KONKURENCJE LEKKOATLETYCZNE(Konkurencje klasyczne-czyli takie, które znajdują się w programie igrzysk olimpijskich)Skoki-w dal, w wzwyż, trójskok, skok o tyczce; Biegi- krótkie-100 m, 200 m, 400 m, średnie- 800 m, 1500 m, długie- 5 km, 10 km, 42 km i 195 km /Maraton/,;Przez płotki M-110 m, 400 m, K-100 m, 400 m, biegi sztafetowe- 4x100, 4x400 m, z przeszkodami; Chody-M-20,50 km, K-20 km; Rzuty-kulą, rzut oszczepem, dyskiem młotem; Wieloboje- M-dziesięciobój, K-siedmiobój.
DZIESIĘCIOBÓJ M - 1 dzień- 100m, skok w dal, pchnięcie kulą, skok wzwyż, 2 dzień- 110 m przez płotki, rzut dyskiem, skok o tyczce, rzut oszczepem, 1500 m;
SIEDMIOBÓJ K -1 dzień- 100 m płotki, skok wzwyż, pchnięcie kulą, 200 m, 2 dzień- skok w dal, rzut oszczepem, 800 m
KATEGORIE WIEKOWE : 10-11 dzieci młodsze 12-13 dzieci starsze 14-15 jmłodzicy 16-17 junior młodszy 18-19 junior starszy 20-22 młodzieżowiec 20 i więcej senior Klasyfikacja: Poniższe kategorie przyznaje Polski Związek Lekkiej Atletyki: MM- Międzynarodowa Mistrzowska (uzyskanie normy na klase sportową w zawodach objętych kalendarzem PZLA oznaczonymi MM) M- mistrzowska (* … oznaczonymi MM i M) I - (*... oznaczonymi MM, M i I) poniższe kategorie przyznaje Okręgowy Związek Lekkiej Atletyki: II, III, IV, V..
SZTAFETY Przekazywanie pałeczki sztafetowej: PODAJĄCY JEST ODPOWIEDZIALNY ZA PODANIE PAŁE od dołu:wyciągnięta do tyłu ręka odbierającego jest wyraźnie ugięta w stawie łokciowym;dłoń ułożona stroną grzbietową ku górze;kciuk i palec wskazujący szeroko rozwarte;podający pałeczkę sztafetową wkłada ją ruchem od dołu ku górze tak, aby odbierający mógł chwycić ją jak najbliżej dłoni podającego; od góry:wyciągnięta do tyłu ku górze ręka odbierającego pałeczkę sztafetową jest prosta w stawie łokciowym;dłoń kończyny skierowana stroną grzbietową ku dołowi;kciuk i palec wskazujący szeroko rozwarte;podający wkłada pałeczkę sztafetową w dłoń odbierającego ruchem od góry tak, aby mógł on odebrać pałeczkę jak najdalej od dłoni podającego Przebieg-.Rozpoczynający bieg rozstawny trzyma pałeczkę w prawej dłoni. Obowiązuje zasada na przemianstronności podania.Tylko w przypadku, gdy uciekający i nadbiegający biegną z pełną prędkością, możliwe jest ustawienie znaku kontrolnego.Przekazanie pałeczki 20mstrefie zmian.Uciekający może wykorzystac przed strefą zmian10m nabieg.
METODYKA:PODANIA PAŁECZKI:w miejscu;miejscu z pracą rąk jak podczas biegu;w marszu,truchcie;biegi rytmiczne z wyciągnięciem ręki jak do odbioru pałeczki;podania w swobodnym biegu po prostej;swobodnym biegu w strefie zmian;podania w biegu na pełnej prędkości;start niski z bloków z pałeczką sztafetową;wybiegi sztafetowe - nogą wykroczną;start uciekającego w momencie nadbiegania podającego na znak kontrolny i przekazanie pałeczki w strefie zmian;przekazywanie pałeczki na I, II i III zmianie
TECHNIKA BIEGÓW SZTAFETOWYCH klasyczne sztafety to biegi 4*100 i 4*400 /K,M/,10 x 1000-przełajowe , wyniki sztafet zależą od : 1. Właściwego doboru zawodników. 2. odpowiedniego ich ustawienia 3. techniki i szybkości zmian sztafetowych 4. szybkości Bieg sztafetowy 1.zawodników wyższych ustawia się do biegu na prostych odcinakach bieżni 2. nie wszystkie odcinaki maja jednakową długość dlatego bierze się pod uwagę poziom wytrzymałości szybkościowej zawodników - I długość 90-110m(strefa 90m) pozostali startują 10m przed swoimi strefami, Bieg po łuku najkrótsza zmiana, II i III długość 130m II 210m, /90-130/, III 180-310m, /90-130/, 2 i 3 zmiana, ustawia się tam zawodników, którzy dobrze biegają 200 m IV długość 120m od 280m do linii mety- najlepszy FIGHTER, Od początku do końca cały zespół biegnie na swoim torze Zmianę pałeczki odbywa się na pełnej prędkości., Nabieg na strefę zmian /przed strefą zmian/- stoi tam zawodnik, który będzie odbierał pałeczkę.
BIEGI- to ruch cykliczny Wyróżnić można 3 fazy cyklu biegu- 1.faza odbicia, 2.faza lotu, 3.faza amortyzacji Faza lotu i faza odbicia to dwa kroki biegowe, -wahania środka ciężkości Krok biegowy-4 fazy /odcinek czasowy trwania ruchu/ Np. 400 m /1 krok/ 328 tys. Sek. Fazy biegu- -odbicie tylne, lot, grzebnięcie przednie Fazy- podporu, odbicia, lotu Faza odbicia- od momentu pionu nogi podporowej do momentu oderwania stopy od podłoża, środek ciężkości ciała znajduje się pod stawem skokowym. Faza tylnego wahadła- od momentu oderwania stopy od podłoża do momentu pionu nogi wymachowej- kiedy środek ciężkości ciała znajduje się pod stawem biodrowym. Faza przedniego wahadła- od momentu pionu nogi wymachowej do momentu postawienia stopy na podłożu. Faza przedniego grzebnięcia- od momentu postawienia stopy na podłożu do momentu uzyskania pionu nogi podporowej- szybki bieg Wyróżniamy 2 techniki biegu Technika klasyczna- to taka, gdzie wszystkie fazy są w pełni wyeksponowane. Ruch jest bardzo obszerny. Technika ograniczona-/zmodyfikowana/- nie są wyeksponowane w pełni wszystkie fazy, krok jest skrócony, długie dystanse /bieganie młynkiem, stopa stawowa blisko podłoża/, tą metodą biegają maratończycy Bieg zależy od- masy zawodnika, wieku zawodnika, Czym dłuższy dystans, tym częściej stosowana jest technika ograniczona, Czym krótszy dystans, tym częściej stosowana jest technika klasyczna, Czym większa masa mięśniowa częściej stosowana jest technika ograniczona, Czym mniejsza masa mięśniowa częściej stosowana jest technika klasyczna, Czym starszy zawodnik stosowana jest technika ograniczona, Czym młodszy zawodnik stosowana jest technika klasyczna Najczęściej popełniane błędy podczas biegu-mocne pochylenie tułowia w przód lub w tył,ustawienie stóp na zewnątrz, prowadzenie ramion w płaszczyznie czołowej, zamiast w strzałkowej, bieg na całej stopie, na palcach bądź na piętach, zamiast na niskim śródstopiu. Rytm- duża częstotliwość kroku Różnice w biegu po wirażu i po prostej- w biegu po prostej występuje większa prędkość, bo działa większa siła odśrodkowa, w biegu po wirażu występuje obszerniejsza praca zewnętrznej kończyny dolnej i górnej Jednostką mocy jest 1W /1 wat/. Jest to moc urządzenia, które pracę 1J wykonuje w ciągu 1s. P=W/t 1W=1J/1s=1kg x m2/ BIEG NA 100 METRÓW FAZY-Faza podporu jest krótsza w sprincie /aktywna praca stóp, stawiamy stopę bliżej ogólnego środka ciężkości/, Faza odbicia /kat odbicia jest najostrzejszy w sprincie a faza odbicia jest skracana/, Faza lotu /zwiększa się w sprincie prędkość kątowa kończyny/, /występuje tu obszerniejsza praca kończyny górnej/ Bieg na 100 metrów składa się-start niski- służy uzyskaniu dużej prędkości początkowej /mocne pochylenie tułowia w przód/, rozbieg startowy /odbywa się w mocnym wychyleniu zawodnika w przód, trwa od startu do 20-25 metrów/, bieg na dystansie /prędkość stopniowo wzrasta do 50-60 metrów/, atak linii mety /zakończenie biegu/. Zawodnicy praktykują rzut na taśmę, czyli w ostatnim kroku następuje gwałtowne wychylenie tułowia w przód. BIEG NA 200 METRÓW BIEG NA 200M(BIEG PO WIRAŻU) 1. zawodnicy ustawiają bloki z prawej strony startu, żeby bieg na początku wykonywany był po prostej 2. na wirażu należy pokonać siłę odśrodkową działająca na zawodnika ( im większa siła tym zawodnik traci więcej energii na jej pokonanie) 3. aby pokonać siłę dośrodkową należy: - pochylić oś ciała w stronę przeciwna do działania tej siły. - nogi przy wymachu powinny być skierowane kolanem dośrodkowo. - stopy stawiane na bieżnie nieco do wew. - przednim wymach ramion powinien być obszerniejszy niż w biegu po prostej i również skierowany do środka, natomiast wymach tylny nieco mniej obszerny. - wymach lewego ramienia powinien być mało zaakcentowany przy ruchu w przód i mocno przy ruchu w tył. 4. jeżeli zawodnik jest na wysokim poziomie wytrzymałości szybkościowej pierwsze 100m biegnie wolniej, drugie 100m szybciej, natomiast, gdy zawodnik jest na niższym poziomie- odwrotnie. jaki tor jest najkorzystniejszy w biegu na 200 m 3 i 4 BIEG NA 400 METRÓW Dużą role odgrywa wytrzymałość i umiejętność rozkładu sił(dobre wyczucie tempa) 2. dynamika pracy ramion i nóg znaczenie mniejsza 3. mniejsze pochylenie ciała w przód 4. mniejsze pochylenie ciała do wew. Wirażu 5.krótszy krok i mniejsza częstotliwość 6. rozkład tempa uzależnia się od poziomu szybkości i wytrzymałości zawodników PŁOTKI Pędzel płotkowy - czyli uproszczoną formę przechodzenia płoteka - w terenie w czasie zabaw biegowych i na bieżni. Pędzel płotkowy stosujemy: na nogę atakującą, na nogę zakroczną i przez środek płotka PŁOTKI fazy-odbicie, atak płotka , ułozenie ciała nad płotkiem ,zejscie z płotka, ladowanie, Na bieg przez plotki składa się: start niski z bloku, dobieg do pierwszego płotka stojącego w odległości 13,72 m od linii startu, 'bieg między dziesięcioma plotkami o wysokości 106,7 cm i ustawionych co 9,14 m oraz tzw. wybieg, czyli bieg na ostatnim odcinku między dziesiątym płotkiem a linią mety, którego długość wynosi 14,02 m. 1.Start niski inaczej od normalnych: biodra ułożone są niżej na komendę gotów ułatwia to wyprost tułowia i przejście w pełny krok zamachowy, ustawienie nóg w blokach: noga atakująca płotek znajduje się w tyle 2.Dobieg W praktyce pokonuje się ją ośmioma lub siedmioma krokami biegowymi. Różnica w stosunku do startu na odcinku płaskim polega między innymi na tym, że plotkarz znacznie szybciej wyprostowuje tułów, odciążając nie¬jako kończyny dolne przygotowujące się do pokonania pierwszej przeszko¬dy. Stosowanie przez zawodnika ośmiu albo siedmiu kroków dobiegu za¬leży głównie od jpgo warunków fizycznych, a szczególnie siły i koordyna¬cji rytmowej. 3.przejście płotka a)atak płotka(ruch zaatakowania płotka biega się w czasie z wykonaniem odbicia nogą zakroczną, po zakończeniu odbicia kiedy ciało znajduje się we wlocie noga odbijająca zostaje podciągnięta ruchem na zewnątrz w przód w górę w celu ominięcia płotka) b)ułożenie ciała nad płotkiem (silnie pochylony tułów wraz z głową w przód w kierunku nogi atakującej) c)zejście z płotka (zejście rozpoczyna noga atakująca, która dąży do szybkiego zetknięcia się z podłożem, skraca to fazę lotu) i d)lądowanie (od zejścia z płotka zależy lądowanie, prawidłowe kiedy noga i tułów przyjmą położenie pionowe) 4.Bieg między plotkami Bieg między płotkami obejmuje: zejście nogi atakującej z plotka, pierw¬szy, drugi i trzeci krok biegowy i zaatakowanie następnej przeszkody (3 krokami na 100m ważny jest rytm biegu uszeregowanie kroków pow względem długości: drugi pierwszy trzeci.) 5.finisz często decyduje o końcowym czasie;- przy ost. Płotku szybkie ściągnięcie nogi atakującej i dołożenia bardzo szybko drugiej, ściągniecie nogi zakrocznej;- niższa pozycja biegowa szybkie odbicia METODYKA:-pokaz i objasnienie podstawowych el techniki, -bieg obok plotkow, - cw nogi odbijajacej ,-cw nogi atakujacej, -bieg przez plotki,- przejscie kiku plotkow srodkiem, -cwiczenie nogi zakrocznej, -cw nogi stakujacej, -doskonalenie techniki biegu przez plotki,- atak i przejscie plotka,- bieg miedzy plotkami 100- wys K 84 M 107, 400m K76,2 M 91,4 odleglosc K 8,5 M 9,03 TRÓJSKOK :pierwszy - odbicie z jednej nogi i lądowanie na nogę odbijającą, drugi - lądowanie na nogę przeciwną, trzeci - lądowanie na piaszczystej skoczni obunóż. Zasady rozbiegu, odbicia, lądowania i mierzenia są identyczne jak w skoku w dal. Dwa pierwsze skoki odbywają się na twardej bieżni, trzeci skok kończy się na piasku Skok: f.rozbiegu, f.przygotowania do odbicia2-3, f.odbicia właściwego, f.lotu 1.ruchy kompensacyjne 2.przygotowanie do lądowania, f.lądowania; technika biegowa: (typ szybkościowy) -mniejsza utrata szybkości poziomej w wyniku stosowania odbić o mniejszej amortyzacji i stawiania nogi bliżej pionowego rzutu środka ciężkości ciała, -niższe skoki 2i3 Technika naturalna: (typ skocznościowy) -naturalna naprzemienna praca ramion, -proporcja skoków36 30 34%, -umiarkowana wysokość skoków, -dużymi możliwościami utrzymania równowagi; technika dwuramienna- wysoki lot we wszytskich 3 skokach, roznoczesny wymach ramion w tyl w przod i w tyl, duze pochylenie do przodu, obnizenie bioder wykinajace z wysokiego niesienia kolana nogi wymachowej, cofnieta pozycja bider, brak wyprostu, Metodyka: system ćwiczeń: wieloskoki z nogi na nogę z lekkiego biegu, -podskoki w dwurytmie w miejscu, -podskoki w miejscu w dwurytmie z przejściem do wieloskoku w dwurytmie, -podskoki w miejscu w rytmie trójskoku, -podskoki w miejscu w rytmie trójskoku z przejściem do wieloskoku w rytmie trójskoku, -trójskok ze skróconego rozbiegu Najczęściej spotykane błędy w trójskoku wydłużony ostatni krok za wysoki pierwszy krok SKOK O TYCZCE TECHNIKA: - podczas rozbiegu tyczkę trzyma się po prawej stronie tułowia na wysokości bioder lub wyżej, -ręce ujmują tyczkę, prawa podchwytem lewa nachwytem w odległości 50-80 cm od siebie, -remiona ugiętę w stawach łokciowych, -prawa dłoń znajduje się 30-40 cm z tyłu za biodrami. ROZBIEG: -długość rozbiegu 33-40 m, -szybkość wzrasta stopniowo, najwyższa wartość w momencie odbicia, -w czasie ostatnich kroków dodatkowe ruchy z doprowadzeniem tyczki do oporu, -początek rozbiegu oznacza się znakiem oraz miejsce odbicia w połowie rozbiegu, -w czasie pierwszych kroków tyczka uniesiona w górę, -dwa ostatnie kroki tyczka do poziomu, -od nich w dużej mierze zależy cały skok. USTAWIENIE TYCZKI W SKRZYNCE I ODBICIE: -ostatnie 2 kroki doprowadza się tyczkę do opory, -w ostatnim kroku wsuwa się tyczkę do skrzynki, -ramiona wraz z tyczką poruszają się w przód, w górę tak aby podczas ostatniego kroku ręka prawa mocno ugięta znalazła się nieco przed i nad barkiem, zaś lewa prawie wyprostowana w st. łokciowym daleko z przodu, -wsuwając tyczkę w skrzynkę należy zwrócić uwagę, aby przenoszenie ręki odbywało się blisko tułowia, -w momencie odbicia dalej aktywizuje sią rozpoczęty ruch, -dłonie mocno zaciśnięte na tyczce aktywnie wychylają ją w przód w dół,- równocześnie następuje szybki wyprost nogi odbijającej, zakończonej wyprostem prawego ramienia, -noga prawa w mom. odbicia wykonuje energiczny i o dużej amplitudzie ruch w przód. PRACA W ZWISIE NA TYCZCE: -po utracie kontaktu z podłożem skoczek przechodzi w fazę zwisu, -dąży do max ugięcia tyczki, -po odbiciu noga prawa (wymachowa) zostaje opuszczona w dół, -przez chwilę wytrzymuje zwis, w czasie którego tyczka zgina się a on całkowicie wyprostowany porusza się w przód w górę, nogi i biodra czynią to szybciej niż górna część tułowia, -gdy ciało osiągnie kąt nachylenia 45 st do podłoża rozpoczyna się aktywny wznos nóg, -działając ramionami na tyczkę stara się przepchać je w przód co prowadzi do pozycji prostopadłej do podłoża, -zaczynając ruch po łuku każda część ciała jest wciągana z tyczki przez siłę odśrodkową, przeciwdziałając tej sile zwiększa obciążenie uchwytu tyczki (następuje ugięcie tyczki, -przedłużając swój ruch nogi ugięte w st. kolanowym zbliżają się coraz bardziej dotułowia, -po największym zbliżeniu nóg do prawego łokcia skoczek zaczyna je prostować i wznosić wraz z biodrem.Analiza techniki rzutów: 1)pozycja wyjściowa, trzymanie sprzętu i rzuty przygotowawcze; 2)rozbieg, wyprzedzenie sprzętu i przygotowanie do wyrzutu; 3)pozycja wyrzutna; 4)faza wyrzutu; 5)wylot sprzętu i droga lotu; 6)utrzymanie równowagi i pozycja końcowa; RZUT DYSKIEM Technika: 1)ustawienie tyłem do kierunku rzutu(pozycja wyjściowa); 2)płaski ruch obrotowo-postępowy z jednostajnym przyśpieszeniem; 3)wyrzut dysku kończy się w pełnym wyproście wszystkich stawów przy jednoczesnym wyhamowaniu ruchu lewej strony ciała - osi obrotu(począwszy od palcówlewej nogi przez lewe biodro i lewy bark); Elementy składowe techniki: 1)trzymanie dysku; 2)ustawienie w kole; 3)przemachy i zamachy; 4)pozycja wyjściowa; 5)obrót; 6)pozycja wyrzutna i wyrzut; 7)pozycja po wyrzucie(utrzymanie równowagi); 8)lot dysku; Metodyka: 1)pokaz rzutu dyskiem z obrotu; 2)ćwiczenia oswajające z dyskiem; 3)nauka wypuszczania dysku z ręki; 4)nauczanie wyrzutu; 5)nauczanie obrotu; 6)rzut dyskiem z obrotu; 7)doskonalenie techniki; 8)utrwalenie techniki; RZUT OSZCZEPEM Technika: 1)uchwyt i trzymanie oszczepu, 2)pozycja wyjściowa, 3)rozbieg, 4)przygotowanie do wyrzutu-pozycja wyrzutna, 5)wyrzut, 6)hamowanie i pozycja po wyrzucie; Metodyka: 1)pokaz i objaśnienie techniki rzutu oszczepem, 2)nauka uchwytu, trzymania i wyrzutu ręką, 3)nauka rzutu z miejsca, 4)nauka wyrzutu z kroku skrzyżnego, 5)nauka rozbiegu i odprowadzenia oszczepu, 6)nauka rzutu z pełnego rozbiegu, 7)doskonalenie techniki; SKOK W ZWYZ Technika: (rozbieg, odbicie, lot, lądowanie) (naturalna, flop, przerzutowa) Metodyka: Technika flop: ćwiczenia 1)skok wzwyż techniką flop na małej wysokości, 2)skok z miejsca z obrotem wokół osi poprzecznej, 3)skok ze skrzyni jako ćwiczenia lądowania i doskonalenia obrotu wokół osi poprzecznej, 4)odbicie z obrotem wokół osi podłużnej, 5)rozbieg po łuku, 6)skok wzwyż techniką flop; SKOK W DAL Technika: Cztery fazy: -rozbieg z zaznaczonym dwukrokowym rytmem przejścia w odbicie, - odbicie, -lot, -lądowanie. Technika naturalna: odbicie, wykrok nogi wymachowej, przyjęcie pozycji kucznej utrzymując w fazie lotu, przed lądowaniem prostuje aktywnie obie nogi w przód przenosząc ramiona dołem w tył; Technika piersiowa: (biodra wyprzedzają pionową oś ciała)odbicie, przyjęcie pozycji nogi i ramiona przestają pracować wg zasad przemienności ruchu, noga wymachowa opuszczona w dół i dołączona, ramię po str nogi wymachowej wykonuje wyrównawczy ruch dołem w tył i spotyka się poza głową z drugą ręką; Technika biegowa: (biodra dokładnie w pionowej osi ciała) przeniesienie ruchów wykonywanych w czasie biegu na fazę lotu; technika wykonywana na 2,5 i 3,5 kroku, Metodyka: 1)nauka biegu, 2)nauka rozbiegu, 3)nauka rytmu odbicia(podskok z biegu, dwukrokowy rytm odbicia), 4)nauka lotu, 5)nauka lądowania KULA Technika: koło średnica 2.135m przednia cz ograniczona progiem, 1)pozycja wyjściowa: -koncentracja, -ustawienie w kole i trzymanie kuli, -waga, -kłębek zwinięty; 2)faza doślizgu(doskoku): -równoważne podanie, -różna praca kończyn dolnych, -zamknięta pozycja w czasie doślizgu, -wyprzedzenie sprzętu; 3)pozycja wyrzutna: -rozmieszczenie nóg w kole, -układ tułowia po doślizgu, -łuk napięty; 4)faza wyrzutna: -praca prawego biodra i prawej nogi-stopy, -praca lewego biodra i lewej nogi-stopy, -praca tułowia głowy i kończyn górnych, -skoordynowanie całości ruchów, -wytrzymanie równowagi w kole; Metodyka: 1)pokaz i zaznajomienie z techniką pchnięcia, 2)oswojenie z kulą, 3)nauka zasad techniki: -pchnięcie kulą z miejsca, -pchnięcie kulą z rozbiegu(doślizgu); 4)nauka szczegółów w technice pchnięcia kulą; 5)doskonalenie techniki; (1-3 naucz wstępne; 4-5 naucz zaawansowanie); MOTORYCZNOSC akt ruchowa człowieka, która jest warunkowana dwojakiego rodzaju czynnikami, jest to zasób możliwości ruchowych, który obejmuje zew. dostrzegalne formy aktywności ruchowej oraz formy wew. organizmu, uwarunkowania psychiczne; Czynniki biol. budowa somatyczna, sprawność układu ruchu i układów Czynniki psychospołeczne wegetatywne; Zależna od wielu czynników- strona potencjalna-predyspozycje, zdolności motoryczne-to siła, wytrzymałość, zwinność, siłowe, wytrzymałościowe, zwinnościowe, zdolności motoryczne niekondycyjne /koordynacyjne/, to koordynacja i zwinność /sprawność układu nerwowego/-zwinnościowe, Szybkość i gibkość, to otoczka powyższych zdolności motorycznych, gibkość nie zależy od zdolności motorycznych 2strony motoryczności- Potencjalna- na, którą składają się predyspozycje i zdolności motoryczne /siła, szybkość, wytrzymałość, zwinność/, Efektywna- stanowią ją sprawność fizyczna i ruchowa Zdol. mot- siła, szybkość, prawidłowa technika; Cechy mot- siła mięśni, szybkość, koordynacja, wytrzymałość; WYTRZYMALOSC zdolność do wykonywania intensywnej pracy bez obniżenia jej wydajności, jest jedną ze zdolności motorycznych; ogólna- zdolność do wykonywania pracy dowolnej przez dłuższy czas angażującej liczne grupy mięśniowe oraz korzystnie wpływające na specjalizację sportową; specjalna- zdolność organizmu do efektywnego wykonywania specyficznego obciążenia w czasie uwarunkowanym wymogami danej specjalizacji ruchowejFormy wytrzymałości- ogólna, specjalna; CZYNNIKI WARUNKUJĄCE WYTRZYMALOSC- Fizjologiczne- pozwalają na realizacje pracy w dłuższym czasie wykonania, zródła wytwarzania energii, Somatyczne- wzrost, masa ciała, skład ciała, Koordynacyje- związane ze stopniem opanowania techniki ruchowej, wydolność fizyczna, Psychiczne- to siła woli, motywacja, chęć do osiągnięcia sukcesu, odporność na stres Czynniki te decydują o biologicznym potencjale wysiłkowym człowieka. Wytrzymałość zmienia się wraz ze wzrostem organizmu, na wytrzymałość ma wpływ wiek i płeć, podejście do wysiłku. Wytrzym wg czasu trwania pracy- sprinterska do 15 s, szybkościowa 15-50 s ,krótkiego czasu 50 s-2 m, średniego czasu 2-10 m, długiego czasu ponad 10 m; Metodykę kształcenia/ METODYCZNE-niespecyficzna- ogólna; SPECYFICZNE- ukierunkowana; SPECJALNA- startowa- przy najwyższych obrotach- krótki dystans; 1.Metody ciągłe: m jednostajna - cechuje się długotrwałą pracą wykonywaną ze stałą równomierną intensywnością, np 4-5 km wykonywany ze stałą intensywnością. W zależności od stopnia zaawansowania przebiegnięty dystans można zwiększyć. m zmienna- charakteryzuje się ciągłym wysiłkiem w czasie którego intensywność ulega określonym zmianom. Stosuje się ją w dwóch wariantach: metoda planowych zmian intensywności - np. bieg na dystansie 3km, 1km-bieg z umiarkowaną intensywnością (50%max obciążenia); 2km- trucht; 3km-bieg z intensywnością wysoką (70 - 80% max obciążenia) metoda nieplanowych zmian obciążenia- uwzględniająca niezaplanowane zmiany intensywności i form ruchu w czasie dłuższego wysiłku ciągłego. 2. Metody przerywane: m powtórzeniowa - polega na powtarzaniu bardzo intensywnych wysiłków przedzielonych optymalnymi przerwami wypoczynkowymi. Liczba powtórzeń z reguły niewielka, przerwa pomiędzy nimi musi być dostatecznie długa, aby organizm mógł powrócić do względnie całkowitej równowagi. Charakter pracy jaki występuje przy stosowaniu tej metody sprzyja szczególnie wyrobieniu wytrzymałości szybkościowej, specjalnej. W treningu można rozróżnić następujące jej warianty: forma jednolita- bieg 4 x 300m, przerwa pomiędzy każdym biegiem 5 min; forma skracana (trudniejsza)-800m, 600m, 400m, 200m; forma wydłużana (trudniejsza)-200m, 400m, 600m, 800m; forma zmienna (najtrudniejsza) - 300m, 400m, 500m, 300m; m interwałowa-charakteryzuje się dozowaniem obciążenia i odpoczynku w ściśle określonych przedziałach czasowych. Każdy kolejny wysiłek następuje na podłożu nie zlikwidowanych objawów zmęczenia, przerwa nie może doprowadzić do pełnego wypoczynku. Liczba powtórzeń uzależniona jest od czasu trwania i intensywności pojedynczych obciążeń; Metody kontroli poziomu wytrzymałości- Zawody i sprawdziany, Test Coopera 12 minut praca z maksymalną intensywnością w określonym czasie /Do sprawdzenia poziomu wytrzymałości najczęściej jest używany test Coopera i to w wielu dyscyplinach sportu/, Urządzenia sporttester, Ręczne wyczuwanie pulsu
Szybkość- zdolność do wykonywania ruchów w jak najmniejszych odcinkach czasu;3składowe szybkości-czas reakcji - od momentu zadziałania bodźca do zapoczątkowania ruchu, - przemieszczanie w przestrzeni całego ciała lub jego części np: cios czas pojedynczego ruchu - w boksie,pchnięcie kulą,-częstotliwość ruchu - ilość ruchów wykonywana w określonym czasie (dyscypliny cykliczne); Czynniki Warunkujące czynnik dzidziczny (przewaga włókien szybkokurczliwych); reaktywność; elastyczość mięśni; koncentracja i siła woli; technika; koordynacja; zdolnosc pokonywania oporu zewnętrznego; Wyróżniamy dwa rodzaje reakcji-reakcja prosta - jeden bodziec jedna reakcja (start w pływaniu, lekkoatletyce itp reakcja złożona - większa liczba bodźców. Następuje tu wybieranie właściwej odpowiedzi na bodziec co wydłuża czas reagowania (gry zespołowe, sporty walki) Metoda powtórzeniowa- krótkie odcinki biegów, krótkie serie ćwiczeń, pełne serie wypoczynkowe, polega ona na powtarzaniu krótkich odcinków biegu lub krótkich serii ćwiczeń z pełnymi seriami wypoczynkowymi; Odmianą metody powtórzeniowej jest metoda z maksymalną intensywnością ćwiczeń- polega ona na tym, że wysiłek szybkościowy odbywa się w strefie beztlenowej, czyli występuje krótki czas trwania wysiłku /6-8 s./ i pełne przerwy wypoczynkowe /przerwy w ruchu/Submaksymalna kontrolowana prędkość- ćwiczenia wykorzystuje się w 80-90% swoich możliwości i zwraca się uwagę na technikę wykonywanego ruchu. Metoda zmienna- np.20 metrów rozpędzania, 20 metrów gazu, 20 metrów odpoczywania Metoda handikapowa- polega na zwiększaniu motywacji ćwiczącego. Stosowanie różnych obciążeń- np. bieg z obciążeniem Ćw specjalistyczne w kształtowaniu szybkości: ogólnorozwojowe- wszechstronnie wpływające na organizm; ukierunkowane- zbliżone w charakterze ruchu do konkurencji, którą się uprawia; specjalne- środki treningowe, które rozwijają przynajmniej 2 ze zdolności motorycznych, przy jednoczesnym zachowaniu struktury ruchu konkurencji jaką uprawiamy. Niezbędnym ogniwem postępowania treningowego jest kontrola. W kontroli treningu szybkości wyróżniamy: kontrolę czasów reakcji; prędkości wykonania wyodrębnionych faz ruchów lokomocyjnych; prędkości wykonania wyodrębnionych faz struktury ruchu;czasu wykonania zadania startowego. KOORDYNACJA wrodzona, nabyta-ogólna, -szczegółowa /jednostronne wyćwiczenie., wielostronne wyćwiczenie/. SKŁADNIKI K: Wskaźniki wyznaczające koordynacje- przestrzeń, czas, warunki-standardowe lub zmienne. POZIOMY K.- ćwiczenia, w których ważny jest ruch w przestrzeni /nie ważny jest czas/, oceniana Dokładność ruchu w przestrzeni i w jak najkrótszym Czas. (skok w dal), ocenia się przestrzeń, czas i zmieniające się war. (tyczka, gry). Koordynacja ruchowa- wykonywane w określonym czasie i przestrzeni I poziom oceniany jest ruch w przestrzeni - dokładność nie czas II poziom - oceniana jest dokładność ruchu w jak najkrótszym czasie III poziom - oceniana jest dokładność ruchu w jak najkrótszym czasie i przy zmieniających się warunkach Koordynacja ruchowa- def. Gilewicz- zdolność człowieka do wykonywania złożonych aktów ruchowych Zdolność człowieka do przestawienia się z 1 ściśle skoordynowanych ruchów na 2 . Zdolność szybkiej realizacji nowych aktów ruchowych. Koordynacja ruchowa zależy od stanu centralnego systemu nerwowego.