Struktura oddziałów Armii Krajowej
Przed wybuchem Powstania na terenie Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej znajdowały się:
- Siły podległe bezpośrednio KG AK około 5.000 żołnierzy:
- pułk Baszta (skrót od Batalion Sztabowy)
- Kedyw KG AK (skrót od Kierownictwo Dywersji)
- pododziały służb KG AK
- Siły Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej (oddziałów dowództwa okręgu, siedmiu obwodów i jednego samodzielnego rejonu) ok. 45.000 żołnierzy:
- Siły oddziału "Doliny" Adolfa Pilcha, które przedarły się z okręgu nowogródzkiego do Puszczy Kampinoskiej ok. 1.000 żołnierzy
W pierwszych dniach Powstania do walki stanęło ok. 23-25 tys. żołnierzy
Organizacja oddziałów w trakcie trwania Powstania ulegała znacznym zmianom. Niektóre w wyniku poniesionych strat przestały istnieć, tworzyły się nowe.
W ostatniej fazie Powstania powstał Warszawski Korpus Armii Krajowej ze strukturą organizacyjną wojsk regularnych.
Warszawski Okręg AK przed Powstaniem
- Dowództwo okręgu
- dowódca płk "Monter" Antoni Chruściel
- szef sztabu mjr dypl. "Chirurg" Stanisław Weber
- Odwód okręgu
- dowódca ppłk "Paweł" Franciszek Rataj
- harcerski batalion żoliborski "Antoni", dowódca mjr "Antoni" Z. Brockhusen
- harcerski batalion Wigry", dowódca "Trzaska" Eugeniusz Konopacki
- saperzy okręgu
- Kedyw
- oddziały łączności
- Obwód 1 Śródmieście
- dowódca ppł "Radwan" Edward Pfeiffer
- Rejon 1
- Rejon 2
- Rejon 3
- Rejon 4
- Obwód 2 Żoliborz
- dowódca ppłk "Żywiciel" Mieczysław Niedzielski
- Rejon 1
- Rejon 2
- Rejon 3
- Obwód 3 Wola
- dowódca ppłk "Waligóra" Jan Tarnowski
- Rejon 1
- Rejon 2
- Rejon 3
- Rejon 4
- Obwód 4 Ochota
- dowódca ppłk "Grzymała" Mieczysław Sokołowski
- Rejon 1
- Rejon 2
- Rejon 3
- Obwód 5 Mokotów
- dowódca ppłk "Przegonia" Aleksander Hrynkiewicz
- Rejon 1
- Rejon 2
- Rejon 3
- Rejon 4
- Rejon 5
- Rejon 6
- Obwód 6 Praga
- dowódca ppłk "Andrzej Bober" Antoni Żurawski
- Rejon 1
- Rejon 2
- Rejon 3
- Rejon 4
- Rejon 5
- Obwód 7 powiat warszawski "Obroża"
- dowódca mjr "Bronisław" Kazimierz Krzyżak
- Rejon 1
- Rejon 2
- Rejon 3
- Rejon 4
- Rejon 5
- Rejon 6
- Rejon 7
- Rejon 8
- Samodzielny rejon 8 Okęcie
- dowódca mjr "Wysocki" Stanisław Babiarz
Praktycznie w walkach w czasie Powstania uczestniczyły siły n/w stuktur:
- Obwód 1 Śródmieście
- Obwód 2 Żoliborz
- pułk Baszta
- Kedyw KG AK zgrupowanie "Radosław"
częściowo:
- Obwód 3 Wola
- Obwód 4 Ochota
- Obwód 5 Mokotów
- zgrupowanie Puszczy Kampinoskiej
W końcu sierpnia pozostały w walce dzielnice i rejony:
- Śródmieście Północ
- dowódca płk "Radwan" Edward Pfeiffer
- zgrupowanie "Chrobry II"
- zgrupowanie "Bartkiewicz"
- zgrupowanie "Gurt"
- batalion "Kiliński"
- batalion "Rum"
- batalion "Hal"
- batalion "Harnasie"
- batalion im. Sowińskiego
- oddziały dyspoz osłony Kom Obszaru W-wa
- Śródmieście Południe
- dowódca ppłk "Sławbor" J. Szczurek-Cergowski
odcinek wschodni "Bogumił":
- batalion "Miłosz"
- batalion "Ruczaj"
- zgrupowanie "Kryska"
- batalion "Tum"
- batalion "Tur"
- oddział AL "Stach"
odcinek zachodni "Topór":
- batalion "Golski" z resztkami bat "Odwet II" z Ochoty
- batalion "Zaremba-Piorun"
odcinek północny "Sarna":
- batalion "Bełt"
- batalion KB "Sokół"
- batalion "Stefan"
odwód
- batalion "Iwo"
- Stare Miasto Grupa Północ
- dowódca płk "Wachnowski" Karol Ziemski
odcinek północno-zachodni
- zgrupowanie "Radosław" wycofane z Woli
- brygada "Broda 53"
- batalion "Zośka"
kompania "Topolnicki"
oddział "Żuk"
oddział kob "Dysk"
- batalion "Parasol"
- batalion "Miotła"
- batalion "Pięść"
- batalion "Czata 49"
- oddział "Leśnik"
odcinek zachodni
- zgrupowanie "Kuba"-"Sosna"
- batalion "Chrobry I"
- batalion "Łukasiński"
- batalion "Gozdawa"
- oddział "Barry"
odcinek południowo-wschodni
- zgrupowanie "Róg"
- batalion "Bończa"
- batalion WSOP "Dzik"
- batalion "Gustaw"
- batalion "Nałęcz" KB
- batalion harc "Antoni"
- batalion harc "Wigry"
- batalion AL. "Czwartacy"
- kompania 104 ZSP
- oddział PWPW-PWB/17/5 wcielony później do oddz. "Leśnik"
- Powiśle
- dowódca kpt. "Krybar" Cyprian Odorkiewicz
- zgrupowanie "Krybar"
- batalion "Bicz" oddz odcięty od Starego Miasta rej "Róg"
- batalion "Konrad" oddz odcięty od Starego Miasta rej "Róg"
- załoga Elektrownia
- Żoliborz
- dowódca ppłk "Żywiciel" Mieczysław Niedzielski
- zgrupowanie "Żaglowiec"
- zgrupowanie "Żmija"
- zgrupowanie "Żniwiarz"
- zgrupowanie "Żubr"
- zgrupowanie "Żyrafa"
- zgrupowanie "Żbik"
- oddział AL "Szwed"
- uzupełnienia oddziały przybyłe z Puszczy Kampinoskiej
- Mokotów
- dowódca ppłk "Karol" Józef Wacław Rokicki
- pułk "Baszta"
- batalion "Bałtyk"
- batalion "Olza"
- batalion "Karpaty"
- pułk "Waligóra"
- batalion "Ryś"
- batalion "Oaza"
- pułk 7 Ułanów
- grupa artyler "Granat"
- pułk szwoleż 1 "Góral"
- Puszcza Kampinoska
- grupa "Kampinos"
- pułk "Palmiry-Młociny"
- Lasy chojnowski i kabackie
- zgrupowanie "Lasy Chojnowskie"
Oddziały obwodów III, IV, VI, VII, sam rej 8 z różnych powodów wzięły udział w Powstaniu tylko częściowo jako samodzielne ogniska walki bądź zasiliły inne oddziały
Struktura wojsk regularnych nadała zostana oddziałom powstańczym bezpośrednio przed wyjściem do niewoli.
Zostały w niej uwidocznione tylko te oddziały, które zdekonspirowano
Nie ma w niej Kedywu, którego żołnierze wyszli z Warszawy z ludnością cywilną lub w składzie innych oddziałów.
Nie ma w niej oddziałów AL i KB, które również wyszły z miasta w sposób nie zorganizowany, a ich żołnierzom wydano legitymacje Armii Krajowej.
- Warszawski Korpus Armii Krajowej
- dowódca gen. bryg. Antoni Chruściel
- z-ca dowódcy płk dypl Karol Ziemski
- dywizja piechoty 8 AK im. Romualda Traugutta
- dowódca ppłk Mieczysław Niedzielski
- pułk piech 13 oddziały Puszczy Kampinoskiej
- pułk piech 21 "Dzieci Warszawy"
- pułk piech 32 oddziały obwodu "Żoliborz"
- dywizja piechoty 10 AK im. Stefana Okrzei
- dowódca ppłk Józef Wacław Rokicki
- pułk piech 28 oddziały obwodu "Mokotów" i pułku "Baszta"
- pułk piech 29 oddziały obwodu "Mokotów" i pułku "Baszta"
- pułk piech 30 oddziały rejonów Sadyba, Czerniaków l "Lasy Chojnowskie"
- dywizja piechoty 28 AK im . Macieja Rataja
- dowódca ppłk Edward Pfeiffer
- pułk piech 15 zgrupowania "Chrobry I", "Chrobry II", "Gurt", "Paweł"
- pułk piech 36 Legii Akademickiej zgrupow "Róg" i "Bartkiewicz"
- pułk piech 72 bataliony "Golski", "Zaremba-Piorun", "Ruczaj", "Stefan" i "Miłosz"
opracował Maciej Janaszek-Seydlitz
Copyright © 2004 SPPW1944. Wszelkie prawa zastrzeżone.