1 Narzedzia do obróbki recznej.

Jeszcze przed ok. 40 laty wszystkie roboty ciesielskie, nawet na dużych budowach, wykonywano ręcznie za pomocą zestawu prostych narzędzi. W okresie międzywojennym znakomici cieśle z Huculszczyzny potrafili wykonać każdy element konstrukcji drewnianej budynku, posługując sie wyłącznie siekiera. Dzisiaj obróbkę ręczną stosuje sie jedynie na budowach prowadzonych systemem gospodarczym lub do dopasowania przygotowanych uprzednio elementów na miejscu wbudowania. Do odmierzania i trasowania kształtów na materiale drzewnym śluza miarki zwijane i składane, zwane calówkami, liniały metalowe z nasadkami do rysowania okręgów oraz kątowniki proste i o zmiennym kacie Narzędzia do obróbki ręcznej wykorzystuje sie przeważnie do skrawania, tj. przecinania lub rozwarstwiania włókien drewna ostrzem będącym krawędzią narzędzia skrawającego, które pod określonym katem jest przesuwane w kierunku skrawania Podstawowymi narzędziami ręcznymi cieśli są topór i siekiera służą one do ociosywania drewna, zaostrzania końców żerdzi, ścinania boków drewna okrągłego w celu ułatwienia łączenia, rozszczepiania drewna, ścinania klinów z lat i krawędziaków oraz do wbijania gwoździ i klamer.

   2 Do ciecia tarcicy

 na budowie uzywa sie róznego rodzaju p i l. Do ciecia wzdluz wlókien stosuje sie pily o kacie skrawania mniejszym niz 90°, do ciecia w poprzek wlókien - o kacie skrawania powyzej 90°. Istnieja równiez pily uniwersalne do ciecia drewna zarówno wzdluz jak i w poprzek wlókien majace krawed? skrawajaca ustawiona pod katem prostym
   

3 Do przecinania drewna

 o wiekszym przekroju (belki, krawedziaki, klody) najczesciej sluzy p il a poprzeczna o brzeszczocie dlugosci l,O-1,5 m, obslugiwana przez dwu ludzi. Do przecinania elementów o mniejszym przekroju uzywa sie pily ramowej o cienkim brzeszczocie tasmowym naprezonym za pomoca linki naciagajacej rame. Pila ramowa nadaje sie do ciecia wzdluz linii krzywych, ma drobniejsze uzebienie od poprzecznej i moze byc obslugiwana przez jednego czlowieka. Do dopasowywania elementów drewnianych w czasie montazu, ciecia plyt z tworzyw drzewnych oraz do przycinania listew uzywa siepily-platnicy o drobnych zebach i krótkim brzeszczocie dlugosci ok. 40-50 cm
W robotach ciesielskich rzadko sie wymaga wyrównywania powierzchni drewna na gladko, co jest podstawowa czynnoscia w robotach stolarskich. Jedynie deskowania elementów betonowych, których powierzchnia nie bed zie juz tynkowana, wyrównuje sie strugajac powierzchnie desek. Do strugania sluzy strug (dawniej zwany heblem), którego dzialanie polega na zdzieraniu nierównosci drewna nozem stalowym osadzonym w drewnianej lub metalowej skrzynce. Wysuniecie noza ze skrzynki ustalane klinem decyduje o grubosci warstwy drewna struganej przez ciesle.Niektóre rodzaje polaczen ciesielskich wymagaja wykonania w drewnie gniazd lub otworów o róznym ksztalcie. Do wykonania gniazd uzywa sie dlut róznych wielkosci i o róznych ksztaltach noza. Dluto wbija sie w drewno uderzajac w uchwyt pobij akiem drewnianym, co powoduje przecinanie wlókien i mozliwia drazenie otworu.
Otwory o przekroju okraglym do laczenia drewna na sworznie, kolki lub sruby wierci sie swidrami. Do wykonywania otworów wiekszych srednic uzywa sie swidrów kretych jedno - lubdwuzwojnych,adootworówdo 10 mm srednicy -swidrów zwyklych, zwanych slimakami Podstawowym narzedziem do rozbiórki tymczasowych konstrukcji ciesielskich (rusztowan, deskowan, ogrodzen, zabezpieczen prowizorycznych itp.) jest lapa ciesielska, która podwaza sie polaczone ze soba elementy drewniane i rozdziela je na zasadzie d?wigni. Naciecie w jednym z konców lapy (rys. 7-10) sluzy do wyciagania gwo?dzi.
 

4 Maszyny do obróbki mechanicznej.

W kazdym
warsztacie ciesielskim, nawet na duzej budowie, musi byc reczna pila ramowa i platnica. Jednak podstawowe elementy konstrukcji ciesielskich i deskowan przecina sie najczesciej za pomoca pily mechanicznej, zwanej pila (lub pilarka) tarczowa, napedzanej silnikiem elektrycznym. Odpowiednikiem brzeszczota, czyli urzadzeniem tnacym w pile tarczowej, jest tarcza zebata sprzezona z walem silnika, umieszczonego pod stolem, po którym przesuwa sie przecinany element Element ten przesuwa sie za posrednictwem prowadnicy (zwanej sankami), która moze byc umocowana w sposób umozliwiajacy: ciecie prostopadle, podluzne, ukosne wzgledem trzech plaszczyzn tarcicy, a takze regulacje glebokosci ciecia. Tarcza pily musi byc wyposazona w oslone, która jest odsuwana wylacznie na czas ciecia drewna. Pila tarczowa jest, pomimo oslon i zabezpieczen, narzedziem wymagajacym ostroznosci i uwagi podczas obslugi, poniewaz dotkniecie reka obracajacej sie tarczy zawsze konczy sie ciezkim okaleczeniem.Innym rodzajem pily mechanicznej uzywanej w warsztatach ciesielskich jest pila tasmowa. Elementem tnacym jest tasma zebata stalowa tworzaca pierscien nalozony na dwa walki: napedowy i prowadzacy. Walek napedowy jest zamocowany bezposrednio na wale silnika lub polaczony z nim przekladnia pasowa. Tasma porusza sie w pionie przechodzac przez otwory w stole, po którym przesuwa sie ciety material. Pila tasmowa, podobnie jak pila ramowa reczna, moze sluzyc do wycinania ksztaltów krzywoliniowych Do mechanicznego ciecia desek, plyt z tworzyw drzewnych i listew w robotach ciesielskich poza warsztatem, np. podczas montazu deskowan, uzywa sie recznej pily tarczowej Zasada skrawania jest taka sama jak przy pracy warsztatowa pila tarczowa z ta róznica, ze element przecinany musi byc unieruchomiony, a ruch posuwisty wykonuje sie pila, która jest na stale polaczona z silnikiem. Reczna pila tarczowa mozna przecinac deski i listwy grubosci do 38 mm.

5 Do wygladzania powierzchni drewna sluzy strugarka mechaniczna,

 która skrawa zewnetrzna warstwe matenalu za pomoca nozy zamocowanych na wale W zaleznosci od polozenia walu wzgledem plaszczyzny roboczej stolu rozrózniamy strugarke równajaca, sluzaca wylacznie do wyrównywania powierzchni drewna lub strugarke grubosciówke, za pomoca której jest mozliwe ze-strugiwanie elementów drewnianych, np. desek, do zadanej jednakowej grubosci.Bardzo pracochlonne dlutowanie reczne mozna zastapic wrebiarka lancuchowa. Wreby lub otwory sa tu wykonywane przez lancuch, podobny do lancucha rowerowego, w którym kazde ogniwo jest wyposazone w zeby przecinajace włókna drewna. Lancuch, podobnie jak tasma w pile tasmowej, jest napedzany przez silnik elektryczny, z tym ze kola zebate, napedzajace i prowadzace, sa zamocowane na ramieniu, które mozna podnosic i opuszczac, tak aby lancuch zaglebial sie w dlutowany element W zmechanizowanych robotach ciesielskich zamiast swidrów recznych uzywa sie wiertarek elektrycznych, wyposazonych w uchwyty (wrzeciona) do mocowania wiertel o róznej srednicy i ksztalcie. Wiertarki elektryczne moga byc stale (warsztatowe) {przenosne.Impregnacja i zabezpieczanie przeciwogniowe drewnaImpregnacja jest to powierzchniowe lub wglebne nasycenie drewna srodkami chemicznymi w celu ochrony przed dzialaniem szkodników biologicznych. Impregnacja powierzchniowa polega na nasyceniu powierzchni drewna preparatem ochronnym na glebokosc do kilku milimetrów przez smarowanie, opryskiwanie lub krótkotrwale kapiele. Impregnacja wglebna to nasycenie warstwy drewna na
glebokosc od kilkunastu milimetrów do 3 centymetrów dokonywane metoda dyfuzyjna, osmotyczna lub kapieli dlugotrwalych.Impregnacja powierzchniowa moze byc stosowana do ochrony elementów w obiektach prowizorycznych, dobrze przewietrzanych i wykonywanych z suchego i zdrowego

drewna. W obiektach trwalych nalezy stosowac impregnacje wglebna.Rozrózniamy dwie podstawowe grupy srodków grzybobójczych: organiczne, czyli oleiste, oraz nieorganiczne, czyli solne.Organiczne srodki impregnacyjne sa to roztwory zwiazków organicznych w rozpuszczalnikach oleistych pochodzenia weglowego lub naftowego. Do grupy tej naleza popularne preparaty znane pod ogólna nazwa ksylamitów. Nalezy pamietac, ze niektóre z tych srodków zwiekszaja palnosc drewna, przebarwiaja powloki malarskie oraz sa silnie toksyczne.Nieorganiczne srodki grzybobójcze sa to najczesciej wodne roztwory soli metali ciezkich (rteci, zelaza, cynku itp.), soli kwasów fluorowodorowych i fluorokrzemowych lub chlorków. Do najczesciej stosowanych preparatów solnych naleza fluotox, soltox, fungol i intox.Preparaty oleiste sa przewaznie mieszankami gotowymi do uzycia, natomiast preparaty solne sa dostarczane w proszku lub krysztalkach do przygotowywania roztworu. Poszczególne preparaty nalezace do obydwu grup maja rózna charakterystyke i zastosowanie, rózny wplyw na tynki, powloki malarskie, metale oraz rózny zapach

i rózna toksycznosc (szkodliwosc dla zdrowia

). W zwiazku z tym konieczne jest dokladne zaznajomienie sie z instrukcja podana przez producenta, okreslajaca dokladnie warunki i srodki zabezpieczajace podczas stosowania preparatu.Zabezpieczanie drewna przed ogniem polega na powleczeniu jego powierzchni preparatem ochronnym opó?niajacym zapalanie sie. Przyczyna palnosci drewna jest wydzielanie sie gazów palnych pod wplywem podwyzszonej temperatury, dlatego ochrona przeciwogniowa drewna polega na stworzeniu na jego powierzchni powloki odcinajacej dostep tlenu do tych gazów. Powlokami takimi moga byc róznego rodzaju tynki i okladziny albo chemiczne preparaty ogniochronne.Chemiczne preparaty ogniochronne, którymi pokrywa sie zewnetrzna powierzchnie drewna przez "smarowanie, natryskiwanie, kapiel lub nasycanie pod cisnieniem, tworza w podwyzszonej temperaturze warstwe ochronna (szkliwo, blona lub piana), która nie dopuszcza tlenu do gazów palnych wydobywajacych sie z drew-na. Nie ma srodków calkowicie zabezpieczajacych drewno od ognia; przyjmuje sie, ze sredniej klasy preparat powinien zatrzymac rozprzestrzenianie sie ognia przez ok. 30 min, podczas gdy dobre srodki dzialaja ok. l h. Sklad chemiczny preparatów og-niochronnych jest bardzo rózny; do najczesciej uzywanych skladników naleza: fosforan i siarczan amonu, fenol, sole, szklo wodne i kwasne weglany sodu i potasu, a powszechnie stosowane srodki krajowej

produkcji to pyrolak i silignit.Podobnie jak w odniesieniu do preparatów grzybobójczych, równiez uzywajac srodków ogniochronnych do drewna nalezy dokladnie przestrzegac fabrycznych instrukcji stosowania srodka, poniewaz niektóre z nich wykazuja znaczna toksycznosc lub agresywnosc wobec tynków, farb i metali.

Portal Zgapa.pl nie jest odpowiedzialny za treść tekstów oraz komentarzy pochodzących od użytkowników serwisu.
Inne Wypracowania znajdziesz na tej stronie

www.zgapa.pl/data_files/referat_79.html

---