Ekonomika ochrony środowiska:

- wyodrębniona dyscyplina naukowa i dydaktyczna o określonym przedmiocie oraz metodach badań, jest dyscypliną szczegółową i stosowaną

- sytuuje się w mezoekonomii

- jest rozszerzeniem sozologii

- ukazuje ujemne skutki działania człowieka w układy przyrodnicze oraz ekonomiczne i społeczne

- mówi że jest to dziedzina teorii ekonomi, która bada statystyczne i dynamiczne warunki optymalności wykorzystania zasobów i walorów środowiska przyrodniczego.

EKONOMIA ŚRODOWISKA opiera się na parygmacie ekonomizacji środowiska a Ekonomia ekologiczna odwołuje się do ekologicznego parygmatu ekonomii.

Las w rozumieniu ustawy jest to grunt o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną, drzewami i krzewami oraz Rynem leśnym - lub częściowo jej pozbawiony:

- przeznaczony do produkcji leśnej

- stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego

- wpisany do rejestru zabytków

- związany z gospodarką leśną, zajęty pod użytkowanie gospodarki leśnej wraz z budynkami, urządzeniami melioracji wodnych, liniami przestrzennego podziału, terenami pod liniami energetycznymi, parkami leśnymi, miejscami składowania drewna.

FUNKCJE LASU:

1.funkcje produkcyjne (ekonomiczne) polegają na:

- zdolności do produkcji biomasy i ciągłego powtarzania tego procesu, co zapewnia trwałe użytkowanie drewna i surowców niedrzewnych pozyskiwanych z lasu, w tym użytków gospodarki łowieckiej, a w konsekwencji uzyskiwanie dochodów ze sprzedaży towarów i usług, oraz przyczyniające się do tworzenia stanowisk pracy i zasilania podatkiem budżetu Państwa

2. funkcje ekologiczne(ochronne) - kształtowanie klimatu globalnego i lokalnego, stabilizację składu atmosfery i jej oczyszczanie, regulacja obiegu wody w przyrodzie, przeciwdziałanie powodziom, lawinom i osuwiskom, ochronne gleb przed erozją i krajobrazu przed stepowaniem a także różnorodność krajobrazu lepsze warunki produkcji rolniczej.

3. funkcje społeczne korzystne warunki zdrowotne i rekreacyjne dla społeczeństwa, tworzą różnorodne fory użytkowania lasu przez społeczność lokalną, wzbogacają ja rynek pracy, wzmacniają obronność kraju, rozwój kultury, oświaty i edukacji ekologicznej społeczeństwa.

Inny podział funkcji:

FUNKCJE GOSPODARCZE związane z dostarczeniem surowca drzewnego i innych produktów leśnych

FUNKCJE POŚREDNIOGOSPODARCZE I POZAGODPODARCZE związane z korzystnym oddziaływaniem na środowisko przyrodnicze oraz warunki życia ludności.

FUNKCJE POZAPRODUKCYJNE:

- f. środowiskowe (klimatyczna, hydrologiczna, glebowe, filtracyjno-higienizacyjne, biocenotyczne)

- f. społeczne (krajobrazowe, rekreacyjno-zdrowotne)

F. POŚREDNIE I POZAPRODUKCYJNE WG TROMPA DZIELI NA:

- f. ochrony przed klęskami żywiołowymi ochrona przed lawinami, czynnik przeciwdziałania powodzi, czynnik przeciwdziałania suszy)

- f. ochrony przed negatywnymi skutkami cywilizacji ochrona przed hałasem, filtracja przed zanieczyszczeniami)

- f. ochrony przyrody

- f. rekreacyjno-zdrowotna

- f. krajobrazowa

-f. zaopatrzenia w wodę

- f. symulatora produkcyjności

CZTERY SYSTEMY UŻYTKOWANIA LASU:

1.ochrona lasu w celu zachowania środowiska naturalnego: wzmocnienie bioekologicznych funkcji lasu, zachowanie jego różnorodności biologicznej i regulowanie stosunków wodnych

2. Produkcja leśna: zarządzanie zasobami leśnymi, należą tu lasy naturalne (wielka różnorodność biologiczna) i stworzone przez człowieka (pełnia funkcje produkcyjne)

3.Lesnictwo społeczne las tworzy miejsce pracy i dostarcza wiele produktów na rynki lokalne. Tworzy formy współistnienia człowieka z lasem.

4. Agroleśnictwo jest sposobem prowadzenia i użytkowania lasu, polega na wykorzystaniu komplementarnych zależności pomiędzy lasem, uprawami leśnymi i hodowlą w taki sposób aby produkcyjność, stabilizacja i równowaga była większa niż każdego komponentu z osobna.

KLASYFIKACJA LASÓW OCHRONNYCH W POLSCE:

- l. krajobrazowe

- l. w strefie oddziaływania przemysłu (ok. 22% lasów ochronnych)

- l. masowego wypoczynku ludności (ok. 23% l.och)

- l. w strefie górnej granicy lasu

- l. wodochronne (ok. 20% l.ochr.)

- l. glebochronne(ok. 4,9% l. ochr)

- l. stref zieleni wysokiej ok. 6,3% l.ochr.)

- l. uzdrowisk klimatycznych ok. 2,9% l. ochr)

Prawo malejących przychodów prawo malejącej użyteczności - mówi, iż w miarę nabywania kolejnych jednostek danego towaru użyteczność każdej dodatkowej jednostki jest coraz mniejsza.

Wykres:

W strefie I od ) do N₁ działa prawo wydajności więcej niż proporcjonalnej tj. każdemu kolejnemu przyrostowi nakładów zmiennego czynnika wytwórczego przypada większy przyrost produkcji

W strefie II od N₁ do N₃ przy rosnącym nakładzie czynników zmiennych działa prawo wydajności mniej niż proporcjonalnej, czynnik stały = const

W strefie III powyżej nakładu czynnika N₃ obserwuje się absolutny spadek wielkości produkcji

Np. przy sadzeniu lasu zasobem stałym jest ziemia i narzędzia, natomiast zasobem zmiennym pracownicy. Początkowo zatrudnienie większej ilości pracowników zmniejszy koszt krańcowy, ale tylko do pewnego momentu. Przy zbyt dużej ilości pracowników i stałej pow. Gruntu do zalesienia koszty utrzymania ludzi wzrastają a ich wydajność spada a więc rośnie koszt krańcowy_.

ANALIZA KOSZTÓW PRODUKCJI:

- KOSZTY KSIEGOWE: wyłącznie udokumentowane wydatki pieniężne związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, takie jak koszty zakupów surowców itp.

- koszty ekonomiczne obejmuja wszystkie koszty związane z wykorzystaniem zasobów, a więc zarówno rzeczywiście poniesione koszty explicite jak i koszty implicite, łącznie z zyskiem normalnym

- KOSZTY ALTERNATYWNE koszty utraconych możliwości: to równowartość dochodów, które dany czynnik produkcji mógłby przynieść gdyby uzyskano go w innym możliwie najlepszym zastosowaniu

- koszty implicite (koszty domniemane) koszty których przedsiębiorstwo faktycznie nie ponosi, ale które teoretycznie mogłoby ponosić gdyby musiało np. korzystać wyłącznie z oprocentowanych kredytów bankowych.

Koszty produkcji w krótkim okresie:

KOSZTY STAŁE - koszty których wielkość w zasadzie nie zmienia się przy rozmiarze produkcji

Koszty zmienne - które zmieniają się wraz ze zmianami produkcji

Inne kategorie kosztów to:

- koszty całkowite składają się z kosztów stałych i zmiennych

- koszty przeciętne ilość kosztów całkowitych i ilości wyprodukowanych wyrobów

- koszty krańcowe inf o tym jak wzrastają koszty całkowite przy wzroście produkcji o jednostkę wyrobu

RENTA RÓŻNICZKOWA I (dodatkowy dochód) forma renty gruntowej powstająca w wyniku nadwyżki zysków u właścicieli gruntów, których żyzność gleby jest wyższa, bądź odległość od rynków zbytu mniejsza, w stosunku do innych gruntów.

Ia ilościowa - im żyźniejsze siedlisko, tym wyższy plon i wieksze dochody

Ib jakościowa - im żyźniejsze siedlisko, tym lepsze sortymenty

Ic - położenia - im bliżej odbiorcy tym wyższy dochód

RENTA RÓŻNICZKOWA II (intensywne gospodarowanie)związana z postępem i ulepszeniem metod produkcji, zwiększaniem ilości i kapitału pracy np. nawożenie:

- ilościowa (zwiększenie masy drzewnej)

- jakościowa (poprawa jakości surowca)

- położenia (infrastruktura, budowa dróg)

METODY SZACOWANIA WARTOŚCI LASU:

1.Metoda wartości spodziewanej - uwzględnia całkowity wiek drzewostanu. Przyjmuje ona ze w czasie całego okresu rozwoju drzewostanu tylko dwa razy może być dokonany bezpośredni pomiar jego wartości. Pierwszy raz w wieku zakładania uprawy drugi raz w wieku dojrzałości rębnej. Wartość drzewostanu jest wyrównywana za pomocą współczynnika i²/u² wg Glasera

Wzór :

A_i= (A_u - c )*(i²/u²)*z

Gdzie:

A_i - wartość drzewostanu w wieku i

A_u - wartość drzewostanu w wieku rębności

c - koszt założenia uprawy

i - wiek szacowanego drzewostanu

u- wiek rębności drzewostanu

z- wskaźnik zadrzewienia

2. - METODA KOSZTÓW REPRODUKCJI:

Drzewostany iglaste do 20l

Drzewostany liściaste do 30l

Drzewostany dębowe do 40 l

- METODA WARTOŚCI SPODZIEWANEJ (wzorami Glazera)

Iglaste od 21 do wieku rębności

Liściaste od 31 do w.r

Dębowe od 41 do w.r

- METODA WARTOŚCI RĘBNEJ SPRZEDAŻNEJ)

Drzewostany rębne i przeszłorębne

METODA KOSZTÓW REPEODUKCJI ma zastosowanie do drzewostanów młodych, które nie maja jeszcze wartości użytkowej. Polega ona na sumowaniu kosztów niezbędnych do założenia i hodowli drzewostanów uprawy, młodniki). Koszty niezbędne to koszty przeciętne z ostatnich trzech lat, obliczone co najmniej w skali regionu.

Wzór:

W_i= (K_j + K_k *n+ K_o )* i)* z * BWP

Wi wartość uprawy

Kj koszt jednorazowy: uprzątnięcia powierzchni zrębowej, przygotowania gleby, siewu lub sadzenia łącznie z kosztem nasion lub sadzonek)

Kk koszt powtarzający się kilkakrotnie związany z pielęgnowaniem uprawy i młodnika

n czynnik powtarzalności zabiegów pielęgnacyjnych

Ko koszt coroczny związany z ochroną, urządzaniem oraz koszty ogólnoadministracyjne

i wiek szacowanej uprawy, młodnika

z wskaźnik zadrzewienia

BWP bonitacyjny współczynnik przeliczeniowy (jest stosunkiem zasobności drzewostanu rębnego dolnej bonitacji o zasobności drzewostanu rębnego bonitacji niższej.)

3. METODA WARTOŚCI RĘBNEJ (sprzedażnej)polega na obliczeniu wartości drzewostanu przy założeniu produkcji najbardziej pożądanych sortymentów. Wartość drzewostanu na pniu oblicza się przez pomnożenie masy tych sortymentów dla poszczególnych gatunków w stanie okrągłym przy pniu, zmniejszone o koszty ścinki i wywozu przez cenę jednostkową sortymentów zgodną z obowiązującym cennikiem.

Wzór:

Wu= (M * c) - Kś,w

c- cena 1 m³ określonego sortymentu

Wu - wartość drzewostanu w wieku rębnym, przeszłorębnym

M - masa sortymentów w stanie okrągłym

K ś,w koszty ścinki i wyrobu sortymentów w lesie

4. METODA SPOŁECZNIE NIEZBEDNYCH NAKLADÓW (Krycha, Partyka, Trampler)

W_i = (Ur + u_p - u_pi )*( k_i /K)* z_i

W_i - wartość drzewostanu

Ur - wartość użytków rębnych

u_p - suma wartości użytków przedrębnych z całego wieku rębności

u_pi suma wartości użytków przedrębnych pobranych w wieku i

k_i koszt hodowli drzewostanu do wieku i

K - całkowity koszt hodowli

z_i - wskaźnik zadrzewienia w wieku i

5.METODA KOSZTÓW SUBSTYTUCYJNYCH

- w odniesieniu o strat produkcji drzewnej kosztami substytucyjnymi są koszty związane z importem drewna oraz produkcją substytutów drewna

- w odniesieniu do wpływu lasu na gospodarkę wodna kosztami SA koszty budowy zapór wodnych, urządzeń uzdatniania wody

- wpływ lasu na erozje gleb

- w odniesieniu do f. naukowych SA to koszty tworzenia i utrzymania botanicznych arboretów

6.METODA WSPÓŁCZYNNIKÓW INFRASTRUKTURALNEJ FUNKCJI LASU:

- metoda Ancukiewicza polega na obliczeniu wartości poszczególnych rodzajów infrastrukturalnych f. lasu jako iloczynu produkcyjności lasu i współczynnika odzwierciedlającego rolę oraz znaczenie infrastrukturalnych f. lasu.

7.METODA SZACOWANIA INFRASTRUKTURALNEJ WARTOŚCI LASU WG MARSZAŁKA:

IWL= K+M

Wartośc infrastrukturalna ma charakter niematerialny M można zastapić wskaźnikiem użyteczności społecznej, dlatego na koszty własne wytworzenia infrastrukturalnej wartości lasu składaja się dwa rodzaje kosztów:

- koszty nakładów poniesionych

- kosztów utraconych korzyści gospodarczych.

METODY WARTOŚCIOWANIA POZAPRODUKCYJNYCH F.LASU

1.Metoda deklarowanych preferencji:

Opiera się na ocenie gotowości do płacenia za korzyści środowiskowe i społeczne

2.Metoda utraconych korzyści polega na porównywaniu korzyści z pełnienia przez las f. pozagospodarczych-ekologicznych, społecznych i ochronnych ze stratami w środowisku spowodowanymi deforestacją lasu.

3.Metoda kosztów alternatywnych służy do oceny społecznych i ochronnych f, koszty alternatywne SA to koszty dodatkowe jakie trzeba ponieść.

4. Metoda kosztów restytucji opiera się na szacowaniu nakładów niezbędnych do przywrócenia środowiska leśnego ze stanu ex ante poprzez zabiegi sozotechniczne, hodowlane, pielęgnacyjne itp.

5. Metoda kosztów substytucyjnych opiera się na założeniu że wartości pozaprodukcyjnych f. lasu mogą stanowić koszty urządzeń

6.Metoda kosztów przysposobienia lasu do rekreacji - opiera się na założeniu że koszty związane z obsługą pełnionej przez las f. rekreacyjnej ponoszone przez dane przedsiębiorstwo lesne SA równe kosztom ponoszonym przy użytkowaniu dóbr zastępujących lasy w zakresie określonych f. społecznych.

7. metoda kosztów podróży: wartośc f. rekreacyjnych lasów nie może być mniejsza od wartości wydatków ponoszonych przez korzystających z lasu w celach rekreacyjnych.

8. metoda kapitału ludzkiego: wartość funcji zdrowotnej równa się nakładom jakie należy regularnie ponosić na wyrównanie uszczerbku w stanie zdrowia mieszkańców danego obszaru.

METODY NIERYNKOWEJ WYCENY WARTOŚCI:

1.Metody pośrednie:

- metoda kosztów podróży

- modele hedonistyczne

- sposób oparty na funkcji produkcji gospodarstwa domowego

- metody wyceny względnej wartości użytkowej

2. Metody bezpośrednie:

- metody wartości kontyngentowej

- metody eksperymentalne

- gry licytacyjne

- karta płatności

- otwarta wartość górna kontyngentu

- Zamknięta wartość górna kontyngentu

Model ekorozwoju w ujęciu tradycyjnym

EKOROZWÓJ rozwój nie zagrażający środowisku naturalnemu, polityka i działania społeczne o charakterze proekologicznym, dążenie do równowagi sfery społecznej, gospodarczej i środowiska naturalnego. Po raz pierwszy użyty został w polityce państwa z 1991 to z jednej strony nadanie rozwojowi konsumpcji i produkcji oraz rozwojowi cywilizacyjnemu kierunku zachowującego w sposób trwały walory i zasoby środowiska, z drugiej zaś czynna ochrona środowiska

ZRÓWNWAŻONY ROZWÓJ jest procesem ciągłych zmian i aby został w pełni osiągnięty musi być starannie zarządzany i obserwowany, jego realizacji maja służyć wytyczne i zadania sformułowane w różnego rodzaju dokumentach planistycznych

PODSTAWOWE ELEMENTY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU KONCEPCJA „SUSTAINABLE DEVELOPMENT”- wzrost trwały, samopodtrzymujący się i zrównoważony, filozofia rozwoju globalnego

1. ochrony biosfery:

- utrzymanie zdolności buforowych przyrody

- trwałe korzystanie z odnawialnych zasobów

- minimalne korzystanie z zasobów nieodnawialnych

2. Stabilny rozwój gospodarczy:

- wzrost jakości życia

- wysoki poziom zatrudnienia

- stabilizacje poziomu cen

- równowaga w zakresie stosunków z zagranicy

3. Sprawiedliwy podział szans życiowych pomiędzy:

-jednostkami

- „Północą a Południem

- wschodem a zachodem

- pokoleniami

Koncepcja zrównoważonego rozwoju interpretowana jest z punktu widzenia cech:

- strukturalnych, cecha równoważności, utrzymania właściwej proporcji struktury rozwoju

- cecha trwałości utrzymanie kapitału przyrodniczego a zarazem realizacja pożądanych celów społecznych

- cecha samopodtrzymywania rozwoju współzależność czynników ekonomicznych, społecznych i ekologicznych

Zasady zrównoważonego rozwoju:

- zasada harmonizacji procesów gospodarczych z przyrodniczymi

- zasada ekonomizacji oznacza max wykorzystanie mechanizmu rynkowego w polityce ekologicznej.

- zasada kompleksowości i ekologicznej nieuciążliwości

- zasada praworządności, konieczność przebudowy systemu prawa

- zasada jednakowego prawa i obowiązku - wszystkie osoby maja takie samo prawo

- zasada „zanieczyszczający płaci”

- zasada uspołecznienia

- zasada likwidacji/redukcji zanieczyszczeń i obciążeń środowiska

- zasada powszechnej odpowiedzialności ochrony przed oddziaływaniami

- zasada regionalizacji polityki ekologicznej

WSKAŹNIKI ZRÓWNOWAZONEGO ROZWOJU

Wskaźnik wyrażony jest w liczbach bezwzględnych i względnych, które stanowią najczytelniejszą formę opisu statystycznego

Wymagania jakie powinny spełniać wskaźniki:

- spełniać postulat adekwatności do celów polityki środowiskowej/lub sektorowej

- Stanowic użyteczne narzędzie dla podmiotów wykorzystujących

- być prostym w konstrukcji, łatwym w interpretacji narzędziem analizy

- stwarzać podstawę porównań międzynarodowych

- być użyteczne na poziomie zarówno krajowym jak i regionalnym i lokalnym

- posiadać wartość progową lub referencyjną. Która będzie stanowić bazę oceny wartości rzeczywistych

- mieć postać umożliwiającą ich zastosowanie w modelach ekonomicznych, prognozach i systemach informacyjnych

- opierać się na danych dostępnych do ich wyliczenia, odpowiednio udokumentowanych, uaktualnianych o określonej jakości, dostępnych przy rozsądnej relacji.

RODZAJE WSKAŹNIKÓW ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU:

- wskaźniki ładu środowiskowego lub środowisko-przestrzennego

- wskaźniki ładu społecznego

- wskaźniki ładu ekonomicznego lub gospodarczego

- wskaźniki ładu instytucjonalno-politycznego

STRUKTURA PRZYCZYNOWO-SKUTKOWA P-S-R

- zaproponowana została przez (OECD) do celów monitorowania procesów wdrażania w życie zasad zrównoważonego rozwoju - stanowi podstawę opracowania zestawów wskaźników

Struktura przyczynowo-skutkowa P-S-R bazuje na koncepcji OECD z 1994 r. obejmującej trzy elementy: wskaźniki presji, stanu i reakcji. Dalsze rozważania prowadzone będą w odniesieniu do środowiskowych wskaźników zrównoważonego rozwoju, dla których pierwsza grupa wskaźników opisuje te obszary ludzkiej aktywności, które wywierają presję na środowisko i są przyczyną zmian ilościowych i jakościowych, a w konsekwencji źródłem problemów środowiskowych. Negatywne skutki działalności człowieka znajdują odzwierciedlenie w stanie środowiska i jego poszczególnych komponentów (wskaźniki stanu). Sprawca zmian w środowisku nie pozostaje jednak obojętny i podejmuje decyzje,
a następnie działania, które zmierzają do poprawy istniejącego stanu rzeczy lub przeciwdziałają dalszej degradacji środowiska (wskaźniki reakcji)

EKOLOGICZNE EFEKTY ZEWNETRZNE:

- polegają na przeniesieniu części kosztów lub korzyści wynikających z działalności jednego podmiotu na podmioty trzecie

- występują wówczas gdy decyzje podejmowane przez podmiot gospodarczy powodują takie zmiany w środowiskowych warunkach gospodarowania, które bezpośrednio negatywnie lub pozytywnie oddziałują na możliwości produkcyjne

- zachodzą poza rynkiem

- należy je rozumieć jako koszty lub korzyści o charakterze ekonomicznym a nie finansowym

PRZYCZYNY WYSTEPOWANIA EFEKTÓW ZEWNĘTRZNYCH:

- technologie wytwarzania produktu np. w procesie produkcji stali oprócz zamierzonego produktu zostają wytworzone duże ilości związków siarki

- efekty synergiczne występujące pomiędzy producentami i konsumentami lub grupami producentów

- komplementarność dóbr np. podniesienie cen paliw może skutkować zmniejszenie popytu na samochody

- efekty sieciowe

- występowanie wspólnych zasobów

RODZAJE EFEKTÓW ZEWNĘTRZNYCH:

1.Negatywne e.zew (koszty zewnętrzne) występują w sytuacji gdy producent jest w stanie przerzucić część kosztów na osoby trzecie, powoduje to powstanie strat u innych podmiotów, które nie SA związane z działalnością, która doprowadziła do powstania kosztów np. emisja trujących gazów do atmosfery lub zanieczyszczenia rzek ściekami.

2. pozytywne efekty zewnętrzne (korzyści zewnętrzne) występują w sytuacji gdy niektóre rodzaje działalności mogą powodować korzyści u osób trzecich, jeżeli podmiot prowadzący działalność nie jest w stanie otrzymać pełnego wynagrodzenia za te korzyści

INTERNALIZACJA KOSZTÓW ZEWNĘTRZNYCH: jest procesem zmuszającym sprawcę do włączenia w swój rachunek ekonomiczny kosztów przez siebie spowodowanych

- jest sposobem na zbliżenie kosztu prywatnego i społecznego produkcji. Powinna rozwiązywać dwa problemy: określić jaka powinna być skala dopuszczalnego wykorzystania środowiska oraz określić sposób rozdzielnie tej wielkości pomiędzy korzystających ze środowiska.

INSTRUMENTY ZARZADZANIA ochrona środowiska:

-oparte na przymusie administracyjnym tzw metody dyrektywne: regulacje i standardy, umowy dobrowolne

- oparte na mechanizmie ekonomicznym tzw instrumenty ekonomiczne: opłaty, podatki ekologiczne. Subwencje, uprawnienia zbywalne, rekompensata za szkody

KRYTERIA WYBORÓW INSTRUMENTÓW POLITYKI OCHRONY SRODOWISKA:

- skuteczność środowiskowa, efektywność ekonomiczna, motywacja, elastyczność, prostota działania, zintegrowanie z politykami sektorowymi, min negatywnych efektów dystrybucyjnych, zgodność z porozumieniami międzynarodowymi.

KRYTERIA STANDARDÓW:

- standardy jakości środowiska

-standardy emisji i ścieków

- standardy techniczne

- standardy produktowe

- kryteria środowiskowe

- kryteria technologiczne

- kryteria ekonomiczne

- kryteria polityczne

PUBLICZNE FUNDUSZE OCHRONY ŚRODOWISKA W POLSCE

- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

- Wojewódzkie fundusze Ochr. Srod i Gosp Wodnej

- Powiatowe fundusze ochrony środowiska

- Gminne fundusze ochrony środowiska

- Ekofundusz

- Bank Ochrony Środowiska

- Ministerstwo Środowiska

FUNDUSZE W RAMACH UE:

- Fundusz przedakcesyjny: PHARE,ISPA I SAPARD

- fundusz spójności (Kohezji)

- fundusz strukturalny

ŹRÓDŁA FONASOWANIA PRZEDSIĘWZIĘC W OCHRONIE ŚRODOWISKA:

- środki własne 47,8%

- fundusze ekologiczne 18,4

- środki budżetowe 5,8

- kredyty i pożyczki 9,5

- środki z zagranicy 14,5

- inne środki 4

STRUKTURA NAKŁADÓW NA OCHRONĘ ŚRODOWISKA I GOSPODARKE WODNĄ W POLSCE:

- ochrona powietrza i klimatu 17,7%

- gospodarka ściekowa i ochrona wód 45,8%

- gospodarka wodna 23%

- gospodarka odpadami 8,3%

- pozostałe dziedziny 5,2 %

ŚRODKI FINANSOWE POZYSKIWANE PRZEZ NFOŚiGW pochodzą z :

- opłat za korzystanie ze środowiska

- administracyjnych kar pieniężnych

- kwot pieniężnych odpowiadających wysokości szkód

- opłat produktowych

- opłat pobieranych na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 - prawo geologiczne i górnicze oraz z Ustawy z dnia 20.04,2004 o substancjach zubożających warstwę ozonową

- dobrowolnych wpłat, zapisów, darowizn, świadczeń rzeczowych i środków pochodzących z fundacji

- wpływów z przedsięwzięć organizowanych na rzecz ochrony środowiska

- przychodów z tytułu emisji obligacji własnych

DOBRA PUBLICZNE: dostępne dla wszystkich, bezpłatne, każdy ma do nich równy dostęp to dobra które mogą być konsumowane jednocześnie przez wielu konsumentów, bez uszczerbku dla żadnego z nich

DOBRA NIERYNKOWE - dobro którego nie da się kupić, nie da się ustalić wartości ponieważ nie znamy kosztów jego produkcji.

WTP skłonność do zapłaty kreślonej kwoty w zamian za dostęp do danego dobra

WTA - skłonność do przyjęcia rekompensaty za utratę możliwości korzystania z danego dobra

TEN ogólna wartość ekonomiczna= rzeczywista wartość użytkowa + alternatywna wartość środowiska + wartość istnienia

METODA FLEMINGA - podstawą jest badanie uszkodzeń drzew w lasach na obszarze dla którego obliczono pomiary imisji dwutlenku siarki. Obszar dzieli się siatka kwadratów i dla każdego podaje się % stopień naruszenia powierzchni w zestawieniu ze stopniem obciążenia poziomem imisji. Rozpatrujemy straty jakościowe oraz produkcji niedrzewnej. Do szacowania strat w leśnictwie stosuje się 3 metody:

1. metoda kosztów reprodukcji

2. metoda wartości spodziewanej

3. metoda wartości rębnej (użytkowej)

METODA PIONTKA polega na określeniu stref zagrożeń na podstawie uszkodzeń ocenianych na powierzchniach próbnych:

I strefa słabego zagrożenia - początkowe objawy uszkodzenia aparatu asymilacyjnego drzew gatunków b. wrażliwych, wydzielanie posuszu

II strefa średniego zagrożenia, zaawansowane objawy uszkodzenia aparatu, b. duże wydzielanie suszu

III strefa: silnego zagrożenia silny stopień uszkodzenia aparatu asymilacyjnego, stopniowe obumieranie, ostre opażenia

Kryterium zaliczenia danej pow do jednej ze stref jest wartość wskaźnika uszkodzeń. Podstawą do przeprowadzenia szacunku są zmiany w drzewostanie wiek, gatunek, przyrost, bonitacja i zadrzewienie) określa się wielkośc strat wyrażana w m3 grubizny netto w ujęciu rocznym zgodnie z metodą określoną w Zarządzeniu Ministra Leśnictwa i Transportu. Równocześnie z ograniczeniem przyrostu miąższości występuje zjawisko usychania drzew. W przypadku szybko zamierających drzew należy je usunąć. Przedwczesny wyrąb:

- dla So, Św, Jd i Bk poniżej 80 lat

- dla Db poniżej 100lat

- dla Brz, Ol poniżej 60 lat

Wielkośc strat w grubiźnie ustala się porównując wartość uzyskiwanej grubizny określona wartością drzewostanu

METODA K. WANIELISTY

Koszty dzielimy na dwa rodzaje:

1. koszty związane z przekazaniem terenów leśnych na cele przemysłowe w skład których wchodzą:

- koszty utraty drzewostanów K₁= c/30*t_i *P1

- k. utraty drzewos K₂ = p₂ * c/30* t_i* P₁

- k. utraty f. pozaprodukcyjnych K₃ = p₃ * c/30* t_i* P₁

C - średnia wartość bazowa 30-letniego drzew.

t_i - średni wiek lasu

P₁ średnioroczna powierzchnia lasów

p₂ współczynnik produkcyjności

p₃ współczynnik funkcji pozaprodukcyjnej

2. straty powstałe na skutek niekorzystnych zmian stosunków wodnych:

- koszty zmniejszenia przyrostu drzewostanu

K₄₌ s₄*c/30) t₄* P₄

- koszty zmniejszenia produkcyjności lasów

K₅₌ s₄* p₂*c/30) t₄* P₄

- koszt zmniejszenia f. pozaprodukcyjnych

K₆₌ s₄* p₃*c/30) t₄* P₄

P₄ - powierzchnia lasów na terenach obciążonych

s_{4 -} stopień zniszczenia lasów

METODA STRATY W ELEMENTACH SYSTEMÓW LEŚNYCH

1. STRATY Z TYTUŁU SPADKU PRODUKCYJNOŚCI DRZEW. Wysokość strat z tytułu zmniejszenia biomasy jest wielkością składową S_d= K_d* (S₁+ S₂)

S_d straty z tytułu spadku biomasy

K_d wartość 1m3 drzewa

S₁ straty spowodowane obniżeniem przyrostu masy drzewnej

S₂ straty z powodu przedwczesnego wyrębu

2. STRATY ILOŚCI NIE WYPRODUKOWANEGO TLENU PRZEZ UTRACONĄ BIOMASĘ

Zastosowano wskaźniki produkcyjności biomasy całkowitej oraz wskaźniki wytwarzania tlenu. Ilość tlenu nie wytwarzanego przez utracona biomasę obliczono ze wzoru S_t= (S₁+ S₂)*α*β*γ

α - współczynnik przeliczeniowy biomasy całkowitej na fotosyntezującą

β - współ. Przeliczeniowy rocznej produkcyjności tlenu przez biomasę fot.

Γ - średni ciężar właściwy drewna

Poziom świadczeń f. produkcyjnych oraz pozaprodukcyjnych w zależności od struk

Kształtowanie się poziomu świadczeń f konkurencyjnych w zależności od struktury

\

Krzywa możliwości produkcyjnych

Funkcje wykluczające się nawzajem

f. o stałym stopniu substytucji

f. niezależne

F, wzmagające się

Optymalne wykorzystanie gospodarki leśnej

Struktura Powierzchni lasów w Polsce:

- Lasy Państwowe 78,1

- Parki Narodowe 2,0

- gminne 0,9

- osób fizycznych 16,9

- inne Skarbu Państwa 1,1

Schemat trwałego i zrównoważonego zagospodarowania lasu

PROCES PUSTYNNIENIA - to proces zachodzący w wyniku nadmiernej antropopresji na rozległych obszarach, a nie tylko na pograniczu pustyń

DEZERTYZACJA - to proces redukcji mniej lub bardziej nieodwracalnej, szaty roślinnej, co doprowadza do zwiększenia obszaru krajobrazów pustynnych w regionach, które nie miały wcześniej tego charakteru.

DEFORESTACJA - wylesienie, zmniejszenie powierzchni lasu w wyniku działalności człowieka

---