SCENNP Nigdy nie boj sie


Nigdy nie bój się lekarza, gdy choroba się przydarza

146. Ząbek z dziurką

Zapis w dzienniku:

  1. „Dzieci w domkach - dzieci na spacer” - zabawa ruchowa orientacyjno-porządkowa. „Domowa apteczka” - oglądanie zgromadzonych przedmiotów, rozpoznawanie przedmiotów związanych z chorobami i leczeniem: bandaży, termometrów, buteleczek po syropach itp. - wypowiedzi dzieci na temat, z czym się te rzeczy kojarzą. „Kącik lekarski” - zorganizowanie kącika tematycznego w sali.

  2. „Do lekarza” - nauka piosenki. „Bęcek u dentysty” - historyjka obrazkowa z „Książki”. „Co lubią zdrowe zęby?” - wspólne stworzenie listy pożądanych i niepożądanych rzeczy i działań zdrowych dla zębów - z wykorzystaniem obrazków i rzeczywistych przedmiotów (zabiegi higieniczne, dieta itp.) oraz zadania z naklejkami z „Książki”. Przypomnienie techniki mycia zębów.

III. „Chory pajac - zdrowy pajac” - zabawa ruchowa z elementami pantomimy. „Bolą ząbki na gołąbki” - wysłuchanie wiersza I. Suchorzewskiej, humorystyczne przedstawienie preferencji żywieniowych dzieci.

Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:

- czerpię radość z uczestnictwa w zabawie muzyczno-ruchowej,

- rozpoznaję przedmioty związane z chorobami i leczeniem,

- urządzam wspólnie z innymi dziećmi kącik lekarski w sali,

- chętnie uczę się słów i melodii piosenki,

- opowiadam historyjkę na podstawie obrazków,

- wymieniam, co jest zdrowe dla moich zębów, a co im szkodzi,

- w odpowiednie miejsca wklejam owoce i warzywa,

- bez przygotowania przedstawiam ruch do muzyki,

- uważnie słucham czytanego wiersza,

- prawidłowo myję zęby.

Przebieg dnia:

I. Zajęcia poranne

Nauczyciel za pomocą sznurka lub skakanki wyznacza w sali, 2-3 metry od ściany, jeden duży dom. Dzieci zebrane w gromadkę za linią mieszkają w domu. Na polecenie: Dzieci na spacer! - wszyscy wychodzą z domu, rozchodząc się w różnych kierunkach, spacerują, biegają. Na klaśnięcie lub uderzenie w bębenek oraz zawołanie: Dzieci do domu! - dzieci wracają.

Po kilku powtórzeniach nauczyciel rozkłada na podłodze kółka, woreczki lub krążki w dość dużych odstępach, przy każdym staje jedno dziecko. Dzieci mieszkają w domach. Na polecenie nauczyciela: Idziemy na spacer! - wszyscy rozchodzą się w różnych kierunkach i biegają, podskakują omijając domy, aby ich nie zburzyć. Na sygnał zatrzymują się, rozglądają a następnie szybko wracają do swoich domów.

skakanka lub sznurek, kółka, krążki lub woreczki gimnastyczne, bębenek,

K. Wlaźnik, „Wychowanie fizyczne w przedszkolu. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela”, JUKA, Warszawa 1999, s. 53-54

- Co to jest? Do czego służy?

- Kiedy potrzebujemy zgromadzonych tu rzeczy?

- Jak się nazywa miejsce, gdzie są schowane?

- Czy dzieci mogą samodzielnie zaglądać do apteczki i brać z niej leki lub inne przedmioty?

Nauczyciel tak kieruje rozmową, by dzieci same doszły do wniosku, że wszystkie medykamenty i akcesoria medyczne zawarte w apteczce są poza ich zasięgiem i samodzielnie nie mogą pod żadnym pozorem niczego zażywać.

bandaże, termometry, buteleczki po syropach itp.

zestaw „mały lekarz” lub bandaże, gaziki, plastry, strzykawki, buteleczki po syropach itp.

II. Zajęcia główne

- O czym opowiada piosenka?

- Z ilu zwrotek składa się piosenka?

- Jakie słowa piosenki się powtarzają? (refren)

CD Piosenki i zabawy cz. 2 - „Do lekarza” (nr 18)

Nauczyciel odczytuje dzieciom polecenia z „Książki”:

Popatrz na obrazki. Na pierwszym obrazku Bęcek siedzi na krześle w poczekalni u dentysty. Ma buzię obwiązaną chusteczką - dlaczego? O czym myśli Bęcek?

Popatrz na drugi obrazek. Dokąd idzie Bęcek?

Teraz popatrz na kolejny obrazek. Gdzie siedzi Bęcek? Opowiedz historyjkę o wizycie Bęcka u dentysty.

Nauczyciel zachęca do swobodnych wypowiedzi na temat wizyty u dentysty w odwołaniu do ilustracji w „Książce” oraz własnych doświadczeń dzieci.

„Książka” s. 64-65

Należy umieścić włoski szczoteczki wzdłuż linii dziąseł ukośnie. Włoski powinny dotykać zarówno powierzchni zęba, jak i dziąsła. Poruszamy szczoteczką na przemian do przodu i do tyłu, wzdłuż wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni zęba, używając „wymiatającego ruchu” od dziąseł w górę. Oczyszczamy w ten sposób całą powierzchnię zęba.

Przykładając włoski szczoteczki do górnych powierzchni (gryzących) tylnych zębów, szczotkujemy posuwistym ruchem w przód i w tył. Szczotkujemy również język, poczynając od tyłu aż do przodu, aby usunąć nieprzyjemny zapach wytwarzany przez bakterie.

szczoteczki do zębów

- Popatrz na żółty talerz i opowiedz, co na nim leży.

- Powiedz, co leży na drugim talerzu.

- Poszukaj naklejek: banana, pierniczka, marchewki, cukierka, rzodkiewki.

- Przyklej na właściwych talerzach.

obrazki przedstawiające pokarmy, przybory toaletowe do higieny jamy ustnej, „Książka” s. 64-65

III. Zajęcia popołudniowe

- Znam pewnego pajacyka, który kiedy jest zdrowy, jest mu bardzo wesoło i wysoko podskakuje, klaszcząc w dłonie (nauczyciel i dzieci wykonują kilka podskoków-pajacyków, klaszcząc nad głową).

- Ale czasami pajacyk nie czuje się dobrze i wtedy dobry humor go opuszcza. Najpierw opuszcza ręce (ręce opadają, ale ramiona nadal uniesione), potem ramiona (nauczyciel i dzieci opuszczają ramiona), następnie humor wychodzi z głowy (opuszczają głowy), z pleców i brzucha (wszyscy pochylają się w pasie z rękami do dołu), do samych stóp (wszyscy kucają przy podłodze). Nie wygląda dobrze (nauczyciel i dzieci robią smutne miny), jest słaby i może zachorować. Ale nie poddaje się, wypija sok z malin (bawiący się naśladują ruch podnoszenia szklanki do ust i picia) i dobry humor wraz ze zdrowiem powraca. Po kolei, do całego ciała, najpierw do nóg (prostowanie nóg w kolanach), potem do pleców (wyprostowanie ciała), a potem do ramion i rąk (wyciąganie ramion i dłoni do góry ze wspięciem na palce). Pajac znowu jest zdrowy i wesoły (wszyscy skaczą pajacyki, klaszcząc w dłonie nad głową).

Lub:

Utwór zbudowany jest w formie ABA. Podczas pierwszej części A dzieci ruchem i mimiką naśladują chorego pajaca. Druga część B oznacza, że pajac jest zdrowy - dzieci wesoło skaczą. Powrót melodii A jest sygnałem do naśladowania chorego pajaca.

CD Utwory... cz. 2 - „Chore dziecko” D. Tarczewskiego (nr 19)

Nauczyciel czyta wiersz dzieciom zgromadzonym wokół niego.

Bolą ząbki na gołąbki

- Bolą ząbki na gołąbki,

a na ciasto jakoś nie!

Brzuszek wcale nie chce klusek,

ale deser chce!

- W gardle boli mnie gruczołek,

kiedy patrzę na rosołek,

i nie mogę jeść!

Nie chcę, babciu, nawet wody,

tylko waniliowe lody.

Porcji najmniej sześć!!!

Irena Suchorzewska

Po wysłuchaniu utworu nauczyciel rozmawia z dziećmi na temat jego treści, starając się zwrócić uwagę dzieci na istotne elementy.

- Czy gołąbki są ulubioną potrawą dzieci?

- Co dzieci najbardziej lubią jeść?

I. Suchorzewska, „Bolą ząbki na gołąbki” [w:] „Na słoneczne i deszczowe dni. Wiersze, opowiadania, teatrzyki, przysłowia i zagadki dla przedszkoli”, WSiP, Warszawa 1998

147. Chronimy się przed chorobami

Zapis w dzienniku:

  1. „Omiń wirusa!” - zabawa ruchowa z ćwiczeniami równowagi (slalom). „Żaba” - wysłuchanie wiersza J. Brzechwy, zwrócenie uwagi na humor zawarty w utworze.

  2. „Ta brzydka bakteria, ten okropny wirus” - ozdabianie fantazyjnie pociętych kartek, twórcza realizacja wyobrażeń na temat wyglądu bakterii i wirusów. Łączenie technik plastycznych: wydzieranka, wypełnianie plasteliną, malowanie, przyklejanie fragmentów włóczki, sznurka, itp.

  3. „A - psik!” - zabawa ruchowa. „Katar” - ćwiczenia artykulacyjne i oddechowe przy mówieniu wiersza J. Brzechwy.

Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:

- czerpię radość z uczestnictwa w zabawach ruchowych,

- uważnie słucham utworów literackich, dostrzegam zawarty w nich humor,

- tworzę pracę plastyczną według własnego pomysłu,

- odpowiednio reaguję na przerwę w muzyce,

- ćwiczę wymowę.

Przebieg dnia:

I. Zajęcia poranne

Nauczyciel rozkłada na podłodze (w nieregularnych odstępach) kółka od sersa - wirusy. Dzieci biegają swobodnie wokół nich, starając się je ominąć lub przeskoczyć. Które wpadnie lub nadepnie na kółko - wirusa, odchodzi na bok, żeby odchorować.

Zabawę powtarzamy od początku, kiedy wszystkie dzieci są „zainfekowane”. Podskakują obunóż, by stracić wirusa i biegną dalej.

kółka od sersa

Żaba

Pewna żaba
Była słaba,

Więc przychodzi do doktora
I powiada, że jest chora.

Doktor włożył okulary,
Bo już był cokolwiek stary,
Potem ją dokładnie zbadał,
No, i wreszcie tak powiada:

„Pani zanadto się poci,
Niech pani unika wilgoci,
Niech pani się czasem nie kąpie,
Niech pani nie siada przy pompie,
Niech pani deszczu unika,
Niech pani nie pływa w strumykach,
Niech pani wody nie pija,
Niech pani kałuże omija,
Niech pani nie myje się z rana,
Niech pani, pani kochana,
Na siebie chucha i dmucha,
Bo pani musi być sucha!”

Wraca żaba od doktora,
Myśli sobie: „Jestem chora,
A doktora chora słucha,
Mam być sucha - będę sucha!”.

Leczyła się żaba, leczyła,
Suszyła się długo, suszyła,
Aż wyschła tak, że po troszku
Została z niej garstka proszku.

A doktor drapie się w ucho:
„Nie uszło jej to na sucho!”.

Jan Brzechwa

Po wysłuchaniu utworu nauczyciel rozmawia z dziećmi na temat jego treści, starając się zwrócić uwagę dzieci na elementy humorystyczne.

- Jakie zwierzątko było chore i poszło po poradę do lekarza?

- Co zalecił doktor żabie?

- Jaki skutek miała zalecana terapia?

- Czy żaba wyleczyła się ze swoich dolegliwości?

J. Brzechwa, „Żaba” [w:] J. Brzechwa, „Sto bajek”, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 2000, s. 33

II. Zajęcia główne

Nauczyciel rozmawia z dziećmi na temat przyczyn chorób, zwraca uwagę na istnienie drobnoustrojów chorobotwórczych, takich jak wirusy i bakterie. Podkreśla fakt, że są one niewidoczne dla oczu, a mimo to bardzo groźne.

Proponuje dzieciom, aby sobie wyobraziły, jak one wyglądają i opowiedziały o tym. Po rundce wypowiedzi (chętnych dzieci), pokazuje na ilustracjach i fotografiach w książkach medycznych, np. encyklopedii zdrowia, jak w powiększeniu naprawdę wyglądają te zarazki. Zachęca dzieci do opisywania ich rzeczywistego wyglądu i porównywania do własnych wyobrażeń.

Następnie dzieci na fantazyjnie pociętych kartonikach tworzą indywidualne prace plastyczne przedstawiające ich wizje. Dzieci mogą łączyć różne techniki plastyczne (wydzieranka, wypełnianie plasteliną, malowanie, przyklejanie fragmentów włóczki, sznurka itp.). Nauczyciel pomaga przedszkolakom mającym trudności, wspiera i pilnuje porządku w trakcie pracy.

Po skończonych zajęciach, dzieci sprzątają miejsca pracy i demonstrują swoje prace na wystawie.

książki o tematyce medycznej np. encyklopedie zdrowia, kartony, kredki, papier kolorowy, klej, plastelina, włóczka, sznurki

III. Zajęcia popołudniowe

Lub:

Nauczyciel do zabawy akompaniuje na bębenku. Zależnie od rodzaju akompaniamentu dzieci maszerują, biegają lub podskakują w rozsypce. Na krótką przerwę w muzyce zatrzymują się i jeden raz mówią głośno: A - psik!, zakrywając ręką usta.

chusteczki jednorazowe, bębenek

Katar
Spotkał katar Katarzynę
-
A
- psik!
Katarzyna pod pierzynę
-
A
- psik!

Sprowadzono wnet doktora
-
A
- psik!

Pani jest na katar chora” -
A
- psik!

Terpentyną grzbiet jej natarł
-
A
- psik!
A po chwili sam miał katar
-
A
- psik!

Poszedł doktor do rejenta
-
A
- psik!
A to właśnie były święta
-
A
- psik!

Stoi flaków pełna micha
-
A
- psik!
A już rejent w michę ki
cha -
A
- psik!

Od rejenta poszło dalej
-
A
- psik!
Bo się goście pokichali
-
A
- psik!

Od tych gości ich znów goście
-
A
- psik!
Że dudniło jak na moście
-
A
- psik!

Przed godziną jedenastą
-
A
- psik!
Już kichało całe miasto
-
A
- psik!

Aż zabrakło t
erpentyny -
A
- psik!
Z winy jednej Katarzyny
-
A
- psik!

Jan Brzechwa

Nauczyciel recytuje cały wiersz, a dzieci przyłączają się przy wersie: A - psik! Zawsze przed frazą: aaaa nabierają w płuca dużą porcję powietrza i wydychają ustami spokojnie i równomiernie, ciągnąc głoskę aaaa, A - psik! wymawiają gwałtownie. Aby widoczne były obydwa rodzaje wydechów i kontrolowanie ich prawidłowości, nauczyciel rozdaje dzieciom chusteczki jednorazowe, które dzieci trzymają przy ustach swobodnie opuszczone.

Lub:

Nauczyciel czyta wiersz, by zapoznać dzieci z treścią. Potem czytają wspólnie, tzn. nauczyciel tekst, dzieci głośno powtarzają frazę (na znak ręką): A - psik!. Następnie nauczyciel opowiada:

- Zanim katar spotkał Katarzynę, oddychała swobodnie - wdech i wydech nosem, swobodnie, spokojnie.

- Jedną dziurką, drugą dziurką. Wdech, palcem wskazującym zatykamy prawą dziurkę, wydech. Wdech, zatykamy lewą dziurkę - wydech.

- Doktor - też oddychał swobodnie (powtarzamy ćwiczenie), rejent - to samo (powtarzamy ćwiczenie). A całe miasto? - także! (znów powtarzamy ćwiczenie).

J. Brzechwa, „Katar” [w:] J. Brzechwa, „Sto bajek”, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 2000, s. 118; chusteczki jednorazowe

148. Bandażujemy misia

Zapis w dzienniku:

  1. „Misie bawią się piłeczkami” - zabawa ruchowa z czworakowaniem. „Chory miś” - wysłuchanie wiersza S. Kossuth, rozmowa na temat chorób. „Chory miś - zdrowy miś” - czym różnią się obydwa obrazki, wyszukiwanie różnic. Rozmowa na temat chorowania, po czym poznać chorego? (symptomy, objawy).

  2. „W drodze do lekarza” - zabawa dydaktyczna, realizacja scenariusza E. Gruszczyk-Kolczyńskiej i E. Zielińskiej (potrafię pomóc misiowi w pokonywaniu toru przeszkód); wykazywanie się świadomością schematu własnego ciała podczas wykonywania poleceń, poruszanie się w przestrzeni według podanej instrukcji. „Do lekarza” - utrwalenie piosenki, zabawy przy piosence.

  3. „Stary niedźwiedź” - zabawa ruchowa przy piosence. „Bandażujemy misia” - ćwiczenia usprawniające motorykę dłoni i koordynację wzrokowo-ruchową z wykorzystaniem prawdziwych bandaży i pociętych pasków krepiny.

Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:

- bawię się piłką zgodnie z poleceniami nauczyciela,

- uważnie słucham wiersza,

- rozpoznaję objawy choroby,

- wskazuję elementy różniące ilustracje,

- melodyjnie śpiewam piosenkę,

- sprawnie pokonuję tor przeszkód,

- czerpię radość z uczestnictwa w zabawie muzyczno-ruchowej,

- bandażuję misia,

- ćwiczę sprawność dłoni.

Przebieg dnia:

I. Zajęcia poranne

piłeczki dla każdego dziecka, K. Wlaźnik, „Wychowanie fizyczne w przedszkolu. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela”, JUKA, Warszawa 1999, s. 61

Chory miś

Chory jestem dziś

chory jest mój Miś:

poszliśmy do lasu, w góry,

wróciliśmy - zmokłe kury!

Chorujemy dziś...

Przyszedł do nas kot,

zwie się - Mądry Prot,

- O, Jędrusiu, tak nie można,

to wyprawa nieostrożna!

To wam mówi kot!

Cicho, Procie... sza!

Miś gorączkę ma,

zachorować ciężko może...

Bardzo przesiąkł dzisiaj w borze!

Śpi Misiulek - sza!

Stefania Kossuth

Prowadzący rozmawia z dziećmi na temat wiersza. Zwraca uwagę dzieci na sytuacje mogące decydować o zachorowaniu. Dzieci, w oparciu o zdobytą wiedzę i indywidualne doświadczenia, opowiadają o swoich przypadkach zachorowań oraz analizują ich okoliczności (przegrzanie lub wychłodzenie, brak odpowiedniej odzieży, zbyt zimne napoje, infekcja).

S. Kossuth, „Chory miś” [w:] R. Jaworska, „Poradnik wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3-6 lat”, cz. IV, ZWiR „Iwanowski”, Płock 1995, s. 131

dwa obrazki lub sylwety misia

II. Zajęcia główne

Budowanie toru przeszkód:

Nauczyciel stawia sprzęty w kolejności: dwie ławeczki tzw. „szwedki”, materac gimnastyczny, stolik dziecięcy, krzesełko dziecięce.

Pierwsze próby pokonania toru przeszkód:

Dzieci ustawiają się kolejno, jedno za drugim. Idą za nauczycielem i pokonują tor przeszkód:

- wstają i idą między ławeczkami stopa za stopą,

- turlają się po materacu,

- wchodzą na czworakach pod stolik,

- dochodzą do krzesełka, obchodzą,

- wracają pod ścianę i siadają w siadzie skrzyżnym.

Dzieci pomagają misiowi pokonać tor przeszkód (w drodze do lekarza):

Nauczyciel rozdaje dzieciom misie i wręcza chusteczki. Dzieci zasłaniają misiom oczy, zawiązując na nich chusteczki (misia boli głowa). Zadaniem każdego dziecka jest pomóc misiowi pokonać tor przeszkód (dotrzeć do lekarza). Miś ma zawiązane oczy i oczywiście niczego nie widzi. To czy i jak pokona tor przeszkód (dotrze do lekarza) zależy od dziecka.

Ponieważ jest to trudne zadanie nauczyciel pokazuje, jak dzieci mają się zachować, pomagając misiowi. Bierze swojego misia, pokonuje razem z nim tor przeszkód, mówiąc:

- Misiu wejdziemy pod stół. Pochyl głowę, żebyś się nie uderzył…

- Tu jest materac. Będziemy się turlać. Trzymaj się mnie mocno…

- Są dwie ławeczki. Idziemy równiutko - stopa za stopą…

- Tu jest krzesełko. Usiądź na nim, a ja obejdę krzesełko dwa razy…

- Koniec. Dotarliśmy do lekarza. Zaraz wracamy na miejsce.

Kolejno każde dziecko ze swoim misiem pokonuje tor przeszkód według instrukcji nauczyciela. Potem wraca na swoje miejsce i zdejmuje z oczu misia chusteczkę. Siada i przygląda się, jak inne dzieci pokonują tor przeszkód (doprowadzają swoje chore misie do lekarza).

Można ułożyć inny tor przeszkód, łatwiejszy lub trudniejszy. Zależy to od możliwości wykonawczych dzieci. W tej zabawie najważniejsza jest słowna instrukcja, jej zrozumienie i realizacja. Gdy obserwuje się dziecko, pomagające misiowi wędrować przez tor przeszkód, widać jak na dłoni, w jakim zakresie dziecko zrozumiało instrukcję i ją zapamiętało.

Zabawę warto powtarzać na nieco innych torach przeszkód.

jeden stolik dziecięcy, dwie ławki „szwedki”, jedno krzesełko dziecinne, jeden materac gimnastyczny, miś dla każdego dziecka, chusteczka dla każdego misia;

E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, „Wspomaganie rozwoju umysłowego czterolatków i pięciolatków”, WSiP, Warszawa 2004, s. 104-105

CD Piosenki i zabawy cz. 2 - „Do lekarza” (nr 18)

III. Zajęcia popołudniowe

Stary niedźwiedź

Stary niedźwiedź mocno śpi,

stary niedźwiedź mocno śpi,
my się go boimy, na palcach chodzimy,

jak się zbudzi, to nas zje.
Pierwsza godzina - niedźwiedź śpi,
druga godzina - niedźwiedź chrapie.
trzecia godzina - niedźwiedź łapie!


W wyznaczonym momencie dziecko - niedźwiedź się budzi i podbiega w stronę dzieci. Dzieci uciekają, żeby nie dać się złapać niedźwiedziowi. Dziecko, które zostanie złapane, zostaje niedźwiedziem.

CD Utwory... cz. 2 - „Stary niedźwiedź” (nr 42); „W co się bawić z dziećmi? Piosenki i zabawy wspomagające rozwój dziecka”, oprac. M. Bogdanowicz, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2005, s. 113

bandaże lub paski pociętej krepiny

149. Kolorowe witaminy

Zapis w dzienniku:

  1. „Pospiesz się” - zabawa bieżna. „Do lekarza” - utrwalenie piosenki, zabawy rytmiczne przy piosence.

  2. „Zdrowie” - wysłuchanie wiersza I. Salach, wprowadzenie do rozmowy na temat witamin i produktów, w których są zawarte witaminy. „Kolorowe witaminy” - przyporządkowywanie warzyw i owoców do krążków w odpowiadających im kolorach, np. sałata - zielony, cebula - żółty.

  3. „Kolorowe witaminy” - zabawa ruchowa. „Dmuchamy na choroby” - ćwiczenia oddechowe, dmuchanie przez słomki na kolorowe konfetti z papieru.

Przewidywane osiągnięcia - co poznaję, co umiem, co czuję:

- bawię się bezpiecznie,

- doskonalę zdolności wokalne i słuch muzyczny,

- wykonuję rytm piosenki,

- poznaję produkty, które zawierają witaminy,

- dobieram elementy w tym samym kolorze,

- ćwiczę sprawność dłoni,

- odpowiednio reaguję na umówione hasło,

- ćwiczę prawidłowy oddech.

Przebieg dnia:

I. Zajęcia poranne

woreczki gimnastyczne; K. Wlaźnik, „Wychowanie fizyczne w przedszkolu. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela”, JUKA, Warszawa 1999, s. 68