Władza organizacyjna- prawo(możliwości) wpływania na innych ludzi.

Źródło władzy organizacyjnej:

- władza z wyboru

- delegowanie władzy

- wymuszenie (fizyczne, psychiczne, ekonomiczne)

- dysponowanie środkami zachęcającymi lub odstraszającymi do podjęcia działań

- dostęp do wiedzy lub posiadanie umiejętności użytecznych w pożądanym działaniu

- zdolności do zapoczątkowania i podtrzymywania kooperacji

- przekonanie o uprawnieniach jednostek lub instytucji do sprawowania władzy (wiara, tradycja, charyzma)

Zasady sprawowania władzy organizacyjnej:

- bądź przywódcą a nie dozorcą

- krytykuj fakty a nie ludzi

- dbaj o autorytet, nie o posadę

- rozliczaj innych i wymagaj od siebie

- więcej słuchaj mniej mów

- wychowuj następcę nie skrywaj wiedzy

- dbaj o relaks, siej humor, a nie stres

Kierowanie - wywoływanie aktywności u innych ludzi w zgodzie z celem tego, kto nim kieruje, realizowanie własnych celów cudzymi rękoma.

Zarządzanie- dotyczący zasobów związanych z organizacją, wiąże się z instytucjami, organizacjami.

Zasady zarządzania:

- wierz w swój biznes i powodzenie bardziej niż ktokolwiek, bądź pasjonatem swojej działalności

- dziel się zyskami ze wszystkimi pracownikami i traktuj ich jak partnerów

- stale motywuj swoich partnerów

- komunikuj stale i wszystko

- doceniaj i wynagradzaj wszystko, co twoi partnerzy robią dla powodzenia firmy

- celebruj sukcesy i śmiej się z porażek

- słuchaj każdej sugestii

- dostarczaj klientom więcej niż obiecujesz

- kontroluj swoje koszty lepiej niż konkurenci

- ignoruj konwencje, rób coś innego niż inni

Funkcje zarządzania:

- planowanie- polega na podejmowaniu przez zarządzającego decyzji planistycznych dotyczących ustalania celów organizacji oraz wielkości i rodzaju potrzebnych zasobów ludzkich, rzeczowych, finansowych, organizacyjnych czyli wybory trybu działania

- organizowanie(harmonogram działań i zasobów) na proces organizowania składa się więc grupowanie działań i zasobów zmierzających do ustalania (lub modyfikowania) zbioru stosunków organizacyjnych określających pozycję i rolę poszczególnych składników organizacji oraz procedur pełnienia tych ról, a także sieć kanałów komunikacji

- motywowanie- polega na pobudzaniu kanałami komunikacyjnymi na pracownika, aby ukierunkować jego działania na realizację celów organizacyjnych. Skuteczność działań kierowniczych zależy zatem od tego, jakimi umiejętnościami kierowniczymi dysponuje, czyli czy potrafi motywować podwładnych, wpływać na nich, kierować nimi, porozumiewać się z nimi.

- kontrolowanie- porównanie stanu rzeczywistego z zaprojektowanym wzorcem oraz ustalaniu odchyleń od wzorca i ich przyczyn. Porównanie to ma wskazać czy udało nam się przekształcić plany w rzeczywistość.

Rodzaje kierowników:

- kierownik bierny (wyizolowany)- małe zainteresowanie ludźmi i zadaniami

- kierownik troskliwy- jego zachowanie jest zdominowane prospołecznie- reprezentant stylu demokratycznego

- kierownik zadaniowy- reprezentant stylu autokratycznego, dominuje zainteresowanie zadaniami nad zainteresowaniem ludźmi, zwykle ciężko pracuje i jest niezależny

- kierownik kompleksowy- zrównoważenie duże zainteresowanie ludźmi i zadaniami, preferuje cele i pracę zespołową.

Wyznaczniki stylów kierowania:

- miejsce i sposób podejmowania decyzji

- sposób motywowania podwładnych

- sposób sprawowania kontroli organizacyjnej

- częstotliwość i kierunek obiegu informacji.

Style kierowania:

• Wg Lippita i White'a

wyróżnia się dwa style kierowania: autokratyczny (dyrektywny) i demokratyczny (integratywny).

Styl autokratyczny charakteryzuje centralizacja władzy w rękach kierownika, przewaga decyzji jednoosobowych i poleceń służbowych, brak swobody podwładnych, duży dystans w kontaktach z podwładnymi.

Dla stylu tego charakterystyczne są:

• Przewagą decyzji jednoosobowych,

• Duży dystans do podwładnych.

Autokratów dzielimy na :

• Surowych,

• Życzliwych,

• Nieudolnych.

Autokrata surowy to osoba sprawiedliwa lecz stanowcza i nie delegująca uprawnień. Autokrata życzliwy jest osobą starającą się ustalać jak najlepsze warunki pracy, lecz podejmującą wszystkie decyzje indywidualnie. Autokrata nieudolny to osoba nieobliczalna, łatwo zmieniający nastrój.

Styl demokratyczny charakteryzuje więź kierownika z grupą i dążenie do uzyskania aprobaty osób podporządkowanych, wysłuchiwanie, zachęcanie do wyrażania opinii i poglądów a także pewna swoboda w działaniu podwładnych.

Cechy stylu demokratycznego:

 Kierownik deleguje znaczący zakres władzy, ale zatrzymuje ostateczną odpowiedzialność za wykonanie zadań oraz środki kontroli i interwencji, które mają zapewnić realizację celów zespołu.

 Podwładni mają duży zakres swobody w podziale zadań i określenia sposobu ich wykonania, wykonują je samodzielnie.

 Dominuje komunikacja dwukierunkowa pomiędzy szczeblem kierowniczym i wykonawczym - kierownik zasięga opinii pracowników przed podjęciem decyzji, a jego kontakty z podwładnymi mają charakter otwarty.

 Sprzyja zaangażowaniu pracowników poprzez stworzenie możliwości udziału w podejmowaniu decyzji - przełożony demokrata zachęca grupę do podejmowania decyzji dotyczących celów i zadań.

 Nie ma tu miejsca na rozkazodawstwo.

• Wg R.Black i J. Mountan

Zbudowali siatkę stylów kierowniczych, w której na osiach wyskalowanych od 1 do 9 opisali dwa czynniki: orientację na produkcję oraz orientację na ludzi. Na tej podstawie wyróżnili pięć typowych stylów. W rogach siatki znalazły się:

• Pole (1,1) - styl bierny (laissez-faire, zubożony). Osoba ta charakteryzuje się małą troską o pracowników, zadania i produkcję. Często nie interesuje się biegiem spraw. Nie lubi, gdy pracownicy zwracają się do niego ze sprawami. Mówiąc używa konstrukcji typu: "Oni zadecydowali", "Oni zrobili". Minimalizuje wysiłki, w takim stopniu aby móc utrzymać członkostwo w organizacji.

• Pole (1,9) - styl demokratyczny. Taki kierownik przed podjęciem decyzji zasięga opinii u pracowników. Zwraca dużą uwagę na potrzeby ludzi, na dobra i harmonijną pracę w zespole. Niestety w niskim stopniu interesuje go produkcja. Często używa sformułowań :"my zadecydowaliśmy", "my zrobiliśmy".

• Pole (9,1) - styl autokratyczny (zadaniowy). Przeciwieństwo stylu demokratycznego. Kierownik-autokrata koncentruje się przede wszystkim na sprawności i zadaniu. W małym stopniu interesują go podwładni. Kieruje "twardą ręką" i podejmuje wszystkie ważne decyzje w zespole, nie dając pracownikom możliwości samodzielnego działania. Używa zdań typu: "Ja zadecydowałem", "Ja zrobiłem".

• Pole (5,5) - styl kompromisowy (zrównoważony). W tym przypadku kierownik troszczy się zarówno o pracowników jak i o produkcję. Zadowalająca efektywność organizacji jest osiągana przez dobre wykonywanie zadań i troszczenie się o morale ludzi. Jest to styl pośredni między demokratycznym a autokratycznym.

• Pole (9,9) - styl przywódczy. Osoba taka w równie bardzo dużym stopniu koncentruje się na zadaniach jak i na pracownikach. Harmonijne stosunki w zespole są tożsame z celem firmy i prowadzą do wysokich osiągnięć w pracy. Według Blake'a i Mouton jest to najlepszy styl kierowania.

• Skrzynka Reddina:

Skrzynka stylów kierowania Reddina zawiera osiem stylów podstawowych:

• Styl bierny - odznacza się małą troską o ludzi, zadania czy efektywność. Przywódca rezygnuje ze swojej przywódczej roli,

• Styl biurokratyczny - zorientowany wyłącznie na efektywność. Kierownik ściśle przestrzega zasad i przepisów przyjętych w swojej instytucji, działa tylko w ramach przyjętych reguł. Otacza się stanowiskami administracyjnymi takimi, gdzie efektywność jest trudno mierzalna,

• Styl altruistyczny - nastawiony tylko na kontakty z ludźmi. Kierownik dba o przyjazne stosunki z pracownikami, nie utrudnia im pracy. Uważa, że zadowoleni ludzie są bardziej wydajni, stąd należy dbać bardziej o miłą atmosferę w zespole niż o wykonanie zadań. Problemy rozwiązuje się w drodze dyskusji. Wadą tego stylu kierowania jest niska wydajność zespołów,

• Styl promocyjny - nastawiony na efektywność i kontakt z ludźmi. Również uważa, że miła atmosfera pracy sprzyja efektywności i rozwijaniu umiejętności. Umie zachęcić podwładnych, aby dawali z siebie więcej, ale i wymaga od niech więcej - tym różni się od kierownika altruistycznego,

• Styl autokratyczny - charakteryzuje się dużą troską o produkcję i sprawność, zaś małą o pracowników. Po pierwsze kierownik oczekuje od podwładnych bezwzględnego posłuszeństwa i nadzoruje ich, aby wywiązywali się z zadań ku jego zadowoleniu. Po drugie nie bierze pod uwagę kontaktów międzyludzkich,

• Styl autokratyczno - życzliwy - nastawiony na efektywność i kontakty z ludźmi. Od w/w stylu różni się tym, że kierownik potrafi stawiać wymagania, ale nie stwarza napiętej atmosfery,

• Styl kompromisowy - nastawienie za ludzi i zadania. Kierownik uważa, że planowanie powinno opierać się na kompromisie, wtedy będzie możliwe optymalne wykonanie zadań, jednak w praktyce nie jest możliwe znalezienie właściwej proporcji między zadaniami a ludźmi, gdyż podejmuje on decyzje pod presją faktów bądź otoczenia,

• Styl realizacyjny - zorientowany na ludzi, zadania i efektywność. Kierownik stawia ambitne zadania przed pracownikami i wymaga od nich dużej efektywności, ale jednocześnie utrzymuje z nimi dobry kontakt. Kierownik taki angażuje się w zadnia wykonywane przez pracowników i w problemy podwładnych, przez co daje im motywację do pracy. Otwarty jest na nowe pomysły, pozwala pracownikom na współtworzenie planów pracy, gdyż wie, że w ten sposób mogą oni bardziej zaangażować się w pracę. Wie, że to ludzie tworzą organizację.

Zasady planowania:

• Zasada chronologicznej kolejności planowania i działania wymaga, by wszystkie lub przynajmniej istotne działania w instytucji były poprzedzone planem rozumianym jako decyzja o zamierzonych celach oraz sposobach ich osiągnięcia.

• Zasada hierarchiczności planowania wymaga, by z planów o szerokim przedziale rzeczowym (całościowych) i czasowym (długookresowych) były wyprowadzane plany o węższym przedziale rzeczowym (plany kompleksowe i odcinkowe) oraz czasowym (plany średnio- i krótkookresowe).

• Zasada adekwatności planowania do aktualnych i przewidywanych warunków oznacza, że proces sporządzania planów musi bezwzględnie opierać się na analizie i prognozowaniu (przewidywaniu) obecnych i przyszłych warunków działania. Proces planowania i same plany muszą się opierać na rzetelnej, poznawczo ugruntowanej analizie tego, co jest, oraz na racjonalnej, uzasadnionej, wiarygodnej prognozie tego, co może być w przyszłości.

• Zasada współdziałania kompetentnych podmiotów. We współczesnej gospodarce do planowania niezbędne są ugruntowana wiedza oraz szczegółowe informacje, rozproszone między wiele wewnętrznych podmiotów organizacyjnych.

• Poparcie ze strony naczelnego kierownictwa. Planowanie odgrywa swoją rolę jako funkcja, jeśli jest w instytucji postrzegane jako działalność sprzyjająca

---