Dagmara Kozik

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA WŁOSKIEGO

dla początkujących

W SZKOŁACH PONADGIMNAZJALNYCH

na podstawie podręcznika „AFFRESCO ITALIANO”

SPIS TREŚCI

Wstęp

1. Zgodność programu z dokumentami formalno-prawnymi polskimi
   i europejskimi

2. Użytkownicy programu i warunki jego realizacji

3. Cele programu

1. Cele ogólne

2. Zadania szkoły

4. Treści nauczania

1. Zakres tematów i zadania komunikacyjne

2. Zadania komunikacyjne i funkcje językowe

3. Treści morfosyntaktyczne, jakie można realizować w oparciu o podręcznik „Affresco Italiano”

5. Sposoby realizacji programu

1. Ogólne założenia dydaktyczne

2. Metody i formy pracy

3. Propozycja planu pracy z podręcznikiem „Affresco Italiano”

6. Przewidywane osiągnięcia uczniów i ich ocena

1. Przewidywane osiągnięcia

2. Zasady oceniania - techniki oceniania, siatka ocen

7. Podsumowanie - możliwości adaptacji programu

8. Bibliografia

wstęp

Możliwości komunikowania się i umiejętność nawiązania dialogu, w tym dialogu z osobami
z różnych środowisk i kręgów kulturowych, są podstawowymi zdobyczami człowieka współczesnego, który niejako skazany jest na życie w społeczeństwie wielojęzycznym
i wielokulturowym.

Z wejściem do obszaru Unii Europejskiej Polska dała swoim obywatelom możliwość uczestniczenia w tej „wielojęzycznej konferencji” mieszkańców naszego kontynentu, możliwość swobodnego wypowiadania się na wiele tematów i wspólnego rozwiązywania nie zawsze łatwych problemów.

Dokumenty Unii (od Deklaracji z Barcelony aż do Traktatu z Nicei) stwarzają możliwości
i zachęcają do uczenia się przynajmniej dwóch języków obcych, proponując oprócz języka angielskiego, na równych mu prawach, naukę wszystkich języków, jakimi posługują się narody Europy, niezależnie od liczebności ich naturalnych użytkowników.

Jest więc rzeczą uzasadnioną propagowanie nauczania języka włoskiego w polskich szkołach, języka zakorzenionego w kulturze europejskiej, który przydaje się nie tylko do codziennej komunikacji w kontaktach zawodowych czy podczas turystycznego pobytu we Włoszech, ale również sprawdza się znakomicie jako nośnik idei w dialogu historyków sztuki, artystów różnych dziedzin, ludzi nauki i biznesu na forum europejskim.

1. Zgodność programu z dokumentami formalno-prawnymi polskimi
i europejskimi

Niniejszy program nauczania języka włoskiego w szkołach ponadgimnazjalnych w Polsce odwołuje się do następujących aktów prawnych i dokumentów regulujących:

1.1. Rozporządzenie MENiS z dnia 26.02.2002 Nr 155, załącznik 4 „Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych i techników”, wariant C, wraz z późniejszymi zmianami wprowadzonymi rozporządzeniem z dnia 23.08.2007 r., które dotyczy nauczania języka obcego jako drugiego od poziomu zerowego, określa cele i zadania szkoły, treści nauczania i przewidywane osiągnięcia uczniów realizujących program nauczania.

Program nie pozostaje w sprzeczności z celami kształcenia - wymaganiami ogólnymi dla poziomu IV.0 etapu edukacyjnego wg Rozporządzenia MEN z dnia 23.12.2008 r. W zakresie treści nauczania odnosi się do wymagań szczegółowych zawartych w tym rozporządzeniu (poprzez dobór tematów: człowiek, dom, praca, szkoła, życie rodzinne i towarzyskie, żywienie, zakupy, usługi, podróżowanie, turystyka, kultura, sport, zdrowie, nauka i technika, świat przyrody, państwo i społeczeństwo, elementy wiedzy o Włoszech). Takie ujęcie tematów pozwoli na szybkie dostosowanie tego programu do nowej sytuacji w nauczaniu języków na IV etapie edukacyjnym począwszy od roku szkolnego 2012/2013.

1.2. Drugim punktem odniesienia niniejszego programu jest „Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie”, na którym oparto się przy określeniu docelowego poziomu biegłości językowej, poziomów pośrednich, przy zestawieniu tablic zakresów, tematów, funkcji i struktur językowych oraz przy omówieniu sposobów testowania osiągnięć uczniów. Takie ujęcie pozwala na dokonywanie ogólnych porównań z innymi nauczanymi językami unijnymi (tabele ogólnej biegłości językowej od A1 do C2).

1.3. W celu określenia treści nauczania: funkcji, sytuacji, struktur morfo-syntaktycznych
i elementów leksykalnych program częściowo opiera się również na dokumencie polskim „Informator maturalny od roku 2005 z języka włoskiego” wraz z „Aneksem od maja 2007”, choć dokument ten jest przeznaczony dla osób zdających egzamin maturalny (tj. uczących się wg wariantu A lub B „Podstawy programowej”). Uważa się jednak, że kilka procent uczniów, pracujących samodzielnie poza lekcjami i ukierunkowanych przez nauczyciela, przystępuje do takiego egzaminu, zaś poziom, jaki powinni oni osiągnąć odpowiada poziomowi biegłości językowej A2/B1 wg „Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie”. Dla ich wygody do niniejszego programu dołączono tablicę struktur morfo-syntaktycznych, funkcjonalnych i leksykalnych, które dotyczą poziomu B1.

1.4. W niniejszym programie wprowadza się struktury zgodnie z „Sillabo di italiano L2”
aut. Maria G. Lo Duca. Są to konstrukcje, które zostały sprawdzone i przyjęte przez nauczycieli włoskich w nauczaniu cudzoziemców pochodzących z różnych krajów, a które próbuje się tu dostosować do warunków szkół polskich.

2. Użytkownicy programu i warunki jego realizacji

Program przeznaczony jest dla nauczycieli języka włoskiego jako języka obcego w szkołach ponadgimnazjalnych, gdzie będzie on nauczany od poziomu „zerowego” przez ok. 180 godzin dydaktycznych, zazwyczaj rozłożonych równomiernie w ciągu trzech kolejnych lat, przy średniej częstotliwości ok. 2 godzin tygodniowo.

Uwaga: Poziom B1 można osiągnąć zwiększając całkowitą liczbę godzin do ok. 350.

Użytkownicy programu

1. Nauczyciel, który opracowuje program nauczania oraz dokumentację roboczą, który prowadzi zajęcia w klasie w oparciu o podręcznik podstawowy „Affresco Italiano”
   wyd. Le Monnier i materiały dodatkowe (w tym materiały przygotowane przez samego nauczyciela lub przez niego wybrane z załączonej do programu listy tekstów dostępnych w internecie). Nauczyciel motywuje uczniów do nauki, kieruje procesem dydaktycznym
   w klasie, rozdziela zadania klasowe i domowe, dostosowując je do potrzeb i możliwości uczniów i dokonuje oceny przebiegu nauczania przy współpracy z uczniami.

2. Uczniowie w grupach rówieśniczych (ok. 16-19 lat), możliwie nie większych niż 15-18 osób (tj. klasa szkolna podzielona na dwie grupy).

Warunki niezbędne do realizacji programu

1. Środowisko (klasa lub sala wielofunkcyjna z komputerem z dostępem do internetu). Idealnym wyjściem byłoby utrzymanie tego samego otoczenia - sali lekcyjnej - dla całego cyklu nauczania, co umożliwia zagospodarowanie i „zitalianizowanie” pomieszczenia; powinien być zapewniony swobodny dostęp do biblioteki zaopatrzonej
   w słowniki dwujęzyczne i słowniki języka włoskiego.

2. Wyposażenie sali lekcyjnej:

• odtwarzacz CD jest narzędziem niezbędnym w realizacji programu w celu rozwijania umiejętności słuchania tekstu, pokazywania różnorodności językowej Włoch (italiano standard - italiano regionale - dialetto) lub też dla „słuchania dla przyjemności” w fazie motywacyjnej lekcji czy podczas przerw;

• pożądany jest odtwarzacz wideo, którego wykorzystanie zależy od ilości posiadanych kaset (DVD z filmami klasycznymi ze ścieżką dźwiękową włosko/polską, włosko/angielską) oraz od materiałów zarejestrowanych z TV włoskiej (reklamy, fragmenty prognozy pogody, krótkie teksty informacyjne lub fragmenty seriali znanych w wersji polskiej);

• dostęp do internetu (w sali lekcyjnej, w czytelni, w sali komputerowej, w domu ucznia); komputer przydatny byłby przy realizacji programu przynajmniej w dwóch momentach dydaktycznych: w fazie motywacji, kiedy uczniowie mogliby samodzielnie przeszukiwać strony włoskie, pod kontrolą nauczyciela lub też w fazie powtórzenia/utrwalenia materiału z wykorzystaniem materiałów CD zalecanych przez podręcznik podstawowy.

Niezbędnik ucznia:

• książka ucznia wraz z CD: podręcznik „Affresco Italiano” zawierający jednocześnie teksty i zeszyt ćwiczeń;

• teczka ucznia, w której gromadzone będą jego prace, arkusze samooceny i Portfolio językowe (uczniowie mogą je wykonać na podstawie tekstu Europejskiego systemu kształcenia językowego i załączonego Portfolio);

• pożądane: własne konto e-mail do komunikacji z nauczycielem i kolegami współpracującymi w grupie.

3. Cele programu

Celem programu jest zaproponowanie nauczycielom języka włoskiego schematu, który nadaje się do szybkiego dostosowania do warunków ich szkoły w klasach, w których wprowadzony został podręcznik „Affresco Italiano” zgodnie z obowiązującymi przepisami polskimi
i z ustaleniami „Europejskiego systemu kształcenia językowego”.

W założeniach swych program ten powinien być realny, tzn. nie powinien zakładać dla nauczających/uczących się języka w „wariancie C” realizacji „wariantu B”. Powoduje to konieczność innego sposobu motywowania ucznia, niż ma to miejsce w nauczaniu języka pierwszego, np. zwiększenie roli bodźców pozytywnych: zachęty zamiast przymusu, zachowania rozsądnych proporcji pomiędzy poznawaniem nowych treści a egzekwowaniem od ucznia ich opanowania, wykorzystanie do motywowania elementów kulturowych proponowanych w podręczniku „Affresco italiano” bądź elementów ludycznych, a także wprowadzenie do systemu oceniania różnych „technik” oceniania oraz elementów samooceny (stosując propozycję autorów podręcznika bądź korzystając z testów internetowych na stronach www.ladante.it, www.cultura-italiana.it-schools.com/sezioni/risorse-italiano/test-italiano-online).

3.1. Celem edukacyjnym ogólnym jest „opanowanie przez uczącego się języka na poziomie zapewniającym minimum komunikacji językowej”. Z porównania dokumentu „Podstawy programowe” z „Europejskim systemem opisu” wynika, że poziom umiejętności wymaganych od ucznia po zrealizowaniu niniejszego programu jest porównywalny z ogólnym poziomem biegłości językowej A1 z niektórymi elementami poziomu A2 wg kryterium Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego.

3.2. Zadania szkoły realizowane przy wdrażaniu niniejszego programu.

Zgodnie z założeniami niniejszy program jest ukierunkowany na osiągnięcie przez uczącego się podstawowego poziomu biegłości językowej (A1/A2 wg skali „Europejskiego systemu opisu kształcenia”), a w szczególności:

1. rozwijanie w uczniach poczucia własnej wartości poprzez właściwą informację zwrotną, czemu służy między innymi zaproponowany w programie system oceniania oraz wykorzystywanie do oceniania „in itinere” Europejskiego Portfolio Językowego;

2. ułatwienie dostępu do tekstów preparowanych w języku włoskim, proponowanych
   w podręczniku ”Affresco Italiano” i do tekstów autentycznych; temu celowi służą nie tylko sugestie wyboru tekstów podstawowych, ale i załączony wykaz stron internetowych do wykorzystania zarówno przez nauczyciela, jak i samego uczącego się (co również przygotowuje ucznia do samodzielności w procesie uczenia);

3. zapewnienie uczącym się kontaktu ze standardowym językiem mówionym i pisanym włoskim (poprzez słuchanie tekstów z CD „Affresco” oraz przez wprowadzanie piosenek, prostych wierszy);

4. rozbudzenie w uczniach zainteresowania językiem i kulturą Włoch, rozwijanie poczucia otwartości i zrozumienia dla odmiennej i bardzo bogatej kultury tego kraju, czemu służy włączenie do programu elementów „wysokiej kultury włoskiej” dokonane przez autorów podręcznika „Affresco Italiano” oraz elementów ludycznych (w bibliografii zawarte są sugestie materiałów pomocniczych tego typu i adresy stron internetowych);

5. stymulowanie uczących się do aktywnego uczestnictwa w prostych sytuacjach komunikacyjnych oraz do używania języka włoskiego jako nośnika przekazów
   o wartościach informacyjnych: od jednowyrazowych uwag do dzieł sztuki włoskiej, poprzez proste opisy obrazów wybitnych włoskich malarzy, do krótkiej prezentacji wybitnych postaci kultury i nauki.

4. Treści nauczania

Program, poprzez dokładny wybór podstawowych struktur morfo-syntaktycznych, oparty na europejskim systemie opisu językowego, na doświadczeniach nauczycieli włoskich w pracy
z obcokrajowcami i na wieloletnich doświadczeniach autorki, sugeruje taki zestaw konstrukcji, dzięki którym uczący się będzie mógł formułować proste wypowiedzi dotyczące teraźniejszości, przyszłości i przeszłości; w części szczegółowej zawiera listę struktur, które powyższy warunek spełniają.

Zestawienie funkcji językowych, jakie powinien opanować uczeń oraz sugestia ich włączenia w tok nauczania mają zapewnić uczącemu się, zdaniem autorki, możliwość posługiwania się językiem włoskim w podstawowych sytuacjach językowych we Włoszech i w kontaktach
z włoskimi kolegami (np. w trakcie wymian uczniowskich).

Zestaw proponowanych w programie materiałów i podręcznik zawierają podstawowe wiadomości oraz słownictwo dotyczące życia codziennego z elementami kultury Włoch.

Realizacja programu z zastosowaniem proponowanych materiałów i podręcznika odbywa się poprzez rozwijanie sprawności receptywnych (rozumienia ze słuchu i rozumienia tekstu czytanego) oraz sprawności produktywnych (mówienia i pisania krótkich tekstów użytkowych).

Rozwijanie indywidualnych umiejętności i strategii językowych ucznia, według programu, powinno się odbywać na bazie posiadanej już wiedzy deklaratywnej, proceduralnej
i umiejętności uczenia się, zdobytych w poprzednich etapach nauczania.

„Podstawa programowa”, będąc dokumentem ogólnym, nie daje wskazówek, jakiego języka włoskiego nauczać. Rozporządzenie z 2008 r. ogranicza się do stwierdzenia, że uczeń rozumie wypowiedzi w „standardowej odmianie języka”. W przypadku języka włoskiego powszechnie stosowanym terminem jest „neo-standard”. Niniejszy program zakłada nauczanie języka neo-standard (standard języka literackiego z elementami konstrukcji używanych w języku mówionym: np. stosowanie „ci” z „avere”, „che” poliwalentnego, stosowanie zaimków „lui” zamiast „egli” lub „gli” zamiast „loro”).

Takie podejście do języka zaproponowali autorzy podręcznika „Affresco italiano”:
M. Trifone, A. Filippone i A. Scaglione.

4.1. Podręcznik „Affresco Italiano” dostarcza środków językowych (leksykalnych i morfo-syntaktycznych) umożliwiających realizację wymagań ogólnych w następujących sferach (domini):

prywatna (w rodzinie, w szkole, wśród znajomych), publiczna/edukacyjna (w szkole, na ulicy, na stacji, w podróży, w barze, w restauracji, w teatrze, w kinie, w sklepie, na wakacjach, we Włoszech), poprzez realizację następujących zadań komunikacyjnych:

opisywanie: siebie, rodziny, domu, szkoły, klasy, miejsc bliskich uczniowi, obowiązków/ pracy;

opowiadanie: o wydarzeniach, sytuacjach, z jakimi uczeń mógłby zetknąć się w przeszłości/ przyszłości;

argumentowanie/negocjowanie: składanie propozycji, akceptowanie ich bądź odrzucenie, składanie propozycji zamiennych;

refleksję nad językiem: rozumienie ogólnych zasad języka, porównywanie ich z językiem ojczystym i innymi znanymi językami, rozumienie zasad doboru środków wyrazu, co umożliwia uczniowi dobór odpowiedniego rejestru np. formy grzecznościowej, przejście na „ty”, używanie zwrotów formalnych/nieformalnych, wybór i kompensowanie form leksykalnych i stosowanie poznanych zasad słowotwórstwa.

Część A2 tego podręcznika pozwala na rozszerzenie leksyki w sferach zaproponowanych
w części A1 i rozbudowuje ją o słownictwo bardziej wyszukane. Proponuje także słownictwo nowe (np. dotyczące geografii Włoch, pracy we Włoszech, tradycji poszczególnych regionów włoskich, kuchni śródziemnomorskiej).




4.2. Zadania komunikacyjne i funkcje językowe (z uwzględnieniem rodzaju tekstów tworzonych/odbieranych przez ucznia)

dla poziomu A1/A2:

Zadania i funkcje językowe	Rodzaj tekstów (wypowiedzi)
Zadanie: Komunikacja w sytuacjach codziennych
Przedstawić się, powiedzieć o sobie: imię, wiek, klasa/szkoła, narodowość, adres, numer swojego telefonu.	Zdania proste i krótkie; krótkie dialogi z przyjaciółmi;
Poprosić i udzielić informacji osobistych, np.: Quanti anni hai? Ho 16 anni. Cosa fai nel tempo libero? Gioco a tennis, nuoto.	Zdania proste i krótkie; krótkie dialogi z przyjaciółmi, dialogi bardziej formalne (wywiady w gazetach młodzieżowych);
Przywitać się i pozdrowić, odpowiedzieć na pozdrowienie formalne i nieformalne, np.: Ciao! Buona sera! Come stai? Bene, grazie e tu?, Non c'è male.	Zdania proste i krótkie; krótkie dialogi z przyjaciółmi;
Nawiązać, podtrzymać i zakończyć rozmowę, używając zwrotów ogólnie przyjętych, np.: Pronto? (telefoniczna) Scusa/scusi, per favore, davvero? A domani, A presto.	Zdania proste i krótkie; krótkie dialogi z przyjaciółmi;
Podziękować i odpowiedzieć na podziękowania: Prego, Grazie, Grazie mille.	Zdania proste i krótkie; krótkie dialogi z przyjaciółmi;
Złożyć krótkie schematyczne życzenia i podziękować za życzenia, np.: Buon Natale! Buon compleanno! Auguri! In bocca al lupo!	Dialogi z przyjaciółmi, krótkie teksty pisane (kartki, e-mail, sms);
Przeprosić: Mi scusi, Scusa.
Zaprosić kogoś, przyjąć zaproszenie lub odmówić, np.: vieni a cena con me stasera? Grazie, volentieri, ma devo... Ti va di uscire con noi al bar domani? Certo, vengo volentieri con voi.	Dialogi z przyjaciółmi, krótkie teksty pisane (kartki, e-mail, sms);
Pogratulować komuś, przyjąć gratulacje: bravo! Sei stato bravissimo! Congratulazioni! Complimenti! Grazie!	Krótkie wypowiedzi ustne lub pisemne (kartki pocztowe);
Dowiadywać się o coś i udzielać informacji np.: Scusa Maria / Scusi professore, quali lezioni abbiamo oggi? Dove è la sala di biologia? Quando comincia la lezione?	Krótkie dialogi z nauczycielem, teksty preparowane pisemne-dialogowane;
Pytać i podać datę, godzinę.	Krótkie dialogi;
Wyrażać własne upodobania i potrzeby, lub pytać o nie, np.: Mi piace.../ Mon mi piace.., Vorrei... Ho bisogno di..., Ti piace?	Krótkie zdania w dialogach pomiędzy nauczycielem a uczniem, krótkie teksty pisane (e-mail, kartka pocztowa);
Wyrażać swój stan ducha, swoje emocje: radość, zdziwienie, obawę: Che Bello!, Mamma mia!, Magari! Davvero?	Pojedyncze słowa;
Prosić i udzielać pozwolenia na wykonanie czynności: Posso uscire/ andare in bagno?, Sì, certo..., Posso prendere..., Prego;	Krótkie zdania w dialogach pomiędzy nauczycielem a uczniem;
Wydawać polecenia i zakazy, rozumieć je: Puoi venire? Vieni! Scrivete sui quaderni! Non parlare! Può spiegarmi.... Aprite il libro a pagina 1!	Krótkie zdania pomiędzy nauczycielem a uczniami;
Zadanie: Opis rodziny, domu, klasy, miejsc bliskich uczniowi
Określenie i opisanie osoby: questa è Anna, è polacca, Anna ha i capelli biondi, la mia professoressa è alta e vivace	Krótkie dialogi, teksty pisane o formie dialogu;
Opisanie pomieszczeń i ich wyposażenia wraz z relacjami przestrzennymi pomiędzy nimi, z użyciem zwrotów np.: su/sopra, in/dentro/fuori, vicino a/lontano da, dietro (a)/davanti (a), a destra/a sinistra, a sud/a nord, in fondo (a).	Krótkie teksty opisowe, preparowane i adaptowane;
Zadanie: Narracja - opowiadanie o wydarzeniach w rodzinie
Opowiadanie o sobie i pytanie o wydarzenia z przeszłości: che cosa hai fatto ieri? Dove sei stato ieri? Hai visto il film in TV?	Teksty preparowane o charakterze głównie narracyjnym;
Umieszczanie wydarzeń w czasie: (ieri, oggi, domani, sempre, mai, due ore fa, fra tre giorni, nel 2006) i w kolejności chronologicznej (prima, poi, dopo, dopo due ore...).	Teksty preparowane o charakterze głównie narracyjnym;
Przytaczanie wypowiedzi innej osoby bez użycia mowy zależnej: „il professore ha detto: domani scriviamo un dettato”.	Teksty dialogowane, preparowane, teksty pisane (notatki w rozmowie, notatki z zebrania klasowego);
Zadanie: Argumentowanie
Wyrażanie opinii: secondo me, per me...	Krótkie wypowiedzi ustne (monologi) na dany temat;
Formułowanie prostych hipotez (stosowanie m.in. tzw. pierwszego okresu warunkowego): se piove, non esco.	Krótkie wypowiedzi ustne (monologi) na dany temat;
Wyrażanie pewności/niepewności/wątpliwości: sono sicuro/non so, non sono sicuro, forse, probabilmente, certamente.	Wypowiedzi ustne, które nie mają charakteru skończonego zdania;
Zadanie: Refleksja nad językiem
Dyktowanie słów i zapisywanie słów dyktowanych.	Dyktando;
Prośba o powtórzenie, o wyjaśnienie znaczenia/ortografii/wymowy: Può ripetere? Non capisco/non ho capito, come scrivere...? Che cosa significa...?	Krótkie wypowiedzi „ad hoc” pomiędzy nauczycielem a uczniem;

... i dla poziomu A2/B1 (do egzaminu maturalnego):

Zadania i funkcje językowe	Rodzaj tekstów (wypowiedzi)
Zadanie: Komunikacja w sytuacjach codziennych
Planowanie działań, podróży, pracy.	Krótkie teksty ustne i pisemne, preparowane: prognoza pogody, horoskopy, foldery turystyczne;
Otrzymywanie i udzielanie informacji i rad: Che cosa dobbiamo comprare per la festa di Maria? Dove trovo il dizionario italiano-polacco? Perchè non vai a fare gli esami del sangue? Io li farei subito. Se fossi in te, prenderei il primo treno per Milano.	Proste teksty dialogowane, pisemne i ustne: wywiady, debaty, chat, rozmowy twarzą w twarz, przez telefon z kolegami i z nauczycielem;
Zadanie: W relacjach towarzyskich
Wyrażenie stanu ducha: radości, zaskoczenia, obawy, ale też poczucia winy, skruchy.	Pojedyncze wyrażenia: komunikaty reklamowe, przysłowia, rozmowy twarzą w twarz, przez telefon z kolegami;
Pozwalanie i zabranianie: Vietato fumare in aula! Si prega di non bloccare il passaggio, potresti farlo anche tu!	Ogłoszenia i zakazy publiczne, instrukcje pisemne, instrukcje użytkowania (np. sprzętu);
Zadanie: Opisywanie
Opisywanie w sposób jasny i precyzyjny osób, zwierząt, znanych uczniowi miejsc, wydarzeń, dzieł sztuki.	Pisemne teksty o charakterze opisowym: wywiady, przewodniki turystyczne, gazety z krótkimi artykułami o podróżach i wakacjach, o modzie; Teksty o charakterze monologu: uzupełnione komunikatem audio, materiały dokumentalne (opisy znanych obrazów, opisy budowli), wiadomości telewizyjne, radiowe; Teksty ustne: wywiady formalne i nieformalne;
Zadanie: Narracja (opowiadanie o wydarzeniach)
Opowiadanie o sobie i o innych, opowiadanie o faktach.	Teksty adaptowane o charakterze narracyjnym lub narracyjno-opisowym; Monologi ustne: opowiadania kolegów, filmy dokumentalne historyczne, dossier, krótkie biografie słynnych osób; Teksty dialogowane ustne: rozmowy, wybrane krótkie fragmenty filmów włoskich; Teksty pisane: pamiętniki, listy prywatne, komiksy (adaptowane), relacje z podróży;
Rozumienie sekwencji czasowych i umieszczanie wydarzeń w czasie, wyrażanie wydarzeń współczesnych, uprzednich i przyszłych.

Zadanie: Argumentowanie
Wyrażanie własnej opinii o faktach i osobach w sposób bardziej złożony: secondo me, a mio parere, penso che + congiuntivo presente di „essere” o „avere”.	Ustne monologi i dialogi na dany temat; Komunikaty reklamowe, piosenki, dyskusje w klasie, wywiady ze słynnymi osobami; Teksty pisane: ulotki, komunikaty reklamowe (spot TV);
Uzasadnianie własnych wyborów, w tym wyrażanie zgody/zdania odmiennego od opinii interlokutora: anch'io penso così, cono d'accordo con ..., hai ragione/hai torto. Tworzenie porównań: meglio rimanere in casa che uscire con questa pioggia.
Pytanie innych o zdanie i wyrażanie własnych opinii: che cosa pensi di...? che ne pensi?
Zadanie: Refleksja nad językiem
Tłumaczenie znaczenia słowa, zdania.	Wypowiedzi „ad hoc” (wymiana krótkich zdań) pomiędzy uczniami a nauczycielem; Krótkie dyskusje po polsku/po włosku; Teksty pisane: podręczniki gramatyki, słowniki jedno- i dwujęzyczne;
Rozumienie wyjaśnień gramatycznych na łatwe tematy.
Porównywanie struktur gramatycznych włoskich ze strukturami istniejącymi w języku polskim (i ew. angielskim): nella lingua italiana esistono tempi passati speciali per esprimere un'azione compiuta, mentre nel polacco usiamo i prefissi per esprimere lo stesso aspetto verbale.

4.3. Treści morfosyntaktyczne, jakie można realizować w oparciu o podręcznik „Affresco Italiano”.

Uwaga: w czwartej kolumnie podano odniesienia do podręcznika „AFFRESCO ITALIANO” CZĘŚĆ A2 wtedy, gdy omawiane elementy

w nim występują.

POZIOM A1 Z ELEMENTAMI A2	ODNIESIENIE DO PRODRĘCZNIKA „AFFRESCO ITALIANO” CZĘŚĆ A1 (A1/A2)	POZIOM A2 Z ELEMENTAMI B1 (DO EGZAMINU MATURALNEGO PODSTAWOWEGO)	ODNIESIENIE DO PRODRĘCZNIKA „AFFRESCO ITALIANO” CZĘŚĆ A2 (A2/B1)
Fonologia i ortografia
Fonemy i grafemy włoskie	Unità 1 - 12
Wymowa i ortografia liter alfabetu włoskiego	Unità 1 - 12
Akcent toniczny i graficzny Akcent graficzny w najczęściej występujących słowach: perché, così, è	Unità 1	Accento grave e acuto di „e” (cioè, è, vs. perché)	Unità 2
Troncamento (troncamento samogłoskowe najczęściej spotykane), elizja i użycie apostrofu: c'è, dov'è, signor Nowak	Unità 1, 2	Troncamento del verbo „fare” + verbo, elisione obbligatoria con i nomi maschili: l'orso, sull'albero; e facoltativa con i nomi femminili: la/l'immagine, della/dell'Italia; da evitare con i nomi plurali: gli insegnanti, queste idee	Unità 2, 9
Rzeczowniki
Imiona własne, nazwy państw i miast	Unità 1
Rzeczowniki rodzaju męskiego i żeńskiego zakończone na -o/a, oraz -e/e, tworzenie liczby mnogiej	Unità 2	Formazione del femminile di esseri animati comuni (gatto/gatta, attore/attrice, poeta/poetessa)	Unità 2
Często spotykane rzeczowniki pospolite rodz. męskiego, zakończone na -co, -go i tworzenie ich liczby mnogiej (amico/amici/amiche,lago/laghi,collega/colleghi/colleghe)	Unità 1, 2 Unità 2	I più frequenti nomi femminili in -o: la mano, la radio	Unità 2
Często spotykane rzeczowniki pospolite nieregularne typu: padre/madre, marito/moglie, fratello/sorella, uomo/donna, oraz: studente/studentessa	Unità 5	Altri nomi irregolari (re/regina, dio/dea, cane/cagna..... uomo/uomini)	Unità 2

Często spotykane rzeczowniki pospolite, mające tę samą formę w liczbie pojedynczej i mnogiej: la/le città, il/i caffè	Unità 1, 2	Formazione del plurale „doppio” (frutto - frutti/frutta, braccio - braccia/bracci...)
Nazwy zawodów: giornalista, stilista, barista	Unità 4, 7	Nomi di origine greca (problema, tesi, clima, programma)	Unità 2
Rzeczowniki pochodzenia obcego: lo/gli sport, quiz, star, computer	Unità 2
Rzeczowniki pospolite występujące tylko w l. pojedynczej (il latte, il burro) lub mnogiej (gli spaghetti, gli occhiali)	Unità 9
Rodzajniki
Rodzajniki określone l. pojedynczej (il, lo, l', la) i mnogiej (i,gli, le) - pozycja, stosowanie i zgodność z rzeczownikiem,	Unità 3	Articolo determinativo con i nomi di origine straniera (l'handicap, la hall, lo yogurt...)	Unità 2
Opuszczanie rodzajnika określonego (z imionami osób i nazwami miast: Maria è italiana, abito a Varsavia)	Unità 3	L'articolo determinativo con i nomi geografici più frequenti (le Alpi, il Po, il Lazio, la Lombardia, il Giappone, la Svezia), omissione dell'articolo con i nomi di città e piccole isole (Capri ma...l'Isola d'Elba)	Unità 4
Rodzajniki nieokreślone (una, un' un, uno) - pozycja, stosowanie i zgodność z rzeczownikiem	Unità 3	Alternanza degli articoli determinativi/indeterminativi nei testi	Unità 1-12
Stosowanie rodzajnika do oznaczenia zawodu: essere (un) insegnante, lavorare come medico, fare il medico	Unità 2
Stosowanie rodzajnika przed zaimkiem dzierżawczym: la mia borsa, le tue amiche, un vostro collega	Unità 5	Costruzione „tutto + articolo + sostantivo” (tutto il giorno)	Unità 9
Opuszczanie rodzajnika przed zaimkiem przymiotnym wskazującym „questo/a” i przed zaimkiem dzierżawczym oznaczającym członków rodziny w l. pojedynczej i bez zdrobnień (mio padre, tua zia, vostro fratello)	Unità 5	Omissione dell'articolo con gli indefiniti: qualche giorno, alcuni amici	Unità 9
Stosowanie rodzajnika określonego do podawania dat i godzin: sono le nove, il primo settembre, nel 1983, alle due Rodzajnik cząstkowy w liczbie pojedynczej: (vorrei del vino, del pane)	Unità 7 Unità 9	Articolo partitivo plurale con i verbi „vedere, sentire” (vedo delle ragazze, sento dei rumori)	Unità 9

Przymiotniki
Pozycja, forma i funkcja przymiotników: buono, bello (vorrei un buon caffé, il caffé è buono)	Unità 10
Liczebniki główne: due ragazze, tre colleghi, dieci giorni	Unità 2	Alcuni aggettivi numerali per indicare secoli: il XX (ventesimo) secolo = il `900 (il Novecento) ordinali: il primo piano, la seconda strada a destra
Przymiotniki nieokreślone, wyrażające niezdefiniowaną do końca ilość (kilka, trochę): qualche (ti ho portato qualche libro)	Unità 10	Aggettivi/articoli partitivi per esprimere quantità indefinita: vorrei un po' d'acqua Aggettivi indefiniti: alcuno ogni, ciascuno (ciascuno di voi riceverà un foglio/ ogni studente scrive il suo nome)	Unità 9, 10
Często spotykane przymiotniki opisujące narodowość, pochodzenie utworzone od nazw geograficznych: (polacco, italiano, francese, romano, milanese)	Unità 2
Przymiotniki wskazujące „to”, „tamto”: pozycja, formy, stosowanie; (non voglio questo maglione, prendo quel maglione)	Unità 6
Przymiotniki o czterech końcówkach rodzajowych (-a, -o, -e, -i) i o dwóch końcówkach rodzajowych (-e, -i); przymiotniki o jednej końcówce, nieodmienialne, jak np. niektóre kolory (rosa, viola) lub zapożyczone z języków obcych (blu)	Unità 2 Unità 10
Zgodność przymiotnika z rzeczownikiem w liczbie i rodzaju (canzone italiana - canzoni italiane)	Od Unità 4	Gradi dell'aggettivo qualificativo: positivo: Maria è bella comparativo di maggioranza/minoranza tra nomi e pronomi (più... di /meno... di) Maria è più/meno bella di Anna; comparativo di uguaglianza tra nomi e pronomi: Maria è così/tanto bella... come/quanto Anna; comparativo tra sintagmi preposizionali: Maria è più bella che brava tra verbi all'infinito: Maria trova più divertente viaggiare che restare in città superlativo assoluto - regolare: Maria è bellissima, / molto bella/assai bella e relativo: Maria è la più bella della classe comparativo e superlativo regolare e irregolare di buono, cattivo, grande, piccolo
Pozycja przymiotników w zdaniu: za rzeczownikiem, np. kolory, przymiotniki pochodzące od nazw georgaficznych: la gonna bianca, il maglione verde, la musica italiana pozycja za rzeczownikiem i przed rzeczownikiem przymiotników opisujących cechy: la casa vecchia/la vecchia casa	Unità 10	Posizione e funzione dell'aggettivo di qualità: prima del nome lo descrive (la giovane figlia di Maria è partita ieri), dopo il nome lo distingue (la figlia giovane di Maria è partita ieri) Posizione postnominale degli aggettivi derivati: la squadra nazionale
Czasowniki
Czas teraźniejszy tryb oznajmujący czasowników: essere, avere, stare	Unità 1
Stosowanie czasownika stare w wyrażeniach: Come stai?	Unità 1	Verbi aspettuali più frequenti: iniziare/cominciare a, stare per, finire/smettere di
Stosowanie właściwe czasownika avere: Quanti anni hai?, Federico ha due penne verdi, i w wyrażeniach idiomatycznych często używanych: ho fame, ho sonno, abbiamo fretta, Luigi ha paura	Unità 2 Unità 2
Bezokoliczniki czasowników regularnych parl-are, scriv-ere, fin-ire/sent-ire i czasowników zwrotnych (lav-arsi, chiam-arsi, ved-ersi, vest-irsi, divert-irsi)	Unità 3 Unità 7
		Costruzioni impersonali con „si” (si dice, non si fuma), con la terza persona plurale (dicono...), e con l'indefinito (a uno bastano due minuti per farlo, a un altro no...)

Czas teraźniejszy tryb oznajmujący czasowników regularnych	Od Unità 3	Futuro semplice dei verbi regolari, irregolari ad alta frequenza; uso proprio del futuro semplice e la sua funzione modale (Chi sarà? Che ore sono?- Saranno le due.)	Unità 12
Czas teraźniejszy tryb oznajmujący czasownika esserci (= trovarsi): A Parigi c'è la Torre Eiffel, c'è Maria?	Unità 2
Czas teraźniejszy tryb oznajmujący czasowników nieregularnych bardzo często używanych: andare, fare, dare, bere, dire, capire, venire, uscire, sapere	Unità 3 - 6, 11
Czas teraźniejszy tryb oznajmujący czasowników posiłkowych: potere, dovere, volere	Unità 7	Diversi usi autonomi dei verbi servili: voglio un gelato/ti voglio bene; Maria vuole un gelato/ci vuole un fiore; devo dirti una cosa/quanto ti devo	Unità 5
Forma czasownika w pierwszej osobie w trybie warunkowym (condizionale), po którym następuje rzeczownik lub bezokolicznik: vorrei una pizza, vorrei bere un'aranciata	Unità 4	Modo condizionale dei verbi servili.
Funkcje czasu teraźniejszego: bezpośrednia: Adesso Maria canta/sta cantando do wyrażania czynności zwyczajowych: Maria canta bene, è una cantante do wyrażenia czynności przyszłych: Domani vado al cinema	Od Unità 3	Presente progressivo: stare + gerundio	Unità 6
Czas przeszły dokonany (Passato prossimo) czasowników regularnych i nieregularnych często używanych: forma imiesłowu czasu przeszłego, stosowanie i funkcje Wybór czasownika posiłkowego do tworzenia czasu passato prossimo. Zgodność imiesłowu: Maria ha comprato una gonna blu/Maria è arrivata in tempo.	Unità 8

Stosowanie i funkcja w trybie rozkazującym bezpośrednim (bez trzeciej osoby) czasowników regularnych oraz czasowników nieregularnych często używanych: Guarda! Leggi bene! Scrivete il titolo! Vieni con noi, Maria! Va' sempre dritto! Fa' tutto per domani! Sta' tranquillo! Polecenie z zaprzeczeniem: Non parlare! Non dimenticate quaderni!	Unità 12		Unità 7, 8
		Usi e forme dell'imperfetto indicativo dei verbi regolari e dei verbi irregolari ad alta frequenza Uso alternato del passato prossimo e dell'imperfetto nei racconti di fatti avvenuti nel passato (Maria è uscita di casa. Era un po' irritata perché ha litigato con Marco)
Zaimki i zaimki przymiotne
Zaimki osobowe w funkcji podmiotu: io, tu,lei, lui, noi, voi, loro Zaimki osobowe: Lei, Loro	Unità 1	Pronomi personali: me, te in funzione di soggetto (beata te! io e te, povera me!)
Zaimki osobowe słabe z czasownikami nieprzechodnimi „z pozoru zwrotnymi”: mi, ti, si, ci, vi, si (Mi chiamo Maria; Come ti chiami?)	Unità 1	Pronome neutro: lo (non lo so)	Unità 4, 5
Zaimki pytajne: chi? che (cosa)? quanto/a/e/i? quale/i?	Unità 1, 5
Zaimki osobowe słabe w funkcji „dopełnienia bliższego” (w bierniku: go, ją, nas, ich…) umieszczane przed czasownikiem: mi, ti, la, lo, ci, vi, le, li (la prendo, non li vedo, Maria mi telefona) Zaimki „dopełnienia dalszego” (w celowniku: mi, jej, mu, nam, im…): mi, ti, gli,le/Le, ci, vi,gli Wybór pozycji zaimka w przypadku użycia bezokolicznika poprzedzonego czasownikiem posiłkowym chcieć, móc, musieć: (te lo posso dare/ posso dertelo)	Unità 10 Unità 11 Unità 10, 11	Accordo del participio passato dei tempi composti con i pronomi atoni complemento oggetto in posizione preverbale (li ho invitati a pranzo) Pronomi atoni combinati: me, te, glie-, ce, ve, se (glielo dico, me lo porti?) Posizione enclitica con l'infinito, il gerundio e con l'imperativo diretto (portamela! diglielo! mangiandoli!) Funzioni di „ne” partitivo: Ne voglio un pezzo,  (=di lui); Non ne so niente; (=che giorno è?) Quanti  ne abbiamo oggi?	Unità 5 Unità 9 Unità 10

Zaimki dzierżawcze w ich najczęściej wystepującym zastosowaniu: mio, tuo, suo, nostro, vostro, loro: la nostra classe, la mia amica, il tuo compagno, un loro collega	Unità 5	Casi di posizione postnominale del possessivo: questa è casa mia! (enfasi) Per colpa tua, da parte mia (espressioni fisse)	Unità 3
Zaimki wskazujące, formy i stosowanie: questo, quello	Unità 6	Dimostrativo: lo stesso/ la stessa... (tutti abbiamo letto lo stesso libro)
		Pronome relativo: che, il quale/la quale/i quali/le quali cui (di cui, con cui....) chi, funzione „dove” (l'hotel dove dormiamo, è buono)
Przyimki
Przyimki właściwe: di, da, a, in, per, con, su, tra/fra	Unità 1, 6	Preposizioni con i verbi aspettuali: a, di (comincio a leggere subito, smetti di fumare, prego!)
Rodzajniki ściągnięte (alla, nello, sugli...)	Unità 7
Główne funkcje i pozycja najczęściej występujących przyimków: di (appartenenza, luogo, materia) a (destinatario, luogo, tempo) in (luogo, tempo, modo, mezzo) per (beneficiario, tempo, causa) da (origine, luogo, tempo) con (compagnia, mezzo) su (luogo) tra/fra (tempo, luogo)	Unità 1, 6	Verbi di uso frequente legati alle preposizioni: abituarsi a, accusare qc. di, accettare di..., arrabbiarsi con...	Tabele czasowników w różnych rozdziałach
Przyimki niewłaściwe i wyrażenia przyimkowe najczęściej występujące: senza, prima di, sopra, sotto, vicino a, lontano da, dietro (a), davanti a, fino a, dopo	Unità 6
Przysłówki
Przysłówki proste i najczęściej występujące wyrażenia przysłówkowe: potwierdzenia/zaprzeczenia: sì, no, non + verbo, sposobu: bene, male, meglio.. pytajne: come? (di) dove? quando? perchè? czasu: poi, dopo, prima, adesso, oggi, mai, sempre, spesso, qualche volta miejsca: qui, qua ilości: poco, molto, tanto, abbastanza, troppo, un po' wątpliwości: forse	Unità 1 Unità 1 Unità 5 Unità 7 Unità 9	Gradi comparativi dell'avverbio regolare: tardi - più tardi - tardissimo Forme irregolari: bene - meglio - benissimo; male -peggio - malissimo, molto - più - moltissimo, poco - meno - pochissimo	Unità 6
Szczególny przypadek przysłówka miejsca „Ci”: Ci siamo arrivati (a casa)	Unità 11	Ci, vi in funzione avverbiale: c'era una volta... vi sono cenni di attività vulcanica	Unità 5
Spójniki
Stosowanie „e” (jako „i” łączące) (Maria e Luisa vanno a scuola; Mi piace la pasta e la verdura) „ma” („ale” przeciwstawne) (Non sono di Varsavia ma di Cracovia; Non voglio magiare ma bere) „o” („lub” rozdzielające) (Io o lui; Mangi la minestra o non la mangi)	Od Unità 2 Od Unità 4	Funzione e usi di: né, neanche, nemmeno dopo una frase negativa
Zdanie proste
Szyk podmiot (rzeczownik w mianowniku) - orzeczenie (czasownik) - dopełnienie (rzeczownik w innym przypadku) (Maria va a scuola)	Od Unità 2
Zgodność podmiotu z orzeczeniem w zdaniu z zaimkiem „Lei”- grzecznościowym (Lei è francese?) Zgodność podmiotu z orzeczeniem w czasach złożonych (Lei ha fumato; Maria è uscita)	Unità 2 Unità 8
Zdanie podstawowe (Maria canta una canzone) i jego rozwinięcia (Stasera Maria canta una bella canzone italiana al suo fratellino Marco)	Od Unità 2
Zdania proste przeczące (Io non studio l'italiano; Maria non sa nuotare) i zdania z wyrażeniami „mai” lub „più” umieszczonym pomiędzy czasownikiem posiłkowym a imiesłowem czasu przeszłego: (Io non studio più il francese; Maria non ha mai studiato il russo)	Od Unità 2 Unità 8
Zdanie pytające bezpośrednie: Questa è Maria? Zdania pytające z pytajnikami wprowadzającymi: (chi?, che cosa? come? quale? quando? dove? perché) Zdania pytające grzecznościowe: come va? tutto bene?	Unità 2
Zdania proste wyrażające uprzejmą prośbę: Vorrei/volevo un caffé; Puoi chiudere la porta? Posso uscire?	Unità 9
Wyrażenia wykrzyknikowe bez czasownika: Che bello!	Unità 1
Zdania wyrażające życzenie, w trybie rozkazującym twierdzące/przeczące: Studia! Guardate tutti! Non toccare il quadro!	Unità 11
Zdania z czasownikami posiłkowymi + bezokolicznik: Maria può uscire; Marco non vuole andare a Cracovia; Devi dire tutta la verità.	Unità 7
Zdania z wyrażeniami: mi piace, mi piacciono	Unità 9
Zdania bezosobowe opisujące pogodę: Oggi non piove, ma fa freddo.	Unità 11
Zdania połączone bezspójnikowo (asyndety): (Maria ha pulito la camera, ha lavato i piatti, ha telefonato a Marco) Zdania łączone za pomocą „e” (Maria studia e lavora), Zdania łączone za pomocą „ma” (Maria non studia ma lavora) Zdania łączone za pomocą „o” (Hai comprato una gonna o un maglione?)	Od Unità 2 Od Unità 4	Frasi coordinate con: (e) anche, oppure/neppure/nemmeno f. coordinate conclusive con: dunque, quindi, perciò (Marco non è arrivato, quindi abbiamo deciso di proseguire da soli) f. coordinate esplicative: cioè, infatti (Maria studia solo le materie importanti, cioè la biologia e la chimica; infatti il suo italiano non è buono)	Unità 2-12
Zdania podrzędne eksplicytne (causali) z wyrażeniem „dlatego/perché”: Non è venuto da noi perché è andato all'Università.	Od Unità 8	Subordinate oggettive implicite: (penso di partire)	Teksty dialogów w różnych rozdziałach (np. Unità 4 Osserviamo 8, Unità 7 dialog 2)

Zdania podrzędne czasowe, eksplicytne, wprowadzone przez „kiedy/quando”: Quando Maria studia tutti a casa stanno zitti.	Od Unità 8	Subordinate relative	Teksty narracyjne w różnych rozdziałach (np. Unità 5 Facciamo pratica)
Zdania podrzędne celowe wprowadzone przez „a, per”: Ho comprato un regalo per Maria. Vado a Milano per studiare l'italiano	Unità 6	Subordinate concessive introdotte da anche se (anche se studia poco, riesce ad ottenere voti buoni)
Mowa bezpośrednia (discorso diretto): Maria gli ha detto: „Vi invito alla festa di mio compleanno”	Od Unità 11	Il discorso indiretto, con la frase reggente al presente: Maria dice che domani non verrà/viene a scuola, i ragazzi mi consigliano di non sforzarmi troppo.	Różne rodziały (np. Unità 11 Facciamo pratica 16)
Formy i struktury w tekstach
Stosowanie kropki, przecinka, wykrzyknika, znaku zapytania, cudzysłowu	Od Unità 1
Stosowanie wyrażeń grzecznościowych w rozmowach codziennych: grazie, prego pronto, scusa/scusi, d'accordo	Od Unità 2	Uso dei segnali discorsivi: sai, vedi, aspetta, dimmi, bene, magari	Dialogi w różnych rodziałach (np. Unità 8 Situazione 10)




5. sposoby realizacji programu

5.1. Ogólne założenia dydaktyczne

Planowanie zajęć dydaktycznych z języka włoskiego w szkole zależy od wielu czynników,
w tym od:

1. możliwości szkoły;

2. charakterystyki grupy uczniowskiej (poziom wykształcenia ogólnego, motywacja
   do nauki języka, bagaż językowy wyniesiony z gimnazjum i umiejętność skupienia się na zadaniach szkolnych oraz umiejętność pracy w grupie);

3. charakterystyka psychologiczna poszczególnych uczniów ani ich własny styl uczenia się nie mają decydującego wpływu na planowanie, ponieważ w grupach 15-20 osobowych (tj. przy liczbie 30-40 uczniów w klasie) rozkład cech jest zazwyczaj normalny (tzn. zgodny
   z krzywą Gaussa);

4. bardzo duże znaczenie ma osobowość nauczyciela prowadzącego proces dydaktyczny: jego elastyczność, chęć zastosowania zaproponowanych rozwiązań, dotychczasowe doświadczenia i preferencje; dobrym punktem oparcia jest zawsze podręcznik dostosowany do wieku i typu uczniów, w tym wypadku podręcznik „Affresco Italiano”, dostosowany do poziomu licealistów, nawiązujący do różnych aspektów kultury włoskiej, bardzo „włoski” w doborze tematów, przejrzyście skonstruowany tak dla ucznia, jak
   i nauczyciela.

5.2. Metody i formy pracy

W większości szkół w Polsce realizowany jest wariant programowy C. Podręcznik „Affresco Italiano”, części A1 i A2, wzbogacony materiałami proponowanymi w bibliografii programu, pozwala na równomierne rozłożenie nauczania w cyklu trzyletnim.

W zależności od preferencji nauczyciela, przy tej samej liczbie godzin lekcyjnych, możliwe są dwa warianty:

1. nauczyciel realizuje treści wolno, w sposób różnorodny, wprowadzając dodatkowe elementy spoza podręcznika A1 - pracuje z grupą uczniów, którą trzeba motywować przez różnorodność i atrakcyjność form pracy i oceny; wiadomości i umiejętności zdobywają oni pracując raczej nad jedną „unità” (dużą jednostką dydaktyczną),
   a „spirala powtórzeń” zamyka się w ramach jednej jednostki;

2. nauczyciel szybko wprowadza nowe treści nauczania z podręcznika A1, podejmując
   w drugiej części cyklu te same zagadnienia w oparciu o podręcznik A2 i rozszerzając je - pracuje z grupą uczniów, dla których motywacją jest ogólna chęć poznawania nowych struktur języka w sposób kognitywny i przez porównanie z innymi znanymi językami; ewentualne luki uzupełniane są w drugim etapie „spirali” nauczania z podręcznikiem A2.

Aby uczniowie mogli opanować treści zaproponowane w poprzednim rozdziale programu, oraz, aby mogli nabyć umiejętności (rozumienia ze słuchu i rozumienia tekstu czytanego, produkcji ustnej i pisemnej) niezbędne do osiągnięcia nadrzędnego celu, jakim jest umiejętność komunikacji w sytuacjach codziennych w środowisku ucznia, konieczne jest odpowiednie planowanie pracy w całym cyklu nauczania, w poszczególnych jednostkach dydaktycznych („unità” wg podręcznika) i podczas poszczególnych lekcji w sali.

W tym celu nauczyciel posługuje się roboczym dokumentem - planem nauczania, w którym uwzględnione są treści i środki dydaktyczne, a często również metody bądź techniki determinujące przebieg zajęć z uczniami.

W przypadku języka włoskiego (wariant C), inaczej niż dla języka angielskiego (wariant A
i B), dużą rolę odgrywa motywacja uczniów do nauki przedmiotu „niematuralnego”.

Dobrze byłoby więc uwzględnić w planowaniu poszerzoną część kulturową (poświęconą np. sztuce włoskiej), by nie tylko dostarczyć uczniom informacji interdyscyplinarnych (wykorzystując ścieżkę europejską z przedmiotem „wiedza o kulturze” i „historia”), ale
i zainteresować uczniów samym językiem.

• Można odwoływać się do propozycji autorów podręcznika zawartej w podrozdziale „nell'arte” każdej jednostki (unità) - pokazania dzieł sztuki włoskiej: może być to minimum zaproponowane w podręczniku, czyli ćwiczenia obok ilustracji, można wprowadzić dodatkowe informacje poszerzające wiedzę z historii sztuki włoskiej (np. ze strony www.uffizi.firenze.it, www.mostracorreggioparma.it/galleria, www.tuscany-charming.it/it/cultura, www.internetculturale.it i in.) lub zlecić uczniom jako pracę domową zadania wymagające dotarcia do tych stron i wybrania materiału wg ich upodobań.

Z kolei ze względu na melodyjność języka włoskiego i stosunkowo łatwo rozpoznawalne fonemy, można zastosować techniki pamięciowe do utrwalania prostych struktur podstawowych, które będą służyły za schematy w trakcie dalszej nauki.

Nauczyciel może wybrać z podrozdziału „La situazione” fragment tekstu do zapamiętania, może też zaproponować tekst własny, często powtarzające się zdania-schematy; pożytecznym narzędziem jest serwer www.eulogos.it/censor, badający częstotliwość użycia wyrażeń
w języku włoskim i podający ich wskaźnik GULPAESE. Można posłużyć się fragmentami tekstów znanych piosenek włoskich lub podręcznikami zawierającymi gotowe opracowania, (np. „Canta che ti passa”); ważne jest, aby do tekstów zapamiętanych powracać kilkakrotnie w celu ich utrwalenia.

W pierwszej fazie nauczania można odwołać się do różnego rodzaju pamięci przy utrwalaniu przyimków prostych, wyrażeń przyimkowych i krótkich zdań z czasownikiem w trybie rozkazującym (np. powtarzanie z ruchem rąk, bądź gimnastyka - szybkie wykonywanie poleceń o różnym stopniu trudności: „avanti-a destra-a sinistra-indietro-su-giù-la mano destra su-gira a destra-mano sinistra sul naso-tutte le ragazze girano a destra-i ragazzi corrono verso la porta-ecc”).

Dobrym rozwiązaniem byłoby połączenie zalecanej metody komunikacyjnej z metodą kognitywno-gramatyczną, połączoną z samodzielnym odkrywaniem zasad.

1. Można zatem korzystać z części „Grammatica” zawartej w każdym rozdziale podręcznika „Affresco Italiano”, stosując strategie dedukcyjne bądź indukcyjne, wg uznania nauczyciela.

2. Można odwołać się do ćwiczeń rozwijających dedukcję (np. „strategie Sherlocka Holmesa” wg prof. L. Mariani www.learningpaths.org/pagine attive/sh-hopper1
   lub inne, odwołujące się do pamięci wzrokowej bądź werbalnej).

3. Można, jeśli nauczyciel dysponuje większą liczbą godzin, wprowadzić ćwiczenia utrwalające (np. ze strony www.puntolingua.it/esercizi).




5.2. Propozycja planu pracy z podręcznikiem „Affresco Italiano A1”, ze zwróceniem szczególnej uwagi na motywację i zainteresowanie nauczaniem języka włoskiego

Uwaga: jeśli nie zaznaczono inaczej, numery w pierwszej kolumnie odnoszą się do kolejnych ćwiczeń w poszczególnych rozdziałach.

Punkty odniesienia w podręczniku	Jednostki dydaktyczne z propozycjami tytułów lekcji	Zadania i funkcje komunikacyjne	Elementy leksykalne i morfosyntaktyczne	Elementy socjokulturowe	SUGESTIE DLA NAUCZYCIELA
Unità 1 BENVENUTI IN ITALIA!
Cominciamo 1-4	1. Per cominciare Aby zacząć	Zadawanie pytań i odpowiadanie z odpowiednią intonacją Ćwiczenia leksykalne i pamięciowe	Zdanie pytające: Che cosa è/Che cosa sono? Chi è/chi sono?	Słynne osoby i przedmioty „made in Italy”	Nauczyciel może zaproponować inne znane w Polsce przedmioty z Włoch lub inne osoby, zapisując nazwy na tablicy
Scrittura e pronuncia	2. L'alfabeto italiano Alfabet włoski	Słuchanie i czytanie alfabetu włoskiego i dźwięków języka w sylabach (do wyboru przez nauczyciela: łączenie liter alfabetu z nazwami włoskich miast: A come Ancona...)	Grafemy i fonemy włoskie Zautomatyzowanie prostego zdania typu „A jak Ankona...”, come w funkcji „(tak), jak”	Nazwy stolic regionów, zapoznanie ze stronami miast włoskich (ścieżki dostępu np. przez www.alice.it)	Można stosować nazwy włoskich miast (A come Ancona...), prosząc o powtarzanie całego zdania, o wskazanie na mapie, o wyszukanie w internecie np. stron poszczególnych regionów z wyszukiwarki włoskiej
Cominciamo 5-8 Osserviamo 13	3. Ciao... Salve! Come stai? Powitania i pozdrowienia	Pozdrawianie się, podawanie imienia, pytanie o imię Nawiązywanie rozmowy	Konstrukcja zdania pytającego: Come ti chiami?, Come stai? i twierdzącego: Mi chiamo...	Różnorodność kulturowa i językowa we Włoszech w poszczególnych regionach	Można używać strony www. cyberitalian.com w celu zaprezentowania innych form pozdrowień dialektalnych we Włoszech (również audio)

Osserviamo 9-12	4. Io sono... Ja jestem…	Zadawanie pytań i udzielanie prostych odpowiedzi	Zaimki osobowe Tryb oznajmujący czas teraźniejszy czasownika „być”
Osserviamo 14-16	5. Di dove sei? Dove sei?/ Dove è? Skąd jesteś? Gdzie jesteś?	Podawanie narodowości własnej i innych osób, wskazywanie miejsca, w którym się znajduje	Konstrukcja zdań pytających i twierdzących/przeczących (stosowanie sì/no, non + essere) Różnica pomiędzy sono/è a + nazwa miasta; in + nazwa regionu e sono di + nazwa miasta	Regiony włoskie
Viaggiamo in Italia 1-2 L'Italia e... l'arte 3	6. Immagini di persone nelle opere d'arte Przedstawienia osób w sztuce		Zaimki i przysłówki pytajne: che cosa, come?, dove? di dove?	Imiona osób pochodzących z różnych regionów włoskich Obrazy Sassetty, Giotta di Bondone, Leonarda da Vinci
La situazione 17-19	7. Piacere! Miło mi	Rozpoczynanie i podtrzymywanie dialogu Zapamiętywanie zdań- wzorców Podawanie swojego zawodu	Stosowanie ze zrozumieniem zdań zapamiętanych poprzednio Zawody (attore, calciatore, direttore, professore d'italiano)
Facciamo pratica 20-23	8. Sono a Roma Jestem w Rzymie	Czytanie kartek z pozdrowieniami, szukanie informacji szczegółowych, Twórcze przetwarzanie zdobytych umiejętności: pisanie kartki pozdrowieniem	Zwroty formalne stosowane w pozdrowieniach	Fotografie niektórych miast włoskich (Roma, Pisa, Siena, Portofino, Firenze - do wyboru przez nauczyciela) z krótkim opisem
Facciamo pratica 24-25 Lessico 26-28	9. Esercizi di rinforzo Ćwiczenia utrwalające	Czytanie i pisanie pod kierunkiem nauczyciela	Konstrukcja zdania prostego twierdzącego/pytającego, szyk zdania Słownictwo związane z tematami bar i scuola
10. Ewaluacja bieżąca: do wyboru przez nauczyciela (można zastosować test di verifica zaproponowany na s. 17)
Unità 2 FACCIAMO AMICIZIA
Cominciamo 1-3 Scrittura e pronuncia 28-30	11. Io sono italiano Jestem Włochem Desinenze e accento Końcówki i akcent	Podawanie własnej narodowości Słuchanie i zapisywanie samogłosek	Przymiotniki określające narodowość (w l. pojedynczej) Słowa z akcentem na przedostatniej i ostatniej sylabie	Różnorodność narodowości we Włoszech (zjawisko imigracji i wielojęzyczności/multilinguismo)
Osserviamo 4-6	12. Uno o due? Jeden czy więcej?	Refleksja nad językiem	Tworzenie liczby mnogiej przymiotników określających narodowość i rzeczowników z końcówką -a/o lub -e/e, rzeczowniki typu: amico/città/bar
Osserviamo 7-9 Lessico (s. 31)	13. Che cosa c'è? Co znajduje się w …?	Pytanie i odpowiadanie na pytanie: co jest w.../w ... znajduje się… Chiedere e che cosa c'è? / ..c'è, ci sono...	Konstrukcje z ci + essere w znaczeniu si trova/no Podstawowe słownictwo: przedmioty w klasie/ w mieście	Słynne budowle w miastach włoskich i europejskich
Osserviamo 10-13	14. Io ho... Mam…	Wyrażanie stanu posiadania Wyrażanie liczby posiadanych rzeczy Wskazywanie przedmiotów w klasie, w plecaku Czytanie i zapamiętania liczebników głównych	Czasownik „mieć”/avere w trybie oznajmującym czas teraźniejszy Liczebniki (od 0 do 10) Słownictwo: przedmioty w domu i w klasie
Osserviamo 14 Facciamo pratica 18-20	15. Io ho fame... Jestem głodny…	Idiomatyczne użycie czasownika „mieć” w sytuacjach codziennych (wyrażanie stanu lub potrzeb)	Konstrukcje z czasownikiem avere (aver fame, aver paura...) Liczebniki (od 10 do 100)
Facciamo pratica 21-24 Viaggiamo in Italia 1-2	16. Quanti anni hai? Ile masz lat?	Pytanie o wiek i odpowiadanie Liczenie	Pytajnik (przymiotnik pytajny): quanto?	Ważne numery telefoniczne, prefiksy
La situazione 15-17	17. In piazza (Tu o Lei?) Ty czy Pani?	Słuchanie i rozpoznawanie rejestru dialogu Słuchanie i szukanie informacji szczegółowych	Stosowanie form grzecznościowych	Stosowanie formy zaimka (tu/Lei/Voi) w różnych sytuacjach
Lessico 25-27	18. Oggetti personali/Città Przedmioty osobiste/ miasto	Rozpoznawanie znaczenia najczęściej występujących rzeczowników	Słownictwo związane z przedmiotami osobistymi i elementami miasta	Można przedstawić w klasie fotografie włoskich miast /znanych przedmiotów
19. Ewaluacja bieżąca: do wyboru przez nauczyciela (można zastosować test di verifica zaproponowany na str. 35)
L'arte 3	20. I numeri ...nell'arte Liczby w sztuce	Obserwowanie i podawanie liczby przedmiotów i osób	Stosowanie liczebników i konstrukcji: ci sono	Informacje o najsłynniejszym fresku Leonarda da Vinci Cenacolo/ „Ostatnia wieczerza”, lub o Palazzo Ducale w Mantui (i o malarzu Mantegnim) lub o wyjątkowej twórczości Caravaggia
Unità 3 VITA QUOTIDIANA
Cominciamo 1-3 ew. Lessico (s. 48)	21. Un, uno o una? Formy rodzajnika nieokreślone-go	Rozpoznawanie miejsc publicznych, nazywanie przedmiotów w pomieszczeniu, w klasie	Podstawowe słownictwo: instytucje w mieście, przedmioty w klasie, w sypialni Rodzajnik nieokreślony - formy	Typy instytucji w włoskim mieście (banki, urzędy, obiekty sportowe, różne sklepy)
Osserviamo 4-5	22. Articolo indetermina-tivo Rodzajnik nieokreślony	Określanie przedmiotów, które uczeń widzi	Formy i stosowanie rodzajnika nieokreślonego		Można korzystać w klasie z pisemnych ćwiczeń nt. rodzajników w np. „Conoscere l'italiano” Simona Simula lub ze strony www.ladante.it
Osserviamo 5-7	23. Uno o il? Jaki rodzajnik (określony czy nieokreślony)	Formułowanie ogólnej informacji i podawanie informacji bardziej szczegółowej poprzez rozwijanie grupy rzeczownikowej (sintagma nominale)	Formy i stosowanie rodzajnika określonego Stosowanie rodzajnika w zdaniach typu: È un'agenda/ L'agenda è rossa		Można korzystać w klasie z pisemnych ćwiczeń dot. rodzajników np. w „Conoscere l'italiano” Simona Simula lub ze strony www.ladante.it
Osserviamo 8- 10 Viaggiamo in Italia 1	24. Io compro... Kupuję…	Rozpoznawanie czynności Rozpoznawanie zawodów/nazw sklepów	Czas teraźniejszy czasowników pierwszej koniugacji	Typy sklepów we Włoszech
La situazione 14-16	25. All'università Na uniwersy-tecie/ w szkole	Rozmawianie o najczęściej wykonywanych w szkole czynnościach	Stosowanie czasowników pierwszej koniugacji		Można wprowadzić dodatkowo słownictwo związane ze strukturą nie tylko uczelni, ale i szkoły/klasy (jeśli nie zostało wprowadzone wcześniej)

Osserviamo 11-13	26. Io faccio... Podstawowe czynności	Rozpoznawanie najczęściej wykonywanych czynności, nazywanie ich, pytanie, co ktoś robi, odpowiadanie z wymienianiem poszczególnych czynności	Czas teraźniejszy czasowników nieregularnych: andare, fare, dare, stare		Można wprowadzić tzw. ciąg czasownikowy, który uczniowie muszą utworzyć przy wykonywaniu prostych czynności w klasie
Facciamo pratica 17-19	27. Fare... fare... fare Robić… robić… robić	Opowiadanie o czynnościach codziennych (do wyboru przez nauczyciela)	Konstrukcje z czasownikiem fare (fare la passeggiata, fare colazione, fare la doccia...)		Można wprowadzić ele-menty zabawy: karty/do-mino z opisem codzien-nych czynności „La giornata della famiglia Grilli” lub podobne
Arte... e vita quotidiana 3	28. Che cosa vedi nel quadro? Co widzisz na obrazie?	Opisywanie reprodukcji obrazu zgodnie z wymaganiami maturalnymi	Rodzajnik nieokreślony w zdaniach typu: Nel quadro c'è una piazza, un uomo, al mercato ci sono...	Przedstawienie obrazów Renato Guttuso i Annibale Carracci
Lessico 20-22 Grammatica (s. 51) Scrittura e pronuncia 23-25	29. Esercizi di ricapitolazione Ćwiczenia powtórzenio-we	Zaleca się poświęcenie jednej lub dwóch lekcji na powtórzenie z uczniami wszystkich struktur wprowadzonych w Unità 3
30. Ewaluacja bieżąca: do wyboru przez nauczyciela (można zastosować test di verifica zaproponowany na str. 53)
Unità 4 IO E GLI ALTRI
Cominciamo 1-3	31. Io sono un medico Jestem lekarzem	Określanie osób, dzieł sztuki po przeczytaniu opisu pod fotografiami Przypisanie cech poszczególnym osobom/ przedmiotom na podstawie wysłuchanego tekstu	Konstrukcja zdania oznajmującego w funkcji opisu - prezentacji Wyrażenia typu: sono uno sciatore molto famoso (szyk wyrazów w zdaniu)	Słynne osoby: malarze, artyści, sportowcy	Można zaproponować uczniom stworzenie własnego opisu innych osób/przedmiotów przedstawionych na fotografiach na str. 57 przez zmianę przymiotnika, rzeczownika (słownik na str. 67) lub przez dodanie zaprzeczenia
Osserviamo 4 Facciamo pratica 13, 15 Osserviamo 5	32. Com'è? Di dov'è? Jaki jest? Skąd pochodzi?	Podawanie charakterystyki przedmiotów/osób Wskazanie kraju pochodzenia	Tworzenie zdań z przymiotnikami opisującymi cechy (w l. pojedynczej i mnogiej) Tworzenie przymiotników opisujących narodowość, tworzonych od nazw kraju/regionu/miasta
Osserviamo 6, 7, 9-11	33. Io scrivo... Ja piszę….	Zadawanie pytań i odpowiada-nie w celu uzyskania/podania informacji, co robią poszcze-gólne osoby/co robi się samemu	Stosowanie czasowników drugiej koniugacji (scrivere) oraz bere, fare, andare, stare
Facciamo pratica 17-18	34. Scriviamo un lettera.. Piszemy list	Czytanie i pisanie listu z informacjami o sobie	Stosowanie czasowników wszystkich koniugacji w pierwszej osobie
Osserviamo 8	35. Vorrei un'aranciata... Chciałbym napić się oranżady…	Wyrażenie uprzejmej prośby o coś	Stosowanie wyrażeń: vorrei + sostantivo, vorrei + infinitivo, per favore
La situazione 12	36. Al museo W muzeum	Wyrażenie podziwu/zachwytu Opisanie, co widzi się na obrazie (ważne: wprowadzenie zwrotu nella foto vedo/nell'immagine vediamo…)	Wykrzykniki: che bello questo dipinto!	Skarby Gallerii degli Uffizi	Można wprowadzić elementy ludyczne (np. Pierwsze linijki piosenki „Oh, che bel castello” z małymi zmianami wprowadzanymi przez uczniów: Oh che bel ritratto/ bell'affresco /bella foto…)
Facciamo pratica 14,16 Lessico	37. Che cosa significa? Co to znaczy?	Zadawanie pytań, aby otrzymać bardziej szczegółową informację	Czasowniki związane z tematami: dom/casa, le vacanze/wakacje, tempo libero/czas wolny
38. Powtórzenie nowych form gramatycznych i leksykalnych w formie do wyboru przez nauczyciela: można zastosować test di verifica ze str. 71 i zestawienia ze str. 70
Viaggiamo in Italia Le persone nell'arte	39. L'uomo italiano / le persone nell'arte Człowiek w malarstwie	Opisywanie obrazków zgodnie ze schematem: chi? che cosa? dove? che cosa fa? Opisywanie słynnych portretów	Elementy twarzy, postaci, ubrań i wyposażenia	Obrazy Agnolo Bronzino i Paolo Uccello	Można zaproponować inne portrety, wybrane przez nauczyciela lub przez uczniów
40. Zaleca się przeprowadzić kompleksowy test, aby ocenić poziom opanowania języka. Można użyć testu zewnętrznego (np. ćwiczeń zaproponowanych na stronie PLIDA lub podobnych).
Unità 5 LA FAMIGLIA
Cominciamo 1-3	41. Molte famiglie. I parenti Wiele rodzin i krewnych	Łączenie wysłuchanych dialogów z fotografiami Wskazywanie osób na fotografiach z podaniem ich stopnia pokrewieństwa	Słownictwo określające stopień pokrewieństwa w rodzinie
Osserviamo 4, 5, 10, 11	42. Di chi è? Mio... tuo... Do kogo należy...?	Wyrażenie stanu posiadania (w odniesieniu do różnych osób)	Zaimki i przymiotniki dzierżawcze, stosowanie przyimka di w celu określenia osoby posiadającej		Można zaproponować ćwiczenia dot. zaimków dzierżawczych z w/w gramatyki S.Simula
Osserviamo 6	43. Mio padre... tua sorella… Mój ojciec… twoja siostra…	Opowiadanie o swojej rodzinie ze wskazaniem powiązań pomiędzy jej członkami (stopień pokrewieństwa)	Zaimki dzierżawcze i rodzajnik w przypadku nazw członków rodziny		Można zaproponować grę: uczniowie przyjmują rolę członków rodziny, robią rodzinną fotografię i ustalają powiązania rodzinne
Osserviamo 7, 8	44. Io parto... Jadę…	Zadawanie pytań i udzielanie odpowiedzi o wykonywanych czynnościach	Odmiana czasowników regularnych trzeciej koniugacji w czasie teraźniejszym, czasownik: dire
Osserviamo 9 Lessico (s. 84)	45. Conosciamo una famiglia (La famiglia Belletti) Poznajemy rodzinę Belletti	Czytanie ze zrozumieniem Rozumienie szczegółów Czytanie krótkiej charakterystyki członków rodziny	Słownictwo związane z życiem codziennym
La situazione 12, 13, 14, 15	46. Un incontro al bar Spotkanie w barze	Wyszukiwanie informacji w wysłuchanym tekście Formułowanie pytań w celu zebrania informacji o osobie Opis osoby	Pytajniki: come, dove, quanti, chi?
Facciamo pratica 16, 17	47. Leggiamo Czytamy ze zrozumieniem	Czytanie krótkich opisów, odpowiadanie na pytania	Pytajniki: come, dove, quanti, chi?	Słynne rodziny włoskie (Biagiotti, Missoni)
Facciamo pratica 18	48. “Alfredo"	Opowiadanie historii	Czasowniki do określenia czynności codziennych, słownictwo związane z kuchnią
Lessico 19-21 Scrittura e pronuncia 22-24	49. Parole in cucina Włoski w kuchni	Słuchanie, pisanie, wymawianie i rozpoznawanie znaczenia słów związanych z codziennym życiem rodziny	Słownictwo związane z życiem codziennym fare la spesa /robić zakupy, partire/wyjeżdżać

Viaggiamo in Italia 1	50. La famiglia italiana oggi e ieri Rodzina włoska dawniej i dziś	Czytanie i rozmawianie Przekształcanie danych liczbowych w zdania opisujące	Liczby powyżej 100	Zmiany zachodzące w rodzinach włoskich/polskich w ciągu ostatnich 50 lat
La famiglia nell'arte 2, 3	51. La famiglia ... nell'arte Rodzina… w malarstwie	Opis	Powtórzenie przyswojonych struktur	Rodzina na renesansowych obrazach
52. Ewaluacja bieżąca: do wyboru przez nauczyciela (można zastosować test di verifica zaproponowany na str. 89)
Unità 6 LA CITTÀ
Cominciamo 1, 3	53. Che città è? Co to za miasto?	Rozpoznawanie, opisywanie fotografii	Nazywanie elementów miasta, słownictwo związane z życiem w mieście	Włoskie città d'arte i ich architektura	Zaleca się pracować z fotografiami i zachęcać uczniów do opisywania, co widzą (można wyko-rzystać jako przygotowa-nie do ustnej części egzaminu maturalnego)
Cominciamo 2 Scrittura e pronuncia 30-32	54. Ascoltiamo Słuchamy ze zrozumieniem	Wyszukiwanie informacji w wysłuchanym tekście w celu określenia osób i miast	Wymowa i pisownia gli, gn, intonacja zdania pytającego i wykrzyknikowego
Lessico (s. 103) Lessico 27-29 Facciamo pratica 21	55. Che strada fai? Jaką drogą idziesz?	Rozumienie komunikatów: na prawo /na lewo/prosto...	Słownictwo związane z miastem, środki transportu Przyimki niewłaściwe i wyrażenia przyimkowe (lontano da, vicino a, a destra, a sinistra...)		Można wprowadzić elementy ludyczne: dziwny taniec - wszyscy wykonują te same ruchy, wg poleceń (prawa stopa na prawo/ lewa ręka do góry… il piede destro a destra! avanti!/in dietro! la mano destra a sinistra! la mano sinistra su! la testa giù! ecc.)
Facciamo pratica 22, 23	56. La mia casa Mój dom	Czytanie Opisywanie wnętrza Opis własnego domu	Słownictwo związane z wyposażeniem domu		Można zaproponować uczniom napisanie ogłoszenia w celu sprzedania własnego domu (zaleca się przynieść do klasy kilka ogłoszeń z gazety lub z internetu…vendo casa)
Osserviamo 4, 5, 10	57. ”Sono Lina.”	Globalne rozumienie tekstu czytanego	Stosowanie przyimków a i in		Można wprowadzić ćwiczenia powtórze-niowe (np. z „Le preposizioni italiane” A. De Giuli lub ze strony www.ladante.it/esercizi)
Osserviamo 6, 7, 8, 9	58. Preposizioni italiane Przyimki włoskie	Rozpoznawanie zdań oznajmujących prostych zawierających „dopełnienia środka, przyczyny, pochodzenia, celu” (okoliczniki miejsca, celu, sposobu …)	Niektóre zastosowania przyimków di, da, con, per, su,tra/fra		Można wprowadzić ćwiczenia powtórzeniowe (np. z „Le preposizioni italiane” A. De Giuli lub ze strony www.ladante.it/esercizi)
Osserviamo 11, 12, 13, 14, 15, 16	59. Preposizioni italiane Przyimki włoskie	Rozpoznawanie różnego typu zdań prostych	Niektóre zastosowania przyimków di, da, con, per, su,tra/fra		Można wprowadzić ćwiczenia powtórzeniowe (np. z „Le preposizioni italiane” A. De Giuli lub ze strony www.ladante.it/esercizi)
Osserviamo 17 La situazione 19, 20 Facciamo pratica 25	60. Prendiamo un appuntamento Umówmy się na spotkanie	Zapraszanie kogoś/ przyjmowanie/odrzucanie zaproszenia Podawanie i zapisywanie dat	Czasowniki: rimanere, salire, venire, uscire w czasie teraźniejszym Dni tygodnia
Facciamo pratica 23, 26	61. Al museo W muzeum	Odpowiadanie na pytania. Udzielanie wskazówek		Informacje o Gallerii dell'Accademia w Wenecji, Teatro San Carlo w Neapolu, teatrze antycznym w Taorminie
Città italiane ... nell'arte Osserviamo 18	62. Che città è? Co to za miasto?	Odpowiadanie na pytania Opisywanie obrazów Wskazywanie poszczególnych elementów na obrazie	Przymiotniki/zaimki wskazujące (questo/quello)	Obrazy wedutystów (B.Bellotto we Włoszech i… w Polsce)
63. Ewaluacja bieżąca: do wyboru przez nauczyciela (można zastosować test di verifica zaproponowany na str. 107)

Uwagi:

Powyższy przykład planu pracy z podręcznikiem „Affresco Italiano” w pierwszym roku nauczania jest sugestią dla nauczyciela, który może dostosować do swoich potrzeb liczbę godzin (zwiększyć tempo pracy), wprowadzić własne materiały lub materiały polecane w programie.

Liczba zaproponowanych lekcji została przykładowo obliczona na 63 godziny lekcyjne poświecone wyłącznie na naukę w okresie od 1 września do 20 czerwca. Do tej liczby godzin należałoby dodać czas na wykonanie i omówienie kompleksowych sprawdzianów wynikających z planów szkoły - tzw. badań wyników nauczania. Można również zapoznać uczniów z formami egzaminów międzynarodowych, jakie mogą
w przyszłości zdawać: PLIDA, CELI, CILS. Pierwsza lekcja może też być poświęcona na dokonanie testu predyspozycji, który umożliwi nauczycielowi określenie uzdolnień poszczególnych uczniów i przekazanie im informacji na ten temat.

Zaproponowany plan pracy może stanowić inspirację dla nauczycieli, którzy na jego podstawie będą mogli opracować własne plany pracy na kolejne lata nauki, dostosowane do potrzeb i postępu uczniów.




6. przewidywane osiągnięcia uczniów i ich ocena

6.1. Przewidywane osiągnięcia

Realizując niniejszy program wykorzystujący podręcznik „Affresco Italiano” z materiałami uzupełniającymi zaproponowanymi w bibliografii, uczeń powinien opanować język włoski na poziomie określanym w „Europejskim systemie kształcenia…” jako ogólny poziom biegłości A1 z elementami A2.

Przy założeniach pracy z grupą uczniów szybko przyswajających treści nauczania (bądź przy dodatkowej godzinie lekcyjnej), powinni oni osiągnąć poziom A2 z elementami B1.
W żadnym przypadku nie należy oczekiwać od ucznia przygotowania do egzaminu maturalnego (poziom B1/B2) i stosowania skomplikowanych form gramatycznych
w wypowiedziach.

Po zrealizowaniu tego programu uczący się powinien:

1. W zakresie kompetencji receptywnych

A. Słuchanie

Rozpoznawać główną myśl tekstu, rozpoznawać słowa często powtarzane w życiu codziennym i proste zdania w języku włoskim neo-standard, dotyczące jego osoby, jego rodziny, szkoły, zakupów, najbliższego otoczenia i pracy (wymawiane powoli i bez zniekształceń dialektalnych); odróżnić rejestr oficjalny i nieoficjalny wypowiedzi; rozumieć polecenia nauczyciela.

B. Czytanie

Rozumieć główną myśl tekstu czytanego, umieć znaleźć właściwą informację, rozumieć nazwy własne, zdania i proste wypowiedzi jak np. ogłoszenia, katalogi, rozkłady jazdy, godziny pracy i otwarcia instytucji; odnaleźć i zrozumieć globalny sens krótkich, prostych
i konkretnych wypowiedzi; przeczytać krótkie i proste teksty, spotykane w codziennym życiu, jak programy, reklamy, rozkłady i jadłospisy; powinien rozumieć krótkie i proste listy prywatne.

2.W zakresie kompetencji produktywnych

A. Interakcja ustna

Rozpoznawać intencję rozmówcy, reagować w prostych sytuacjach, rutynowych pojedynczymi krótkimi zdaniami i równoważnikami zdań, dotyczącymi konkretnych tematów związanych z osobą ucznia, z jego otoczeniem szkolnym i rodziną, zadając pytania i odpowiadając na nie.

B. Produkcja ustna

Używać bez przygotowania, w sposób zrozumiały dla odbiorcy, wyrażeń i zdań prostych, „zapamiętanych w tej formie”, stanowiących jego repertuar językowy, w celu opisania bliskich osób, sytuacji w rodzinie, w szkole i w domu, dotychczasowego przebiegu nauki
w szkole.

C. Produkcja pisemna

Napisać informację (e-mail, kartkę pocztową), wypełnić prosty druk osobowy (meldunek
w hotelu, wpis na kurs językowy), zanotować coś, napisać krótką wiadomość, przesyłając pozdrowienia z wakacji, podziękowania, zgodnie z zasadami ortografii.

6.2. Zasady oceniania - techniki oceniania, siatka ocen

Stopień poprawności gramatycznej powyższych wypowiedzi, szybkość i płynność
w reagowaniu w rozmowie, spójność wypowiedzi i bogactwo leksykalne stanowią
o większym bądź mniejszym sukcesie uczącego się.

Zazwyczaj te właśnie aspekty jakościowe powinny być oceniane przez nauczycieli języka
i stanowić część „wewnątrzszkolnego systemu oceniania”, choć niektóre z nich trudno poddają się obiektywnej ocenie (np. interakcja ustna), bo albo nauczyciel zostaje zaangażowany w dialog z uczniem (co ukierunkowuje rozmowę na właściwe tematy i zakresy leksykalne, ale uniemożliwia spokojne ocenianie), albo nauczyciel przysłuchuje się rozmowie stymulowanej uczniów (co daje mu dystans do ocenianej wypowiedzi, ale wprowadza
u uczniów napięcie i sztuczność sytuacji, a czasem brak możliwości naprowadzenia rozmowy na właściwe tematy).

W rzeczywistości sukces szkolny, a przede wszystkim sukces w przyszłym rzeczywistym posługiwaniu się językiem, zależy nie tylko od sumy zapamiętanych słów (lub lepiej: fraz wzorcowych), ale i od samodzielnego powtarzania ich w różnych językowych wariacjach, stosowania ich w nowych sytuacjach, aż do wytworzenia się szybkich reakcji językowych, skutecznych w porozumiewaniu się.

Sukces ten można spróbować ocenić w klasie różnymi metodami. Dobrze jest czasem zastosować metody niekonwencjonalne, które zainteresują uczniów samą formą, podobną do gry, jak np. metoda „starofenicka”, przy użyciu drobnych monet.

Opis: Każdy z uczniów gromadzi wyjściowo 10 monet „groszówek”. Nauczyciel inicjuje rozmowę z uczniem. Na początkowym etapie nauki jest to najczęściej polecenie do wykonania przez ucznia (np. „da' il libro a Kinga!”), później mogą to być prośby bardziej skomplikowane, wymagające transformowania poznanych struktur i zwracania się do osoby trzeciej (np.: „chiedi gentilmente al compagno di banco di Marco di darti il libro di matematica”, „inviti Monika alla mostra e dille dove vi incontrerete”, etc.). Polecenie jest „zaliczone”, jeśli zostanie wykonana właściwa czynność lub jeśli informacja zostanie przekazana koledze w sposób zrozumiały. Uczeń, który wykonał polecenie, zatrzymuje wszystkie swoje „groszówki”. W przeciwnym wypadku proponuje transakcję następnemu koledze: jeśli ten odpowie, przekazuje mu swój pieniążek, jeśli nie, negocjuje dalej, dołączając pieniążek kolegi, właśnie utracony. Każdy z uczniów w grupie powinien otrzymać od nauczyciela pytanie wyjściowe. „Gra” kończy się po dowolnej pełnej turze poleceń. Procedura oceniania jest relatywna: najlepszą ocenę otrzymuje uczeń, który zarobił najwięcej, ocena pozostałych wyraża się w procentach oceny „najbogatszego” ucznia. Skalę przełożenia na stopnie szkolne musi ustalić każdorazowo sam nauczyciel.

Niestety, ograniczenia czasowe lekcji powodują, że oceny szkolne są zazwyczaj „chwilowe”,
a nie „przekrojowe” i nie oceniają całościowo umiejętności ucznia, lecz jego chwilowy stan „zapamiętania materiału z danego działu”.

Dobrze byłoby, aby nauczyciel podjął próbę przekrojowej oceny umiejętności uczniów, dodatkowo sprawdzoną na innych grupach uczących się i porównywalną z europejskim systemem oceniania; można tu skorzystać z testów PLIDA i podobnych. (w załączniku do programu podano adresy stron zawierających takie testy).

Byłoby to dobre narzędzie do oceny uczestników nauczania w skali makro (porównując ilość punktów ze średnią wymaganą dla odpowiednich poziomów nauczania).

Wewnętrzne opracowanie wyników, określenie trudności poszczególnych zadań dla uczniów w danej klasie, powtarzalność błędów zawsze są dobrą sugestią co do ewentualnej zmiany metody pracy z całą klasą bądź z poszczególnymi uczniami.

Dodatkową trudnością oceny jest konieczność połączenia wielowątkowego opisu wymagań „europejskich” z oficjalnym systemem ocen szkolnych (w skali od 1 do 6). W obowiązującej wersji „Podstawy programowej” zawarte są sugestie do wprowadzania do WSO „europejskiego paszportu językowego” i „Portfolio”, które to dokumenty posługują się oceną opisową, a ponadto zawierają elementy samooceny ucznia, którą należałoby również uwzględnić w wewnątrzszkolnym systemie oceniania. Uczciwie i systematycznie przeprowadzona samoocena ucznia/ocena kolegów w grupie musi być jednak wsparta okresową oceną nauczyciela, który pomoże zinterpretować ewentualne błędy/pomyłki i braki w wiedzy o strukturze języka.

Niniejszy program zawiera propozycję „przejściową” pomiędzy systemem tradycyjnym
a systemem opisowym zalecanym przez „Europejski system opisu kształcenia...”, który przy braku materiałów opracowanych w szkole, może posłużyć nauczycielowi do oceniania po zrealizowaniu pewnej partii materiału.

Proponuje się zatem:

- ustalenie, że pakiet prac, oparty na Portfolio językowym, prowadzą sami uczniowie, włączając do niego wszystkie zlecone przez nauczyciela zadania oceniane samodzielnie przez ucznia/ po konsultacji z kolegami; do pakietu załączają również kryteria każdorazowej oceny i swoją ocenę; teczka taka zawiera również wszystkie zadania oceniane przez nauczyciela, wszystkie dodatkowe prace, testy i ogólne „badania wyników”;

- określenie i udostępnienie uczniom dokładnych wymagań ogólnych dotyczących poszczególnych umiejętności, obowiązujących podczas wszystkich prób oceniania (opisowych z przełożeniem na ocenę w skali 1-6, jak np. w zamieszczonej niżej tabeli);

- sprecyzowanie i podanie uczniom przed każdą próbą oceny/samooceny zakresu ocenianego w niej słownictwa, tematyki, zagadnień gramatycznych, formalnych itp. (np. „w tym zadaniu ocenia się kompetencję czytania ze zrozumieniem globalnym w zakresie słownictwa związanego z rozkładem zajęć szkolnych i przedmiotami szkolnymi; tekst w czasie teraźniejszym będzie podany przez nauczyciela; podobny/opracowywany tekst o długości... znaków uczeń znajdzie na wskazanej przez nauczyciela stronie www…”);

- przeprowadzanie w miarę możliwości zadań kontrolnych, ocenianych przez ucznia
i kolegów (umożliwi to podjęcie pracy z uczniami o niskiej samoocenie i pomoc w uczeniu się);

- przeprowadzanie okresowo zadań kontrolnych w tych samych zakresach, celem sprawdzenia, czy nie istnieją zbyt duże rozbieżności w ocenie uczniowie/nauczyciel (umożliwi to podjęcie działań w wypadku ucznia z zawyżoną samooceną i brakami merytorycznymi);

- przeprowadzanie testów porównujących poziom ogólny uczących się (testy przygotowawcze do egzaminów PLIDA, CILS itp. na poziomie A0/A1/A2).




przykładowa propozycja określenia wymagań ogólnych dla poszczególnych umiejętności językowych dla poziomu a1

Wymagania powinny być znane uczniom. Ocena kompetencji produktywnych ustnej i pisemnej jest łatwiejsza dla nauczyciela, jeśli uczeń może przygotować się do nich w domu lub w klasie.

Poziom A1	Jakie elementy oceniamy? (jakim narzędziem?)	Porównanie oceny opisowej i oceny szkolnej
SŁUCHA / CZYTA I ROZUMIE	Test luk / pytania i odpowiedzi otwarte	1-niedostateczny	2-dopuszczający	3-dostateczny	4-dobry	5-bardzo dobry	6-celujący
Rozumie pozdrowienia skierowane do niego / rozumie ogólnie treść kartek z pozdrowieniami	- skuteczność stosowanych strategii (zastępowania, zmiany szyku zdania, pozawerbalne) 2 p./0 p. - czas odpowiedzi (bardzo szybko-dość szybko-zbyt wolno) 2 p./0 p. - poprawność gramatyczna 2 p./0 p. - bogactwo słownictwa 1 p./0 p.	0-1 p.	2 p.	3-4 p.	5 p.	6 p.	7 p.
				Nie rozumie / nie reaguje Zakreśla Przypadkowe odpowiedzi V/F	Rozumie kilka podstawowych słów / reaguje pozawerbalnie i monosylabami Pisze kilka niepowiąza-nych ze sobą słów, uzupełniając zdania na temat treści kartki	Rozumie, ale z trudnością, tłumaczy sobie wszystko powoli z włoskiego na polski Udaje mu się tylko częściowo uzupełnić zdanie	Rozumie po chwili namysłu Udaje mu się udzielić kompletnej odpowiedzi w określonym czasie, z pewnymi błędami	Rozumie wszystko bez zastanawiania się Udaje mu się udzielić kompletnej odpowiedzi w określonym czasie, z małymi pomyłkami	Rozumie wszystko natychmiast i potwierdza to Udziela kompletnej odpowiedzi w krótkim czasie, a nawet przedstawia jej warianty (jeśli to możliwe)
MÓWI / REAGUJE	Dialog sterowany (głos rozmówcy nagrany na CD)	0-1 p.	2 p.	3-4 p.	5 p.	6 p.	7 p.
Jest w stanie przywitać się z kimś i wymienić zdanie powitalne (z kolegą, nauczycielem)	- płynność 2 p./0 p. - skuteczność stosowanych strategii (zastępowania, zmiany szyku zdania, pozawerbalne) 1 p./0 p. - poprawność gramatyczna 2 p./0 p. - bogactwo słownictwa 2 p./0 p.	Nie rozumie, nie reaguje	Wymawia pojedyncze słowa	Nie zawsze udaje mu się dokoń-czyć zdanie Miesza słowa polskie i włoskie, ale reaguje odpowiednio (nawet w sposób niewerbalny)	Płynnie odpowiada na pozdrowienia całymi zwrotami	Odpowiada płynnie i szybko, sam inicjuje zdania rutynowe	Wyraża się bez trudności, dostosowując się natychmiast do zmiany rejestru wypowiedzi (formalny / nieformalny)

SŁUCHA / CZYTA I ROZUMIE	Test praktyczny: wykonywanie poleceń	0-1 p.	2- p.	3-4 p.	5 p.	6 p.	7 p.
Rozumie i wykonuje proste polecenia pisane (polecenia w podręczniku) Rozumie i wykonuje proste polecenia nauczyciela	Za każde prawidłowe działanie - 1 p.
SŁUCHA/CZYTA I ROZUMIE	Wypełnianie druków (sì/no)	0-1 p.	2 p.	3-4 p.	5 p.	6 p.	7 p.
Rozumie proste pytania (o wiek, adres, dom, szkołę) / proste druki osobowe	- skuteczność stosowanych strategii (zastępowania, zmiany szyku zdania, pozawerbalne) 1 p./0 p. - czas odpowiedzi 1 p./0 p. - poprawność gramatyczna 2 p./0 p. - bogactwo słownictwa 3 p./0 p.	Nie rozumie Nie wypełnił w ogóle druku	Rozumie kilka podstawowych słów Udaje mu się wypełnić poprawnie kilka pól	Rozumie, ale z trudnością, tłumaczy wszystko powoli z włoskiego na polski Odpowiada, mieszając słowa włoskie i polskie	Rozumie po chwili namysłu Udaje mu się udzielić kompletnej odpowiedzi w określonym czasie, z pewnymi błędami	Rozumie wszystko bez zastanawiania się Udaje mu się udzielić kom-pletnej odpo-wiedzi w określonym czasie, z małymi pomyłkami	Rozumie wszystko natychmiast i potwierdza to Udziela kompletnej odpowiedzi w krótkim czasie a nawet przedstawia jej warianty (jeśli to możliwe)
MÓWI / REAGUJE	Dialog sterowany (głos rozmówcy nagrany na CD)	0-1 p.	2 p.	3-4 p.	5 p.	6 p.	7 p.
Zadaje pytania o wiek, imię, adres, pochodzenie rozmówcy i odpowiada na podobne pytania	- płynność 2 p./0 p. - skuteczność stosowanych strategii (zastępowania, zmiany szyku zdania, pozawerbalne) 1 p./0 p. - poprawność gramatyczna 2 p./0 p. - bogactwo słownictwa 2 p./0 p.	Nie rozumie, nie reaguje	Wymawia pojedyncze słowa	Nie zawsze udaje mu się dokończyć zdanie Miesza słowa polskie i włoskie, ale reaguje odpowiednio (nawet w sposób niewerbalny)	Płynnie odpowiada na całymi zwrotami	Odpowiada płynnie i szybko, sam inicjuje zdania rutynowe	Wyraża się bez trudności, dostosowując się natychmiast do zmiany rejestru wypowiedzi (formalny / nieformalny)
SŁUCHA / CZYTA I ROZUMIE	Test luk, po przeczytaniu / wysłuchaniu prostego, krótkiego tekstu Zamiennie test mieszany: wskazać przedmioty, kierując się wskazówkami nauczyciela lub informacjami na piśmie	0-1 p.	2 p.	3-4 p.	5 p.	6 p.	7 p.
Rozumie informacje o rozmieszczeniu przedmiotów / budynków i o kierunkach	- za każdy zlokalizowany przedmiot 1 p.
MÓWI / REAGUJE	Dialog sterowany (głos rozmówcy nagrany na CD)	0-1 p.	2 p.	3-4 p.	5 p.	6 p.	7 p.
Umie zapytać o kierunki i rozmieszczenie przedmiotów / budynków, umie zapytać o drogę w prosty sposób	- płynność 2 p./0 p. - skuteczność stosowanych strategii (zastępowania, zmiany szyku zdania, pozawerbalne) 1 p./0 p. - poprawność gramatyczna 2 p./0 p. - bogactwo słownictwa 2 p./0 p.	Nie rozumie, nie reaguje	Wymawia pojedyncze słowa	Nie zawsze udaje mu się dokończyć zdanie Miesza słowa polskie i włoskie, ale reaguje odpowiednio (nawet w sposób niewerbalny)	Płynnie odpowiada na całymi zwrotami	Odpowiada płynnie i szybko, sam inicjuje zdania rutynowe	Wyraża się bez trudności, dostosowując się natychmiast do zmiany rejestru wypowiedzi (formalny / nieformalny)
SŁUCHA / CZYTA I ROZUMIE	Test luk, pytania / odpowiedzi	0-1 p.	2 p.	3-4 p.	5 p.	6 p.	7 p.
Rozumie proste pytania / informacje dotyczące ilości, czasu, ceny (zadane ustnie lub w formie podpisów pod ilustracjami)	- poprawność gramatyczna 2 p./0 p. - bogactwo słownictwa 3 p./0 p. - skuteczność stosowanych strategii (zastępowania, zmiany szyku zdania, pozawerbalne) 1 p./0 p. - czas 1 p./0 p.	Nie rozumie Udziela przypadkowych, bezsensownych odpowiedzi	Rozumie kilka podstawowych słów Pisze kilka oddzielnych słów	Rozumie, ale z trudnością, tłumaczy wszystko powoli z włos-kiego na polski Udaje mu się tylko rozpocząć zdanie	Rozumie po chwili namysłu Udaje mu się udzielić kompletnej odpowiedzi w określonym czasie, z pew-nymi błędami	Rozumie wszystko bez zastanawiania się Udaje mu się udzielić kom-pletnej odpowie-dzi w określonym czasie, z małymi pomyłkami	Rozumie wszystko natychmiast i to potwierdza Udziela kompletnej odpowiedzi w krótkim czasie, a nawet przedstawia jej warianty (jeśli to możliwe)
MÓWI / REAGUJE	Dialog częściowo improwizowany: jeden z uczniów czyta zdania przygotowane przez nauczyciela, drugi odpowiada (i jest oceniany)	0-1 p.	2 p.	3-4 p.	5 p.	6 p.	7 p.
Umie zadawać proste pytania dotyczące ilości, ceny, czasu I odpowiadać na podobne pytania	- płynność 2 p./0 p. - skuteczność stosowanych strategii (zastępowania, zmiany szyku zdania, pozawerbalne) 1 p./0 p. - poprawność gramatyczna 2 p./0 p. - bogactwo słownictwa 2 p./0 p.	Nie rozumie, nie reaguje	Wymawia pojedyncze słowa	Nie zawsze udaje mu się dokończyć zdanie. Miesza słowa polskie i włoskie, ale reaguje odpowiednio (nawet w sposób niewerbalny)	Płynnie odpowiada na całymi zwrotami	Odpowiada płynnie i szybko, sam inicjuje zdania rutynowe	Wyraża się bez trudności, dostosowując się natychmiast do zmiany rejestru wypowiedzi (formalny / nieformalny)
MÓWI / REAGUJE	Dialog częściowo improwizowany: jeden z uczniów czyta zdania przygotowane przez nauczyciela, drugi odpowiada (i jest oceniany)	0-1 p.	2 p.	3-4 p.	5 p.	6 p.	7 p.
Umie składać propozycje / przyjmować propozycje lub odrzucać je, używając prostych wyrażeń	- płynność 2 p./0 p. - skuteczność stosowanych strategii (zastępowania, zmiany szyku zdania, pozawerbalne) 1 p./0 p. - poprawność gramatyczna 2 p./0 p. - bogactwo słownictwa 2 p./0 p.	Nie rozumie, nie reaguje	Wymawia pojedyncze słowa	Nie zawsze udaje mu się dokończyć zdanie. Miesza słowa polskie i włoskie, ale reaguje odpowiednio (nawet w sposób niewerbalny)	Płynnie odpowiada na całymi zwrotami.	Odpowiada płynnie i szybko, sam inicjuje zdania rutynowe	Wyraża się bez trudności, dostosowując się natych-miast do zmiany rejestru wypo-wiedzi (formalny / nieformalny)




7. podsumowanie - możliwości adaptacji programu

Program ten nie tylko może być, ale z pewnością będzie modyfikowany, stosownie do potrzeb każdej klasy i każdego nauczyciela, ponieważ nie istnieją dwie identyczne sytuacje szkolne.

Podręcznik „Affresco Italiano” część A1 daje nauczycielowi „skondensowany”
w formie i treści materiał wyjściowy. Nauczyciel lubiący eksperymentować z nowymi tekstami i formami pracy może skorzystać z poniższej listy opracowań tradycyjnych
i stron internetowych wzbogacających lekcję i umieścić je w swoim planie pracy
z klasą.

Nauczyciel odczuwający potrzebę utrwalania z uczniami form gramatycznych
i zwrotów, może powiększyć niniejszy program o ćwiczenia przeznaczone dla ucznia (do pracy w klasie i w domu), wybierając je np. ze stron internetowych podanych poniżej.

Nauczyciel, który będzie miał szczęście pracować z klasą przez większą liczbę godzin
w tygodniu, może skorzystać z drugiej części podręcznika „Affresco italiano” A2, skonstruowanego na zasadzie spirali powtórzeń z rozszerzeniem do poziomu A2/B1.

8. bibliografia

Polecane książki i materiały dla nauczyciela posługującego się Programem

Podręczniki, na podstawie których opracowano plan szczegółowy:

Trifone M., Filippone A., Scaglione A., Affresco italiano A1. Corso di lingua italiana per stranieri, Affresco italiano A2. Corso di lingua italiana per stranieri. Le Monnier, Milano 2007.

Dokumenty wiążące:

1. Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, Wydawnictwo CODN, Warszawa 2003.

2. Quadro comune di riferimento per le lingua:apprendimento, insegnamento, valutazione, La Nuova Italia, 2007.

3. Rozporządzenie MENiS z dnia 26.02.2002 Nr 155 załącznik 4, wariant C, zmienione rozporządzeniem MEN z dnia 23.08.2007.

4. Europejskie portfolio językowe, Wydawnictwo CODN,Warszawa, 2006.

5. Informator maturalny od roku 2005 z języka włoskiego wraz z aneksem od maja 2007.

Opracowania:

1. Kosińska E., Ocenianie w szkole. Krótki poradnik psychologiczn, Rubikon, Kraków, 2000.

2. Komorowska H., O programach prawie wszystko, WSiP, Warszawa 1999.

3. Lo Duca M.G., Sillabo di italiano L2, Carocci Editore, Roma 2006.

4. Mezzadri M., Quadro comune europeo a disposizione della classe. Un percorso verso l'eccellenza, Guerra, Perugia 2004.

5. Sterna D., Ocenianie kształtujące w praktyce, CEO, Warszawa 2006.

Polecane strony internetowe:

Ćwiczenia utrwalające morfosyntaktyczne, testy, nietypowe ćwiczenia w klasie:

1. www.centrocome.it

2. www.ladante.it

3. www.cultura-italiana.it-schools.com/sezioni/risorse-italiano/test-italiano-online

4. www.puntolingua.it/esercizi

5. www.learningpaths.org/pagine attive/sh-hopper1

Strona pozwalająca opracować samodzielnie tekst i zawierająca ćwiczenia leksykalne:

1. www.eulogos.it/censor

Aby rozszerzyć wiedzę o Włoszech, o kulturze włoskiej, o folklorze, tradycjach lub aby… zorganizować wycieczkę klasową do Włoch:

1. www.uffizi.firenze.it

2. www.mostracorreggioparma.it/galleria

3. www.tuscany-charming.it/it/cultura

4. www.internetculturale.it

Inne polecane wydawnictwa:

Aby uzupełnić lub rozszerzyć teksty z „Affresco Italiano” o leksykę dotyczącą tematów zalecanych w rozporządzeniu MEN z 2008 r.:

Temat: zdrowie

Lizzadro C., Marinelli E., Peloso A., Parlo ITALIANO provo, è facile! Manuale pratico per stranieri. Demetra, Colognola ai Colli (VR), 2000.

Temat: nauka i technika

Periodyki popularno-naukowe: Newton, Focus (dostępne również w wersji elektronicznej, np. www.focus.it).

Państwo i społeczeństwo włoskie:

1. Pagnottini Sebastiani D., Rossi Giacobi O., Civiltà Italiana.Testo di conversazione
   e cultura per stranieri, Guerra Edizioni, Perugia 2002. np. rozdział: „L'ordinamento dello Stato” lub „Milano. Silvio Berlusconi”.

2. Lizzadro C., Marinelli E., Peloso A., Parlo ITALIANO provo, è facile! Manuale pratico per stranieri. Demetra, Colognola ai Colli (VR), 2000.

3. Dwutygodnik Donna Moderna (dostępny w wersji elektronicznej www.donnamoderna.com).

Aby samodzielnie wprowadzić nowe informacje lub dostosować krótki tekst pisany do pracy w klasie, we wszystkich zakresach tematycznych:

Grupa robocza z Goethe-Institut w Mediolanie pod kier. Schroen M., Bilinguismo. Materiale per la preparazione all'esame scritto e orale livello A/B, Arkadia Edition-Ora, Bolzano 1998.

Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, Wydawnictwo CODN, Warszawa 2003.

Trifone M, Filippone A, Scaglione A., Affresco italiano A1. Corso di lingua italiana per stranieri, Affresco italiano A2. Corso di lingua italiana per stranieri. Le Monnier, Milano 2007.

Europejskie portfolio językowe dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i studentów, CODN. Opracowanie Emilia Bartczak, Zofia Lis, dr Izabela Marciniak, dr Mirosław Pawlak - koordynator projektu.

Program nauczania - język włoski WYDAWNICTWO NOWELA

Autor: Dagmara Kozik 7

Program nauczania - język włoski WYDAWNICTWO NOWELA

Autor: Dagmara Kozik 8

Program nauczania - język włoski WYDAWNICTWO NOWELA

Autor: Dagmara Kozik 23

Program nauczania - język włoski WYDAWNICTWO NOWELA

Autor: Dagmara Kozik 35

Program nauczania - język włoski WYDAWNICTWO NOWELA

Autor: Dagmara Kozik 38

Program nauczania - język włoski WYDAWNICTWO NOWELA

Autor: Dagmara Kozik 42

Program nauczania - język włoski WYDAWNICTWO NOWELA

Autor: Dagmara Kozik 45

---