1. Komory boczne (ventriculi laterales telencephali)

-wydłużone wąskie szczeliny symetrycznie wewnątrz półkul

-każda ma: róg przedni (w płacie czołowym), część środkową (w płacie ciemieniowym), róg tylny (w płacie potylicznym), róg dolny (w płacie skroniowym)

-łączność z komorą III przez otwór międzykomorowy (na granicy rogu przedniego i części środkowej)

- W rogu dolnym i części środkowej jest splot naczyniówkowy (w rogu tylnym i przednim nie)

Róg przedni: bocznie: głowa jądra ogoniastego, przyśrodkowo: blaszka przegrody przeźroczystej, sufit - obicie; oba rogi są blisko i oddzielone przegrodą przeźroczystą

Część środkowa: ściana górna: obicie, dno - jądro ogoniaste i wzgórze, między nimi prążek krańcowy (stria terminalis)(pod którym leży vena thalamostriata) i przyczepiona do niego blaszka przytwierdzona.

Róg tylny: strop - obicie, na ścianie przśrodkowej ostroga ptasia (wyowałana przebiegiem bruzdy ostrogowej)

Róg dolny: ma guzek migdałowaty (wpukla mu się ciało migdałowate) ściana przyśrodkowa - hipokamp, górna - jądro ogoniaste i stria terminalis.

2. Jądra podkorowe kresomózgowia

Ciało migdałowate (corpus amygdaloideum) - w okolicy bieguna skroniowego, tworzy guzek migdałowaty w rogu dolnym komory bocznej, składa się z szeregu drobnych jąder, ma połączenia z układem limbicznym

Przedmurze (claustrum) - między korą wyspy a skorupą; oddzielone jest od wyspy torebką ostatnią a od skorupy torebką zewnętrzną. Od strony bocznej ma falistą powierzchnię dostosowaną do bruzd i zakrętów wyspy, od przodu łączy się z istotą dziurkowaną przednią.

Jądro ogoniaste (nucleus caudatus) - z przodu ma głowę, od głowy odchodzi trzon, ku tyłowi przechodzi w ogon. Leży w ścianie komory bocznej między wyściółką a torebką wewnętrzną.

Skorupa - (putamen) - dolna część zrasta się z głową jądra ogoniastego tworząc prążkowie. Boczna powierzchnia zwrócona do torebki zewnętrznej.

Gałka blada (globus pallidus) - blaszka rdzenna przyśrodkowa dzieli ją na część przyśrodkową i boczną. Ma kształt czworościennej piramidy - podstawa do skorupy, szczyt do podwzgórza, od skorupy oddziela ją blaszka rdzenna boczna. Włókna doprowadzające z prążkowia, wzgórza, niskowzgórza i kory mózgu, odprowadzające do wzgóra, niskowzgórza, istory czarnej.

Jądro soczewkowate (nucleus lentiformis) - składa się z gałki bladej i skorupy oddzielonych blaszką rdzenną boczną, ku przodowi łączy się z istotą dziurkowaną przednią, ma powierzchnie: przyśrodkową (zrasta się z torebką wewnętrzną), boczną (zwróconą do torebki zewnętrznej)

! (błąd w skrypcie) skorupa + jądro ogoniaste = prązkowie; prążkowie + gałka blada = ciało prążkowane

3. Torebka wewnętrzna (capsula interna)

Utworzona przez wieniec promienisty powstały z włókien dróg rzutowych łaczących korę mózgu z jądrami oun

Składa się z odnogi przedniej (crus anterius) leżacej między jądrem ogoniastym a skorupą

(część przedsoczewkowa torebki wewnętrznej)

Przechodzą:

-promienistości wzgórzowe przednie

-droga czołowo mostowa

Odnogi tylnej (crus posterius) oddzielającej gałkę bladą od wzgórza (przechodzi w część nadsoczewkową, zasoczewkową i podsoczewkową)

-włókna korowo-rdzeniowe

-promienistości wzgórzowe środkowe

Między odnogami znajduje się kolano torebki wewnętrznej(genu)

-droga korowo-jądrowa

Przez część zasoczewkową biegną promienistości wzgórzowe tyle

Przez część podsoczewkową promienistość wzrokowa i słuchowa

4. Istota biała kresomózgowia

Istota biała półkul mózgu (substantia alba hemispherii cerebri) - powyżej ciała modzelowatego tworzy środek półowalny

Tworzą ją trzy rodzaje włókien

kojarzeniowe (przbieg od przodu do tyłu) - łaczą ośrodki w obrębie 1 półkuli

dzielą się na krótkie (włókna łukowate mózgu - w obrębie jednego płata) i długie:

-obręcz (włókna w zakręcie obręczy)

-pęczek podłużny górny (łączy płat czołowy z potylicznym)

-pęczek podłużny dolny (łączy płat potyliczny ze skroniowym)

-pęczek podspoidłowy (jak podłużny górny)

-pęczek haczykowaty (łączy zakręty oczodołowe z przednią częścią płata skroniowego i zakrętem hipokampa)

spoidłowe (przebieg poprzeczny) - łączą te same części w prawej i lewej półkuli (opisane w innym pytaniu)

rzutowe (przebieg pionowy) - łączą korę z położonymi głębiej częściami mózgu i rdzenia -przenoszą impulsy z kory na obwód (zstępujące)i z receptorów do kory (wstępujące)

wstępujące: -pęczki wzgórzowo-korowe

zstępujące:

- drogi układu piramidowego (korowo-rdzeniowa i korowo-jądrowa)

- drogi korowo-podkorowe

5. Wzgórze - budowa wewnętrzna

-Największe zgromadzenie istoty szarej międzymózgowia. Wnikają w nią pasma istoty białej - blaszki rdzenne dzieląc istotę szarą na jądra wzgórza.

Blaszka rdzenna wewnętrzna przebiega strzałkowo i odgranicza jądro przyrodkowe od jąder brzuszno-bocznych. Ku przodowi rozdziela się na dwa odgałęzienia i odgranicza jądra przednie. Wewnątrz blaszki sa jądra śródblaszkowe. Ku tyłowi blaszka zagina się oddzielając jądro przyśrodkowe od jąder poduszki, którym towarzyszą jądra ciał kolankowatych b i p.

Blaszka rdzenna zewnętrzna oddziela ^^ jądra od jądra siatkowatego.

W istocie środkowej wzgórza są jądra pośrodkowe połączone zrostem międzywzgórzowym.

Jądra przednie wzgórza - związane z układem limbicznym. Połączenia obustronne z korą zakrętu obręczy, podwzgórzem i hipokampem.

Jądro przyśrodkowe wzgórza łaczy się z korą przedczołową, układem limbicznym i podwzgórzem.

Jądra brzuszno-boczne wzgórza dzielą się na brzuszne i boczne:

Najwazniejsze czuciowe: jądra brzuszne-tylne

-jądro brzuszne tylno-boczne - impulsy czuciowe za pośr. Lemniscus medialis i rdzeniowo-wzgórzowej drogi i przekazuje drogą wzgórzowo-korową do zakrętu zaśrodkowego

-jądro brzuszne tylno-przyśrodkowe impulsy ze wstęgi trójdzielnej i włókien smakowych, przekazuje drogą wzgórzowo-korową do zakrętu zaśrodkowego.

Jądra poduszki - włókna dróg słuchowych i wzrokowych - połącz. z ciemieniowym, skroniowym, potylnicznym.

Jądra dzielimy na specyficzne - połaczenie ze ściśle określonymi polami kory mózgu, uzaleznione od kory, uszkodzenie kory -> uszkodzenie jąder. (przednie, przyśrodkowe, brzuszno-boczne)

niespecyficzne - związane z wieloma polami kory (śródblaszkowe, siatkowate, pośrodkowe)

6. Nadwzgórze i zawzgórze - budowa wewnętrzna

Nadwzgórze (epithalamus) - Głównymi jądrami są jądra uzdeczki przyśrodkowe i boczne. Dochodzi do nich prążek rdzenny wzgórza. Drogi odprowadzające biegną do śródmózgowia do jądra międzykonarowego.

Zawzgórze (metathalamus) -składa się z ciał kolankowatych

Ciało kolankowate boczne zawiera jądro ciała kolankowatego bocznego - jest związane z drogą wzrokową i stanowi podkorowy ośrodek wzroku. Dochodzą do niego włókna pasma wzrokowego. Część z nich biegnie do jądra wzgórka górnego, część do kory wzrokowej (promienistość wzrokowa)

Ciało kolankowate przyśrodkowe zawiera jądro ciała kolankowatego przyśrodkowego - związane z drogą słuchową - podkorowy ośrodek słuchu. Dochodzą tu aksony komórek jądra wzgórka dolnego. Wychodzące z tąd włókna to ostatni neuron drogi słuchowej dochodzący do kory słuchowej. (promienistość słuchowa)

7. Podwzgórze - budowa wewnętrzna (hypothalamus)
-Do podstawowych czynności należy neurosekrecja i kontrola wydzielania przysadki. Kieruje też czynnościami wegetacyjnymi - kontroluje temperature ciała, pobieranie pokarmu i wody, reguluje czynności płciowe, wpływa na emocje, sen i czuwanie.

-W przedniej części podwzgórza są ośrodki przywspółczulne, których pobudzenie powoduje obniżenie przemiany materii, a w tylnej ośrodki współczulne - podwyższenie.

Jądra: Okolica podwzgórzowa przednia (wzrokowa):

-Jądro nadwzrokowe - nad skrzyżowaniem wzrokowym, wytwarza wazopresynę do zagęszczania moczu.

-Jądro przykomorowe - w ścianie bocznej komory III, wytwarza oksytocynę która pobudza mięśniówkę gładką.

-Inne jądra - wpływ na układ krążenia i gospodarkę cieplną, uszkodzenie = hipertermia

Okolica podwzgórzowa pośrednia (guzowa): w obrębie guza popielatego.

-jądra guzowe - wytwarzają hormony które pobudzają lub hamują wydzielanie hormonów płata przedniego przysadki.

-inne jądra - regulują przemianę tłuszczową i czynności płciowe.

Okolica podwzgórzowa tylna (suteczkowa):

-Jądra przyśrodkowe (tworzy ciało suteczkowate, msc wyjścia pęczka suteczkowo-wzgórzowego) i boczne (przyjmuje włókna z fornixa) ciała suteczkowatego

- Jądro podwzgórzowe tylne - wpływ na krążenie, perystaltykę i stężenie cukru.

8. Niskowzgórze - budowa wewnętrzna

W strukturze wewnętrznej niskowzgórza są pęczki istoty białej tworzące pola Forela i skupienia istoty szarej: jądro niskowzgórzowe, warstwa niepewna (należą do układu pozapiramidowego)

Ze śródmózgowia wnikają przednie części jądra czerwiennego i istoty czarnej.

Jądro niskowzgórzowe (nucleus subthalamicus) - leży w miejscu przejścia torebki wewnętrznej w konary mózgu, kształt dwuwypukłej soczewki

Warstwa niepewna (zona incerta) - płytka istoty szarej między wzgórzem i jądrem niskowzgórzowym. Ma zespolenie z kora przedczołową i gałką bladą.

9. Przysadka i szyszynka

Szyszynka (corpus pineale) należy do nadwzgórza -zawieszona na spoidle uzdeczek, leży między wzgórkami górnymi blaszki pokrywy, poniżej płata ciala modzelowatego; zachyłek szyszynkowy (wejście do jamy szyszynki) ograniczony jest przez spoidła: uzdeczek i tylne

Gruczoł wydzielania wewnętrznego, wydziela melatoninę (wpływ na utrzymanie rytmiczności dobowej, ośrodki kontrolujące sen i czuwanie, u dzieci opóźnia dojrzewanie płciowe)

Przysadka (hypophysis) należy do podwzgórza - zawieszona na lejku leży w dole przysadki na kości klinowej zamkniętym od góry przeponą siodła. Gruczoł wewnątrzwydzielniczy; składa się z dwóch płatów:

• płat przedni (przysadka gruczołowa) - gruczoł dokrewny - wytwarza dwa hormony gonadotropowe pobudzające czynność gruczołów płciowych, hormon wzrostu, prolaktyna, tyrotropowy (pobudza tarczyce), adrenokortykotropowy; zahamowanie wydzielania = karłowatość, niedorozwój narządów płciowych, nadczynność =wzrost olbrzymi

• płat tylny (przysadka nerwowa) - miejsce magazynowania hormonów (magazynuje wazopresynę - podnosi ciśnienie krwi i oksytocynę - skurcz mięśni macicy)

10. Komora trzecia (ventriculus tertius)

-Wąska szczelina między wzgórzami, ku dołowi sięga do podwzgórza.

-Do przedniej części przez przez otwór międzykomorowy uchodzą komory boczne

-W tylnej ścianie jest wejście do wodociągu mózgu łaczącego z komora IV

Ściana przednia - część kresomózgowia środkowego - blaszka krańcowa, części słupów sklepienia i spoidło przednie.

Ściana dolna - dno = skrzyżowanie, guz, lejek, ciała suteczkowate z tyłu niskowzgórze

Ściana tylna - krótka - spoidło uzdeczki , szyszynka, spoidło tylne, wejście do wodociągu

Ściana boczna - (2 są) pow. przyśrodkowa wzgórza i podwzgórza, oddzielone bruzdą podwzgórzową. W przedniej części otwór międzykomorowy. W części tylnej łączą się obie zrostem międzywzgórzowym.

Ściana górna - strop - blaszka pokrywająca zrośnięta z blaszką opony miękkiej w tkankę naczyniówkową (tela choroidea). W niej znajduje się splot naczyniówkowy komory III

W komorze III są zachyłki - po 2 w ścianie tylnej i na dnie i jeden w ścianie przedniej.

W dnie jest zachyłek wzrokowy i zachyłek lejka

W ścianie tylnej zachyłek nadszyszynkowy i zachyłek szyszynkowy.

W ścianie przedniej zachyłek trójkątny

11. Śródmózgowie.

składa się ze strefy brzusznej i grzbietowej które oddzielone są wodociągiem mózgu.

Do strefy brzusznej należą konary mózgu (pedunculi cerebri); każdy konar ma:

część brzuszną (podstawę konara mózgowego; odnogę mózgu); trójkątne zagłębienie między obiema odnogami - dół międzykonarowy

-Składa się tylko z istoty białej - włókna rzutowe i zstępujące od kory mózgu do jąder ruchowych nerwów rdzeniowych i czaszkowych i do jąder mostu, włókna : korowo-rdzeniowe, korowo-jądrowe, korowo-mostowe, korowo-siatkowate

część grzbietową (nakrywkę śródmózgowia) - od zewnątrz widoczna tylko w 3 miejscach: dole międzykonarowym(tworząc istotę dziurkowaną tylną) i w trójkątach wstęgi

-Nakrywka zawiera włokna istoty białej i jądra nakrywki (istota czarna - napięcie mięśniowe, jądro czerwienne - uszkodzenie - ruchy mimowolne, istota szara środkowa śródmózgowia - otacza wodociąg, twór siatkowaty śródmózgowia - w nim jądro śródmiąższowe i jądra nakrywki, jądro międzykonarowe

Granicą między częścią grzbietową i brzuszną jest istota czarna.

Do strefy grzbietowej należy pokrywa śródmózgowia (tectum mesencephali) zbudowana z blaszki pokrywy, wzgórków górnych (naprzemienne wartswy istoty białej i szarej, podkorowy ośrodek wzroku, integracja odruchów wzrokowych) i wzgórków dolnych (jądro wzgórka dolnego przyjmuje włókna wstęgi bocznej, jest podkorowym ośrodkiem słuchu)

Każdy wzgórek ku przodowi i bokowi przechodzi w ramię , które łączy go z ciałem kolankowatym (górne - boczne, dolne - przyśrodkowe)

Między prawym i lewym wzgórkiem górnym leży szyszynka.

12. Most - budowa wewnętrzna

-Część brzuszna (podstawna mostu) - Drogi piramidowe biegną tu jako włókna podłużne mostu wywołując dwie wyniosłości piramidowe. Należą tu drogi: korowo-rdzeniowe, korowo-jądrowe, korowo-mostowe, korowo-siatkowate

Włókna poprzeczne mostu wchodzą w skład dróg korowo-mostowo-móżdżkowych. Między nimi leżą jądra mostu (skupiska komórek nerwowych stanowiące II neuron dróg koro-mostowo-móżdżkowych.

-część grzbietowa - jądra nerwów czaszkowych: V (jądro mostowe - czuciowe, przedłuża się w jądro śródmózgowiowe i jądro rdzeniowe) VI (pod wzgórkiem nerwu twarzowego, objęte kolanem nerwu twarzowego) VII (w moście leżą 2/3 jąder - ruchowe i ślinowe górne [samotne leży w rdzeniu]) VIII

-Ciało czworoboczne - odcinek drogi słuchowej, bierze początek w jądrach ślimakowych i przekształca się we wstęgę boczną docierając do wzgórków dolnych śródmózgowia

W obrębie ciała czworobocznego jest jego jądro i w obrębie wstęgi bocznej jej jądro.

-Jądro czaszkowe oliwki łaczy się z włóknami od jąder ślimakowych.

-Twór siatkowaty - ośrodki wegetatywne, motoryka.

13. Móżdżek - budowa wewnętrzna

Istota biała tworzy ciało rdzenne - drogi odprowadzające, doprowadzające i własne.

Istota szara - kora móżdżku - warstwa drobinowa, warstwa zwojowa, warstwa ziarnista.

W ciele rdzennym są jądra:

-wierzchu (fastigii) - w robaku, jądro pramóżdżku, połączenia z tworem siatkowatym i jądrami oliwki.

-kulkowate (globosus) - bocznie od wierzchu, jądro dawnego móżdżku

-czopowate (emboliformis) - we wnęce zębatego, jądro dawnego móżdżku poł. Jak kulkowate

-zębate (dentatus) - jądro nowego móżdżku, ma zagłębienie - wnękę jądra zębatego, w której leży jądro czopowate.

14. Dół równoległoboczny (dno komory IV)

-Utworzony przez powierzchnię grzbietową mostu i część górną powierzchnii grzbietowej rdzenia przedłużonego. Można go podzielić na dwa trójkąty podstawami zwrócone do najszerszego odcinka. Trójkąt przedni jest zwrócony do ujścia wodociągu mózgu i od boku ograniczony konarami górnymi móżdżku. W tym trójkącie jest wzgórek nerwu twarzowego wywołany przebiegiem włókien nerwu VII, pod nim leży jadro nerwu VI, bocznie leży miejsce sinawe, w którym leży jądro ruchowe n. V , a bocznie jądro sensoryczne tego nerwu.

Trójkąt tylny ograniczają od boku konary dolne móżdżku, zakończenie zwęża się ku kanałowi środkowemu. W tym trójkącie znajdują się: trójkąt nerwu podjęzykowego (XII) z jądrem nerwu XII, bocznie od niego jest trójkąt nerwu błędnego (X) z jądrami nerwów IX i X.

-Podłużnie biegnie bruzda pośrodkowa. Po bokach leży wyniosłość przyśrodkowa, od boku ograniczona bruzdą graniczną, która przechodzi w dołek górny i dołek dolny.

-Przez najszerszą część biegną prążki rdzeniowe komory IV

-Najszersza część jest ograniczona konarami móżdżku środkowymi i leży tu pole przedsionkowe, w którym w części przedniej są jądra przedsionkowe, a w części tylnej jądra ślimakowe n. VIII

15. Komora IV

Leży w tyłomózgowiu, wypełniona płynem m-r, łączy się wodociągiem mózgu z komorą III.

Jest najszersza w części środkowej, z każdego boku przechodzi w zachyłek boczny.

Dno komory IV (dół równoległoboczny) - omówione w innym pytaniu.

Strop komory IV:

Składa się z części przedniej i tylnej które łączą się pod móżdżkiem na kształt namiotu - w tym miejscu strop ogranicza zachyłek wierzchu.

Część przednia utworzona jest z konarów górnych móżdżku i zasłony rdzeniowej górnej (na której od zewnątrz leży języczek móżdżku, a od strony śródmózgowia biegnie wędzidełko zasłony rdzeniowej górnej)

Część tylną tworzą zasłony rdzeniowe tylne, blaszka pokrywająca komorę IV. Od zewnątrz te części pokryte sa tkanką naczyniówkową komory IV (która wpukla się do wnętrza komory do splotu naczyniówkowego komory IV)

W tylnej części stropy znajdują się 3 otwory, którymi płyn mózgowo rdzeniowy odpływa do jamy podpajęczynówkowej. Na środku jest otwór pośrodkowy otwierający się do zbiornika móżdżkowo-rdzeniowego, po obu stronach są otwory boczne uchodzące do zbiorników bocznych mostu.

16. Rdzeń przedłużony - budowa wewnętrzna

Istota biała położona na obwodzie, istota szara skupiona wewnętrznie (jądra)

Odcinek oliwkowy - grubszy i szerszy. Od strony brzusznej w piramidach biegną drogi piramidowe (rzutowe zstępujące), przechodzą do odcinka podoliwkowego i ulegają skrzyżowaniu. Piramidy pokryte są włóknami łukowatymi wychodzącymi od jąder łukowatych.

Bocznie od piramid w oliwkach są jądra oliwkowe (płaski pofałdowany woreczek z wnęką) + jądra dodatkowe oliwki - wszystkie jądra oliwki - układ pozapiramidowy.

Grzbietowa strona odcinka oliwkowego włączona w obszar dna komory IV. Znajdują się tu jądra nerwów IX, X, XI i XII (V i VIII)

W pobliżu bruzdy pośrodkowej tylnej pod trójkątem nerwu podjęzykowego XII jest jego jądro, bocznie jest jądro grzbietowe n. X, pasmo samotne i jądro pasma samotnego (czuciowe pośredniego, IX i X)

Między jądrem grzbietowym n. X i jądrem dwuznacznym (ruchowe dla IX, X i XI) jest jadro ślinowe dolne (przywsp. IX).W części oliwkowej sa 2 jądra przedsionkowe (przyśrodkowe i dolne) z n. VIII, przez całą długość zapieprza jądro rdzeniowe n. V

Odcinek podoliwkowy - Ma sznury przedni, boczny i tylny, w których biegną drogi. W sznurach przednich jest skrzyzowanie piramid (90% włókien się krzyżuje i idzie do przeciwległego sznura bocznego). W sznurach bocznych są drogi rdzeniowo-móżdżkowe, rdzeniowo-wzgórzowa boczna.

Sznury tylne dzielą się na pęczek smukły i klinowaty - drogi czucia głębokiego (rdzeniowo-opuszkowe), podążają do wzgórza jako wstęga przyśrodkowa.

Istota szara w części podoliwkowej ma rogi przednie, istotę szarą pośrednią i rogi tylne.

Znajdują się tu też fragmenty jąder nerwów czaszkowych: dwuznacznego, podjęzykowego, błędnego, pasma samotnego.

17. Drogi móżdżku

Drogi domóżdżkowe (najstarsze i stare)

-przedsionkowo-móżdżkowa - od jąder przedsionkowych do jąder wierzchu

-rdzeniowo-móżdżkowe przednia i tylna

-opuszkowo-móżdżkowe (od jąder opuszki rdzenia przedłużonego konarami dolnymi)

-jądrowo-móżdżkowa -od jąder krańcowych nerwów czaszkowych do móżdżku

-pokrywowo-móżdżkowa - od wzgórków nakrywki, przez zasłonę rdzeniowa górną do móżdżku

-siatkowato-móżdżkowa - od komórek tworu siatkowatego przez konary środkowe i dolne

(nowe)

-mostowo-móżdzkowa

-oliwkowo-móżdżkowa

Drogi odmóżdżkowe (najstarsze)

-móżdżkowo-przedsionkowa

(stare i nowe)

-móżdżkowo-czerwienna

-móżdżkowo-wzgórzowa (od jąder POZA wierzchu)

Drogi własne móżdżku

-spoidłowe - między poszczególnymi jądrami móżdzku

-rzutowe - kory móżdzku z jądrami móżdżku

-kojarzeniowe - w zakresie kory móżdżku

18. Drogi piramidowe

Droga korowo-rdzeniowa - 2 neurony:

-ośrodkowy zaczyna się w zakręcie przedśrodkowym płata czołowego - wieniec promienisty- odnoga tylna torebki wewnętrznej - odnoga mózgu - część brzuszna mostu - do rdzenia! Piramida - skrzyżowanie piramid (90% staje się drogą korowo-rdzeniową boczną, reszta tworzy korowo-rdzeniową przednią). Obie drogi oddają włókna stopniowo w kolejnych segmentach słupów przednich istoty szarej rdzenia kręgowego (najniższe do S ₃ )

-obwodowy - komórki korzeniowe rogów przednich istoty szarej rdzenia kręgowego i ich włókna nerwowe, biegną w korzeniach brzusznych nerwów rdzeniowych, i nerwami rdzeniowymi dochodza do mięśni szkieletowych.

Droga korowo-jądrowa - 2 neurony

Ośrodkowy - Poczatek w dolnej części zakrętu przedśrodkowego kory i przez wieniec promienisty do kolana torebki wewnętrznej, w odnogach mózgu tworzy pęczki przyśrodkowy i boczny. Od pęczków stopniowo oddzielają się włókna do jąder ruchowych nerwów czaszkowych

Obwodowy - biegnie w obrębie nerwów czaszkowych (ruchowych i mieszanych) do mięśni szkieletowych zaopatrywanych przez te nerwy.

19. Układ pozapiramidowy (systema extrapyramidale)

-zespół jąder podkorowych położonych we wszystkich częściach mózgowia. W:

-kresomózgowiu bocznym - ciało prążkwoane (jądro ogoniaste, gałka blada i skorupa)

-międzymózgowiu - jądro niskowzgórzowe (balans kończyn przy chodzeniu)

-śródmózgowiu - istota czarna (koordynacja ruchów mimowolnych i szybkich), jądro czerwienne ( napięcie mięśniowe), jądra wzgórków górnych i dolnych (obronne ruchy wzrokowe i słuchowe)

-rdzeniomózgowiu - ośrodki związane z tworem siatkowatym (oddechowy, pokarmowy)

Zalicza się tu też małe obszary kory (przedruchowa) tylnych części zakrętów czołowych górnego, środkowego i dolnego.

Układ pozapiramidowy generuje bezwolną czynność mięśni wywołuje zautomatyzowane ruchy ciała występujące niezaleznie do woli. Współdziała ściśle z układem piramidowym (drogi korowo-podkorowe)

Zaburzenia układy pozapiramidowego - nieskoordynowana czynność ruchowa, zmiany napięcia mięśniowego.

20. Twór siatkowaty (formato reticularis)

Jest podłożem anatomicznym układu siatkowatego. Dochodzą tu informacje czuciowe z odgałęzień dróg wstępujących, informacje motoryczne z dróg zstępujących.

Łączy i kojarzy zebrane specyficzne dane i przetwarza je w „rozlaną” informację, którą kieruje do ośrodków wykonawczych i odbiorczych położonych na różnych piętrach pnia mózgu i rdzenia kręgowego.

Rozciąga się od rdzenia kręgowego, przez cały pień mózgu do jąder niespecyficznych wzgórza. Jest to sieć włókien nerwowych biegnących podłużnie i poprzecznie. Komórki są rozmieszczone nieregularnie. Większe skupienia to jądra i jest ich od cholery (96?!)

Jądra:

-boczne, olbrzymiokomórkowe, grzbietowe i brzuszne nakrywki, jądra szwu

-jądro śródmiąższowe - w śródmózgowiu, kieruje ruchami gałek ocznych w kierunku pionowym i obrotowym

Czynność:

-czynności motoryczne - statystyka ciała i napięcie mięśniowe

-czynności wegetatywne - ciśnienie krwi, praca serca, oddychanie, f. ukł pokarm i mocz

-percepcja bodźców czuciowych - ośrodki obniżające czucie bólu

-sen i czuwanie - ukł. Siatkowaty pobudzający

21. Drogi węchowe

(-odprowadzające - odśrodkowe łączą hipokamp z jądrami n. czaszkowych

-spoidłowe - łączą ośrodki wechowe obu półkul ze sobą

-odruchowe )

-doprowadzające (dokorowe) - łączą receptory węchu z hipokampem.

Ma 2 neurony: Neuron I: Receptory węchu - komórki węchowe w błonie śluzowej części węchowej jamy nosowej (dwubiegunowe) - wypustki obwodowe kontaktują się z cząsteczkami zapachowymi, wypustki dośrodkowe zapieprzają w niciach węchowych przez otwory w blaszce sitowej kości sitowej do opuszki węchowej. Neuron II : od opuszki węchowej, w obrębie pasma węchowego, do trójkąta węchowego i stąd 3 prążki:

-prązek węchowy przyśrodkowy - do zakrętu zębatego i hipokampa

-prązek węchowy boczny - tworzy próg wyspy, i kończy się w zakręcie półksiężycowatym i obejmującym.

-prązek krańcowy - od istoty dziurkowanej przedniej do ciała migdałowatego.

22. Droga wzrokowa (tractus opticus)

Składa się z 4 kolejnych neuronów. Trzy wchodzą w skład siatkówki. Poza siatkówką aksony biegną w obrębie n. wzrokowego, skrzyżowania wzrokowego i pasma wzrokowego dochodząc do ciała kolankowatego bocznego.

W skrzyżowaniu wzrokowym włókna pochodzące z przyśrodkowej częśći krzyżują się.

W paśmie wzrokowym sa włókna skrzyżowane i nieskrzyżowane

Neuron IV tworzą komórki jądra ciała kolankowatego bocznego a ich aksony tworzą promienistość wzrokową, która kończy się w korze płata potylicznego - pole prążkowane - 17 pole Brodmanna.

Obronne drogi wzrokowe (neuron pozapiramidowy) - droga siatkówkowo - pokrywowa, do wzgórków górnych blaszki pokrywy.

23. Droga słuchowa (tractus acusticus)

Biegnie 4 neuronami. Przełączenia następują w : komórkach zwoju spiralnego ślimaka, jądrach ślimakowych, komórkach ciała kolankowatego przyśrodkowego, i do komórek w ośrodku słuchu dochodzi.

Pobudzenia słuchowe przyjmowane sa przez komórki narządku Cortiego gdzie kończą się wypustki komórek zwoju śliamaka. Neuryty komórek zwojowych tworzą cz. Ślimakową n. VIII, która dochodzi do jąder w moście - ślimakowych - brzusznego i grzbietowego leżących w zachyłku bocznym komory IV.

Neuron I - w cz. Ślimakowej n. VIII - gałązki wstępujące kończą się w jądrze ślimakowym grzbietowym, a zstępujące w brzusznym.

Neuron II - od jąder ślimakowych do jąder ciała czworobocznego, wstęgi bocznej i wzgórka dolnego, częśc jest skrzyżowana; wszystkie tworzą wstęgę boczną

Neuron III - Od jąder ciała czworobocznego, wstęgi bocznej i wzgórka dolnego do ciała kolankowatego przyśrodkowego

Neuron IV - od jądra ciała kolankowatego przyśrodkowego, stąd jako droga kolankowo-korowa tworząc promienistość słuchową do ośrodka słuchu (Heschla) - w zakręcie skroniowym górnym.

24. Lokalizacja nerwów czaszkowych

25. Budowa wewnętrzna rdzenia kręgowego

---