WSTĘP DO PRELEKCJI
Innowacje rozumiane są jako dokonywane celowo zmiany , polegające na zastępowaniu dotychczasowych stanów innymi - ocenianymi pozytywnie w świetle kryteriów danej organizacji - i składające się w sumie na jej rozwój i postęp w gospodarowaniu.
W różnych dziedzinach nauki czy pracy daje się zauważyć jak ważnym zjawiskiem jest kreatywność.
Jest ona wręcz niezbędna w zarządzaniu organizacjami.
Kreatywność można uznać za jeden z podstawowych i fundamentalnych paradygmatów zarządzania nowoczesnymi organizacjami zwanych organizacjami innowacyjnymi.
Oczywiście każda organizacja dysponuje kreatywnością na własnym poziomie, wynikającym z potencjału załogi, kwalifikacji poszczególnych członków zespołu.
Nierozdzielnie z kreatywnością wiąże się pojęcie Myśli twórczej - które łączyć powinno wyobraźnię z faktami, w celu wykreowania w przyszłości innowacyjnych zmian.
Dlatego tak ważne jest, aby umieć przekształcać możliwości intelektualne i doświadczenie w uporządkowaną metodologię, na bazie której będzie można tę sumaryczną wiedzę zastosować np. w określonej organizacji innowacyjnej.
Przechodzenie od kreatywności do innowacyjności jest procesem rozpoczynającym się twórczą propozycją, która następnie przechodzi w praktyczne zastosowanie.
Kreatywność w Organizacji Innowacyjnej jest bardzo ważna i bez odrobiny swobody staje się ona jednak niemożliwa.
Przedsiębiorstwa które w ostatnich latach zastosowały zbyt wąską formułę doskonałości sformułowaną następująco : „Trzymaj się swojej podstawowej specjalności” niejednokrotnie hamowały możliwości twórcze ludzi, a zwłaszcza wymyślanie nowych produktów i usług.
Obecnie nadchodzi era „rojenia” i „pączkowania”.
Organizacje uważnie analizują każdy pomysł, niezależnie od tego czy pochodzi on od klientów, dostawców czy pracowników i nie jest ważne, jak bardzo nie pasuje on do ich obecnej specjalności.
Wszędzie bowiem mogą znajdować się siły napędowe przyszłego wzrostu firmy.
„Rojenie” polega na udostępnianiu przez dane przedsiębiorstwo innym organizacjom nie wykorzystanych przez nie pomysłów. Może to się posuwać do aż do powstania zupełnie nowych przedsiębiorstw. Korzyści jakie płyną z takiego działania, polegają na tym, że przedsiębiorstwa te później stanowią otoczenie firmy z której zaczerpnęły informacji i pomysłu na działalność.
Wizja powinna potwierdzać, że organizacja - przynajmniej częściowo widzi swoją przyszłość w zdolności do generowania innowacji.
OGANIZACJE INNOWACYJNE
Zmiany zachodzące w otoczeniu powodują , że współczesna ORGANIZACJA staje wobec realiów, nowych wyzwań i niepewności bytowej. Z każdej strony pojawiają się naciski do wprowadzania nowych rozwiązań, nowych technologii, nowych produktów we wszystkich sferach działalności I dziedzin.
Aby dostosować się do zmian zewnętrznych, firma musi wprowadzać także u siebie różne innowacje modyfikujące czy przekształcające jej charakter, naturę, burzyć istniejący ład i porządek, a wprowadzać nowy, pozwalający jej lepiej wypełniać swoje funkcje względem otoczenia.
Wprowadzając różne zmiany o większym czy mniejszym zakresie, firma podejmuje walkę o przetrwanie bądź utrzymanie czy też poprawienie swojej pozycji (kondycji) strategicznej na rynku.
Większość z tych zmian ma charakter zewnętrzny. Ich źródłem są naciski z zewnątrz
inspiracje i duże wymagania klientów, które nie maleją nie są statyczne lecz cyklicznie wzrastają i zmuszają do wprowadzania zmian w firmie.
Są też zmiany wewnętrzne, będące rezultatem rutynowych procesów,
modernizacja, rozwój, częściowe przebranżowienia, przekształcenia itp.
Zmiany te stają się tak powszechne i ważne, że nie tylko trzeba je akceptować, ale wręcz nimi zarządzać.
Współczesne Organizacje-Przedsiębiorstwa Innowacyjne powstają dzisiaj pod wpływem dwóch zasadniczych sił, jakimi są : rynek, którego potrzeby starają się zaspokajać poprzez marketing, i postęp techniczny umożliwiający zaspokajanie przyszłych potrzeb w sposób skuteczniejszy np. od obecnego.
Można więc powiedzieć, że nowoczesne przedsiębiorstwo ma dwie podstawowe funkcje : marketing i innowacje, które rozwija w sposób jednoczesny.
Większość przedsiębiorstw skupia swe wysiłki na marketingu i zaniedbuje innowacje, zapominając o tym, że firma, która chce się rozwijać i dobrze prosperować, musi ciągle doskonalić wyroby, procesy technologiczne i organizację produkcji, a więc stale poszukiwać innowacyjnych rozwiązań i wdrażać je do praktyki.
Brak innowacji staje się najczęściej głównym źródłem zmniejszania się konkurencyjności firmy.
INNOWACJE W ORGANIZACJACH (PRZEDSIĘBIORSTWACH, FIRMACH)
Sukcesy ORGANIZACJI zależą dzisiaj coraz bardziej od ich podatności na innowacje. Innowacje stają się bowiem czynnikiem decydującym nie tylko o rozwoju, ale również a może i nawet przede wszystkim o jej przetrwaniu.
Zmiany (innowacje) wprowadzają dzisiaj wszystkie firmy, nie tylko nowe i przedsiębiorcze, pragnące zdobyć rynki zbytu, ale także firmy ustabilizowane, dobrze prosperujące.
Przedsiębiorstwa, które nie wprowadzają innowacji, wpadają w pułapkę, w której niezdolność do innowacji osłabia konkurencyjność, szkodzi ich pozycji rynkowej i rentowności.
Współczesna firma musi stawać się organizacją innowacyjną, otwartą na nowości, postrzegającą problemy z różnych perspektyw, wrażliwą na sygnały i wyzwania rynku oraz gotową do wprowadzenia u siebie różnych zmian.
W organizacji (przedsiębiorstwie) innowacyjność może przyjmować następujące formy :
doskonalenie i dalszy rozwój już wytwarzanych wyrobów,
doskonalenie i dalszy rozwój stosowanych procesów produkcyjnych,
doskonalenie organizacji pracy, produkcji i zarządzania oraz marketingu
wprowadzanie nowych metod produkcyjnych opartych na szczytowych osiągnięciach nauki
wprowadzanie nowych wyrobów opartych na nowych technologiach
Innowacyjność w organizacji może więc dotyczyć wyrobów lub procesów i być innowacyjnością radykalną albo stopniową.
W „Dużych Organizacjach” INNOWACYJNOŚĆ liczy się głównie w momencie powstania ORGANIZACJI, potem w dużym stopniu zastępuje ją zdolność adaptacji.
Organizacje te STOSUJĄ również strategie innowacyjne pionierskie, promujące tzw.błyskotliwe pomysły, kierujące się zasadą TYPU „być pierwszym i najsilniejszym”
Natomiast „Małe Organizacje” mogą z powodzeniem stosować
tzw.strategie naśladowcze. W takich strategiach istnieje możliwość korzystania z doświadczeń pionierów .
Firmy te obsługują rynek, który pionierzy stworzyli, lecz którego w pełni nie zaspokajają. Powinny one wypełniać istniejące luki na rynku (tak zwane nisze rynkowe), wykorzystując szereg czynników równie konkurencyjnych jak np. dobry serwis ,lepsza jakość wyrobów, krótki cykl produkcyjny itp.
Małe przedsiębiorstwa bardziej niż duże koncerny muszą myśleć i działać innowacyjnie, systematycznie poszukiwać nowości, rozwijać innowacyjność pracowników.
Najlepsze rezultaty uzyskują one, gdy opracowują konkretne strategie wprowadzania innowacji i konsekwentnie je wdrażają, weryfikują, czyli gdy wiążą je ze strategiami marketingowymi.
Planów strategii innowacyjnych jest bardzo wiele....praktycznie każda duża szanująca się organizacja ma swoją strategie opracowaną przez odpowiedni sztab ludzi wykwalifikowanych w tym kierunku.
Ja chciałbym wyróżnić dwie strategie które są czynnie uprawianie w organizacjach.
1. strategia ofensywna
W ORGANIZACJII tworzone są warunki, pewna specyficzna swodoba myśli które zachęcają do obmyślania i opracowywania nowych rozwiązań i niezwłocznego ich wprowadzania na rynek. Strategia ta wiąże się z wysokim ryzykiem, ale przynosi również duże korzyści.
2. strategia defensywna
Oznacza niski poziom ryzyka i korzystnych wyników. Firmy, które ją stosują, nie ponoszą ryzyka strat, jakie jest związane z wprowadzaniem nowego produktu na rynek. Firmy te starają się obniżać koszty produkcji i dostarczać substytuty produktów nowych.
3. strategia wchodzenia w niszę
Ma ona na celu uniknięcie bezpośrednich kontaktów z konkurencją . Firma analizuje rynek, istniejących liderów rynkowych, aby określić ich silne i słabe strony oraz ustalić luki rynkowe.
ORGANIZACJE-Przedsiębiorstwa, które wybierają strategię innowacyjną (i te które już się zdecydowały się na tę strategię) muszą lub musiały brać pod uwagę takie czynniki , jak :
potencjał kadrowy
potencjał finansowy
dotychczasowy poziom rozwoju technicznego
istniejące i przyszłe możliwości zbytu
zamierzenia innowacyjne konkurentów
własne zaplecze naukowo-techniczne
MENEDŻEROWIE I PRACOWNICY WOBEC ORGANIZACJI INNOWACYJNYCH
ORGANIZAJCE INNOWACYJNE mogą być kreowane przede wszystkim przez menedżerów.
Muszą oni być osobiście zaangażowani w sprawę innowacji, muszą być osobami kreatywnymi, kierować w sposób wyzwalający twórczość i tworzyć klimat sprzyjający zmianom.
Menedżerowie różnie podchodzą do innowacji. Ich zaangażowanie nie jest w pełni racjonalne, gdyż większość zmian w ogranizacji-przedsiębiorstwie wiąże się z ryzykiem osobistym. Często towarzyszy im lęk i niepokój, że coś się nie uda i ucierpi ich reputacja lub narażą firmę na straty.
Menedżerowie różnią się pod względem mentalności, stylu, myślenia i działania.
Biorąc pod uwagę stosunek do innowacji , podzielono menedżerów na sześć typów, których chciałbym tylko nazwy przytoczyć bez głębszego ich analizowania :
utopijny wizjoner
reformator
analityk
moderator
energiczny człowiek czynu
ostrożniś
Szacuje się że 69 % udanych innowacji pochodzi od wizjonerów , a 53 % nieudanych od analityków .
Pracownicy najczęściej obawiają się innowacji i są do nich negatywnie nastawieni . Wynika to z tego , że zmiany są z reguły stresujące , a ludzie muszą wchodzić w nowe role i stosunki , przyjmować nowe wartości i przejawiać nowe podejście do pracy.
Pracowników cechuje pewien opór wobec zmian. Przyczyny tego oporu są złożone. Natomiast warto podkreślić ze oporu pracowników wobec innowacji nie należy zwalczać uporem kierownictwa, środkami przymusu i nacisku, lecz przyjąć taką postawę aby pracownicy byli sami świadomi ,że zmiany są niezbędne .
KREOWANIE I PROMOWANIE INNOWACJI W ORGANIZACJACH
Na zdolność do tworzenia i wykorzystywania innowacji ma zawsze duży wpływ INTELIGENCJA ORGANIZACJII.
Decyduje ona o sposobie wykorzystania przez ORGANIZACJĘ posiadanych możliwości i okazji, zdolności dostosowania się do nowych sytuacji, tworzeniu i wprowadzaniu śmiałych koncepcji i rozwiązań wychodzących naprzeciw potrzebom otoczenia.
Inteligencję organizacji kształtują różne jej elementy :
inteligencja informacyjna - to zdolność do szybkiego pozyskiwania informacji, gromadzenia ich, przetwarzania i przesyłania właściwym szczeblom zarządzania,
inteligencja technologiczna - to umiejętność tworzenia, nabywania i wykorzystywania właściwych technologii,
inteligencja innowacyjna - to stałe poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań,
inteligencja finansowa - dotyczy umiejętnego gospodarowania finansami przedsiębiorstwa, ich racjonalnego podziału i wydatkowania na cele bieżące i inwestycyjne,
inteligencja marketingowa - polega na stałym badaniu rynku, szybkim postrzeganiu potrzeb i życzeń klientów , wyszukiwaniu nisz rynkowych i wchodzeniu na nowe rynki,
Te poszczególne elementy inteligencji organizacji we wzajemnym powiązaniu decydują o ogólnym potencjale, kondycji danego przedsiębiorstwa.
Wzrost inteligencji owocuje korzystnymi innowacjami.
Największe sukcesy w zakresie innowacji ORGANIZACJA osiąga , jeżeli stosuje konsekwentnie określone zasady działania :
stale poszukuje innowacyjnych rozwiązań - oczywiście wymaga to otwartości na innowacje i uznania ich za część składową strategii rozwoju
tworzenie bazy informacyjnej o innowacjach - informacje powinny pochodzić
z różnych źródeł (wewnętrznych jak i zewnętrznych)
pobudzanie innowacji i przedsiębiorczości pracowników - nowe pomysły powinny być zawsze wysoko cenione i wyróżniane materialnie i moralnie,
SZANSE I BARIERY ORGANIZACJII INNOWACYJNYCH
Organizacje innowacyjne, przedsiębiorstwa innowacyjne stają się dzisiaj jedną z najważniejszych broni w walce konkurencyjnej,
Strategię takich ORGANIZACJI cechuje tzw. dynamizm innowacyjny , który rozumiany jest jako otwarcie się na wszelkiego rodzaju nowości,
ciągłe poszukiwanie nowych idei, pomysłów, rozwiązań oraz szybkich ich wprowadzaniu do praktyki.
Innowacje nabierają więc w każdym przedsiębiorstwie swoistego wymiaru, stają się warunkiem aktywności i żywotności przedsiębiorstwa-firmy.
Jednocześnie są one coraz trudniejszym problemem do rozwiązania, ponieważ poziom organizacji innowacyjnych stale się rozwija - nie jest statyczny a wręcz przeciwnie - proces rozwoju jest bardzo dynamiczny, wymagający wielostronnej analizy.
Wprowadzanie na rynek organizacji innowacyjnych napotyka na swej drodze szereg barier. Do najgłówniejszych należą :
bariery biurokratyczne np. skostniałe struktury organizacyjne i stereotypy myślenia,
bariery ekonomiczne np. brak odpowiednich środków finansowych
bariery psychospołeczne np.
- obawa pracowników przed utratą dotychczasowego bezpieczeństwa,
- brak zrozumienia potrzeby innowacji,
- obawa przed popełnieniem błędu,
Powyższe bariery w znacznej mierze utrudniają kreowanie i wprowadzanie organizacji innowacyjnych oraz osłabiają efekty planowanych przeobrażeń już istniejących przedsiębiorstw - firm.
PODSUMOWANIE
Innowacje są głównym motorem strategii rozwoju przedsiębiorstwa.
Wdrażanie innowacyjności pociąga za sobą występowanie dwóch przeciwstawnych skutków dla firmy pozytywnych i negatywnych.
pozytywy :
innowacje przyśpieszają przystosowanie firm do ciągle zmieniających się warunków zewnętrznych poprzez komputeryzacje , badania marketingowe , wdrażanie nowych technologii , szybszy przepływ informacji niezbędny do podejmowania trafnych i szybkich decyzji ,
lepsze przystosowanie się przedsiębiorstw do wymogów ciągle zmieniającego się rynku ,
innowacje podnoszą poziom stosowanej dotychczas technologii i jakości produktu,
wdrażanie innowacji pozwala przybliżyć się do wymogów europejskich
i poszerzyć rynek zbytu, a przede wszystkim przetrwać i pozyskać klienta
negatywy :
JAK JUŻ WCZEŚNIEJ WSPOMINAŁEM wdrażanie innowacji wiąże się z podejmowaniem ryzyka, które nie zawsze przynosi zamierzone efekty, np. obawa pracowników związana z możliwością utraty pracy, wynikająca z modernizacji czy komputeryzacji firm,
(i TAK TROSZKE MOŻE ABSTRACHUJĄC ->)
nadmierny stopień komputeryzacji może okazać się zawodnym wobec
zdarzeń losowych np. długotrwały brak energii, który może spowodować
wstrzymanie procesu produkcyjnego.
błędy w oprogramowaniu organizacji innowacyjnych mogą doprowadzić do poważnych i nieodwracalnych skutków finansowych, a nawet ich upadku (CO W NASZEJ POLSKIEJ RZECZYWISTOŚCI NIE JEST RZADKOŚCIĄ I NICZYM NOWYM)
poniesione nakłady finansowe na wprowadzenie innowacji (np.nowy produkt) mogą nie przynieść zamierzonego efektu (brak akceptacji klientów) dlatego ważnymi i równorzędnymi aspektami są marketigi badania rynkowe z którymi należy się liczyć a o którym również już wcześniej pare zdań powiedziałem.
REASUMUJĄC :
Zmiany istniejących przedsiębiorstw w przedsiębiorstwa innowacyjne, a w przypadku wprowadzania na rynek zupełnie nowych organizacji innowacyjnych dobrze byłoby gdyby funkcje kierowniczą sprawowali menedżerowie kreatywni którzy dostrzegają i rozumieją potrzebę przekształcenia danej firmy i uczynienia jej zdolną nie tylko do trwania, ale i sprostowania wyzwaniom przyszłości.
DLATEGO najkorzystniejsze są zmiany wprowadzane w sposób zaplanowany , uporządkowany i terminowy, z odpowiednim planem i strategią na przyszłość.