Organy Narodowego Banku Polskiego
Organami NBP sÄ…:
Prezes NBP
powołuje sejm na wniosek prezydenta; kadencja trwa 6 lat i w ciągu tych 6-ciu lat nie można go odwołać;
reprezentuje NBP na zewnÄ…trz
stoi na czele Rady Polityki Pieniężnej (RPP)
Rada Polityki Pieniężnej * jest organem decyzyjnym
corocznie ustala założenia polityki pieniężnej i przedkłada je Sejmowi
składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego
dokonuje oceny działalności Zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej
Do podstawowych zadań RPP przy realizacji założeń polityki pieniężnej należą:
określanie wysokości stóp procentowych
ustalanie zasad i stóp procentowych rezerwy obowiązkowej banków komercyjnych
określanie górnych granic zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych
zatwierdzenie planu finansowego NBP oraz sprawozdania z działalności NBP
przyjmowanie rocznych sprawozdań finansowych NBP
ustalanie zasad operacji otwartego rynku
ZarzÄ…d NBP
kieruje działalnością NBP
realizuje uchwały RPP
W jego skład wchodzą:
Prezes NBP jako przewodniczÄ…cy
6-8 członków Zarządu (w tym 2 wiceprezesów NBP)
Do podstawowych zadań zarządu należą:
podejmowanie uchwał w sprawie udzielania bankom upoważnień do wykonywania czynności obrotu dewizowego
okresowa ocena obiegu pieniężnego oraz obrotu dewizowego
nadzorowanie operacji otwartego rynku
ocena funkcjonowania systemu bankowego
uchwalanie planu działalności i planu finansowego NBP
określanie zasad gospodarowania funduszami NBP
sporządzanie bilansu oraz rachunku zysków i strat
Komisja Nadzoru Bankowego * jest organem wspomagajÄ…cym a nie organem NBP
określanie zasad działania banków zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych zgromadzonych przez klientów w bankach
nadzorowanie banków w zakresie przestrzegania ustaw, statutu i innych przepisów prawa oraz obowiązujących je norm finansowych
dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego banków i przedstawienie ich RPP oraz wpływu polityki pieniężnej, podatkowej i nadzorczej na ich rozwój
Tworzenie banków, rodzaje banków
Przy założeniu banku muszą być spełnione określone warunki:
liczba założycieli:
3 osoby prawne lub
10 osób fizycznych
kapitaÅ‚ zakÅ‚adowy w przeliczeniu na € nie może być mniejszy jak 5 mln € (obowiÄ…zuje kurs na dzieÅ„ rejestracji banku)
nowo powstały bank musi dołączyć plan działalności
statut bankowy (zbiór praw i obowiązków)
Statut banku określa:
jego nazwÄ™ (obowiÄ…zkowo z użytym wyrazem „bank”)
siedzibę oraz przedmiot i zakres działalności
organy i organizację banku (układ stanowisk ze wszystkimi podporządkowaniami)
fundusze własne oraz propozycja skąd jeszcze można powiększać kapitały własne (z jakich miejsc)
Każdy bank ma swoje władze. Rada banku (nadzorcza) sprawuje nadzór i kontrolę nad działalnością banku i jego wynikami. Bankiem kieruje zarząd banku w składzie powołanym przez radę banku. Prezes zarządu banku reprezentuje bank na zewnątrz. Nad całością systemu bankowego czuwa NBP, pozostałe banki niezależnie od zastosowanego kryterium podziałowego muszą przestrzegać zasad wyznaczonych przez NBP.
Podział banków:
ze względu na teren działalności (z punktu widzenia przeważającej działalności kapitału)
krajowe * to takie, które mają siedzibę (centralę) w Polsce; ich kapitał jest tylko i wyłącznie kapitałem polskim
zagraniczne * do których zalicza się banki mające siedzibę za granicą; są ściśle powiązane ze źródłem pochodzenia kapitału
ze względu na formę własności
państwowe
to banki, których właścicielem jest Skarb Państwa. Statut bankowi nadaje Minister Skarbu w porozumieniu z M.F.
Wśród organów zarządzających nie ma walnego zgromadzenia. Jego rolę i funkcje wykonuje rada nadzorcza:
powoływanie i odwoływanie członków zarządu
zatwierdzanie sprawozdań finansowych
podział zysku
spółdzielcze
to banki, które mogą być tworzone przez osoby fizyczne (co najmniej 10), oraz osoby prawne (co najmniej 3).
Organami statutowymi sÄ…:
walne zgromadzenia
rada nadzorcza
zarzÄ…dy
w formie spółek akcyjnych
Założycielami banku mogą być osoby prawne i osoby fizyczne oraz osoby zagraniczne lub z udziałem osób zagranicznych.
Organami statutowymi sÄ…:
walne zgromadzenie akcjonariuszy
rada nadzorcza
zarzÄ…d
Różnice pomiędzy bankami spółdzielczymi a bankami w formie spółek akcyjnych
Banki spółdzielcze |
Banki w formie spółek akcyjnych |
|
|
do kogo adresowana jest działalność banku
inwestycyjne * nastawione na udzielanie kredytów długoterminowych, ale również na duże kwoty depozytowe
komercyjne (operacyjne) * przeznaczone dla gospodarstw domowych i małych firm - PKO nastawione na obsługę drobnych podmiotów; są to wszystkie banki za wyjątkiem NBP. Banki te są również określane jako banki uniwersalne.
branżowe (specjalne) * np. BGŻ, obsługa rolnictwa, przetwórstwa rolnego
globalne * świadczące usługi bankowe w skali międzynarodowej
Postępowanie upadłościowe banków
Komisja Nadzoru Bankowego ma za zadanie na bieżąco śledzenie sytuacji finansowej banków.
Zarząd Komisaryczny * ma uzdrowić sytuację finansową w banku
powoływany jest przez RPP na skutek wniosku Komisji Nadzoru Bankowego
zarząd ma pełnić rolę uzdrowiciela finansów w banku
z chwilą powołania tego zarządu dotychczasowy zarząd zostaje odwołany
zarząd może dla uzdrowienia finansów otrzymać zasilenie finansowe z NBP w postaci:
kredytu refinansowego preferencyjnego (bardzo nisko oprocentowany)
kredytu lombardowego (jest udzielany na normalnych warunkach, czyli pod zastaw majÄ…tku)
jeżeli powyższe kredyty nie spełniają oczekiwań i Aktywa banku spadają poniżej 50%, wówczas uznaje się, że należy wszcząć procedurę upadłościową
Syndyk Masy Upadłościowej
RPP w osobie Prezesa NBP występuje do Sądu rejestrowego. Sąd po analizie dokumentacji finansowo-księgowej wyznacza syndyka masy upadłościowej
syndyk prowadzi układy z wierzycielami oraz z masy upadłościowej zaspokaja wierzytelności banku w ściśle określonej kolejności:
zobowiązania wobec budżetu z tytułu podatków, ceł i inne
ZUS (wszystkie składki)
TYLKO DLA BANKU !!!
zobowiÄ…zania wobec systemu bankowego
banki komercyjne
NBP
wierzyciele o najwyższych wierzytelnościach
pracownicy * majÄ… zabezpieczenie z FGÅšP (dlatego sÄ… na ostatniej pozycji)
RÓŻNICE:
zarzÄ…d |
syndyk |
ratować |
likwidować |
powoływany przez RPP |
sÄ…d rejestrowy |
może korzystać z kredytów |
nie może korzystać z kredytów |
Funkcje o rodzaje banków
Funkcje banków: a) centralnego (NBP) b) komercyjnego
Tworzenie pieniÄ…dza przez banki
pieniÄ…dz emisyjny
pieniądz bezgotówkowy
Zasilanie podmiotów w pieniądz
forma typowa (kredyty)
forma nietypowa - inne formy bÄ™dÄ…ce …………… kredytów
Pośredniczenie pomiędzy tymi, którzy maja wolne środki pieniężne a tymi, którzy ich potrzebują (tylko banki komercyjne!)
Czynności bankowe:
I grupa
przyjmowanie wkładów pieniężnych na żądanie (a vista) lub terminowych oraz prowadzenie rachunków wkładów
prowadzenie innych rachunków bankowych
rachunek bieżący firmy
ROR dla osób, które nie prowadzą działalności gospodarczej
(Rachunek Oszczędnościowo Rozliczeniowy
udzielanie kredytów
udzielanie gwarancji bankowych
emitowanie bankowych papierów wartościowych
przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych (za pomocą rachunków bieżących; prawo bankowe)
II grupa
udzielanie pożyczek pieniężnych (kodeks cywilny)
przeprowadzanie operacji czekowych i wekslowych
wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu
przeprowadzanie terminowych operacji finansowych (np. lokowanie pieniędzy - bank, fundusze powiernicze)
nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych
przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych
prowadzenie skrytek sejfowych
wykonywanie czynności związanych z obrotem dewizowym
udzielanie poręczeń (kodeks cywilny)
wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych
III grupa
dokonywanie obrotu papierami wartościowymi
nabywanie oraz zbywanie nieruchomości oraz wierzytelności zabezpieczonych hipoteką
prowadzenie biur maklerskich
udzielanie poręczeń (kodeks cywilny)
przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych
NBP - funkcje i instrumenty w prowadzeniu polityki pieniężno-kredytowej
Ustawa określa NBP jako bank emisyjny, centralną instytucję kredytową, rozliczeniową i centralną bankową instytucję dewizową.
NBP pełni funkcje:
banku emisyjnego
ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych w postaci banknotów i monet, które są prawnym środkiem płatniczym w PL
NBP ustala wzory i wartość nominalną banknotów oraz wzory, wartość nominalną, stop i wagę monet.
banku banków - banku centralnego
reguluje cyrkulacjÄ™ emitowanego pieniÄ…dza
reguluje wielkość pieniądza bankowego, tworzonego przez banki komercyjne
reguluje płynność całego systemu
banku państwa
zajmuje się obsługą i organizacją płatności zagranicznych
realizacją polityki państwa w odniesieniu do kursu walut
pośredniczeniem w kupnie złota i dewiz
utrzymaniem rezerw międzynarodowych środków pieniężnych
banku gospodarki narodowej
z jednej strony jest regulatorem obiegu pieniężnego wewnątrz kraju oraz równowagi bilansu płatniczego
z drugiej strony jest bankiem państwa w zakresie udzielania kredytów dla rządu, obsługi długu państwowego oraz kasowej obsługi budżetu
PODSUMOWNIE: NBP w celu realizacji podstawowych funkcji podejmuje następujące czynności:
emituje znaki pieniężne
udziela bankom kredytów
refinansowego
redyskontowego
lombardowego
prowadzi rachunki rezerw pieniężnych banków
prowadzi rozliczenia międzybankowe
wykonuje kasową obsługę budżetu państwa
realizuje operacje związane z obsługą wewnętrznych i zagranicznych pożyczek państwowych
organizuje obrót walutami obcymi
Podstawowym celem polityki pieniężnej (monetarnej) jest ograniczenie ilości pieniądza do wielkości niezbędnej do właściwego spełniania przez pieniądz funkcji środka płatniczego i gromadzenia oszczędności.
Określenie wielkości podaży pieniądza powinno następować przez relacjonowanie przyrostu podaży pieniądza do dochodu narodowego podzielonego netto, wyrażonego w cenach bieżących.
Instrumenty NBP:
rezerwy obowiÄ…zkowe
to instrument bezpośredniej kontroli kredytu. Bank centralny na mocy ustawy, ma prawo do ustalenia wysokości rezerw obowiązkowych, które banki komercyjne mają utrzymać w NBP.
Celem rezerw obowiÄ…zkowych jest:
oddziaływanie na wielkość podaży pieniądza odpowiednio do zmian zachodzących w gospodarce
tworzenie rezerwy płynności każdego banku
przyjęcie przez NBP części potencjalnych zysków banku komercyjnego, jeżeli rezerwy obowiązkowe nie są oprocentowane.
Rezerwy tworzone są przez odprowadzenie na rachunek NBP części środków pieniężnych zgromadzonych w bankach od sumy środków pieniężnych w złotych i walutach od wkładów a vista i od wkładów terminowych.
Do rezerw nie wlicza siÄ™:
środków przyjętych od innego banku
środków budżetowych, przeznaczonych na restrukturyzację rolnictwa
BC ustala stopę rezerwy obowiązkowej, która określa, jak część wkładów (depozytów) powinna znaleźć się na jego rachunku.
Środki na rachunkach obowiązkowej rezerwy nie są oprocentowane, natomiast w przypadku nie odprowadzania tej rezerwy bank musi zapłacić karne odsetki.
kredyt refinansowy
refinansowanie banków polega na udzielaniu kredytów przez BC pozostałym bankom.
Podstawowe formy refinansowania banków to:
kredyt refinansowy
kredyt refinansowy jest oprocentowany, a jego stopa procentowa to stopa refinansowa. Jej wysokość pozwala bankom i innym podmiotom rynku finansowego orientować się, jaka zdaniem NBP, jest cena pieniądza.
kredyt redyskontowy
Redyskonto weksli polega na odsprzedaży bankowi centralnemu zdyskontowanych przez bank komercyjny weksli, których termin płatności jeszcze nie minął. Operacja ta może mieć miejsce wówczas, gdy bank komercyjny osiągnął zbyt niski poziom rezerw kasowych w stosunku do depozytów.
NBP może przyjmować do redyskonta weksle spełniające warunki:
odpowiadają wymogom określonym w przepisach prawa wekslowego
pochodzą z obrotów gospodarczych
maja uiszczoną opłatę skarbową
są podpisane przez wystawców i akceptantów
których termin płatności upływa nie później niż za 3 miesiące od daty przyjęcia do redyskonta i nie wcześniej niż to potrzebne, by zawiadomić dłużnika w przeddzień terminu płatności
mają termin płatności w określonym dniu
są płatne w oddziałach banków, gdzie dłużnicy mają rachunki
są opatrzone - w przypadku weksli trasowanych - bezwarunkowym akceptem trasata, obejmującym całą sumę wekslową
są opatrzone indeksem otwartym (in blanco) banku, który weksel zdyskontował
są bez poprawek, skreśleń, ograniczeń
sÄ… podpisane czytelnie
kredyt lombardowy
kredyt lombardowy jest wykorzystywany do finansowania banków, w których powstaje wyjątkowo trudna sytuacja z utrzymaniem płynności finansowej. Kredyt udzielany jest przez bank centralny pod zastaw papierów wartościowych (obligacje, weksle skarbowe itp.) Kredyt ten powinien być spłacony w terminie do 3 miesięcy, ponieważ jego celem jest pomoc w przejściowym utrzymaniu płynności banku.
operacje otwartego rynku
Operacje otwartego rynku mają na celu kontrolowanie podaży pieniądza na rynku oraz regulowanie płynności finansowej banków. Polegają na zakupie bądź sprzedaży przez BC papierów wartościowych publicznych lub prywatnych dopuszczanych przez BC do tych operacji.
publicznych prywatnych
*bonów skarbowych *obligacji przedsiębiorstw
*obligacji państwowych *weksli
Podstawowymi instrumentami tych operacji sÄ…:
bony pieniężne NBP
są to krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane prze NBP oferowane przede wszystkim bankom uniwersalnym. Po terminie wykupu bony nie są oprocentowane. Posiadacze bonów mogą przed terminem wykupu odsprzedać je w NBP z ustaloną stopą dyskontową.
obligacje
obligacje skarbowe są papierami wartościowymi o pierwotnym terminie wykupu nie krótszym niż jeden rok. Oferowane do sprzedaży w kraju obligacje skarbowe są papierami wartościowymi na okaziciela, których wartość nominalna wynosi 100 zł (lub krotność tej kwoty). mogą być emitowane jako obligacje o stałej lub zmiennej stopie procentowej jako obligacje indeksowane albo zerokuponowe. Obligacje stanowią instrument pozyskania środków pieniężnych w celu finansowania wydatków budżetu państwa, emitentem jest MF.
bony skarbowe
emitentem bonów skarbowych jest MF. Bony skarbowe służą do zaciągania na rynku pieniężnym krótkoterminowych pożyczek w celu zachowania bieżącej płynności finansowej wydatków państwa. oprocentowanie ich nie zmienia się w całym okresie posiadania bonów.
Źródła kreacji pieniądza, współczynnik bazy monetarnej. (współczynnik kreacji pieniądza).
Kreowanie pieniÄ…dza to tworzenie pieniÄ…dza funkcjonujÄ…cego jako zapis na rachunkach bankowych. Jest to tzw. pieniÄ…dz skrypturalny.
Odsetki to wynagrodzenie za rezygnację z bieżącej płynności finansowej na korzyść zwiększenia środków pieniężnych w przyszłości.
Baza monetarna * to pieniądz wielkiej mocy (pieniądz gotówkowy, tzn. emisyjny występujący w postaci rzeczowej). (Mo)
Całkowita podaż pieniądza * pieniądz gotówkowy i bezgotówkowy (skrypturalny, funkcjonujący jako zapis na rachunkach bankowych; niematerialny). (M)
M > Mo
Podstawowym źródłem kreacji pieniądza jest kredyt.
R - wielkość obowiązkowych rezerw
r - stopa obowiązkowych rezerw gotówkowych określana przez BC
D - ogólna wielkość depozytów zgromadzonych w bankach komercyjnych
O wysokoÅ›ci „r” decyduje RPP; „r” może zmieniać siÄ™ w czasie, RPP musi reagować natychmiast, gdy wzrasta inflacja (zwiÄ™kszanie r).
W przypadku wzrostu „r” zmniejsza siÄ™ kreacja pieniÄ…dza (i na odwrót).
Całkowita podaż pieniądza równa jest iloczynowi bazy monetarnej i mnożnika kreacji pieniądza.
M=Mo * (c + 1) / (c + r)
Wielkość kreacji pieniÄ…dza zależy od „r”. Jeżeli r ↑, ↓ kreacja pieniÄ…dza i na odwrót.
Operacje bankowe
Operacje bankowe * to pogrupowane meto ycznie czynności bankowe. Kluczem grupującym czynności jest podobny charakter tych czynności.
Operacje bankowe dzielą się na: czynne, bierne, usługowe.
Operacje bankowe czynne (aktywne) |
operacje bankowe bierne (pasywne) |
Operacje bankowe usługowe (pośredniczące) |
Operacje te polegają na zasileniu podmiotów w pieniądz.
Do operacji tych należą:
|
Operacje te polegają na gromadzeniu środków pieniężnych w banku w celu prowadzenia operacji aktywnych.
Do operacji tych należą:
|
Operacje te polegają na wykonaniu czynności zleconych przez klienta i na jego ryzyko.
Do operacji tych należą:
|
Operacje bankowe czynne
Operacje bankowe czynne polegają na udzielaniu kredytów i pożyczek podmiotom, a więc polegają na wykonywaniu podstawowej działalności banków.
Banki udzielają kredytów podmiotom zgodnie z zawartą umową kredytową.
Umowa ta powinna mieć formę pisemną i określać:
kwotÄ™ kredytu
termin spłaty kredytu
zakres uprawnień banku związanych z wykorzystaniem udzielonego kredytu i zabezpieczeniem jego zwrotu
Operacje kredytowe można klasyfikować pod względem płynności i metod udzielania kredytu jak również jego celu. W pierwszym przypadku decyduje termin, na jaki bank udziela kredytu:
krótkoterminowe * udzielane na okres do 1 roku
średnioterminowe * z terminem spłaty od 1 roku do 3 lat
długoterminowe * z terminem spłaty powyżej 3 lat
Kredyty mogą być udzielane na określone cele, jak to ma miejsce przy kredytowaniu działalności inwestycyjnej i eksploatacyjnej.
Kredyty krótkoterminowe
Kredyty w rachunku bieżącym
Kredyt przejściowy (kasowy, płatniczy) |
Kredyt otwarty |
|
|
|
|
|
Cechy wspólne:
podpisana umowa
rb musi być prowadzony w tym samym banku
pkt. 6
Różnice: a. przejściowy b. otwarty
w czasie roku obrotowego
a. jedna umowa
b. kilka umów
kredyt
a. jest dla każdego
b. jest dla wybranych
a. kredytobiorca ponosi podwójną opłatę
b. jest tylko jedna opłata
a. ogólny limit kredytowy
b. brak
Kredyty krótkoterminowe służą do finansowania działalności bieżącej:
zakup materiałów
wypłaty dla pracowników
ZUS itp.
Kredyty długoterminowe (inwestycyjne)
Działalność inwestycyjna tak jak i eksploatacyjna może być również finansowana ze środków pochodzących z kredytów bankowych.
Kredyty finansujące działalność inwestycyjną mogą być kredytami średnioterminowymi, oraz kredytami długoterminowymi.
Kredyty te wykorzystywane sÄ… na finansowanie inwestycji takich jak np.
budowa i rozbudowa nowych obiektów produkcyjnych
zakup aktywów trwałych w postaci nieruchomości, maszyn i urządzeń itp.
Kredyty długoterminowe mogą być również zaciągane na finansowanie aktywów niematerialnych np.
zakup patentów
prowadzenie badań naukowych itp.
Środki pochodzące z tych kredytów mogą finansować także zakup akcji i udziałów oraz innych papierów wartościowych długoterminowych.
Kredyty średnio- i długo- -terminowe mogą finansować wszystkie aktywa trwałe.
Kredyt dyskontowy
Weksel * papier krótkoterminowy (zabezpieczenie zwrotu kredytu; (papier bezwarunkowy - w określonym czasie należy wykupić weksel).
Weksel pełni następujące funkcje:
kredytowÄ…
ta funkcja weksla występuje w transakcji kupna - sprzedaży, polega na udzielaniu nabywcy krótkoterminowego kredytu tzw. kupieckiego. Weksel ułatwia dokonywanie transakcji z zapłatą w późniejszym terminie. Funkcja ta występuje także przy zaciąganiu pożyczek pieniężnych wzmacniając gwarancję ich spłaty.
obiegowÄ…
wynika z tego, że weksel może być bez ograniczeń przenoszony na inną osobę (indos). Weksel można zatem wykorzystać w charakterze surogatu środka płatniczego.
płatniczą
wiąże się ściśle z obiegową tzn. polega na możliwości regulowania przy pomocy weksla zobowiązań. Weksel może zastępować pieniądz i w związku z tym, zmniejszać zapotrzebowanie na gotówkę, w obrocie gospodarczym oraz ograniczyć ilość przelewów środków pieniężnych.
gwarancyjnÄ…
polega na zabezpieczeniu przy pomocy weksla roszczeń, jakie mogą występować w trakcie wykonywania umowy wskutek jej naruszenia przez wystawcę weksla. W Polsce dla zabezpieczenia roszczeń długoterminowych kredytów mieszkaniowych - banki stosują weksle in blanco.
Weksel in blanco (niezupełny) jest to weksle niezapełniony w chwili wystawienia, zaopatrzony jest tylko w podpis wystawcy, akceptanta lub poręczycieli. Do weksla in blanco należy dołączyć deklarację wekslową, określającą, na jakich warunkach posiadacz weksla może uzupełnić jego treść.
Dla zachowania ważności weksel musi spełniać następujące warunki:
musi on zawierać samÄ… nazwÄ™ „weksel” i to w jÄ™zyku tym samym, w którym sformuÅ‚owana jest dalsza część tekstu
musi zawierać polecenie zapłaty
zapłata musi być określona w sumie pieniężnej
w wekslu musi być oznaczony termin i miejsce płatności oraz wystawienia (w przypadku, gdy termin płatności nie został określony, weksel musi zostać zapłacony za jego okazaniem).
niezbędny jest podpis odręczny wystawcy weksla (nie może być pieczątki z nazwiskiem i tylko parafka jako podpis, tylko czytelny podpis odręczny z imienia i nazwiska).
Podział weksli:
gdzie weksel będzie zapisywany w bilansie (zapis bilansowy)
własny (P-zob.krótk. - zob.wekslowe)
potwierdzenie zaciągniętego zobowiązania
obcy (A-inne środki pieniężne)
ze względu na ilość podmiotów w obrocie wekslowym
prosty (sola, suchy) - 2 podmioty
trasowany (trapa, ciÄ…gniony) - 3 podmioty
Terminy w obiegu weksla:
wystawca weksla ( <S> sola - wystawca weksla; <T> trasowany - trasant)
osoba, która formułuje zobowiązanie lub polecenie zapłaty i podpisuje się na wekslu.
trasat
tylko w wekslu trasowanym, osoba wskazana przez trasanta do spłaty sumy wekslowej
akceptant
trasat po przyjÄ™ciu (akceptowaniu) weksla, daje on temu wyraz skÅ‚adajÄ…c podpis na pierwszej stronie weksla po klauzuli „akceptujÄ™” lub bez żadnej klauzuli
remitent (wekslobiorca) (S, T)
osoba wskazana na wekslu, której lub na której zlecenie ma być wypłacona suma wekslowa (osoba posiadająca weksel)
indos
przeniesienie prawa z weksla na innÄ… osobÄ™
indosant (żyrant)
osoba, która przenosi prawa z weksla na inną osobę
indosatariusz
osoba, na której rzecz przeniesiono prawa z weksla
aval
poręczenie zapłaty sumy pieniężnej oznaczonej na wekslu (w całości lub części) ze wskazaniem osoby, na którą je dano
domicyl (domicylowanie) weksla
wyznaczenie miejsca płatności weksla u osoby trzeciej (domicyliata), którym może być np. bank
Dyskonto weksla
dyskonto weksla * to oddanie weksla do banku komercyjnego przed terminem jego płatności. Spieniężenie posiadanego weksla obcego przez jego remitanta.
Warunki dla dyskonta wekslowego:
musi spełniać wymogi weksla
weksel może być oddany tylko do banku, z którym jest podpisana umowa dyskontowa
nie może być oddany na 3 dni przed terminem zapadalności
Wystawcą weksla trasowanego może być tylko osoba, która jest jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem
Wartość weksla przy dyskoncie:
wartość nominalna * suma wekslowa * wartość zobowiązania + odsetki od zobowiązań
10 000,- odsetki 15%
suma wekslowa = 10 000+1 500 = 11 500,-
wartość realna * kwota jaką otrzymuje osoba dyskontująca weksel
wartość nominalna - naliczone przez bank odsetki z dyskonta Od
wartość nominalna > wartość realna
Od=(S*t*d)/(365*100)
S - suma wekslowa d - stopa dyskonta
t - czas jaki upłynie do terminu zapadalności weksla
redyskonto
oddanie przez bank komercyjny zdyskontowanego weksla do BC. BC pobiera odsetki, jest to tzw. stopa redyskonta.
Zad.
Ustalić wartość realną weksla.
S=50.000,- d=15% t=30dni
Od=(50.000*30*15) : (365*100)=(5.000*45) : 365 = 225.000 : 365 = 616,44
wartość realna = 50.000 - 616,44 = 49.383,56
czym krótszy termin dyskonta w stosunku do terminu zapadalności, tym niższe odsetki dyskontowe
Od = (50.000*20*15) : (365*100) = 150.000 : 365 = 410,96
wartość realna = 50.000 - 410,96 = 49.589,04
Zad.
Bank komercyjny przyjął do dyskonta weksel, którego termin płatności minie za 40 dni przy stopie dyskonta 15%. Po 10 dniach weksel zostanie przekazany do redyskonta przy stopie 12%. wartość weksla wynosi 6.000,-
Oblicz:
wartość realną przy dyskoncie
wartość realną przy redyskoncie
korzyści BC i banku komercyjnego z tyt. redyskonta
Od > Or
S=6.000,- rd=15% rr=12% t=40 dni t1=40-10=30 dni
Przy dyskoncie i redyskoncie suma wekslowa jest zawsze taka sama.
ROZWIÄ„ZANIE:
Naliczenie wartości realnej przy dyskoncie (wart. nomin - Od)
Od = (6.000*15*40) : (365*100) = 36.000 : 365 = 98,63
6.000 - 98,63 = 5.901,37
(tÄ… kwotÄ™ otrzyma osoba dyskontujÄ…ca)
Ustalamy wartość realną redyskontowanego weksla
Od = (6.000*12*30) : 365*100 = 21.600 : 365 = 59,18
6.000 - 59,18 = 5.940,82
Obliczamy dochód banku komercyjnego z dyskonta i BC
BC dochód = 59,18
BK dochód = wyższe odsetki - mniejsze odsetki (z tyt.redysk.)
= 98,63 - 59,18 = 39,45
VII - SYSTEM BANKOWY
1
Podział banków ze względu na formę własności
banki spółdzielcze
banki
państwowe
banki w formie spółek akcyjnych
Postępowanie upadłościowe
ZarzÄ…d Komisaryczny
Syndyk Masy Upadłościowej
Czynności bankowe
I grupa
III grupa
II grupa
czynności wykonywane wyłącznie przez banki;
wykonywane zgodnie z prawem bankowym
czynności wykonywane zarówno przez banki jak i inne instytucje finansowe i powołane przez inne organy administracyjne
czynności mające na celu podwyższenie rentowności banków nie związane bezpośrednio z prawem bankowym
tyle dostanie po dyskoncie
odsetki dyskontowe
wartość realna
odsetki redyskontowe
kwota z tytułu redyskonta