Sam kościół natomiast jest znacznie późniejszy; zbudowali go protestanci w latach 1704-1708, po zburzeniu starego kościoła, znacznie większym, aby mógł pomieścić wiernych z sąsiednich okolic, w których istniał zakaz kultu protestanckiego. Kościół w Nowej Wsi Grodziskiej należy do tzw. kościołów ucieczkowych.
Kościoły ucieczkowe są pomnikami konfliktów religijnych z 18 wieku. W obrębie księstwa legnicko-brzeskiego, pozostającego we władaniu książąt Piastowskich, panowała tolerancja wyznaniowa, która pozwalała protestantom na swobodne rozwijanie kultu, bezwzględnie tępionego w innych rejonach Śląska przez katolicką zwierzchność habsburską. By móc przyjąć wiernych spoza granic księstwa przebudowywano i poszerzano dawne kościoły, a przede wszystkim wbudowywano wielokondygnacyjne empory z osobnym oświetleniem. Po takiej przebudowie np. kościół w Nowej Wsi Grodziskiej mógł pomieścić 4000 osób. Wiele z nich ma ambonę na zewnątrz murów. Kościoły ucieczkowe, oraz kościoły graniczne dla uchodźców dzięki charakterystycznym malowidłom na emporach i stropie - stanowią unikatową grupę zabytkową.
Kościoły ucieczkowe stworzyły w architekturze śląskiej określone warunki historyczno - polityczne i jako takie należą do unikatowych zabytków dawnego budownictwa (zwłaszcza po zniszczeniu podobnego kościoła ucieczkowego w Twardocicach).