ROZPORZĽDZENIE MINISTRA GOSPODARKI
z dnia 16 marca 1998 r.
w sprawie wymagań kwalifikacyjnych dla osób zajmujšcych się eksploatacjš urzšdzeń, instalacji i sieci oraz trybu stwierdzania tych kwalifikacji, rodzajów instalacji i urzšdzeń, przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji, jednostek organizacyjnych, przy których powołuje się komisje kwalifikacyjne, oraz wysoko�ci opłat pobieranych za sprawdzenie kwalifikacji.
Dz.U. nr 59 poz. 377 z pó�niejszymi zmianami
Na postawie art. 54 ust. 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348 i Nr 158, poz. 1042) zarzšdza się, co następuje:
§ 1. Rozporzšdzenie okre�la:
1)wymagania kwalifikacyjne dla osób zajmujšcych się eksploatacjš urzšdzeń, instalacji i sieci oraz tryb stwierdzania tych kwalifikacji,
2)rodzaje urzšdzeń, instalacji i sieci, przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji,
3)jednostki organizacyjne, przy których powołuje się komisje kwalifikacyjne,
4)wysoko�ć opłat za sprawdzenie kwalifikacji.
§ 2. Przepisów rozporzšdzenia nie stosuje się do osób zatrudnionych przy eksploatacji urzšdzeń, instalacji i sieci:
1)w zakładach górniczych - w zakresie uregulowanym przepisami prawa geologicznego i górniczego,
2)zwišzanych z ruchem drogowym, lotniczym, żeglugš �ródlšdowš i morskš - w zakresie uregulowanym odrębnymi przepisami.
§ 3. Rodzaje urzšdzeń, instalacji i sieci, przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji, okre�la załšcznik nr 1 do rozporzšdzenia.
§ 4. Nie wymaga się potwierdzenia posiadania kwalifikacji przy eksploatacji w zakresie obsługi urzšdzeń i instalacji:
1)w gospodarstwach domowych i rolnych,
2)w zakładach eksploatujšcych:
a)urzšdzenia elektryczne niskiego napięcia (o napięciu poniżej 1 kV) i o okre�lonej w umowie sprzedaży mocy maksymalnej do 20 kW,
b)urzšdzenia, instalacje o mocy cieplnej zainstalowanej do 50 kW.
§ 5. 1. Eksploatacjš urzšdzeń, instalacji i sieci mogš zajmować się osoby, które spełniajš wymagania kwalifikacyjne dla następujšcych stanowisk pracy:
1)dozoru - do których zalicza się stanowiska pracowników technicznych i innych osób kierujšcych czynno�ciami osób wykonujšcych prace w zakresie: obsługi, konserwacji, napraw, kontrolno-pomiarowym i montażu oraz stanowiska osób sprawujšcych nadzór nad eksploatacjš urzšdzeń, instalacji i sieci,
2)eksploatacji - do których zalicza się stanowiska osób wykonujšcych prace w zakresie okre�lonym w pkt 1.
2. Prace, o których mowa w ust. 1, dotyczš wykonywania następujšcych czynno�ci:
1)w zakresie obsługi - czynno�ci majšcych wpływ na zmiany parametrów pracy obsługiwanych urzšdzeń, instalacji i sieci przy zachowaniu wymagań bezpieczeństwa i ochrony �rodowiska,
2)w zakresie konserwacji - czynno�ci zwišzanych z zabezpieczeniem i utrzymaniem należytego stanu technicznego urzšdzeń, instalacji i sieci,
3)w zakresie napraw - czynno�ci zwišzanych z usuwaniem usterek, uszkodzeń oraz remontów urzšdzeń, instalacji i sieci w celu doprowadzenia ich do wymaganego stanu technicznego,
4)w zakresie kontrolno-pomiarowym - czynno�ci niezbędnych dla dokonania oceny stanu technicznego i sprawno�ci energetycznej urzšdzeń, instalacji i sieci,
5)w zakresie montażu - czynno�ci niezbędnych do zainstalowania oraz przyłšczania urzšdzeń, instalacji i sieci.
3. Wykaz stanowisk pracy osób, o których mowa w ust. 1, ustala pracodawca.
§ 6. Wymagania kwalifikacyjne dla osób zajmujšcych się eksploatacjš urzšdzeń, instalacji i sieci obejmujš znajomo�ć:
1)przez osoby na stanowiskach dozoru:
a)przepisów w zakresie przyłšczania urzšdzeń i instalacji do sieci, dostarczania paliw i energii oraz dysponowania mocš,
b)przepisów i zasad postępowania przy programowaniu pracy sieci, instalacji i urzšdzeń z uwzględnieniem zasad racjonalnego użytkowania paliw i energii,
c)przepisów w zakresie eksploatacji, wymagań w zakresie prowadzenia dokumentacji technicznej i eksploatacyjnej oraz stosowania instrukcji eksploatacji sieci, instalacji i urzšdzeń,
d)przepisów dotyczšcych budowy sieci, urzšdzeń i instalacji oraz norm i warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać te sieci, instalacje i urzšdzenia,
e)przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego, z uwzględnieniem udzielania pierwszej pomocy oraz wymagań ochrony �rodowiska,
f)zasad postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu urzšdzeń przyłšczonych do sieci,
g)zasad dysponowania mocš urzšdzeń przyłšczonych do sieci,
h)zasad wykonywania prac kontrolno-pomiarowych i montażowych,
2)przez osoby na stanowiskach eksploatacji:
a)zasad budowy, działania oraz warunków technicznych obsługi urzšdzeń, instalacji i sieci energetycznych,
b)zasad eksploatacji oraz instrukcji eksploatacji urzšdzeń, instalacji i sieci energetycznych,
c)ogólnych zasad racjonalnej gospodarki energetycznej,
d)warunków wykonywania prac kontrolno-pomiarowych i montażowych,
e)zasad i wymagań bezpieczeństwa pracy i bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz umiejętno�ci udzielania pierwszej pomocy,
f)instrukcji postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa obsługi lub otoczenia.
§ 7. 1. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki powołuje komisje kwalifikacyjne:
1)u przedsiębiorcy zatrudniajšcego co najmniej 100 osób na stanowiskach objętych wykazem, o którym mowa w § 5 ust. 3,
2)przy stowarzyszeniach naukowo-technicznych.
2. Wła�ciwi ministrowie, o których mowa w art. 54 ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348 i Nr 158, poz. 1042), powołujš komisje kwalifikacyjne w podległych im jednostkach.
3. Komisje kwalifikacyjne, o których mowa w ust. 1 i 2, powoływane sš na wniosek kierowników zainteresowanych jednostek organizacyjnych, mogšcych zapewnić wła�ciwe przeprowadzenie postępowań kwalifikacyjnych.
§ 8. W skład komisji kwalifikacyjnej wchodzš:
1)przewodniczšcy i zastępca przewodniczšcego, posiadajšcy wykształcenie wyższe, odpowiadajšce specjalno�ci osób egzaminowanych, i co najmniej pięcioletni staż pracy przy eksploatacji urzšdzeń, instalacji i sieci energetycznych,
2)co najmniej czterech członków z wykształceniem technicznym, odpowiadajšcym specjalno�ci osób egzaminowanych,
3)sekretarz komisji.
§ 9. 1. Komisja kwalifikacyjna przeprowadza egzamin na stwierdzenie kwalifikacji w zespołach, zwanych dalej "zespołami egzaminacyjnymi", złożonych co najmniej z trzech osób. Przewodniczšcym zespołu egzaminacyjnego może być przewodniczšcy komisji kwalifikacyjnej, jego zastępca lub inny członek komisji wyznaczony przez przewodniczšcego komisji spełniajšcy wymagania, o których mowa w § 8 pkt 1.
2. Za wła�ciwe przygotowanie i prawidłowy przebieg egzaminu odpowiedzialny jest przewodniczšcy zespołu egzaminacyjnego.
3. Egzamin jest ustny i powinien wykazać umiejętno�ci kandydata w zakresie, o którym mowa w § 6. Szczegółowš tematykę egzaminu ustala komisja kwalifikacyjna i podaje do wiadomo�ci osobom ubiegajšcym się o potwierdzenie kwalifikacji, na 14 dni przed wyznaczonš datš egzaminu.
4. Wynik egzaminu okre�la się jako "pozytywny" lub "negatywny".
5. O wyniku egzaminu zespół egzaminacyjny rozstrzyga większo�ciš głosów.
6. Z przebiegu egzaminu sporzšdza się protokół, w którym stwierdza się wynik egzaminu; protokół podpisujš przewodniczšcy i członkowie zespołu egzaminacyjnego.
7. Dokumentację z przeprowadzonego egzaminu przewodniczšcy zespołu egzaminacyjnego przedkłada niezwłocznie kierownikowi jednostki organizacyjnej, przy której działa komisja.
8. W razie negatywnego wyniku egzaminu osoba ubiegajšca się o potwierdzenie kwalifikacji może ponownie przystšpić do egzaminu, nie wcze�niej niż po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia wyniku tego egzaminu, składajšc wniosek, o którym mowa w § 11, oraz uiszczajšc opłatę za egzamin.
9. Kierownik, o którym mowa w ust. 7, prowadzi rejestr wydanych �wiadectw i protokołów przeprowadzonych egzaminów oraz zapewnia obsługę administracyjnš komisji kwalifikacyjnej.
§ 10. Spełnienie wymagań kwalifikacyjnych stwierdza się na podstawie egzaminu obejmujšcego sprawdzenie znajomo�ci zagadnień wymienionych w § 6, z uwzględnieniem rodzaju pracy osoby ubiegajšcej się o stwierdzenie kwalifikacji i rodzaju eksploatowanych przez niš sieci, urzšdzeń i instalacji energetycznych.
§ 11. 1. Egzamin przeprowadza się na wniosek osoby zainteresowanej lub na wniosek pracodawcy zatrudniajšcego osobę prowadzšcš eksploatację sieci, urzšdzeń i instalacji energetycznych.
2. Wniosek o sprawdzenie kwalifikacji, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:
1)dane personalne osoby ubiegajšcej się o potwierdzenie kwalifikacji,
2)nazwę zakładu pracy, tytuł zawodowy, zajmowane stanowisko, okresy odbytej praktyki z zakresu dozoru bšd� eksploatacji,
3)wskazanie rodzaju kwalifikacji, o które ubiega się wnioskujšcy,
4)wskazanie daty ogłoszenia wyniku egzaminu w przypadkach, o których mowa w § 9 ust. 8.
3. Do wniosku należy dołšczyć potwierdzenie dokonania opłaty za egzamin.
§ 12. 1. Komisja kwalifikacyjna, na podstawie uzyskanego przez osobę zainteresowanš pozytywnego wyniku egzaminu, wydaje �wiadectwo kwalifikacyjne według ustalonego wzoru, stanowišcego załšcznik nr 2 do rozporzšdzenia.
2. Zmiana miejsca zatrudnienia nie powoduje utraty ważno�ci �wiadectwa kwalifikacyjnego, o którym mowa w ust. 1.
§ 13. 1. Sprawdzenie spełnienia wymagań kwalifikacyjnych na podstawie egzaminu powtarza się okresowo co 5 lat, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W razie stwierdzenia, że eksploatacja urzšdzeń instalacji i sieci jest prowadzona niezgodnie z obowišzujšcymi przepisami, sprawdzenie, o którym mowa w ust. 1, powtarza się na wniosek pracodawcy, inspektora pracy, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki lub innego organu wła�ciwego w sprawach regulacji gospodarki paliwami i energiš.
§ 14. 1. Za przeprowadzenie egzaminu na stwierdzenie kwalifikacji, o których mowa w rozporzšdzeniu, pobierane sš od osób kierujšcych wniosek opłaty egzaminacyjne w wysoko�ci 10% najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników, ogłaszanego przez ministra wła�ciwego do spraw pracy, obowišzujšcego w dniu złożenia wniosku.
2. Jeżeli osoba zainteresowana nie przystšpiła do egzaminu z przyczyn od niej niezależnych, na jej wniosek przewodniczšcy komisji kwalifikacyjnej wyznacza następny termin egzaminu lub zarzšdza zwrot opłaty egzaminacyjnej.
§ 15. Rozporzšdzenie wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
RODZAJ URZĽDZEŃ, INSTALACJI I SIECI ENERGETYCZNYCH, PRZY KTÓRYCH EKSPLOATACJI WYMAGANE JEST POSIADANIE KWALIFIKACJI
Grupa 1. Sieci, urzšdzenia i instalacje energetyczne wytwarzajšce, przesyłajšce i zużywajšce energię elektrycznš:
1)urzšdzenia pršdotwórcze przyłšczone do krajowej sieci elektroenergetycznej bez względu na wysoko�ć napięcia znamionowego,
2)sieci, urzšdzenia i instalacje o napięciu do 1 kV, z wyjštkiem urzšdzeń i instalacji wymienionych w § 4 rozporzšdzenia,
3)sieci, urzšdzenia i instalacje o napięciu znamionowym wyższym od 1 kV,
4)zespoły pršdotwórcze o mocy łšcznie od 20 kW wzwyż,
5)urzšdzenia elektrotermiczne,
6)urzšdzenia do elektrolizy,
7)sieci elektrycznego o�wietlenia ulicznego,
8)elektryczna sieć trakcyjna,
9)elektryczne urzšdzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym,
10)aparatura kontrolno-pomiarowa oraz urzšdzenia i instalacje automatycznej regulacji, sterowania i zabezpieczeń urzšdzeń i instalacji wymienionych w pkt 1-9,
11)urzšdzenia techniki wojskowej lub uzbrojenia,
12)urzšdzenia ratowniczo-ga�nicze i ochrony granic.
Grupa 2. Urzšdzenia zużywajšce ciepło, paliwa stałe i płynne oraz przetwarzajšce i przesyłajšce ciepło:
1)kotły parowe oraz wodne o mocy od 50 kW wzwyż, wraz z urzšdzeniami pomocniczymi,
2)sieci i instalacje cieplne wraz z urzšdzeniami pomocniczymi o przesyle ciepła powyżej 50 kW,
3)turbiny parowe oraz wodne o mocy od 20 kW wzwyż, wraz z urzšdzeniami pomocniczymi,
4)przemysłowe urzšdzenia odbiorcze pary i goršcej wody powyżej 50 kW,
5)urzšdzenia wentylacji, klimatyzacji i chłodnicze o mocy ponad 10 kW każde, z wyjštkiem urzšdzeń i instalacji wymienionych w § 4 rozporzšdzenia,
6)pompy, ssawy, wentylatory i dmuchawy o mocy powyżej 20 kW każda,
7)sprężarki oraz instalacje sprężonego powietrza, o mocy powyżej 20 kW,
8)urzšdzenia do składowania, magazynowania i rozładunku paliw o pojemno�ci ponad 100 Mg,
9)piece przemysłowe o mocy ponad 50 kW,
10)aparatura kontrolno-pomiarowa i urzšdzenia automatycznej regulacji do urzšdzeń i instalacji wymienionych w pkt 1-9,
11)urzšdzenia techniki wojskowej lub uzbrojenia,
12)urzšdzenia ratowniczo-ga�nicze i ochrony granic.
Grupa 3. Sieci, urzšdzenia i instalacje gazowe, służšce do wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, magazynowania i zużywajšce paliwa gazowe:
1)urzšdzenia do produkcji paliw gazowych, generatory gazu,
2)urzšdzenia do przetwarzania i uzdatniania paliw gazowych, rozkładnie paliw gazowych, urzšdzenia przeróbki gazu ziemnego, oczyszczalnie gazu, rozprężalnie i rozlewnie gazu płynnego, odazotownie, mieszalnie,
3)urzšdzenia do magazynowania paliw gazowych,
4)sieci gazowe przesyłowe o ci�nieniu wyższym od 0,4 MPa (gazocišgi, stacje gazowe, tłocznie gazu),
5)sieci gazowe rozdzielcze o ci�nieniu do 0,4 MPa włšcznie (gazocišgi i punkty redukcyjne, stacje gazowe),
6)urzšdzenia, instalacje i przybory gazowe o ci�nieniu do 5 kPa włšcznie,
7)urzšdzenia, instalacje i przybory gazowe o ci�nieniu powyżej 5 kPa,
8)przemysłowe odbiorniki paliw gazowych o mocy powyżej 35 kW, w tym kotły,
9)turbiny gazowe,
10)aparatura kontrolno-pomiarowa, urzšdzenia sterowania do sieci, urzšdzeń i instalacji wymienionych w pkt 1-9.
WZÓR �WIADECTWA KWALIFIKACYJNEGO
.........................
(nazwa i siedziba komisji)
�WIADECTWO KWALIFIKACYJNE Nr ..........
uprawniajšce do zajmowania się eksploatacjš urzšdzeń, instalacji i sieci na stanowisku: dozoru, eksploatacji*)
Komisja Kwalifikacyjna, działajšca zgodnie z przepisami rozporzšdzenia Ministra Gospodarki z dnia 16 marca 1998 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych dla osób zajmujšcych się eksploatacjš urzšdzeń, instalacji i sieci oraz trybu stwierdzania tych kwalifikacji, rodzajów instalacji i urzšdzeń, przy których eksploatacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji, jednostek organizacyjnych, przy których powołuje się komisje kwalifikacyjne, oraz wysoko�ci opłat pobieranych za sprawdzenie kwalifikacji (Dz. U. Nr 59, poz. 377), na podstawie wyniku egzaminu złożonego w dniu ........ i protokołu nr ...... stwierdza, że Pan(Pani) ........... legitymujšcy/a się numerem ewidencyjnym PESEL ............. spełnia wymagania kwalifikacyjne do wykonywania pracy na stanowisku: dozoru, eksploatacji*) w zakresie: obsługi, konserwacji, napraw, kontrolno-pomiarowym, montażowym*) dla następujšcych urzšdzeń, instalacji i sieci ............................................ ............................................................... ...............................................................
(wyszczególnić rodzaje zgodnie z protokołem egzaminu)
�wiadectwo jest ważne do dnia ............
m.p.
(data i miejsce wystawienia)
podpis przewodniczšcego komisji
(pieczęć imienna)
______________
*) Zbędne skre�lić.