biblia ksiazka nad ksiazkami


Temat: 'Biblia'- 'książka nad książkami' (synteza)

"Biblia" inaczej pismo "Starego i Nowego Testamentu", to zbiór ksiąg religijnych judaizmu i chrześcijaństwa.



Jest to najbardziej znana księga na świecie. Tłumaczona na około 1200 języków i narzeczy funkcjonuje na Ziemi od ponad 3000 tysięcy lat. Doniosłość "Biblii" rozważamy w trzech płaszczyznach.



Nie tylko w płaszczyźnie religijnej, ale również w moralnej i kulturalnej.



Niezwykłość "Biblii" polega na tym, że przekazuje ona tylko jeden system filozoficzno-moralny ( dla wyznawców- jedno spójne i konsekwentne orędzie Boże) wypowiedziane w różnym czasie, przez różnych ludzi, w różnych formach. "Biblia" jest księgą nad księgami, gdyż nie jest jednolitą, pojedynczą księgą, lecz zbiorem pism, bardzo urozmaiconych pod względem gatunkowym. Nazwy tych gatunków nie są nam obce, znamy je z różnych przekazów literackich powstałych w różnych epokach np.



ˇ opowiadania historyczne



ˇ listy



ˇ hymny



ˇ pieśni



ˇ modlitwy



ˇ kazania



ˇ aforyzmy



ˇ treny



ˇ sentencje



ˇ epos



ˇ poemat



ˇ kroniki



ˇ nowele



ˇ dialogi filozoficzne



ˇ saga rodu



"Biblia" jest też arcydziełem literatury światowej, ale jest ono szczególne z wielu względów:



ˇ Biblia powstała w ciągu wielu wieków



ˇ ma wielu autorów i tłumaczy przekładających Słowo Boże na swe języki ojczyste



ˇ autorzy biblijni posługiwali się różnymi formami wypowiedzi i gatunkami literackimi



ˇ niektóre fragmenty Biblii mają niezwykłe walory literackie, inne fragmenty tych walorów nie posiadają



"Biblia" jest źródłem kultury europejskiej. Najpierw w sferze religijno-moralnej ( przykazania biblijnego dekalogu stanowią podstawę stosunków międzyludzkich niezależnie od wyznania i światopoglądu), potem w sferze kulturowej ( "Pismo Święte" jest natchnieniem pisarzy, myślicieli i artystów; inspiracją dla literatury, malarstwa, muzyki i rzeźby). "Biblia" stała się niewyczerpalnym skarbcem wzorców osobowych i postaw, a także fabuł i anegdot, wątków i motywów, symboliki i metaforyki, frazeologii i stylistyki. W naszej pamięci mamy zachowane liczne obrazy i wersety biblijne. Prowadzi to do tego, że stanowią one wspólny repertuar środków wyrazu, które po przez literaturę wchodzą w skład języka potocznego ( np. " Sodoma i Gomora", " trąby jerychońskie", " hiobowe wieści", " salomonowa mądrość", itp.). Szczególną rolę odegrało "Pismo święte" w rozwoju piśmiennictwa staropolskiego. W tym samym czasie bowiem Europa stanowiła jednolitą wspólnotę kulturową, w której "Biblia" była niepodważalnym autorytetem.



Inspiracje i nawiązania biblijne nie ograniczają się tylko do początków piśmiennictwa polskiego. Cała nasz literatura jest głęboko zakorzeniona w tradycjach chrześcijańskich- od "Bogurodzicy" do pisarzy i poetów nam współczesnych. "Pismo święte" to dobro powszechne. Jest to kulturowe dziedzictwo literatury ogólnoświatowej wszechczasów. Wystarczy w tym miejscu przypomnieć tylko niektóre tytuły arcydzieł jak np. "Pamiętniki Adama i Ewy"- Marka Twaina, "Józef i jego bracia"- Tomasza Manna, czy też "Zmartwychwstanie"- Lwa Tołstoja. Kolejnym fenomenem "Biblii" jest jej trójjęzyczność.



"Stary Testament" został napisany w języku hebrajskim, niektóre zaś fragmenty napisano w językach : aramejskim, greckim. Teksty Nowego Testamentu powstały w języku greckim, z wyjątkiem "Ewangelii wg. Św. Mateusza" napisanej prawdopodobnie po aramejsku. O "Biblii" mówi się niekiedy zwyczajnie, jak o innych wielkich zdobyczach ludzkości, że jest arcydziełem literatury powszechnej. O głębi i urodzie tekstu biblijnego decyduje bogactwo treści i sposób przekazu- język i styl biblijny jest nasycony wieloznaczną symboliką, metaforą i alegorią, a jednocześnie cechuje go niezwykła prostota i jasność. To również sprawia, że Pismo święte bez wahania można nazwać "księgą nad księgami". "Biblie" możemy czytać też jako księgę spraw człowieczych, która po przeczytaniu skłania nas do zadawania sobie pytań o naszą godność i sens ludzkiej egzystencji. W kulturze jednak księga ta funkcjonuje jako zbiór ksiąg "Starego i Nowego Testamentu", które są pełne bożych tajemnic.



W licznych nawiązaniach do "Biblii", pisarzy wszystkich epok i o różnych światopoglądach nigdy nie wygasa pamięć o sakralnym charakterze tekstów biblijnych. Aby sobie to uświadomić, wystarczy porównać obecność w kulturze odniesień do literatury antycznej i do "księgi nad księgami". Jeżeli postacie mitologiczne takie jak: Zeus, Herkules, Syzyf, Ikar czy Prometeusz istnieją obecnie w literaturze jako znaki pewnych idei humanistycznych lub estetycznych, to postacie biblijne np. Jezusa, Abrahama, Dawida, Łazarza, Judasza, nigdy nie tracą łączności z Księgą: zawsze wskazują na Sacrum, wartości religijne lub etyczne nawet wtedy, jeżeli zostały użyte w trakcie polemiki lub w celu bluźnierczym.



Symbol religijny wskazuje zawsze na pewną hierarchię wartości (np. moralnych, duchowych, spośród których wartością podstawową i najważniejszą jest świętość).



Dlatego w prezentacji "Biblii" jako tekstu, czynionej w obliczu edukacji literackiej, nie można ograniczać się tylko do wymiaru literackiego "Pisma świętego", gdyż symbolika biblijna pozbawiona religijnych znaczeń, nie jest odpowiednia wobec biblijnych odniesień w utworach literackich. Pismo święte tak przedstawiane i poznawane, nie spełniałoby swojej podstawowej funkcji czyli kontekstu literatury i sztuki.



Wyrażając zdanie " Biblia jest arcydziełem literatury powszechnej" wyrażamy więc tylko niepełną prawdę.



Co sprawia że "Pismo święte" zajmuje tak niezwykłe miejsce w dziejach i kulturze ludzkości?



W pierwszym rzędzie świętość "Pisma" uznawana przez judaizm i liczne wyznania literackie: wiara w objawione Słowo Boże; w wypadku postawy laickiej- uznanie głębi humanistycznej refleksji i uznanie wartości moralnych zawartych w księgach biblijnych.



"Biblia" jest przede wszystkim "Księgą"- księgą ludzkiego losu, księgą mądrości, księgą sakralną, świętą. I w tym znaczeniu stosowany jest w literaturze i kulturze symbol księgi



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Omówienie lektur, Biblia - Książka nad książkami, "Biblia"- "książka nad książkami&qu
p biblia ksiega nad ksiegami
Świat jest jak książka, Duchowość i praca nad sobą
1939 Książka telefoniczna miasta Świecie nad Wisłą na Wielkim Pomorzu
12 Nowe metody w badaniach nad dawna ksiazka w Polsce
Krystyna Bednarska Ruszajowa Nowe metody w badaniach nad dawną książką w Polsce
sąd nad książką scenariusz(1)
Henryk Bułhak Metoda typograficzna w badaniach nad dawną książką
Maria Kocójowa Metoda topograficzna w badaniach nad książką i biblioteką
1939 Książka telefoniczna miasta Świecie nad Wisłą na Wielkim Pomorzu
SPISEK PRZECIWKO MATCE BOŻEJ ŁASKAWEJ Cud Nad Wisłą 1920 Stanisław Krajski z książki Spisek przec
MUS JABŁKOWY z książki Montignac nad Wisłą doc
Biblia a zdrowie ksiazka
12 Nowe metody w badaniach nad dawna ksiazka w Polsce
SPISEK PRZECIWKO MATCE BOŻEJ ŁASKAWEJ Cud Nad Wisłą 1920 Stanisław Krajski z książki Spisek przec
M Kocójowa Metoda topograficzna w badaniach nad książką i biblioteką
CUD nad Wisłą ARMIA NIEBIESKA I ARMIA CZERWONA Z książki CUDA w historii Polski Anny Polewskiej

więcej podobnych podstron