Ćwiczenia 4 20.11.2007
formalizacja - unormowanie i utrwalenie w formie pisemnej określonych instytucji za pomocą statutów, instrukcji, regulaminów
wzorce działania
hipoteza - określa sytuację organizacyjną w jakiej może się znaleźć podmiot
dyspozycja - wskazuje sposób zachowania się podmiotu
środki pobudzania - bodźce, które mogą być użyte gdy podmiot nie zachowa się zgodnie ze wzorcem
klasyfikacja wzorców
I
- techniczne - regulują stosunki między ludźmi a aparaturą
- społeczne - regulują stosunki między ludźmi w procesie działania
II - wg sposobu rejestracji
- pamięciowe - zapisywane w ludzkiej pamięci
- zapisane
III - ze względu na podmiot tworzący wzorzec
- prawne utworzone przez państwo
- pozaprawne tworzone dla potrzeb wewnętrznych instytucji
stopień formalizacji (stany skrajne)
- stan niedoformalizowania - formalizacja nie obejmuje wszystkich elementów jakie powinny być sformalizowane, niedokładnie reguluje - skutkiem tego stanu są spory kompetencyjne, niewykonane zadania
- stan przeformalizowania - nadmierna szczegółowość regulacji (a nie można przecież przewidzieć wszystkich przyszłych sytuacji) - skutkiem tego stanu są konflikty, wątpliwości interpretacyjne, pracownik nie wykazuje się kreatywnością i inicjatywą, organ działa wolno
Optymalny stopień formalizacji pozwala na sprawne funkcjonowanie organizacji
przejawy formalizacji
- statuty
- procedury postępowania
- regulamin
- instrukcje
- schematy organizacyjne
statut - przepisy regulują formy zależności organizacyjnej i funkcjonalnej danej jednostki oraz podział kompetencji w jej obrębie a także cele jej działania
regulamin - służy określeniu zasad, przesłanek i trybu powtarzających się działań w ramach rygorów administracyjno-prawnych - np. regulamin pracy, regulamin organizacyjny
schemat organizacyjny - sposób uporządkowania elementów, instytucji, ogniw organizacji (stanowisk pracy). Schemat organizacyjny to instytucja narysowana na papierze, wskazuje się na nim podległości służbowe, współdziałanie, podstawowe wyznaczniki (rozpiętość kierowania i ilość szczebli organizacji)
instrukcje obiegu dokumentów - określają zasady, wymogi, przebieg czynności związany z zatwierdzeniem i kontrolą przebiegu dokumentów w organizacji
znalezienie optymalnego stopnia formalizacji zależy min. od:
- celów
- rozmiarów organizacji
- rodzaju
- metod realizacji zadań
wyższej formalizacji sprzyjają
- wysoki stopień złożoności celu
- wysoka waga zadań realizowanych
- wysoka podzielność zadań
- duża ilość pracowników
Formalizacja pociąga za sobą koszty. Tworzenie reguł musi być poprzedzone badaniami. Powstają koszty związane z ograniczeniem inicjatywy pracowników, obniżeniem elastyczności w zakresie realizacji zadań.
Organizacja urzędu administracyjnego
urząd - część aparatu administracyjnego wyodrębniona rzeczowo i organizacyjnie
Różnice:
- nazwa
- zakres działania - ustawowo przyznany
- załatwianie określonych spraw - f. zewnętrzna
- wykonywanie f. kierowniczej - f. wewnętrzna
Efektywna realizacja zadań przez urząd wymaga właściwego podziału pracy między urzędnikami zatrudnionymi np. podział wg roli jednostki organizacyjnej (wydziały, departamenty załatwiające sprawy merytoryczne).
zasady grupowania zadań
- grupowanie zadań jednorodnych pod względem rzeczowym
- jednolitość podstaw prawnych
- specjalistyczne wymagania wobec pracowników (merytoryczne itp.)
Kierowanie urzędem jest to samodzielna funkcja, odrębna od funkcji zewnętrznej urzędu.
- bezpośrednie rozstrzyganie spraw jednostek
- rozpatrywanie sprzeciwów, kontrola, nadzór w pracy
- zadania kierownicze:
- planowanie pracy
- organizowanie - czynności, których celem jest powiązanie ich w większe całości np. tworzenie struktur organizacyjnych, podział pracy, przydział zadań
- motywowanie - podejmowanie działań których celem jest wywołanie u pracowników pożądanego stosunku do pracy. Bodźce mogą mieć charakter pozytywny i negatywny (eliminowanie zachowań niezgodnych z oczekiwaniami kierownika)
- kontrolowanie - konieczny element wszelkich działań. Funkcja realizowana osobiście lub za pomocą wyspecjalizowanych służb
I
- systematyczne - realizowane w sposób ciągły
- doraźne - przeprowadzane w razie potrzeby
II
- faktyczna
- dokumentalna
III
- uprzednia
- bieżąca
- następcza
2