 40h

E_A,T = ∫ p_A ² ( t ) dt [Pa² *s]

Wartości dopuszczalne

• Dla 8 godzin 3,64 * 10³ Pa² * s Pa - ciśnienie akustyczne skorygowane charakterystyką A

• Dla 40 godzin 18,2 * 10³ Pa² * s

2. Poziom ekspozycji na hałas

• Odniesiony do 8 godzin

E_Ex , _8h = L _A , _eq,T + 10 log T/T ₀ [dB] L _A , _eq,T -- równoważny poziom dźwięku A za okres T

T ₀ -- czas odniesienia ( 8h )

• Odniesiony do tygodnia

E_Ex , _40h = 10 log [ 1/5 ∑ 10^{0,1 * ( L}_Ex,8h ⁾ⁱ ] [dB ]

WARTOŚĆ DOPUSZCZALNA : 85 dB

3. Maksymalny poziom dźwięku A mierzony na charakterystyce Slow

L _Amax = 115 dB

4. Szczytowy poziom dźwięku C

L _Cpeak = 135 dB

Dyrektywa 2003/10/WE z dnia 6.02.2003r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących ryzyka związanego z narażeniem pracowników na czynniki fizyczne (hałas)

• Górne wartości ekspozycji :

^L_Ex,8h = 87 dB oraz p_Cpeak = 200 Pa

• Górne wartości działania :

^L_Ex,8h = 85 dB oraz p_Cpeak = 140 Pa

• Dolne wartości działania :

^L_Ex,8h = 80 dB oraz p_Cpeak = 112 Pa

31. Omów wpływ hałasu słyszalnego na organizm ludzki

poziom dźwięku dB:

• <35 - nieszkodliwy, np. hałas świetlówki

• 35-70 - męczący dla układu nerwowego

• 70 - 85 - ujemnie wpływa na układ nerwowy (ból głowy), ubytki słuchu

• 85 - 130 - zmiany funkcjonowania układów: nerwowego (depresje), krążenia (zawały serca), oddechowego. występują także bardzo szybkie trwale ubytki słuchu.

• >130 - uszkodzenia: organu słuchu (błona bębenkowa), narządów wewnętrznych, choroby psychiczne.

32. Omów wpływ hałasu infradźwiękowego na organizm ludzki

• senność,

• zmęczenie

• zaburzenia równowagi.

• dyskomfort

depresje

Progi recepcji wibracji ~ próg recepcji słuchu + 20 dB

Rezonanse narządów wewnętrznych:

głowa	4 - 5Hz
kręgosłup	8Hz
wątroba	3 - 4Hz
kończyny dolne	5Hz
pęcherz moczowy	10 - 18Hz

33. Omów wpływ hałasu ultradźwiękowego na organizm ludzki

• Oddziaływanie na narząd słuchu - ubytki słuchu. Na skutek zjawisk nieliniowych zachodzących w uchu, powstają subharmoniczne składowe o porównywlnych poziomach ciśnienia akustycznego L_p do L_p składowej podstawowej - powstają ubytki słuchu na częstotliwościach subharmonicznych składowych ultradźwiękowych.

• wzrost temperatury ciała

Q ~ f²

f>100 kHz

Najbardziej wrażliwe organy na podwyższenie temp:

• gruczoły dokrewne

• gałka oczna

• układ kostny płodu

• tkanka mózgowa

W czasie rozchodzenia się fali akustycznej w organizmie, część energii akust. zamienia się na ciepło. Ilość wydzielonego ciepła jest proporcjonalna w przybliżeniu do kwadratu częstotliwości.

• zwolnienie funkcjonowania układu krążenia: zwolnienie akcji serca, zmiany morfologiczne krwi.

• kawitacja akustyczna - powstawanie pęcherzyków powietrza pod wpływem fali akustycznej. Pęcherzyki powstają w czasie półokresów rozrzedzania się cząstek ośrodka, a zamykają się w czasie półokresów zagęszczania cząstek ośrodka.

A = V/2f

A - amplituda drgającej cząsteczki

34. źródła hałasu ultradźwiękowego (zakres, częstotliwości, poziomy mierzone przy źródle)

Źródła ultradźwięków

Techniczne:

• myjki ultradźwiękowe (2/3 wszystkich źródeł)

• zgrzewarki ultradźwiękowe (fmax = 18 - 22 kHz, Max = 140 dB)

• drążarki ultradźwiękowe (fmax = 16 - 25 kHz, Max = 125 dB)

• urządzenia do rozbijania kamieni żółciowych, nerkowych, do nagrzewania chorych tkanek.

35. Źródła hałasu infradźwiękowego(zakres, częstotliwości, poziomy mierzone przy źródle)

Drgania o niskiej częstotliwości poniżej 16 hz to infradźwięki. Odbierane są one jako pojedyncze impulsy lub nie wywołują wrażeń dźwiękowych.

Źródła naturalne:

• sztormy,

• silne wiatry,

• wyładowania atmosferyczne,

• duże wodospady,

• trzęsienie ziemi,

• wybuch wulkanu (te dwa ostatnie f = 0,01-3Hz Lp = 80-135 dB)

• niektóre zwierzęta np. wieloryby.

Źródła sztuczne:

• sprężarki tłokowe (200 - 1000 obr/min; f = 4 - 31,5 Hz; Lp = 90 - 130 dB)

• silniki spalinowe, okrętowe (Vobr < 130 obr/min; f = 4 - 100 Hz; Lp = 96 - 106 dB) - rezonanse konstrukcji

• lotnicze silniki odrzutowe (f = 4 - 31,5 Hz; Lp = 85 - 120 dB)

• młoty kuźnicze (f = 4 - 31,5 Hz; Lp = 91 - 105 dB)

• urządzenia energetyczne elektrowni cieplnych (np. Bełchatów f = 31,5 Hz; Lp = 120 dB)

• przemysł hutniczy (piece ?łukowe?) do 104 dB dla f = 4-31,5 Hz

• wentylatory przemysłowe, turbodmuchawy (f = 5 - 63 Hz; Lp = 90 - 108 dB)

• młyny młotkowe w koksowniach (Lp = 76 - 101 dB)

• urządzenia odlewnicze (Lp = 80 - 108 dB, fmax = 16 Hz)

• środki transportu: samochody ????, statki (silniki dieslowskie - f = 7 Hz, 13 Hz, 20 Hz, Lp = 130 dB), helikoptery (f = 11 Hz, Lp = 118 dB)

36/37. kryteria oceny hałasu słyszalnego w środowisku pracy ze względu na ochrone narządu słuchu i( 37pyt.- możliwość wykonywania podstawowych zadań(: zdefiniuj wielkości oceny i podaj wartości dopuszczalne

słyszalnego

Stanowisko pracy

w kabinach bezpośredniego sterowania bez łączności telefonicznej	75dB
w pomieszczeniach z maszynami i urządzeniami liczącymi, maszynami do pisania, dalekopisami i w innych pomieszczeniach o podobnym przeznaczeniu
w laboratoriach dyspozytorskich, biurach projektowych	65dB

Dodatkwo opracowane na karce (22)

38. kryteria oceny hałasu infradźwiękowego w środowisku pracy: zdefiniuj wielkości oceny( narysuj charakterystyke filtr G) i podaj wartości dopuszczalne

a) słyszalnego

infradźwiękowego

• Równoważny poziom ciśnienia akustycznego skorygowany charakterystyką C_T odniesiony do:

• 8h lub

• tygodnia pracy (40h) - wartość dopuszczalna 102dB

• Szczytowy poziom ciśnienia akustycznego

Wartość dopuszczalna 145 dB brakuje rysunku

39. Kryteria oceny hałasu ultradźwiękowego w środowisku pracy: zdefiniuj wielkości oceny i podaj wartości dopuszczalne

ultradźwiękowego

• Równoważny poziom ciśnienia akustycznego w pasmach tercjowych odniesiony do:

• 8h lub

• tygodnia pracy (40h)

• Maksymalny poziom ciśnienia akustycznego (wartość skuteczna) L_max

Wartości dopuszczalne hałasu ultradźwiękowego (rop MIPS, 2002r):

częst. środkowa tercji [kHz]	Leg,T 8h lub 40h [dB]	Lmax [dB]
10	80	100
12,5
16
20	90	110
25	105	125
31,5	110	130
40	+20dB

40. Kryteria oceny hałasu w środowisku zewnętrznym: zdefiniuj wielkość oceny i zasady oceny-zgodnie z aktualnymi przepisami krajowymi oraz zgodnie z dyrektywą europejską

Halas można podzielic na: infradźwiękowy, słyszalny i ultradźwiękowy.

W środowisku zewnetzrnym kryterium stanowi halas slyszalny

przepisy Pl 9.I.2002. Określa dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku:

• dopuszczalny poziom hałasu określa się wartością równoważnego poziomu dźwięku A dla czasu odniesienia T

6:00 - 22:00 T=16h

22:00 - 6:00 T=8h

• Dopuszczalny poziom halasu dla startów, lądowań i przelotów samolotów wyrażony wartością:

• długotrwałego średniego poziomu dźwięku A. Średnia wyznaczana na podstawie wielu pomiarów równoważnego dźwięku A (6 mscy najbardziej niekorzystnych pod względem akustycznym)

• ekspozycyjnego poziomu dźwięku A - poziom dźwięku A pojedynczego zdarzenia akustycznego 22-6

• Rodzaje terenów:

• pod zabudowę mieszkaniową

• pod szpitale i domy opieki społecznej

• pod budynki związane ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży

• na cele uzdrowiskowe

• na cele rekreacyjno - wypoczynkowe poza miastem

• UE wskaźnik całkowitego dokuczliwego hałasu:dzień-wieczór -noc: 55dB.

41.kryteria oceny hałasu słyszalnego i niskoczęstotliwościowego (poniżej 250Hz) w pomieszczeniach mieszkalnych

W pomieszczeniach mieszkalnych kryterium stanowi halas słyszalny i niskoczęstotliwościowy

Pomieszczenia do przebywania ludzi: 19 kategorii pomieszczeń.

Ocena hałasu przenikającego do pomieszczenia od:

• wszystkich źródeł łącznie usytuowanych poza tym pomieszczeniem L_{A eg, T}

• wyposażenie technicznego budynku oraz innych urządzeń w budynku i poza nim

L_Amax, L_Aśr lub L_{A eg, T},

T=16h (dzień)

T=8h (noc)

Pomieszczenia techniczne w budynkach mieszkalnych

• hydrofornie, maszynownie dźwigów, wentylatory dachowe

L_Amax w odl. 1m od źródła ≤ 65 dB

• transformatornie

L_Amax w odl. 1m od źródła ≤ 62 dB

42. Omów zasady ochrony przeciwdźwiękowej

• źródła - ograniczenie emisji hałasu

1. droga powietrzna bezpośrednia (kabiny, przegrody, ekrany, tłumiki, obudowy)

2. droga materiałowa (wibroizolacja)

3. adaptacja akustyczna (odbicia i ugięcia)

• człowiek - ograniczenie czasu ekspozycji i ochrony osobiste

• ograniczenie emisji energii akustycznej (Na obiżamy)

• ograniczenie czasu ekspozycji do T

• ochronniki słuchu

5

Izolacyjność:

D = L_śr - 10log A/A₀ [dB]

lub

D = L_śr - 10log T/T₀ [dB]

gdzie:

L_śr - poziom śr ciśnienia akustycznego w

pomieszczeniu odbiorczym

A - chłonność akustyczna pomieszczenia

zakłócanego

A₀ - 10 [m²]

T - czas połosu

T₀ - 0,5 [s]

L_śr

stukacz

analizator

dźwięku

układ

rejestrujący

-stukacz (wg 150)

-5 młotków (w 10cm)

-masa młotka = 0,5 kg

-swobodny spadek z h=4cm

-f_uderzeń = 10Hz

---